سیدداوود مصباح
پنجشنبه، 19 مارس 2015
نوروز تان پيروز
سال نو خورشیدی 1394به همه عزیزان و دوستان مبارک باد !
جشن نورزی یکی از درخشان ترین یاد گار های تاریخی باستانی مردمان قفقازی به ویژه اقوام آریایی که در عصر انقلاب کشاورزی در وادی های آرال ( خارزم ) برای نخستین بار در اوایل هزاره هشتم پیش از میلاد بر زمین دانه پاشیدند و گندوم و جو کاشتند ، به یاد گار مانده که می توان رد پای آن را در کاوش های باستانشناسی پیدا کرد . دانشمندان و صاحب نظران زیادی این پدیده ای فرهنگی را در هزاره های چهارم و سوم مورد ارزیابی قرا داده اند . لیکن مراسم نوروزی با طبیعت و کشاورزی ار تباط مستقیم دارد که به این اساس اولین کاشت جو، گندوم از هزاره هشتم در ماورأ دریای آرال ، ترکستان چین و دامنه های « کوپیت داغ » و استقرارهای انسانی « جیتون، آلتین تپه ، چوپان تپه ، پیچیک تپه ...» ( استقرارهای شانزده گانه ای عصر نئولتیک وادی های کوپت داغ) و جنوب در یای خزر استقرارهای نیسا و بامی بر اساس یافته های باستانشناسی آغاذ یافته که اولین اختراع کاشت دانه بر زمین توسط زنان بوده که بعد از کسب تجارب کاشت حبوبات رایج گردید . بر اساس اسناد باستانشناسی از اوایل بهار کاشت صورت می گرفته و در خزان برداشت محصولات کشاورزی بوده که بدون شک در بهار موقع کشت و زراعت و در مهرماه/ میزان موقع جمع کردن محصول را ( جشن نوروز و مهرگان ) می گرفتند . هفت سین نوروزی یکی دیگر از شواهد تاریخی باستانی می باشد . این که محصولات مرغوب و دوست داشتنی شان را روی سفره جشن نوروزی می چیدند که هر یک نمادی از فرهنگ و محصولات را نمایندگی می نماید به این ترتیب سر سفره این محصولات را به نماد ذیل قرار می دادند : سبزه – به نماد سرسبزی و زیبایی طبیعت . سمنو یعنی گندم به نماد زراعت و محصول عمده مورد نیاز دایمی انسان . سرکه – نماد محصول تاک نماد شادی و سرور . سیب – نماد مهر ورزی و دوست داشتن . سماق – نماد لذت زندگی . سنجد – نماد حیات . سنبل – نماد عشق و رعنایی . سپند – نماد محافظت کننده . سیر – نماد نگهبان سفره ( محافظت کننده از فساد و شر ) . این دریافت و درک انسان و اجرای چنین مراسم در آغاز سال و شروع کاشت شخم زدن نماد فرهنگی عالی انسانی است که ارتباط مستقیم به توده ها داشته و پیوند دادن این جشن های باستانی به ارتباط مستقیم با طبیعت را به فرموده ی فردوسی بزرگ « به پای خوکان ریختند » و به سران و سلاتین نسبت دادن جفا بر بشریت و تاریخ آن است . این که به جم ( جمشید ) نسبت اولین می دهند باید به این موضوع توجه کرد که خود جمشید پادشاه نبوده بنام ( جم خوش رمه ) معروف است که یکی از بزرگان « ویس » بوده و با جمعیت خود می زیسته . ار جانب دیگر بسیاری جمشیدرا به نوشته گاتها « یمه یا یما » گفته اند در بلخ و در آخر عمر در سیستان توسط ضحاک به قتل رسیده نسبت می دهند که در این صورت آریایی ها در قرن 17 پ م در وادی بلخ و به دره مرغاب داخل شده اند . یعنی اقوام آریایی هاکه شامل هفت قبیله کوچنده و چهار قوم کشاورز مستقر بودند . بهر حال این بحث را به این نتیجه به پایان می بریم که جشن نوروز و جشن مهرگان از یاد گار های عصر انقلاب کشاورزی است ، یعنی یادگار باستان . این جشن ها بسی کهن تر از آن است که به عصر ظهور حکومت و بد تر از همه که به سران و سلاتین منصوب کنیم .
این جشن شکوه مند باستانی به تمام زحمتکشان ، کشاورزان مبارک و شاد باد !