استاد صباح
نقش ها ونقشه هادرتداوم جنگ وويراني افغانستان
(استاد صباح)
شکسته مردمي آنسوی دریا
برايش غصه کردم تا سحرگاه
نميدانم که تقدير چه نوشته؟
پریشانم ازاین امروز و فردا.
چگونه ميشود اطمينان داشت كه برهان الدين رباني به تاريخ سپرده شده، مسعود مرده است، حكمتيارازديده‌ها نهان شده وملاعمرديگربرنمي‌گردد؟. کسي مطمين نيست اگرنشستي مانند کنفرانس بن پيرامون افغانستان برگذارشود، يونس قانوني بحيث نماينده برود ، حقوق ميليونها تاجک وطن رابين گروپ ودسته همفکرانش ازيک ولسوالي تقُسيم نميکند؟. چطورمي‌شود ميان سياف ،ملاعمر،مجد دي وشيخ آصف محسني تفاوت گذاشت؟. بگويد!عطا محمد،اسماعيل ،کرام الدين کريم ،صالح محمد ريگستاني،احمد ولي مسعود،سيد انوري ، ملا بصيرمعنوي و... با زرداد، قلم، چمن ،کشمير،ملا فاضل،ملابرادر،ملامنصور، ملا وکيل احمد متوکل ،ملا سلام ضعيف ،ملااختر،قاري رحمت الله ،نورالدين ترابي ... چه تفاوت دارند؟. عبدالله، قانوني، احمدولي مسعود،محقق وضيا مسعود باکريم خرم ،فاروق وردک ،رحيم وردک ،گل آقاي شيرزي ،ظاهرقديروحضرت علي چه فرق دارند؟. اگربازهم خدايي ناکرده وضع کشوردرهم وبرهم شده وپاي مهاجرت به ميان آيد، سيد حامد گيلاني مالک موتر، پول وگارد هاي حفاظتي ازطرف (آي اس آي ) وجريان سياسي بنام گروپ سوم نمي گردد؟. که ضمانت ميدهد که بسم الله بازهم به وزارت داخله ودفاع وامرالله صالح وعارف سروري نيزبه امنيت ملي دست پيدانميکند؟،وزارت هاي دفاع ، داخله وامنيت ملي راکه ازوجود بي سوادان واوباشان افراد بسم الله وامرالله صالح پاکسازي ميکند؟ ، تامردم نفس راحت بکشند؟. كرزي جزفساد، مصلحت گرايي، روزگذراني وبي کفايتي كدام شيوه نوي رااگربازهم به رياست جمهوري برسد بکارمي بندد؟ . که ميگويد که دبل عبدالله بارديگرخودرابه انتخابات سرش نميزند ودرروزروشن درشهرکابل ماشه کشي نميکندوبلاي جان مردم نميشود ؟ .
باگذشت سالها ازحمله ولشکرکشي وبا وجود صرف هزینه هنگفت مالی ونظامی آمریکا ومتحدانش برای ازمیان بردن طالبان بود که تحقق پيدانکرد. به دنبال شکست طالبان درروزهاي اول هجوم نيروهاي خارجي درکابل، این فرض وجود داشت که وضعیت کشوربه حالت آرامش و ثبات سیاسی سوق پیدا خواهد کرد، اما حوادث بعدی نشان داد طالبان هنوز درافغانستان وحتی پاکستان فعال هستند و زمینه‌های تروریسم درحال گسترش است. درگزارش تیم مطالعه افغانستان در مرکزمطالعات ریاست جمهوری آمریکا آمده که سالهاي جنگ ودرگيري وتلفات بي حد قواي خارجي هنوزطالبان ضربات مرگباري رابه قوتهاي ائتلاف ونيروهاي داخلي وارد مينمايد. بنابراین ایالات متحده درظاهردرنگرانی دائمی پیروزی طالبان درافغانستان به سرمیبرند، چرا که این مسئله به طورمستقیم امنیت کشورومردم را به خطر میاندازد.
چالش بعدی بحث دولتسازی وحکمرانی مطلوب است. ساختارسیاسی کشوربه علت جنگ‌های مداوم وتداوم زورگوي وچپاولگري تفنگداروجنگ سالاراست. بنابراین ایالات متحده وکشورهای اروپایی تصویب قانون اساسی، تشکیل پارلمان، ریاستجمهوری و انتخابات شورايي ولايتي را برای ایجاد یک دولت واحد مورد توافق جناح‌های عمده در افغانستان، به عنوان بخشی ازنقشه راه، در شهر بن آلمان در ۵ دسامبر ۲۰۰۱ تحت عنوان توافقنامه بن به امضا رساندند. تمامی این نهاد‌ها پس از پیروزی اولیه آمریکا ومتحدانش درافغانستان تاسیس شدند، اما تشکیل این نهاد‌ها نتوانست باعث به‌وجود آمدن یک دولت مرکزی قوی برای دستیابی به ثبات وامنیت شود. به طوری که میتوان ادعا کرد بسیاری ازالگو‌های سنتی اقتدارهنوز باقی ماند‌ه‌اند.
نمونه‌هایی ازاین پديده خانمانسوزدرمبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری درسالهاي دوهزارنوودوهزارچهارده ثابت شد. برخی ازنامزد‌ها ، درطراحی استراتژی مبارزات انتخاباتی خود دروهله اول به جمعآوری آرای قومی و جغرافیایی به جای پیش‌برد ایده‌های خاص توجه کردند. همچنین باید اضافه کرد که فساد اداري ورشوت ستاني وچپاولگري درسطوح مختلف اداری و سیاسی حاکم است واعتماد عمومی نسبت به دولت ازبين رفته است.
ازجانب ديگرحضورنیرو‌های نظامی خارجی درافغانستان وبي توجه ي اين نيروها نسبت به جان ومال مردم به بزرگترين چالش تبديل گرديده است وموجوديت اينان زيرسوال واقع گرديده.باوحود همه بي اعتنايي سوال اساسي اينست که این نیروها تا چه زمانی باید درافغانستان باقی بمانند؟ درواقع حضوراین نیروها خود به چالش مهمی برای افغانستان وکشورهای درگیردرآن تبدیل شده است. باراک اوباما دریک سخنرانی اعلام کرد که نه تنها تعداد نیروها را در افغانستان افزایش نمیدهد، بلکه نیروهای آمریکایی را به خانه باز میگرداند.
اوباما همچنین اظهار کرد که هدف اصلی آمریکا شکست کامل طالبان و جلوگیری ازبازگشت القاعده به افغانستان است. بنابراین به‌دنبال کشته شدن بن لادن، اوباما دربیانیه‌ای اعلام کرد: مرگ اسامه بن لادن دستاورد مهمی برای آمریکا در شکست القاعده است. اما مرگ وی پایان تلاش‌های ما نیست وشکی نیست که القاعده به حملاتش ادامه خواهد داد و ما باید درخارج و داخل هوشیار باشیم . « بهترين بهانه براي لشکرکشي همين است که اوباماميگويد. »
اماديديم که باامضاي پيمان امنيتي با آمريکاهمه اين سخنان بازي سياسي بود که باملت انجام شد ، ونه کرزي ازآمريکاملول بود ونه آمريکا باکرزي مشکل دارد وخيلي امکان دارد که بارديگرکرزي نه باچپن وکلاه ، امکان دارد بادستار، پکول وچادروازطريق ديگري بايک بازي سياسي ،بحيث نماينده مخالفين مسلح به صفت اميروياريس جمهورمعرفي گرددوهمه ميدانيم که افغانان درجنگ پيشتازودربازي هاي سياسي واستخباراتي هميشه بازنده اند.
نقش وکمک ایالات متحده وسایرکشورهای دنیا درعرصه بازسازی مشخص وروشن نبوده است. یک نشریه معتبر آلمانی تحقیقات خود را درمورد بازسازی افغانستان تحت عنوان میلیاردهای ناپدید شده- به نشر رساند که درآن به گوشه هایی ازحقایق این بازسازی پرداخته می شود.
این نشریه می نویسد: افغانستان یکی ازفقیر ترین کشورهای جهان است که درآمد سرانه آن تقریباً به ۲۰۰دالر می رسد. ولی خارجی ها دراین کشوربهترین معاش را می گیرند.
صدها دفترمشورتی با طرح دستیابی به مبالغ بزرگ به رقابت افتاده اند. تعداد این دفاتر فعال مشورتی هم اکنون حداقل به سه هزاردفتر تخمین زده می شود. براساس اظهارات یک دیپلمات آلمانی، یک چهارم پول های امدادی آمریکا به مصرف مشاوران خارجی می رود. پس ازآن این نشریه با آوردن مثال هایی به گستردگی چپاول دالرهای بازسازی درافغانستان که صرف مشاوران خارجی می گردد اشاره می کند. نویسنده سیاست های بانک جهانی وبانک انکشاف آسیایی را دراین زمینه عامل تعیین کننده این فساد اقتصادی برمی شمارد. حقیقت تلخ دیگردرسیاست های بازسازی ایالات متحده وکشورهای کمک کننده کیفیت نادرست و پائین پروژه های بازسازی است. اگر بخشی ازپول های بازسازی به جیب مشاوران خارجی می رود، بخش بزرگ و هنگفت این پول ها درخرید و فروش و دست به دست گشتن پروژه های ان.جی. او های خارجی وداخلی حیف ومیل می گردد.
درچنين وضعي چگونه ميشود به آينده‌اي روشني دل خوش داشت وچگونه ميشود ازاحياي ارزش‌هاي انساني وتغييري كه قراراست درزندگي انسان‌هايي كه به حكم طبيعت درافغانستان زاده‌شده اند ، رونماشود ، سخن گفت؟.
چگونه ميشود اطمينان داشت كه برهان الدين رباني به تاريخ سپرده شده، مسعود مرده است، حكمتيارازديده‌ها نهان شده وملاعمرديگربرنمي‌گردد؟. کسي مطمين نيست اگرنشستي مانند کنفرانس بن پيرامون افغانستان برگذارشود، يونس قانوني بحيث نماينده برود ، حقوق ميليونها تاجک وطن رابين گروپ ودسته همفکرانش تقُسيم نميکند؟. چطورمي‌شود ميان سياف ،ملاعمر،مجد دي وشيخ آصف محسني تفاوت گذاشت؟. بگويد!عطا محمد نور،اسماعيل ،کرام الدين کريم ، انوري و... با زرداد، قلم، چمن ،کشمير،ملا فاضل،ملابرادر،ملااختر،قاري رحمت الله ،نورالدين ترابي ... چه تفاوت دارند؟. عبدالله، قانوني، ا حمدولي مسعود،محقق وضيا مسعود باکريم خرم ،فاروق وردک ،رحيم وردک وگل آقاي شيرزي چه فرق دارند؟. اگربازهم خدايي ناکرده وضع کشوردرهم وبرهم شده وپاي مهاجرت به ميان آيد، سيد حامد گيلاني ، رحيم وردگ وگل آقاي شيرزي - مالک موتر، پول وگارد هاي حفاظتي ازطرف آي اس آي نميگرد؟. که ضمانت ميدهد که بسم الله بازهم به وزارت داخله ودفاع وامرالله صالح وعارف سروري نيزبه امنيت ملي دست پيدانميکند؟. وزارت هاي دفاع ، داخله وامنيت ملي راکه ازوجود بي سوادان واوباشان افراد بسم الله وامرالله صالح پاکسازي ميکند ، تامردم نفس راحت بکشند؟. كرزي جزفساد، مصلحت گرايي، روزگذراني وبي کفايتي كدام شيوه نوي رااگربازهم به رياست جمهوري برسد بکارمي بندد؟ . که ميگويد که دبل عبدالله بارديگرخودرابه انتخابات سرش نميزند وبلاي جان مردم نميشود ؟ .
درحال حاضربرای بیشترمردم سرنوشت گروههای مختلف سیاسی مهم نبوده ونیست چون بارها و بارها برسرآبرووعزت آنها با عناوین مختلف زیبا وفریبنده معامله صورت گرفته است.و مردم درمقاطع
مختلف مظلوم وتنها قربانی امیال وهوسهای گوناگون افراد و گروههای مختلف نظامی و سیاسی شده اند بدون اینکه در زندگی سراسر پریشانی ومشقت بارآنها تغییرمثبتی صورت گیرد. منتها هرگاه که جنک برسرمنافع و به دست آوردن قدرت صورت می گیرد کسانیکه بیش ازهمه ضررمی کنند وقربانی می شوند، مردم هستند که درکوران حوادث همواره باید تاوان خود خواهیها وقدرت طلبی های عده بيماروعقده مند که هرآن دول منطقه پرستي وخود خواهي رابه صدامي آورند، را بپردازند. مردم که با صدها مشکل روزگارمی گذرانند، نگران این هستند که با تداوم ناامنی ها، خدای ناکرده همین امنیت نسبی دربعضی ازولایات نیز، رخت بربندد وجان وناموس مردم بی رحمانه درمقابل هوسهای قدرت طلبانه جنگ سالاران وبنيادگرايان تنظيمي، به خطر افتد.
سهم خارجي ها درجنگ کنوني کشور
جدا گشتيم زهم باحسرت وغم
که شايد نبنيم هميشه با هم
توهم مينالي ازرنج که داري
گرفتارم به اين رنج تومنهم .
برای برخیها جنگ نه تنها آینده مبهمی را بارآورده بلکه به مراتب مصیبت باربوده است.
درسراسرافغانستان تاوان که مردم ملکی دراین جنگ می پردازند هرروزبیشتر می شود. شش ماه اول سال روان بعد از شکست طالبان درسال ۲۰۰۱ خونبارترین ماه ها بود. تنها درماه می ۳۶۸ تن کشته شدند. بخش زيادي تلفات ملکی ناشی ازحملات مخالفين بوده ، اما بخشي این تلفات ناشی ازحملات نیروهای خارجی است که خشم ها را برمی انگیزاند. يکي ازمسوولان حقوق بشرافغانستان می گوید-افغانها انتظارندارند که توسط طالبان کشته نشوند، اما آنها این انتظار را دارند که توسط نیروهای بین المللی کشته نشوند. هرچند که غرب با پول ونیروی نظامی وارد افغانستان شد، اما دراین میان یک چیز نادیده گرفته شد،پیچیدگی کشوری که غرب می خواست آنرا به وضعیت دیگر گذاربدهد. مارتین وان بجلرت می گوید- خوش بینی زیاد، احساس داشتن یک دولت بی نقص، این تصورکه شما می توانید یک کشور و حکومت را ازصفر بسازید، اینها اشتباهات بزرگ بودند.
گريگورگيسي دركنفرانس يك افغانستان ديگردربرلين افزود- جنگ بالاترين درجه تروريسم درجهان است واگرغرب بدنبال كاهش تعداد بن لادن‌ها دردنيا است، بايد با فقروبدبختي مبارزه كرده واقتصاد عادلانه ي ايجاد كند.غرب با تروريسم مبارزه نمي‌كند، بلكه تروريست‌هاي جديدايجادمي‌كند.غرب به هيچ يك ازاهداف خود درافغانستان دست نيافته وفقر،بدبختي، گرسنگي وكمبود غذا دراين كشورافزايش يافته است، جنگ فقط موجب تشديد مشكلات افغانستان شده است. وي با اشاره به نظرسنجي‌هاي اخير كه طي آنها فقط ۱۵درصد آلمانها خواستارماندن نيروهاي نظامي اين كشور درافغانستان شدند، راي بالاي امروزپارلمان آلمان مبني برتمديد ماموريت سربازان اين كشوربه مدت يك سال ديگر در افغانستان، فقط نماينده ۱۵درصد نفوس آلمان بود.واشنگتن رفتارهاي اشتباهي درمنطقه داشت، اين كشورابتدا ازصدام حسين حمايت كرد، ولي بعد با آن مبارزه مي‌كند.
عربستان به القاعده پول مي دهد، درحاليكه اين كشور نزديكترين دوست آمريكا در
منطقه است.
گيسي، سه پيشنهاد را درباره افغانستان مطرح كرد كه عبارت بودند ازآغازعقب نشيني
نيروهاي غربي ازماه مي‌سال جاري ازافغانستان وپايان آن درماه سپتامبر، انعقاد
قرارداد آتش بس وبرگزاري كنفرانسي براي بازسازي اين كشور. دراين كنفرانس كه
ازسوي حزب چپهاي آلمان برگزارشدبود، ديگرسخنرانان نيزيادآورشدند كه هيچ چشم
اندازي براي صلح درافغانستان وجود ندارد وبازسازي غيرنظامي اين كشور هم ناكام
بوده است.آنان بااشاره به افزايش شمارقربانيان غيرنظامي و وضعيت امنيتي بد اين
كشور گفتند- فقروبدبختي ونااميدي دربين مردم افزايش يافته است.
آمریکا وهمپیمانانش درسرنگون کردن طالبان موفق‌عمل کردند اماهدف اصلی آنها که
بازسازی افغانستان بود به موفقیت چندانی دست نیافته است.
با ادامه درگیری‌ها طالبان توانست سازماندهی خود را تقویت کند واصلاحاتی دراین
گروه به عمل آورد. این اتفاق پس ازآن به وقوع پیوست که این گروه به دنبال
درگیری‌های شدید درافغانستان به پاکستان گریختند وبه اقدامات خود همچنان ادامه
دادند.
رامسفلد،
وزیر دفاع سابق آمریکا می‌گوید- آمریکا از این مساله بسیارمتعجب شد که طالبان
مدتی پس ازسقوط حکومتشان درسال دوهزاروپنج ميلادي باردیگر وارد افغانستان شدند
و فعالیت‌های خود را از سرگرفتند.
نویسنده
کتاب ( درک جنگ درافغانستان) می‌گوید- ازسال دوهزاردوتا دوهزاروپنج طالبان
ازطریق پول‌های دریافتی ازقاچاق مواد مخدرتوانست نظاميان اش راباردیگرسازماندهی
کند وبا کمک القاعده فعالیت‌های خود را ازسربگیرند. جایگاه مناسبی که درپاکستان
برای طالبان فراهم آمده بود به آنها این اجازه را داد که همچنان پابرجا باقی
بمانند.
گفتن این مساله درست است که دردوران پس ازسال دوهزاروپنج اوضاع درافغانستان روز
به روزروبه وخامت گرایید ومیزان مشکلات دراین کشورافزایش یافت واین درحالی بود
که فشارها برنيروهاي آمریکا درعراق نیز باعث می‌شد ازعملکرد کافی ولازم
درافغانستان برخوردار نباشد.
خيلي هابراین باورند که ناکامی تلاش‌ها برای بازسازی افغانستان ونیزناتوانی
نیروهای آمریکا درریشه کن کردن طالبان باعث ایجاد مشکلات جدیدی دراین کشور شد.
ست جونز، ازمرکزتحقیقاتی رند می‌گویند: کمک‌های بین‌المللی به افغانستان به
طورمتوسط درفاصله سالهای دوهزاردو تادوهزارچهاربرای هرنفرپنجاه دودالربود.این
رقم برای کشورجنگ دیده ی مانند بوسنی درچند سال قبل هزاروچهارصددالربود. این
مساله نشان دهنده این است که تصمیمی که ازسوی دولت آمریکا اتخاذ شد مبنی برآن
بود که زمان زیادی صرف جنگ درافغانستان نشود.
توانایی
طالبان برای دست یافتن به جایگاهی مطمين وپناه گاه ودريافت کمک درپاکستان باعث
شد که آنها باردیگرآماده جنگ ودرگیری درمناطق مختلف افغانستان شوند.
این مساله کاملا مشخص است که تنها دلیل ادامه حضورطالبان درمنطقه پس ازسال
دوهزاروپنج یک علت خاص داشته و آن دراختیارداشتن جایگاهی مطمين برای ادامه
فعالیت‌ها بود.
اوباما ودولتش متعهد شدند خروج نیروهای بین‌المللی را ازافغانستان هرچه
سریعترآغاز کنند وقراراست يکصدوچهل هزارنیروی خارجي ازاین کشورخارج شوند.
با
این حال گفته ميشود که این استراتژی خطرناک است. دیوید بارنو، یک نظامی
آمریکایی که درسالهای دوهزارسه تادوهزارپنج فرماندهی نیروهای این
کشوردرافغانستان رابرعهده داشت، می‌گوید- اقدام شتاب زده برای خروج نیروها که
در راس سیاست‌های آمریکا درقبال افغانستان قراردارد ممکن است دستیابی به ثبات
دراین کشوررا به امری دشوار تبدیل کند.
من
بر‌آنم که ما همچنان باید به حضور نظامی خود در افغانستان ادامه دهیم.
چالش
ما فعلا این است که افغانستان را ترک کنیم واین درحالی است که منطقه درشرایطی
قرار دارد که امکان وقوع جنگ داخلی پس ازخروج نیروهای آمریکایی بسیار بالاست.
سالها پیش امریکا رهبری جبهه ی را به عهده گرفت که بیش ازچهل کشورجهان آن را
همراهی می کردند. همه این کشورها به افغانستان نیروی نظامی فرستادند وبه هدف
آنچه جنگ با تروریزم خوانده می شود وارد خاک آنکشور گردیدند. طالبان که بهانه
اصلی فراهم ساختن زمینه حمله وحضوراین تعداد نیروی نظامی جهان قلمداد می
گردیدند در همان پانزده روزنخست آغاز حملات و پیش ازفرستاده شدن نیروهای پیاده
کشورهای مهاجم، ازمیان برداشته شده، دولت آنها ساقط شد وسازمان وتشکیلات سیاسی
و نظامی آنان منهدم ومتلاشی گردید. يازده سال پیش ازامروز، بازگشت طالبان، تنها
فکاهي خنده داری بود که برخی ازانسان های بدبین آن را مطرح می کردند، طالبان که
به تعبیر برخی ازمردم، گویی آب شدند و به زمین رفتند. اگردرروزهای اول هجوم
امریکا ومتحدانش برافغانستان، روی داد محاسبه می شد، دوسيه جنگ با تروریزم
درهمان روزهای نخست شروع آن، باید مختومه اعلام می شد، زیرا دیگر نه تروریزمی
درکاربود و نه طالبان، اما این چیزی نبود که قناعت نيروهاي مهاجم خارجی ازحمله
ای به گستردگی کم نظیر درقرن اخیررا به آسانی فراهم سازد. براین اساس، کابوس
تروریزم همچنان چون شمشیربرنده باید برسرمردم افغانستان وکشورهای دارای نیروی
نظامی درافغانستان نگهداشته می شد وبه همین دلیل هم بود که طالبان دوباره احیا
شدند، رهبران القاعده وطالبان به نحو معجزه آسایی ازنبردهای اولیه جبهه ضد
تروریزم به رهبری امریکا جان به سلامت بردند وحتی اعضای کوچکتردولت طالبان نیز
قادر به فرار به پناهگاه امن درآن سوی مرز گردیدند. القاعده همچنان به عنوان
بزرگترین خطرخارجی برای امنیت ملی امریکا باقی ماند، براین شایبه همچنان ازسوی
رسانه های اغواگرغربی، نواخته شد که خطراحیای مجدد طالبان منتفی نیست.
بنابراین جنگ با تروریزم تانابودی کامل آنها ادامه می یابد، امریکا ومتحدانش تا
ابدالآباد ازافغانستان دربرابر تهدیدهای داخلی و خارجی دفاع خواهد کرد، دولتی
قوی، مقتدروخدمتگزارایجاد خواهد کرد، اردوونیروهای امنیتی کشور را آموزش داده
وتجهیز خواهد کرد، زیربناهای اقتصادی و سیاسی اش را احیا خواهد کرد، مردم
کشوررابرسرنوشت شان مسلط خواهد کرد وخلاصه افغانستان به رؤیایی ترین بهشت روی
زمین تبدیل خواهد شد. اکنون سالهاي سال ازاین وعده های رنگین می گذرد، اما هنوز
که هنوز است نه تنها تروریزم ریشه کن نشده،بلکه خطرآن بسیاربیشتراز روزها و ماه
های نخست حمله خارجی برکشور، افزایش یافته وتا پشت دروازه های خانه مردم حتی
درشهربه شدت محافظت شده کابل رسیده است، رهبران طالبان همچنان متواری اند
وهنوزدرپیشگاه قانون وعدالت، پاسخگوی جنایتهای خودعلیه مردم درزمان حاکمیت شان
درافغانستان وپس ازآن درطول اين سالهانیستند. تروریستها به مراکزاصلی خود
درمناطق قبایلی پاکستان برگشته وازآنجا خودرا سازمان دهی وتجهیز می کنند وعلیه
دولت، مردم ونیروهای امنیتی دست به کشتاروبم گذاری وترورووحشت وخشونت می زنند،
دموکراسی وحکومت داری خوب، احیای زیربناها، توسعه معارف، تامین اجتماعی وحقوق
مردم دیگرهیچ اولویتی ندارند.
نیروهای خارجی هيچ مسووليتي رانمي پذيرند،اما دولت ومردم رابه حال خويش
رهانموده واین مردم و دولت اند که باید میراث دارجنگی باشند که به بهانه مبارزه
باتروریزم، به احیای دوباره تروریزم،ایجاد اردوي که تنها به سلاح های سبک
دسترسی دارند، مرگ هزاران غیرنظامی بی گناه وبه جا ماندن صدها هزاربیوه ویتیم
ومعلول وبی خانمان، افزایش بی رویه مهاجرت ووطن گریزی، حملات مداوم مرزی ازسوی
پاکستان، خطرجنگ داخلی ، فساد، زیربناهای اقتصادی همچنان ویران واقتصادی مصرفی
متکی به واردات خارجی و یک فضای متشتت و تنش آلود سیاسی انجامیده است.
بايورش قوتهاي نزديک به پنجاه کشور، افغانستان بیش ازپیش درکنترول جنگ سالاران واهداف منفعت طلبانه آنها قرارگرفته ومردم درفقروفلاکت مطلق بسربرده و تعداد آواره ها به میلیون ها نفربالغ می گردد. طبق آماردفترمهاجرت ملل متحد ، فعلآ بیش از ۳/۶ میلیون افغان درکشورهای مختلف به عنوان مهاجرزندگی می کنند. ازاین تعداد ۲/۷ میلیون نفر تنها دردو کشورهمسایه (ایران و پاکستان) سکونت دارند. امروزدرافغانستان ودرهیچ محدوده جغرافیایی امنیت ومصوونيت وجود ندارد.
افغانستان و آمريكا درخصوص پيش نويس معاهده استراتژيك با هدف تبيين حضورنيروهاي آمريكايي وناتو پس از سال دوهزاروچهارده ميلادي وخروج نیروهای آمريكايي از کشور به توافق نرسيدند. سفير آمريكا دركابل و رنگين سپنتا، مشاور امنيت ملي افغانستان پيش نويس اين معاهده را تنظيم كرده و آن را براي بازنگري ازسوي باراك اوباما وحامد كرزي، چندين بار آماده كردند. اين معاهده پيش ازده ماه است كه دردستور كار دو دولت قراردارد در شرايطي طرح شده است كه روابط كاخ سفيد و كابل به دليل شماري از حوادث ازجمله اقدامات نيروهاي آمريكايي در كشور تيره شده است.
طبق اين توافقنامه چارچوب نقش آتي نيروهاي آمريكايي درافغانستان ازجمله كمك‌هاي مالي ومشاوره به دولت اين كشور مشخص ميشود اما دراين پيمان كاهش شمارنيروهاي آمريكايي مشخص نيست. همين طور مشاوراني كه بايد پس از ضرب الاجل خروج ناتودرافغانستان باقي بمانند وضعيت روشني ندارند.
پیش نویس این موافقتنامه که روابط بلندمدت دو کشور را تعریف می کند، پس از ماهها مذاکره در کابل پایتخت افغانستان امضا نشد. اختلافات جدی درمورد میزان حمایت مالی آمریکا و ناتو از دولت افغانستان پس ازخروج نیروهایشان ازآن کشور وجود داشته است. کرزی ازآمریکا خواست طی سندی کتبی نسبت به پرداخت حداقل دو میلیارد دالر برای حفظ نیروهای ما متعهد شود. درمورد اینکه آیا نیروهای داخلي قادر به تامین امنیت کافی پس ازخروج نیروهای ناتو خواهند بود یا نه تردیدهایی وجود داشته است. افغانستان به آمريکا زخم ناسورگرديده ازيکطرف مصارف سرسام آوروازجانب ديگرتلفات انساني مشکلات فراواني رادرقبال دارد.
ناتو تعداد کشته شدگان ائتلاف نظامی خارجي درافغانستان را ۳۱۰۰ نفراعلام نموده است. بیش از ۲۱۰۰ نفر از این قربانیان، امریکایی اند. همین منبع تعداد زخمی های امریکایی را ۱۷۶۰۰ نفر اعلام داشته است.
افغانستان سال گذشته نیزبزرگ ترین تولید کننده تریاک جهان بود و به تنهایی هشتادپنج درصد تمام مصرف تریاک جهان را تولید کرد. درواقع میزان تولید مواد مخدردرهرسال برسال پیش فزونی میگیرد وملل متحد پیش بینی میکند امسال افغنستان ۹۰ درصد تریاک جهان را تولید کند. با اینکه درسال ۲۰۱۲ دولت به کمک سازمان ملل۹۶۷۲ هکتار مزارع خشخاش را پاکسازی کرد که نسبت به پاکسازی سال قبل ۱۵۴ درصد افزایش داشت، اما درهمین سال زمین های زیرکشت نسبت به سال قبل از آن بیش از ۱۸ درصد افزایش پیدا کرد وبه طور متوسط به رقمی در حدود ۱۵۴۰۰۰ هکتاررسید . ویرانگری بمب ها وتانک ها وطياره های باسرنشين وبدون سرنشین، با فجایع تکان دهنده ازيکطرف وازجانب ديگر اقتصاد کشوردراثرجنگ ویران شده است وشيوه قاچاق درطول سال های بعد از ۲۰۰۰ برابر نیمی از اقتصاد رسمی آن بوده است. برای درک معنای این رقم مقایسه باکلمبیا روشن است. زيرا جنگ مواد مخدرآن ازجنبه های مختلف مشهورجهان است، صنعت تولید کوکائین هرگزاز۵ در صد اقتصاد رسمی فراترنرفته است.
درافغانستان ا زهرده افغان، یک نفر ازراه کشت و قاچاق تریاک تامین معاش میکند.
مسايل که به تولید وتجارت مواد مخدردرافغانستان دامن زده است، ازارقامی که ملل متحد دراین رابطه منتشر کرده است، کمترهولناک نیست. ۲۰ سال جنگ زمینه رقابت ، ويورش ولشکرکشی های مستقیم وغیر مستقیم فاکت هایی رابوجود آورده که بسيارهولناک است. برخلاف تصورعموم، این فقر نیست که عامل اصلی رونق تولید و قاچاق مواد مخدردرافغانستان است، بلکه قیمت بالای تریاک و سود حاصل از آن است. بنا برگزارش ملل متحد ارزش تریاک درسال های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به ترتیب ۷۷ و ۷۱ درصد علت شیوع کشت خشخاش درولايات را تشکیل میداد.
دراین تجارت برزرق وبرق دست هیچیک ازطرفین صاحب نفوذ داخلي وبخصوص نيروهاي خارجي درکشور پاک نیست، اگر چه همه همدیگر را متهم کرده وخود را عقب کلمات ، جملات واصطلاحات پنهان میکنند. درمورد طالبان ، تردیدی نیست که اکنون تولید وتجارت مواد مخدر بخش اصلی دارايي طالبان آنا راتامین میکند وعلاوه برمنبع پولي، واین پديده شوم نيزوسیله ی برای جذب نيروتبدیل شده است. نيروهاي خارجي ودولت های غربی هم دراین زمینه دست بازدارد وتلاش براي حضوردرهلمند بين امريکا وانگليس خوددرپهلوي سودهاي ديگرشاهد موضوع است. چشم پوشی برکشت وتولید تریاک وهيروئین برای اینان درحقيقت رقابت با طالبان بوده است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر ملل متحد در وین در تازه ترین گزارش خود افزود قیمت
بالای تریاک دهاقین را به کشت کوکنار که از آن هيروئین استخراج می شود، تشویق
می کند
.
علاوه بر زمین های زراعی که در سال
۲۰۱۲
زیر کشت کوکنار بوده است در سال
۲۰۱۳
زمین های بیشتری به کشت کوکنار اختصاص داده شده است.
اين دفتر در گزارش خود تصريح كرد كه بيش از
۱۵۴
هزارهكتار از اراضي افغانستان در سال
۲۰۱۲
ميلادي زير كشت خشخاش بوده اند كه اين رقم در مقايسه با سال
۲۰۱۱
ميلادي ،
۱۸
درصد افزايش داشته است.
گزارش فعالیت های یک دهه اخیردولت و جامعه بین الملل در ترویج کاشت محصول
جایگزین به منظور ریشه کن کردن کشت کوکنار را ناکام توصیف نمود و افزود اگراین
رشد با این روند ادامه یابد ممکن است به رکورد
۱۹۳
هزارهکتاردرسال برسد.
جان لوک لماهیو، نماینده دفترمبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل در
افغانستان، گفت سال گذشته میزان زمین های کشت کوکنار
۱۳۱هزار
هکتار بوده است.
وی گفت کشت کوکناردرافغانستان به ثبت یک رکورد جدید نزدیک است.
امسال در
۱۲
ولایت کشور ازجمله قندهاروهلمند افزایش کشت کوکنارمحسوس تر بوده است.
برپایه گزارش درآمد حاصل از کشت کوکنار برای دهاقین يك ميليارد دالروبراي
قاچاقچيان مواد مخدريك ميليارد و
۳۰۰
ميليون دالربوده است که این خود معادل بيش ازنيمي ازدرآمد ملي کشور می باشد.
کارشناسان معتقداند دهاقین از آنجاییکه که نگران وضعیت معیشتی خود ازجمله درآمد
خود بعد ازخروج نیروهای خارجی می باشند به کشت بیشتر کوکنار رو آورده اند.
گفتني
است، بان كي مون سرمنشي ملل متحد نيز دربيانيه اي كه به مناسبت روز جهاني
مبارزه با مواد مخدر صادر شده بر ضرورت مبارزه با قاچاق مواد مخدر تاكيد كرده
است.
آنهایی که با لشکرکشي ، تحمیل جنگ زيرنام عدالت ، آزادی،دموکراسي ومردم سالاري، بلاهاي را برسر مردم ما آورده ندومواد مخدر، تنظيمها ، طالبان ، اسلام گرایان افراطي وتفنگداروجنگ سالاررا به جان مردم انداختند، متعقديم که دورويانزديک خود ازعواقب آن مصوون نخواهند ماند. پس ازگذشت دوازده سال وسرازیرشدن ده‌ها میلیارد دالربه کشور، فقر، ناامنی، خشونت علیه زنان، بیکاری ... در کشور بیداد میکند. سوءتغذی کودکان یکی دیگر ازمصایبی است که سازمان‌های جهانی خیریه فعال درافغانستان وضعیت را بحرانی خوانده‌اند.
آمار وارقام ارایه‌شده توسط ملل متحد نشان می‌دهد که از۲۰۱۲ بدینسو سوءتغذی میان کودکان بالاتر از ۵۰ فیصد ازدیاد یافته و داکتران دلیل اصلی این بحران را بی‌ثباتی ناشی ازجنگ وبي ثباتي وفقروبيکاري می‌دانند.
طبق گزارش روزنامه نیویارک تایمز( جنوری ٢٠١٤)، اغلب داکتران وکارمندان موسسات خیریه براین باوراند که جنگ وخونريزي ومهاجرت وآوارگي از دلایل کلیدی ازدیاد قضایای ياد شده يعني سوءتغدی کودکان زیرسن ۵ سال است. با این که میلیاردها دالر به شکل کمک‌های بشری به افغانستان سرازیر شده، اما وضعیت صحی کودکان بهبود نیافته بلکه بدترشده است.
رويداد هاي مهم
يکي اينجا به غمها مبتلا شد
ديگررفت وبه غربت آشناشد
وطن ويرانه ومردم پريشان
به حق زاد گاه ماچه ها شد.
باموجوديت ونقش بزرگ نيروهاي خارجي درافغانستان ،خشونت خانگی علیه زنان وازدواج زیرسن قانونی در کشورافزايش پيدانمود . قانون منع خشونت علیه زنان مصوب سال ۲۰۰۹به بادفراموشي سپرده شدودرحاليکه قانون متذکره مجازات‌های سختی را درحمایت اززنانی که مورد آزارجنسی، لت و کوب یا سایر رفتارهای خشونت‌آمیز قرارمی‌گیرند در نظر گرفته بود. هم‌اکنون خشونت خانگی و ازدواج اجباری زیرسن قانونی جزء مهم‌ترین مسائل جاری حقوق زنان در افغانستان هستند. دریک بررسی که درسال ۲۰۱۰ میلادی مشخص شد که ۵۳ درصد اززنان در گروه سنی ۲۵ تا ۴۹ سال، زیر۱۸ سالگی ازدواج کرده بودند، ۱۲ درصد دختران درفاصله‌ی ۱۵ تا ۱۹ سالگی باردار شدند یا وولادت کردهد اند و۴۷ درصد مرگ ومیرزنان در گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال مربوط به بارداری بوده‌است.ازسوی دیگرزنانی که به عنوان سرباز درنيروهاي آمریکا وارد کشورشده اند نیزازمشکلات فراوانی رنج می برند، گسترش طلاق وتجاوزجنسی میان سربازان زن امریکایی درافغانستان برتاثیرات مخرب جنگ برحقوق زنان افزوده است.
خلاصه سخن سالها ازحضور نیروهای خارجي در افغانستان می‌گذرد.
افغانستان که روزی سرخط تمام رسانه‌های دنیا بود، امروزازسوی بزرگترین کشورهای حامی‌اش، در بند مثلث، تریاک، طالب و تفنگدار، تنها مانده است ،مواد مخدربه حمايت مستقيم وياغيرمستقيم نيروهاي خارجي ، کشت ، جمع آوري وتصفيه وترافيک ميشود ، طالبان ديگردشمن نيستند وکسي برضدش نمي جنگند وتفنگدارجنگ سالاردست پرورده وفرزند خلف اينان است وهرعمل راکه دروطن انجام ميدهند کسي نميگويد که برسرچشمت ابرواست ودست بازدارند. درسال دوهزاردوازده اوبا ما حتی گزینه‌ی «صفر» یا خروج تمامی نیروهای آمریکایی را ازافغانستان تحت بررسی قرارداد. درسال دوهزارسيزده درسخنرانی ملل متحد اوباما به اختصارازافغانستان یاد کرد واستراتيژي اساسی کشورش را درخاورمیانه، روی برنامه‌ی هسته‌ی ایران و بحران سوریه تعریف کرد.
مهم ترين حوادث بعدازيورش قواي خارجي درافغانستان :
-۷ اکتبر ۲۰۰۱ - جرج بوش رییس جمهوری آمريکا دستور حملات هوایی علیه افغانستان را که طالبان برآن حکومت می کرد در پاسخ به پناه دادن اوسامه بن لادن رهبر القاعده، مغز متفکر حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در نیویارک، واشنگتن و پنسیلوانیا، صادر می کند.
- ۱۳ نوامبر ۲۰۰۱- اتحادیه ضد طالبان در شمال افغانستان کابل را از تصرف نیروهای طالبان خارج می کند.
۵ دسامبر ۲۰۰۱- گروپي ازجنگ سالاران وغرب پرستان دربن قرار دادی برای تشکیل دولت موقت وانتصاب کرزي درراس امورراپذيرفتند ويونس قانوني تمام کرسي هاي مهم رابراي شوراي نظاروولسوالي پنجشيرتصاحب نمودو ميليونها تاجيک وطن را ازسهم شان بي نصيب گردانيد.
- جون ۲۰۰۲- درلویه جرگه ، سران جنگ سالاري تفنگدارو قبایل بي مسووليت ، کرزی را بعنوان رییس دولت موقت برگزدند.
- ۹اکتبر ۲۰۰۴ - درظاهرانتخابات ریاست جمهوری وکرزی به صفت ريس جمهورابقاء گرديد.
-۵ اکتبر ۲۰۰۶ - نیروی بین المللی کمک امنیتی ناتو – آیساف – مسئولیت امنیت درسراسر افغانستان را بر عهده می گیرد واما بي امنيتي وبي نظمي مجدد آغازميگردد.
- ۱۲ جون ۲۰۰۸ - اعانه دهندگان بین المللی درکنفرانس پاریس ۲۰ میلیارد دالر کمک برای افغانستان تعهد می کنند اما می گویند کابل باید کاربیشتری برای مبارزه با فساد انجام دهد.
- ۱۷ فبروری ۲۰۰۹ - باراک اوباما رییس جمهوری آمريکا دستورمی دهد ۱۷ هزارسرباز بیشتر برای جنگ رو به گسترش با طالبان به افغانستان اعزام شوند.
- ۲۷ مارچ ۲۰۰۹ – اوباما برنامه ی را برای اعزام ۴ هزار سرباز آمريکایی دیگر جهت آموزش نیروهای امنیتی افغانستان اعلام می کند.
-۲۰ اگست ۲۰۰۹ – افغانستان انتخابات ریاست جمهوری برگزار می کند، مقامات دولت می گویند کرزی با بیش از ۵۰ درصد رای ها برنده شده است ودبل عبدالله درگوشه ي ميخزد.
- اکتبر ۲۰۰۹ – تحقیق به سرپرستی سازمان ملل متحد درباره اتهام تقلب در رای گیری نتیجه گیری می کند که کرزی کمتر از ۵۰ درصد کسب کرد، به این معنا که او باید در انتخابات دور دوم برود.
نوامبر ۲۰۰۹ – دبل عبدالله از رقابت خارج می شود و می گوید دولت به درخواست های او عمل نکرده است. کرزی دوباره انتخاب می شود.
- اول دسامبر ۲۰۰۹ - اوباما دستور می دهد ۳۰ هزارسرباز دیگر برای جنگ با طالبان به افغانستان اعزام شوند، و حضور نظامی آمريکا به تقریبا ۱۰۰ هزار سرباز افزایش پیدا می کند.
- ۲۰ نوامبر ۲۰۱۰ - اوباما پایان سال ۲۰۱۴ را زمان پایان عملیات رزمی آمريکا درافغانستان اعلام می کند و حضورسربازان آمريکایی پیش از آن را بشدت کاهش می دهد.
- ۲ مه ۲۰۱۱ - نیروهای ویژه آمريکا اسامه بن لادن را درحمله ی پنهانی به خانه ی درايبت آباد درپاکستان می کشند. همچنين ناتوميگويد: طرح خروج ازافغانستان درمسير خود باقيست ، نيروهای ائتلاف، انتقال مسئولیت های امنیتی به اردو و پولیس را در یک روند تدریجی، که شاهد خروج تمام سربازان رزمی خارجی ازکشور تا پایان ۲۰۱۴ ميلادی خواهد بود، آغاز کرده اند.
بالا
بازگشت