نوشتهء محمد حکیم مهری

مکث کوتاهی بر تاریخ پنج هزار ساله:

دوستان گرانقدر شما آ نروز های نه ماه قبل آغای رییس جمهور( اشرف غنی) را بیاد دارید که در هر محفل و گردهمآیی با شدت و حدت خاصی از تاریخ پنج هزارسالهء افغانستان خیلی هم به مباهات یادآوری میکردند. یک اصل اساسی اینکه این تاریخ پنج هزار ساله مربوط این کشور نمی شود و درین تاریخ اگر وجود هم داشته باشد خیلی از کشور های دیگر نیز شریک اند که افغانستان درگوشهء از آن کشور ها منجمله ایران کنونی قرار داشته و شاید هم این تاریخ مربوط افغانستان نشود. ولی بحث و سوال اینجاست که ولو همین تاریخ مربوط افغانستان شود چی چیزی وجود دارد که این افتخار برخ ما و کشور های دیگر جهان کشانیده شود. کشوری که در طول پنج هزار سال تاریخ به اصطلاح کهن نتوانسته حد اقل آرد طرف ضرورت مردمش را فراهم کند چی افتخاری دارد؟ تاریخ زمانی افتخار آمیزاست که دستاوردی ملموسی برای مردم و باشنده گانش داشته باشد. این پنج هزار ساله تاریخ به ما چی ارمغانی دارد جز فقر، بی سوادی، ناآگاهی از دین و عقیده، و در آخرین تحلیل یک کشور بار دوش برای جهان پیشرفته برای جلوگیری از باغی گری و دهشت افگنی. شاید عدهء باشند و بگویند که ما دهشت افگن نیستیم و نبوده ایم و اگز چنین استدلالی وجود داشته باشد بصراحت باید گفته شود این همه وحشت و دهشتی که وجود دارد عاملش همه افغانهای است که کشور شانرا ترک کرده ودرحمایت همسایه ها به دهشت افگنی می پردازند و اگر احیانا" کسانی دیگری هم در پهلوی شان قرار دارد مهمانان ناخواندهء است که خود ها را در پهلوی ایشان مصؤون ترمیدانند. ما زمانی می توانستيم ازین واقعیت غیر حقیقی به افتخار یاد آوری نماییم که می توانستیم با کارکردها و دست آوردهای خویش مردم این کشور را از احتیاجی و محتاجی کشور های همسایه و بیگانه نجات دهیم. جناب رییس جمهور هیچگاهی متوجه نشده اند که یک کشور زمانی می تواند از تاریخ و شهامت کشورش یادآوری نماید که دست مردم را از محنت دیگران کوتاه کرده باشد نه اینکه هر روز مردم فقیر فقیرتر ولی افتخار ما رسا تر می شود.همین امروز اگر یکساعت بندر نحس پاکستان روی ورود مواد خوراکی بسته شود بصد ها انسان نمی تواند لقمه نانی را که همواره نقل دسترخوان افغانهای فقیر است دریافت نماید .آیا افتخار پنج هزار ساله بهمین بیچاره گی ارزشمند است. آغای رییس جمهور اگر واقعا" می خواهید به تاریخ این کشور افتخار کنید یکبار به یکی از روستاهای دور دست کشور بروید و یک شبی را در آنجا سپری کنید تا ببینید تاریخ پنج هزار سالهء شما چی بدبختی های که ندارد. دوستان درجریان وظیفه برای سروی وضعیت مالداری بیکی از روستاهای یک ولایت خیلی هم با نام و با نشان ( فراه) رفته بودم. از گذشته چنین معمول است وقتی کسی یا مسافری به یک روستای از کشور میرود یگانه کسی که می تواند از کسی و یا مسافری میزبانی نماید ملک و یا ارباب آن قریه است، خوب من هم طبق رسم محل سراغ خانهء ارباب را گرفتم و شبی را با اوشان سپری کردیم. حرف ها از وضعیت زنده گی زمین و زمین داری کشت و زراعت رد و بدل شد سرانجام فهمیدم که آغای ارباب بیشتر از جارهزار جریب زمین مزروعی و لامزروع دارد که همه اش یا به جبر و یا هم به پول ادویهء یک دهقان بی زمین و کم زمین خریداری شده ، خوب این موضوعی است که خیلی هم در روستا های این کشور معمول است. ارباب اگر بگوییم خداوند گار مردم است هم کم نگفته ام. درین سفر لازم افتید تا غیر از خانهء ارباب شب را به خانه های افراد دیگری هم سپری کنم و با کنجکاوی های که داشتم جوانب مختلف زنده گی مردم را در یک فاصلهء کوتاه ولایت و منطقه ارزیابی کردم.

دوستان درآن منطقه هیچ چاه و یا چشمهء وجود ندارد مردم از گودال های که دریک منطقه حفر کرده اند و در هر هفته آب در آن جریان دارد آب می خورند، در تاریکی می نشینند و درتاریکی سایر نیازمندیهای شانرا رفع می کنند . چرا در تاریکی؟ خوب اگر بگویم دلیلش اینست که وقتی شعلهء و یا چراغی روشن گردد به صد ها خزندهء زهری و غیر زهری در اطراف چراغ حلقه می شوند که تمام ساحه را در بر می گیرد.اینست نشانهء بدبختی های مردم و تاریخ پنج هزار سالهء که رییس جمهور افتخار آنرا حق و ناحق برخ مردم و کشور های همسایه می کشد و فکر می کند که همسایه ها از وضعیت زنده گی ما آگاهی ندارند. اگر آقای رییس جمهور خودرا متعهد به تاریخ پنج هزار ساله میداند یک برنامهء نابودی سراسری فقر را بگیرد و بمردم تفهیم نماید تا یک لقمه نان شانرا برای تغیری در زنده گی ، خوراک، آب و حفظالصحهء این مردم شریک سازند تا هم اجر دنیا شود و هم افتخار تاریخی. نه اینکه خود گدایی و کاسه لیسی کنیم ولی تاریخ را که خیلی هم بی معناست تاج افتخار قرار دهیم. دوستان ما مناطقی را درکشور داریم که هنوز مردم موتر را ندیده اند شب ها زنان و مردان نیمه عریان در زیر میدهء پاروی حیوانات صبح می کنند . رهبر و زعیم شانرا نمی شناسند، منحیث مسلمان غسل جنابت نمی کنند حتی بسیاری از اوشان تا اکنون بسا از سبزی های معمول را نمی شناسند. این بحث و این نوشته اگر ادامه پیدا نماید درروزها هم خلاص نمی شود . این چشم دید من از یک محل است درحالیکه بصد ها چنین بدبختی های در کشور است که مردم اصلا" تا حال آگاهی ندارند. رییس جمهور اگر خودرا مکلف به افتخار تاریخی میداند دست و آستین بلند کرده برای رفع این بدبختی ها گام بردارد. تاریخ چی نو و چی کهن چی دستآوردی دارد. امریکا از جمله جوانترین کشور از نظر تاریخ است ولی هیچگاهی با همه اکتشافات و پیشرفت ها بر تاریخش چی نو و چی کهنه افتخاری نمی کند. ما که اگر حتی  روی دست شان آب باندازیم هم ازنفرت قبول نخواهند کرد.