عبدالواحد سیدی
اعتذار:
از سال 1387 به اینطرف خواستم تا سیاهه های را بنام «باز شناسی (تاریخ) افغانستان» که تا کنون هیچ مرجعی به این طول و تفصیل اوضاع و احوال منطقه وطن مرا که در هر دوره ای از تاریخ ، مردمان آزاده و زنده ای بوده اند که هر ازگاه مورد هجوم اقوام ظلم گستر و گستاخ قرار گرفته اند که برای گذشتن از آن جویهای خون،خونبها های قهرمانانه ای را نثار هر زره خاک این وطن که امروز افغانستان نامیده شده است تا بحال این نام جدید را نیز سر بلند کرده اند .
نخستین قسمت های این یاداشت های من به عنوان «باز شناسی افغانستان» در تار نمای وزین خاوران و بعد از مدتی در تار نمایی آریائی بطور مسلسل موجود وبه تدبیر فاضل مدبر جناب مهندس عزیز جرئت در جنب مقالات انترنیتی در آن جا بطور بلا وقفه به نشر رسیده و در حافظه آن بایگانی شده است . به مجرد تکمیل هر جزو ای از این کتاب ،بشکل مکمل آن به کتابخانه های فارسی درج و تعلیق گردیده و مورد استفاده خاص و عام قرار گرفته است .این سیاهه های تاریخی از زمان اولین مهاجرت هائی اقوام آریائی از میدانهای آسیای وسطی بجنوب و شرق و غرب شروع گردیده بعداً مروری خردمندانه و مستند به تاریخ اسلام از آغاز ، تا ختم خلافت عباسی و در خلال آن دودمانها ی خراسانی از قبیل سامانیان، غزنویان ، سلجوقیان غوریان ظهور سلطنت دراز ترین امپراطوری اسلام در خاک ترکیه بنام (عثمانی ها)و ظهور صاعقه (تموچین) چنگیز وپسران وی الی فتوحات و ویران کاریهایی امیر تیمور گورکان و دوره اعتلای تیموریان هرات و بابری های هند و سایر قدرت هایی که در طول یکهزار واند سال در خراسان در تاریخ ظهور کردند در هفت مجلد بطور مستند و مستدل به زیور تحقیق و پژوهشهای گسترده انجام داده و در این مجموعه که روی دست دارم در جلد هشتم این اثر ،میخواهم از سلطنت های افغانی این خطه یعنی از هوتکیان شروع و در ضمن جغرافیای تاریخی ایالات خراسان را به روایت اسناد تاریخی و اینکه کدام شهر در کجا موقعیت داشته و بالای آن چه گذشته است با طرز زندگی ، مردم و مدنیت های جدیدی که از پایه گذاری بیگانه ها در این خطه مستولی گردیده با شرح زندگی مردم ، نوعیت حکومتها ، وضع مالکیت زمین ، مناسبت های رعیت دهقانی که یک عمر دراز کشاورزان این مناطق در رنج احمال کار های شاقه و بیگاری بوده اند با راه های تاریخی و تجارتی آن دوره ها که تجارت شرق را بغرب ممکن و متوصل میساخت با ساخت و ساز سازه های ایمنی و امنیتی راه ها روشنی اندازم . و بعداً سیر قلعه کشائی های میر محمود و میر اشرف پسر و برادر زاده حاجی میرویس خان را تا فتح اصفهان بدست میر اشرف هوتکی (غلجائی) و اضمحلال حکومت وی بدست نادر شاه افشار، وقشون کشی های او به هرات ، قندهار و هندوستان و قتل نادر شاه افشار وفراز آفتاب خراسان «احمد شاه ابدالی» را با سلسله فرزندان وی ،و وقایع نا گواری که در قرون هجده و نزده و بیست در عهد پادشاهان محمد زائی در کشور رخ داده تا عصری که ما در آن زندگی میکنیم تمام پیچ و خم های سیاسی ، اقتصادی و زد و بند های دسیسه های دست های بیرونی و درونی را با اغتنام فرصت و بدست آوردن مبابع و مأخذ یک بیک آورده و این ملت سرفراز و آزاده را بیشتر به افتخارات شان آشنا سازم.
البته در جریان این پژوهشها بعضاً به فقدان منابع و مأخذ رو برو شده ام که در جریان تحقیقاتم در مجلدات بعدی این موضوعات تجدید تحقیق گردیده و کوشیده ام از منابع ایکه تازه بدستم می رسید استفاده وافی نموده و این تحقیقات مسلسل تاریخی به گونه شأندار در حالی فراهم شد بدون اینکه مرجعی مرا در طول سالهای متمادی پژوهشم اعم از خصوصی و دولتی یاری رسانده باشند این راه ملال آور و پرتکلیف را با مخارج سرسام اور زندگی شخصی ام البته در سایه کوشش و یاوری فرزندانم انجام دادم ،تا معلوم شود از آثار ارزشمند تاریخی ایکه در ماورای رود خانه آمو وبلخ که کهن ترین عصر شهر نشینی انسانهای شرقی را در اطراف کوههای «پارپامیز» هندو کش شمال و جنوبی ، شبه قاره هند ، هرات و سیستان و مرو فرا رود (سمرقند، فرغانه و بخارا) تا استیپ های آسیای میانه ، رُّخج و قندهار، هیرمند و هریرود ، مکران و غرجستان ،فارس و عراق عجم و بغداد و اناتولی و کشور های حاشیه مدیترانه ، اورال وشرق اروپا، مجارستان ، مصر تابه چین و ارگنج و خاستگاه تیموچین (چنگیز) همه را بروی اسناد و شواهد تاربخی به بحث گذاشتم تا معلوم شود در این کتاب آنچه از آثار بزرگان تاریخ در ، افغانستان ،ایران، آسیای میانه ،هندوستان آذربایجان و خاک عثمانی (ترکیه) را فراهم ساخته و تا جائی که آگاهی داشته ام گرد آورده و در این مجمع چندین جلدی جمع و جور نمایم که این کوشش هنوز با سخت کوشی های دوامدارم ادامه دارد .نمیدانم ناتوانی جان فرسائی که چندیست گرفتار آنم مرا مجال خواهد داد دنباله کار را بگیرم و آن را تا این روزگاری که در آنیم برسانم یا نه؟ بهر حال آرزو داریم این کتاب نمونه ای برای دیگران و آشنائی نسل جوان با تاریخ پرخم و پیچ کشور شان و منطقه شده بتواند . گویا اگر من کامیاب نشدم آنها این راه را بدون توقف ادامه دهند و حق این موضوع بسیار وسیع وبسیار حیاتی و دلنشین را ادا کنند.
بیم آن دارم که رنجوری و فرسودگی دیگر ، از این گونه بهره جوئی ها که از آثار ارزشمند محققین صنف تاریخ برای خوانندگان گرامی دارم مرا ،بازدارد و شاید این سخنان باز پسین پیامهای شور انگیز من به پیشگاه ایشان باشد . بحر حال تمنا دارم هر لغزش و خطایی که در این صفحات ببینند کریمانه مرا از اگاهی بدان سپاسگزارفرمایند.
عبدالواحد سیدی
بالا
بازگشت