غلام سخی ارزگانی
مفادات پیمان امنیتی کابل- واشگتن در جهت حل بحران افغانستان
قسمت دوم:
با استناد از ده مورد این پیمان امنیتی بین افغانستان و امریکا که تا حال صورت گرفت، اگر موادهای متذکره به صورت صادقانه از سوی جانبین عملی شوند، با یقین کامل به حل مسایل مهم بحران های کشور ما کمک خواهند نمود. و اگر سیاست اغماض و بازی های گوناگونه سیاسی بر سرنوشت مردم افغانستان از هر سمت و سو مثل 13 سال گذشته صورت گیرند، با ایمان کامل که اهداف طولانی مدت دشمنان داخلی و خارجی مردم کشور ما در افغانستان به پیش خواهند رفت.
امیدوارم که چنین نشود و هردو بازیگر و امضاء کنندگان پیمان دفاعی و امنیتی کابل- واشنگتن با امانت داری کامل و تعهدات خویش عمل افغانستان گردند.
- امریکا در پی دستیابی به تأسیسات دائمی نظامی در افغانستان نیست:
در این بخش از مقدمه پیمان امنیتی جانبین، از سوی ایالات متحده امریکا تعهد داده شده است که خواهان تأسیس پایگاه نظامی دائمی در افغانستان نمی باشد. این گونه تفسیر شده می تواند که هسایگان افغانستان مورد تهدید قرار نخواهد گرفت و یک ضمانتی برای افغانستان در قبال امنیت همسایگانش می باشد که با میثاق های بین المللی نیز مطابقت دارد.
در این قسمت از مقدمه این پیمان امنیتی جانبین این گونه تعهد داده شده است:
«- با علاقهمندی بر ادامه تحکیم همکاریهای نزدیک دفاعی و امنیتی به منظور تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، سهمگیری در صلح و ثبات منطقهای و جهانی، مبارزه با تروریسم، دستیابی به منطقهای که دیگر پناهگاه امن برای القاعده و گروههای وابسته به آن نباشد و افزایش توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات علیه حاکمیت ملی، امنیت و تمامیت ارضیاش و با درنظر گرفتن اینکه ایالات متحده در پی دستیابی به تأسیسات دائمی نظامی در افغانستان نبوده و خواهان حضوری نیست که تهدیدی برای همسایگان افغانستان باشد؛ و همچنان با درنظر گرفتن تعهد ایالات متحده مبنی بر اینکه از قلمرو افغانستان و یا از تأسیسات خود در این کشور با هدف راهاندازی حملات علیه کشورهای دیگر استفاده نمیکند؛» (1)
در این ماده نیز تأکید بر تقویت امنیت و ثبات در افغانستان گردیده اند که دیگر مورد تهدیدات از سوی تروریسم و همسایگان قرار نگیرد. امیدواریم که هر دو جانب قضیه در عملی کردن همه تعهدات خویش عملآ موفق گردند و تا از پشتوانه مستحکم مردم و جهانیان برخوردار شوند.
مرا اندیشه بر این است که اگر دولتمداران جدید و خاصتآ امریکا قلبآ خواسته باشد، حل تمام بحران های کشور ما و به خصوص مبارزه علیه تروریسم یک امر نهایت ساده می باشد. حال خدا کند که بر بنیاد این پیمان امنیتی و دفاعی کابل- واشنگتن یک مبارزه جدی و سرنوشت ساز را بر ضد عوامل تروریسم صورت گیرد.
- ادامه آموزش ناتو به نیروهای امنیتی افغانستان:
در این بخش از مقدمه تعهد سپرده شده است که ناتو نیز به هدف آموزش، مشوره و کمک به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان ادامه خواهد داد. به این صورت ناتو نخسین بار است که این گونه تعهد خویش را در قبال یک غیر عضو ناتو که افغانستان است، ابراز داشته است. این یک امیدواری نهایت خوب برای مردم افغانستان می باشد.
«- با یادآوری مواد اعلامیه نشست شیکاگو، مورخ 21 می 2012 در رابطه با افغانستان که توسط سران افغانستان و کشورهایی که با مأموریت کمک به امنیت در افغانستان (ایساف) با رهبری ناتو همکاری میکنند، و به ویژه تعهد مجدد این کشورها به یک افغانستان دارای حاکمیت، امنیت و دموکراتیک و نیز با درنظر گرفتن اینکه ماموریت ایساف در پایان سال 2014 میلادی به پایان میرسد و پس از تکمیل روند انتقال، همکاریهای نزدیک میان این کشورها از طریق تعهد متقابل میان ناتو و افغانستان برای ایجاد یک مأموریت جدید تحت رهبری ناتو با هدف آموزش، مشورت و کمک به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان همچنان ادامه مییابد و با در نظر گرفتن این که این مأموریت نیاز به مبنای قانونی و توافق روی چگونگی و تعیین صلاحیتهای این حضور نیز دارد؛» (2)
اگر از یک طرف ناتو به این تعهد خویش عملآ وفا نماید. و در ضمن، دولتمداران جدید افغانستان با اتخاذ هدف دموکراتیک و اراده قوی سیاسی در زمینه یک مدیریت سالم را به راه اندازند، با یقین کامل که نتیجه مثبت را از جمله در جهت تأمین امنیت و تحقق ثبات در قبال خواهد داشت.
تجهیزات نیروهای امنیتی افغانستان:
در جریان سیزده سال آخیر نیروهای امنیتی ما با کم ترین امکانات علیه تروریسم قهرمانانه مبارزه نمودند و خیلی از جوانان ما در راه دفاع مقدس از کشور شان جام شهادت را نیز نوشیدند؛ ولی با تأسف فراوان که در مقابل رشادت های میهن دوستانه خویش توسط دست اندرکاران امور، مورد مکافات لازم قرار نگرفتند.
بازهم جای مسرت است که در وجود این پیمان دفاعی و امنیتی در بند دوم ماده دوم در قسمت تجهیز، مشوره، آموزش و تقویت نیروهای افغانستان چنین تعهد سپرده شده است:
«مشورت، آموزش، تجهیز، حمایت و تقویت پایدار نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان به انضمام بخشهای مهندسی منطقهای، خنثیسازی بمبهای کنار جاده و سایر مواد منفجره؛ ایجاد و ارتقای سیستم تدارکاتی و حملونقلی نیروهای دفاعی و امنیتی افغان؛ گسترش ظرفیتهای تشریک اطلاعات (اطلاعات امنیتی) ؛ تقویت توانائی نیروهای هوائی افغانستان؛ راهاندازی تمرینات مشترک نظامی و سایر فعالیتهای مورد توافق 2 طرف. طرفین روی جزئیات گسترش نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان بر مبنای برنامه موسوم به "برنامهی ریکارد افغانستان" مصوب نشست شیکاگو سال 2012 میلادی و در مطابقت با "مجمع مشورتی امنیت" به کارشان ادامه میدهند.» (3)
این را باید پذیرفت که پیش روی تروریستان در مناطق جنوب، جنوب شرق و شمال کشور ما از یک طرف، ناشی از عدم تجهیزات لازم امنیتی و دفاعی کشور در مقابل دشمنان بوده، نه ضعف قوای امنیتی افغانستان. از طرف دیگر، تروریستان در این مناطق از روابط خانوادگی، منطقوی، خونی، قومی، تاریخی، مذهبی، زبانی وغیره نیز برخودار می باشند که در موارد آنان را نیز قربانی اعمال تروریستی خویش می نمایند.
در ماده چهارم بند ششم این پیمان بر تقویت نیروهای امینتی کشور به صورت مکرر تعهد داده شده است که چنین وضاحت دارد:
«6. به منظور سهمگیری مؤثر در زمینه امنیت افغانستان و منطقه، ایالات متحده توافق میکند تا در توسعه تواناییهای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان، به همکاریهایش با افغانستان، به عنوان متحد عمده غیرناتو ادامه دهد.» (4)
اگر توافقات قدم به قدم به طور متحدانه از هر دو طرف به منصه اجراء و تطبیق قرار گیرند، مسلمآ که نه تنها ریشه های تروریسم را از افغانستان از بین خواهد برد؛ بلکه تأمین امنیت سرحدات افغانستان نیز قطعی خواهد شد. تجهیز نیروهای امنیتی و افزایش معاشات آنان، عامل دیگری در تقویت روحیه رزمی و دفاعی قوای امنیتی در برابر همه دشمانان خواهد گردید که باید در این زمینه توجه جدی و عملی صورت گیرد.
احترام به قانون اساسی:
در سیزده سال گذشته آن طوری که از سوی دولتمداران کشور ما و حامیان بین المللی افغانستان از جمله به رعایت قوانین تعهد سپرده شده بودند، شوربختانه که در موارد چندان عملی و در بسا موارد هرگز قوانین مورد احترام قرار نگرفتند. در قدم نخست از قصر ریاست جمهوری ارگ، قانون گریزی آغاز و تا پائین ترین ارگان های دولتی، خصوصی و حتا مؤسسات خارجی نیز سرایت نمود. در قدم دوم تمام اتباع نظامی وغیر نظامی کشورهای خارجی و خاصتآ نظامیان امریکایی بناء بر هر انگیزه و علت که بوده، آگاهانه و یا غیر آگاهانه از قوانین کشور ما تخطی نمودند.
یک پرسش این است که اگر حد اقل قوانین کشور ما توسط دولتمداران و خارجیان در افغانستان رعایت می گردیدند، آیا با چنین بحران های فرسایشگر کنونی مقابل می بودیم؟
حال جای نهایت خوشی است که انعقاد این پیمان امنیتی، اعضای نظامی و غیر نظامی امریکا را ملزم به رعایت قانون اساسی افغانستان نموده است. امید است که این کار عملی گردد.
در ماده سوم بند اول این پیمان دفاعی و امنیتی این گونه ضمانت را در امر رعایت قانون اساسی افغانستان داده است:
«1. تمامی اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده وظیفه دارند تا به قانون اساسی و سایر قوانین نافذه افغانستان احترام گذاشته و از هرگونه فعالیت مغایر روحیه این قرارداد به خصوص فعالیتهای سیاسی در قلمرو افغانستان، خودداری نمایند. مقامات نیروهای ایالات متحده مسئولند تا اقدامات لازم را در این زمینه اتخاذ کنند. » (6)
در بند سوم ماده چهاردهم قرار داد امنیتی این گونه تضمین صورت گرفته است:
«3. قراردادیهای ایالات متحده که وظیفه ارائه خدمات امنیتی را دارند تابع تمامی قوانین و مقررات افغانستان میباشند.» (7)
اگر این قرارداد امنیتی قادر گردد که کلیه افراد نظامی وغیر نظامی امریکا، عملآ به رعایت قوانین افغانستان تن در دهند، یک گام بزرگی به سوی محبوبیت امریکا در کشور ما خواهد بود. پس اگر در قدم اول همه باید دولتمداران افغانستان به رعایت قوانین کشور عمل نمایند. و در قدم دوم، همه کشورهای خارجی و خاصتآ افراد نظامی و غیر ایالات متحده امریکا به صورت صادقانه قانون اساسی کشور ما را احترام نمایند، با کمال یقین گفته می توانم در همین برهه زمانی باعث یک افتخار بزرگ برای همه خواهد بود.
احترام به حق حاکمیت افغانستان:
همه می دانند که در سیزده سال گذشته در حضور آقای حامد کرزی و دولتمداران مصلحت گرای شان، چیزی به نام «حق حاکمیت» مطمح نظر و عمل جوانب ذیدخل خارجی و حتا داخلی کشور ما نبود. این حق به صورت گسترده در بسا از موارد از سوی حلقات مختلف نیروهای نظامی و غیر نظامی کشورهای کمک کننده مورد احترام قرار نگرفت. متأسفانه دولتمدان زراندوز و غاصب هم از حق حاکمیت افغانستان، آن طوری که کاملآ لازم بود، هرگز دفاع نکردند. باید نوشت که در عوض حق حاکمیت افغانستان؛ حاکمیت روابط بر ضوابط، کشت کوکنار، تولید مواد مخدر، قاچاق، فساد اداری، قبیله گرایی، قانون گریزی، قومی پرستی، سمت گرایی، تروریست پروری، خشونت ورزی، زراندوزی، زن ستیزی، عملیات انتحاری، جنگ افروزی، جاسوسی به خارجی و کشتارهای زنجیری به صورت هدفمند و سازمان یافته حتا تا کنون حاکم می باشند.
اکنون بازهم جای خیلی مسرت است که در طی این پیمان امنیتی، تعهد به حق حاکمیت افغانستان داده شده که امیدوارم از سوی جانبین عملآ مورد رعایت قرار گیرند. اگر تمام ماده های مثبت پیمان امنیتی به صورت صادقانه از سوی طرفین در کشور عملی گردند، با یقین که از جمله مشروعیت دولت و حضور قوای خارجی را پس از سال 2014 م. به اثبات خواهد رساند. در غیرآن، میراث های منحوس کرزی تکرار خواهند شد.
آیا رعایت تمام قوانین نافذه ی کشور ما، به حد اقل، حل بحران افغانستان کمک نخواهد نمود؟
نیروهای امنیتی کشور ما با سیستم ناتو تجهیز می گردد:
آیا این یک نوید نهایت تعجب آور نیست که نیروهای امنیتی و دفاعی کشور ما با معیارهای ناتو تجهیز خواهند گردید؟ آیا عملی شدن این ماده، دامن نفوذ کشورهای غارتگ را در کشور ما، کوتاه نخواهد نمود؟
به این صورت افغانستان اولین کشور غیر عضو ناتو است که در این پیمان به سیستم ناتو تجهیز خواهد شد. با یقین کامل که با عملی شدن این ماده، افغانستان به کم ترین فرصت نه تنها به خشکانیدن ریشه های تروریسم در کشور قادر خواهد گردید؛ بلکه به تأمین مطلق همه مرزهای خویش نیز توفیق عملی حاصل خواهد نمود.
در ماده چهارم بنده هفتم این پیمان چنین تعهد سپرده شده است:
«7. طرفین تصدیق میکنند که ارتقای ظرفیت و سیستمهای دفاعی افغانستان، مطابق با معیارهای سازمان ناتو به منفعت این کشور بوده و قابلیتهای تعاملپذیری افغانستان را با سیستمهای ناتو گسترش میدهد. طرفین بر حسب تقاضای دولت افغانستان اقداماتشان را در راستای توسعه نیروهای امنیتی و دفاعی این کشور، تأمین تجهیزات، تسلیحات، تدوین دکترین عملیاتی و دستیابی نهادهای آن به معیاری شدن و انطباقپذیری با ناتو، به منظور ارتقای استفاده مؤثر و نگهبانی از کمکهای دفاعی و امنیتی فراهم شده برای افغانستان و افزایش بهرهوری همکاریها میان نیروهای امنیتی و دفاعی ملی این کشور با نیروهای ایالات متحده، هماهنگ میکنند. این همکاری نمیتواند مانع افغانستان برای تدارک مستقل تجهیزات و اسلحه برای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان از کشورهای غیرناتو که از منابع مالی افغان تأمین مالی شود، گردد.» (8)
در صورت تطبیق قطعی این ماده در مورد تجهیزات نیروهای امینتی کشور ما با معیارهای عالی ناتو، باید گفت که افغانستان به عنوان «عالی ترین پایگاه صلح» در آسیا عرض اندام خواهد نمود. به کلام دیگری، بعد از این «تروریسم» از افغانستان به کشورهای دیگر صادر نخواهد شد؛ بلکه در عوض در صورت ضرورت از افغانستان، «صلح» به کشورهای همسایه، منطقه و جهان صادر خواهد شد.
در ماده ششم تحقق اهداف ذیل از سوی جانبین مطمح نظر و عمل قرار گرفته و این هم شما و توافق مذکور در زمینه که داوری منصفانه با شما خواهد بود:
«1. طرفین توافق دارند تا گروه کاری همکاریهای امنیتی و دفاعی افغانستان - ایالات متحده را که طبق توافقنامه همکاریهای استراتژیک ایجاد گردیده است، برای نیل به اهداف زیر موظف نمایند:
الف: اتخاذ تدابیر مناسب و مؤثر به منظور ارزیابی و تقویت استفاده از منابع موجود امنیتی و دفاعی افغانستان، طبق اهداف و ابعاد این قرارداد؛
ب: انجام ارزیابیهای شش ماهه از اقداماتی که در پیوند به تحقق تدابیر اتخاذ شده انجام یافته است تا طرفین از تصمیمهای گرفته شده در رابطه با تخصیص منابع و نحوه همکاری در راستای توسعه و رشد پایدار ظرفیتهای دفاعی افغانستان، آگاه شوند.
ج: ایجاد یک روند مشخص ارزیابی مشترک، طبق اهداف و ابعاد این قرارداد، به منظور انجام بررسی به موقع، دقیق و مؤثر از تهدیدات داخلی و خارجی علیه افغانستان؛و
د: ارائه توصیههای مشخص برای ارتقای تشریک مساعی و ارزیابی اطلاعات (اطلاعات امنیتی).
2. طرفین در راستای تقویت تواناییهای خود به منظور مشورت در باره تهدیدها به انضمام صحبت روی ایجاد مجراهای ارتباط مصون یا اختصاصی، دارای هدف مشترک میباشند.» (9)
اگر بر تطبیق ماده های متذکره، نظارت مسلکی و عادلانه جانبین صورت گیرند و مردم عملآ راضی گردند که امنیت بنیادی در سراسر کشور کاملآ تأمین گردیده و صلح مطلقآ در کشور برقرار شده است، با یقین که همه اقوام و قبایل وطن ما با تمام توانایی خویش از دولت و قوای امریکایی در کشو حمایت خواهند نمود. در این صورت، مداخلات شوم خارجی ها در کشور ما تدریجآ از بین خواهند رفت.
دفاع مشترک در برابر تجاوز خارجی:
در طول بیش از چهاردهه ی غم انگیز؛ کشور ما مورد تجاوزات نظامی، استخباراتی، فرهنگی، سیاسی وغیره کشورهای همسایه، منطقه و جهانی نیز قرار گرفتند و هر کی بناء بر منافع غارتگرانه شان هرچه توانست و آن را در حق مردم مظلوم و کشور بی دفاع افغانستان انجام داد.
حال زمان آن رسیده که بر اساس این پیمان مشترک امنیتی، امریکا همراه با دولت مردان جدید ما؛ صداقت، قانونمداری، مدنیت ورزی، حقوق بشری خویش را مشترکآ در قبال تطبیق این پیمان عملآ به اثبات برسانند و افتخار تأمین امنیت، صلح و خدمت گذاری صادقانه را در این کشور برای خود نیز کمایی نمایند.
در ماده ششم این پیمان چنین تعهد جانبین این گونه می باشد:
«2. ایالات متحده هرگونه تجاوز خارجی یا تهدید به تجاوز علیه حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان را موجب نگرانی شدید خود پنداشته و باور دارد که چنین تجاوزی میتواند منافع مشترک طرفین را در رابطه با ثبات افغانستان، صلح و ثبات منطقه و جهان تهدید کند.
3. در صورت وقوع چنین تجاوزی و یا تهدید به چنین تجاوزی علیه افغانستان، طرفین به منظور اتخاذ اقدامات بالقوه سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی برای تشخیص پاسخ مناسب، باهم به گونه منظم مشورت میکنند. این مشورتها با هدف ایجاد فهرستی از اقدامات لازم سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی صورت میگیرد.
4. در صورت وقوع چنین تجاوز خارجی و یا تهدید به تجاوز خارجی علیه افغانستان، طرفین با توافق با یکدیگر و به گونه فوری روی اتخاذ و انجام واکنش مناسب علاوه بر اقدامات سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی که فهرست آن در بند سوم ذکر شده و مطابق به دستورالعملهای مندرج قوانین اساسی هر 2 طرف، به مشورت میپردازند.» (10)
با کمال جرئت و اطمنیان گفته می توانم که در صورت تطبیق این ماده، به کم ترین فرصت شاهد قطع کامل مداخلات کشورهای خارجی در افغانستان خواهیم بود و بعد از این به حریم مقدس کشور ما تجاوز نخواهند نمود. در این صورت است که مردم ما از پشتوانه صداقتمندانه ایالات متحده امریکا در قبال حمایت های نظامی، مشورتی، اقتصادی، آموزشی وغیره شان از افغانستان سپاس گذار خواهند بود.
جایگاه حقوقی پرسونل:
در ماده سیزدهم، جایگاه حقوقی پرسونل امریکایی نیز مورد توافق قرار گرفته که قرار ذیل می باشد:
«1. افغانستان، با حفظ حق حاکمیت خویش میپذیرد که کنترل انضباطی علاوه بر اتخاذ تدابیر جزایی و غیرجزایی از جانب مقامات نیروهای ایالات متحده بر اعضای نظامی و بخش غیرنظامی آن اهمیت به سزایی دارد. بنابراین افغانستان توافق میکند که ایالات متحده تعمیل صلاحیت قضایی در رسیدگی به تخطیهای جنایی و مدنی چنین افراد در قلمرو افغانستان را حق اختصاصی خود میداند. افغانستان به ایالات متحده اجازه میدهد تا محاکمات قضایی و سایر اقدامات مربوط به این قضایا را، عندالضرورت در قلمرو افغانستان انجام دهد.» (11)
در این مورد باید گفت که برخی از نویسندگان برخورد انتقادی خویش را در مور مسایل حقوقی افراد امریکایی در افغانستان نگاشته که مکررآ به آن اشاره نمی کنم و با انتقادات آن ها نیز موافق می باشم. من صرفآ برخی از مفادات پیمان امنیتی را برگزیده و در مورد قضاوت هموطنان گرامی و سایر خوانندگان محترم قرار دادم و بس.
منع نیروهای امریکایی به اماکن مقدس:
دقیقآ که نیروهای خارجی بناء بر عدم شناخت از تاریخ، سنت ها، جغرافیه، دین، اجتماع و فرهنگ افغانستان اطلاع نداشتند و مرتکب خطاهای فراوان در کشور ما شدند.
در بند اول ماده چهاردهم، نیروهای امریکایی مؤظف گردیده اند که به امکان مقدس مردم مسلمان افغانستان احترام گذاشته و از لباس نظامی و غیر نظامی به هدف عملیات نظامی در مکان های مذهبی استفاده کرده نمی توانند.
«... با در نظر گرفتن این امر، نیروهای ایالات متحده به مساجد و یا سایر اماکن مقدسه که برای مقاصد مذهبی از آنها استفاده می شوند، به منظور عملیات نظامی وارد نمیشوند.» (12)
آیا احترام عالمانه و صادقانه از سوی همه خارجیان و خاصتآ افرادی امریکایی به دین و اماکن مقدس دینی مردم ما، باعث استحکام روابط میان مردمان ما و ملت ایالات متحده امریکا نخواهد شد؟
استفاده از مکان های ذیل:
در ضمیمه الف این پیمان استفاده از مناطق ذیل کشور توسط امریکایی ها چنین نشانی گردیده است:
«فهرست مکانها و تأسیساتی که توسط افغانستان برای دسترسی و استفاده نیروهای ایالات متحده در افغانستان در نظر گرفته شده است.
(ساحات و تأسیسات مورد توافق)
کابل، بگرام، مزارشریف، هرات، قندهار، شوراب (هلمند)، گردیز، جلال آباد،
شیندند.
تأسیسات و مکانهای توافق شده همچنین شامل تأسیسات و مکانهایی میشود که ممکن
است تا تاریخ آغاز انفاذ این قرارداد از جانب ایالات متحده امریکا استفاده شوند
و یا هم شامل آن تعداد از تأسیسات و مکانهایی در مناطق دیگر افغانستان میشود
که ممکن است در آینده روی آن توافق شده واز جانب وزیر دفاع افغانستان اجازه
داده شود.»
(13)
در واقع مناطق مذکر فعلآ مرکز پایگاه های نظامی امریکا تعیین گردیده که تابع قوانین افغانستان می باشند.
نظارت کمیسیون مشترک:
در بند اول ماده بیست و پنجم از تشکیل کمیسون و نظارت آن بر تمام جریان تطبیق پیمان امنیت و دفاعی بین کابل- واشنگتن چنین خبر می دهند:
«1. طرفین بدینوسیله کمیسیون مشترکی را برای نظارت از تطبیق این قرارداد، ایجاد میکنند. این کمیسیون از جانب نمایندگان اجرائی 2 کشور مشترکاً ریاست میشود. در ترکیب این کمیسیون نمایندگان سایر نهادهای حکومتی نیز میتوانند به پیشنهاد مسئولین اجرائی و تأئید طرفین منصوب شوند.» (14)
ناگفته نماند وقت که کمک های جامعه جهانی و خاصتآ از سال 2001 به بعد در افغانستان آغاز گردید، متأسفانه که نظارت دقیق نه از سوی دولت مردان به رهبری آقای کرزی صورت گرفت و نه از طرف کشورهای کمک کننده در مورد کدام نظارت دقیق انجام شد. از این رو، حیف و میل های بی حساب از دو جانب در زمینه صورت گرفتند و مجرمین تا کنون به دادگاه های ملی و بین المللی کشانده نشده اند.
حال که کمیسیون مشترک نظارت بر تطبیق جریان پیمان امنیتی مطرح بوده و امیدوارم که نتائج مثبت را برای طرفین به بار آورد. ناظرین داخلی و خارجی باید از کسانی باشند که به فساد اداری و خیانت ملی در افغانستان مبتلا نباشند و شایستگی لازم را داشته باشند.
در نتیجه:
بارها به طور مؤکد تکرار گردیده که افغانستان در پرتو جنگ سرد قدرت های جهانی، جبرآ به قربانگاه انتخاب شد که بزرگ ترین تلفات جانی، خسارات مالی، فرهنگی وغیره را در بیش از چهل سال آخیر متحمل شد.
زمانی که تمام جهان و به خصوص امریکا، مجاهدین را بر علیه اشغال گران نیروهای سرخ شوروی سابق مورد حمایت وسیع قرار داد و بعد از این که شوروی پس از ده سال اشغال سرافگنده از کشور ما خارج گردید و پنج سال بعد طرفدارانش نیز از اریکه قدرت کنار رفتند. در این فرصت چون که امریکا، انتقام شکست خویش را از ویتنام از شوروی ها گرفت، افغانستان را به حال خودش در بین گرگان هسایه، منطقه و برخی از کشورهای دیگری جهانی تنها گذاشت که این یک اشتباه جبران ناپذیر بود. در این باره، بارها برخی از وزیران خارجه امریکا نیز به این اشتباه خویش مهر تأید را گذاشته اند.
اشتباه دیگری امریکا و سایر همکاران بین المللی شان این بود که طالبان و القاعده را در برابر دولت اسلامی مجاهدین سازمان دهی و تقویت کردند، تا این که طالبان در سال 196 با خون ریزی و نسل کشی اقوام غیر از خود شان در افغانستان به قدرت رسید. دیری نگذشته که طالبان و القاعده از حامیان خویش سرکشی نمودند و واقعه دل خراش مرکز تجارتی و نظامی امریکا در یازده سپتمبر 2001 م. توسط تروریستان از افغانستان قرار گرفتند.
این بار امریکا با سایر همقطاران منطقوی و جهانی خویش، طالبان و القاعده را در سال 2001م. یک گوش مالی سبک و سطحی دادند و امارت اسلامی را به زیر آوردند؛ یعنی طالبان و القاعده را نخواستند که از ریشه نابود نمایند. این هم یک اشتباه دیگری حامیان تروریستان بود. به نگارش بعضی ها که می گویند: امریکا با هم پیمانانش روابط پنهانی با طالبان و سایر مخالفین دولت افغانستان تا حال دارد و با نحوی از انحاء آن ها را مورد حمایت قرار می دهند.
مسلمآ که جامعه جهانی تحت رهبری امریکا و جبهه متحد افغانستان، امارت طالبان و القاعده را از قدرت سیاسی افغانستان به دور کردند؛ ولی مبارزه سرنوشت ساز و قطعی را در جهت خشکانیدن ریشه های آن ها در هردو طرف خط دیورند به خرچ ندادند، یا نخواستند و یا ملحوظات دیگری روی دست بودند.
در این مدت سیزده سال گذشته، آقای حامد کرزی و تیم تباری شان به تمام توانمندی های دولتی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی وغیره که داشتند از طالبان عملآ حمایت کردند؛ یعنی تروریست پروری در رأس سیاست حلقات خاص دولتمداران انحصارگر وقت قرار داشت.
در ضمن، جامعه جهانی که به منظور مبارزه علیه تروریسم، کشت کوکنار، تولید موخدر، قاچاق، ناامنی، احیایی مجدد زیربناهای کشور و... تحقق نظام دموکراسی در افغانستان قدم گذاشت، تا کنون چندان توفیقی حاصل ننموده است. در حالیکه اکثر منابع داخلی و خارجی اعتراف می کنند که جهانی به منظور اهداف که آمده بود، در افغانستان ناکام می باشد. هرچند که دست آوردهای این مدت کم نیستند و از آن کاملآ سپاس گذار هستیم و آن را حفاظت خواهیم نمود.
به هر صورت، نه مردم افغانستان و نه ملت های کشورهای کمک کننده جامعه از نقش و حضور نظامیان جامعه جهانی در کشور ما راضی نیستند؛ زیرا آنچه که وعده سپرده بودند به آن عمل نکردند.
حال که پس از سیزده سال ناکامی جامعه جهانی، این بار بین کابل – واشنگتن پیمان دفاعی و امنیتی به امضاء رسیده و مردم ما آن را به فال نیک گرفتند؛ زیرا قبلآ نیز مردم ما به امضای پیمان های استراتژیک با سایر کشورها و به خصوص امریکا نیز موافقه نموده بودند. مردم ما با امضای پیمان امنیتی و دفاعی کابل- واشنگتن خرسند شدند. خدا کند این بار امید مردم ما به ناامیدی تبدیل نگردد و امریکا با همه متحدین خویش در مورد افغانستان صادقانه عمل نمایند، تا قبل از همه صلح و امنیت به مفهوم واقعی کلام در افغانستان پیاده گردند.
پس امضای پیمان های استراتژیک با آن کشورهای که تا حال صورت گرفته یک اقدام خوب و پسندیده بوده اند. و از همه بهتر این که پیمان های استراتژیک و امنیتی بین کابل- واشنگتن به امضاء رسید یک فصل نوین دیگری است که باید از آن حد اعظم استفاده را برای مردم افغانستان برد.
مکررآ تأکید می دارم که در مرحله اول، اگر آقایون داکتر احمدزی رییس جمهور، داکتر عبدالله رییس شورای وزیران با همه طرفداران شان با زیربنای خرد و اراده قوی سیاسی قادر به تشکیل تیم مشاورین شایسته سالار، بعد به ایجاد کابینه شایسته سالار، انتخاب والیان شایسته سالار و خلاصه مؤفق به «تشکیل دولت وسیع البنیاد و شایسته سالار» نگردند، از جمله به تحقق پیمان دفاعی و امنیتی نیز توفیق بدون پشتوانه هم نایل نخواهند گردید. در مرحله دوم، اگر جامعه جهانی و خاصتآ امریکا از اشتباهات قبلی خویش در افغانستان درس عبرت نگرفته باشد و به طور صادقانه در تحقق پیمان امنیتی و دفاعی کابل- واشنگتن عمل ننماید، امکان حل اساسی بحران های افغانستان در حکم خواب، خیال و حتا جنون خواهد بود.
مردم ما امیدوار اند که معضله خط مرزی دیورند نیز به صورت اساسی حل گردد و دشمنی پاکستان به دوستی با افغانستان مبدل شود و عدم مداخله در امور افغانستان کاملآ تضمین گردد.
مردمان کشور ما و جهان بشریت امیدوار هستند که دولت مداران جدید افغانستان و ایالات متحده امریکا مبنی بر قوانین نافذه ی کشور، اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق های بین المللی، پیمان استراتژی، پیمان امنیتی کابل- واشنگتن و سایر تعهدات جهانی که در مورد افغانستان صورت گرفته اند، از جمله صداقت، داریت، اراده سیاسی و خردورزی خویش را در قبال تحقق پیمان امنیتی کابل- واشنگتن عملآ به اثبات برسانند.
ومن الله التوفیق
ختم
تاریخ: شنبه 26 ميزان 1393 خورشيدی برابر با 18 اکتوبر 2014 ميلادی
-----------------------------------------------------------------------------------------
منبع:
(1)، (2)، (3)، (4)، (5)، (6)، (7)، (8)، (9)، (10)، (11)، (12)، (13)، (14). استناد از: آریایی، 15 میزان 1393 خورشیدی برابر با 6 اکتوبر 2014 میلادی
در آخیر لازم دانستم که غرض معلومات بیش تر خوانندگان گرانقدر خویش، متن کامل پیمان امنیتی کابل- واشنگتن را نیز ضمیمه نمودم:
متن کامل پیمان امنیتی کابل – واشنگتن
دولت جدید افغانستان عصر ديروز و یک روز پس از آغاز به کار خود پیمان امنیتی میان کابل و واشنگتن را با طرف آمریکایی به امضا رساند.
متن کامل پیمان همکاریهای امنیتی کابل - واشنگتن را که عصر ديروز به امضای 2 طرف این پیمان رسید را در این مطلب مطالعه کنید.
متن کامل پیمان
مقدمه
جمهوری اسلامی افغانستان (که در متن این قرارداد افغانستان) و ایالات متحده
آمریکا که (در متن این قرارداد ایالات متحده)، به طور جمع "طرفین" و به طور
مفرد (طرف) یاد میگردند:
- با تائید موافقتنامه همکاریهای دراز مدت استراتژیک میان ایالات متحده آمریکا
و جمهوری اسلامی افغانستان (موافقتنامه همکاریهای استراتژیک) که در دوم ماه می
سال 2012 میلادی امضا شده است و با تأکید مجدد بر تعهد طرفین طوری که در این
موافقتنامه پذیرفته شده است و طرفین متعهد شدهاند تا همکاری دراز مدت
استراتژیک در حدود اختیارات مورد نظرشان به انضمام تحکیم صلح، امنیت و ثبات،
تقویت نهادهای دولتی، حمایت از توسعه دراز مدت اقتصادی و اجتماعی افغانستان و
تشویق همکاریهای منطقی را تقویت نمایند؛
- با تأئید مفاد موافقتنامه همکاریهای استراتژیک مبنی بر اینکه همکاری میان طرفین بر مبنای احترام متقابل و منافع مشترک استوار میباشد؛
- همچنان با تأکید بر مفاد موافقتنامه همکاریهای استراتژیک مبنی بر اینکه طرفین به همکاری و تعهدشان جهت تحقق آیندهای مبتنی بر عدالت، صلح، امنیت و ایجاد فرصتهای لازم برای مردم افغانستان اطمینان ادامه داده و یکبار دیگر بر تعهد نیرومندشان به حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان تأکید میکنند؛
- با درنظر گرفتن همکاری درازمدت میان ایالات متحده و افغانستان و تأکید بر اراده مشترک طرفین برای گسترش، رشد، حمایت و ارتقای سطح همکاریهای امنیتی و دفاعی بر مبنای این قرارداد؛
- با علاقهمندی بر ادامه تحکیم همکاریهای نزدیک دفاعی و امنیتی به منظور تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، سهمگیری در صلح و ثبات منطقهای و جهانی، مبارزه با تروریسم، دستیابی به منطقهای که دیگر پناهگاه امن برای القاعده و گروههای وابسته به آن نباشد و افزایش توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات علیه حاکمیت ملی، امنیت و تمامیت ارضیاش و با درنظر گرفتن اینکه ایالات متحده در پی دستیابی به تأسیسات دائمی نظامی در افغانستان نبوده و خواهان حضوری نیست که تهدیدی برای همسایگان افغانستان باشد؛ و همچنان با درنظر گرفتن تعهد ایالات متحده مبنی بر اینکه از قلمرو افغانستان و یا از تأسیسات خود در این کشور با هدف راهاندازی حملات علیه کشورهای دیگر استفاده نمیکند؛
- با یادآوری مواد اعلامیه نشست شیکاگو، مورخ 21 می 2012 در رابطه با افغانستان که توسط سران افغانستان و کشورهایی که با مأموریت کمک به امنیت در افغانستان (ایساف) با رهبری ناتو همکاری میکنند، و به ویژه تعهد مجدد این کشورها به یک افغانستان دارای حاکمیت، امنیت و دموکراتیک و نیز با درنظر گرفتن اینکه ماموریت ایساف در پایان سال 2014 میلادی به پایان میرسد و پس از تکمیل روند انتقال، همکاریهای نزدیک میان این کشورها از طریق تعهد متقابل میان ناتو و افغانستان برای ایجاد یک مأموریت جدید تحت رهبری ناتو با هدف آموزش، مشورت و کمک به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان همچنان ادامه مییابد و با در نظر گرفتن این که این مأموریت نیاز به مبنای قانونی و توافق روی چگونگی و تعیین صلاحیتهای این حضور نیز دارد؛
- با تأکید مجدد بر حمایت درازمدت طرفین برای ایجاد مکانیسمهای همکاری و هماهنگی منطقهای با هدف تحکیم امنیت و ثبات از طریق رفع تنشها، ابهامات و سوءتفاهمها؛
- با توجه به تصمیم نهایی لویه جرگه مشورتی 1392 مبنی بر اهمیت این قرارداد همکاریهای امنیتی و دفاعی برای امنیت افغانستان؛
- به منظور تقویت هرچه بیشتر زمینههای همکاری دفاعی و امنیتی میان طرفین بر مبنای اصول احترام کامل به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضیشان و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و برای گسترش امنیت و ثبات در منطقه و مبارزه با تروریسم؛
- با توافق بر اهمیت همکاری مبتنی بر احترام متقابل، عدم مداخله و برابری میان افغانستان و همسایههای آن و نیز با درخواست از همه کشورها تا به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان احترام گذاشته و از مداخله در امور داخلی و روندهای دموکراتیک این کشور خودداری نمایند؛
و همچنین،
- با تأکید بر همکاریهای طرفین بر مبنای احترام کامل به حاکمیت هر 2 طرف،
رعایت اهداف منشور سازمان ملل متحد و خواست مشترک طرفین برای تدوین یک چارچوب
همکاری دفاعی و امنیتی میان آنها و با تأکید مجدد بر تعهد نیرومندشان به
حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان و نیز احترام به قوانین،
عرف و رسوم افغانستان؛
چنین توافق میکنند:
ماده اول
اصطلاحات
1. "نیروهای ایالات متحده"، به نهاد متشکل از اعضای نیروهای نظامی، بخش غیرنظامی و همچنین تمامی اموال، تجهیزات و مواد مربوط به نیروهای مسلح ایالات متحده در قلمرو افغانستان اطلاق میشود؛
2. "عضو نیروی نظامی" به افراد متعلق به بخش زمینی، دریایی یا هوایی قوای مسلح ایالات متحده در افغانستان اطلاق میشود؛
3. "عضو بخش غیرنظامی" عبارت است از فردی که توسط وزارت دفاع آمریکا استخدام شده ولی عضو نیروی نظامی آن کشور نیست. هرچند، "عضو بخش غیرنظامی"به افرادی اطلاق نمیشود که در افغانستان اقامت دائمی داشته و یا دارای تابعیت افغانستان بوده و به گونه عادی در این کشور سکونت دارند؛
4. " نماینده اجرایی" عبارت از وزارت دفاع ایالات متحده و وزارت دفاع ملی افغانستان میباشد. نمایندۀ اجرایی به عنوان طرف اصلی ارتباطی در تطبیق این قرارداد، از کشور متبوع خود نمایندگی میکند.
5. "قراردادیهای ایالات متحده" به اشخاص حقیقی و حقوقی گفته میشود که بر اساس قرارداد اصلی یا قرارداد فرعی مسئولیت اکمال و ارائه خدمات را به نیروهای ایالات متحده و یا به نمایندگی از آنها در افغانستان انجام میدهند.
6. "کارمند قراردادی ایالات متحده" به کارمندانی اطلاق میشود که توسط قراردادیهای ایالات متحده استخدام میشوند؛
7. "تأسیسات و مکانهای توافق شده " به تأسیسات و مکانهایی گفته میشود که توسط افغانستان در موقعیتهای مندرج ضمیمه الف فراهم میگردد. این تعریف شامل سایر تأسیسات و مکانهایی نیز میگردد که میتواند در آینده از جانب افغانستان طبق توافق 2 جانبه فراهم گردیده و نیروهای ایالات متحده، قراردادیهای ایالات متحده، کارمندان این قراردادیها و یا دیگران، حق دسترسی و استفاده از آنها را در مطابقت با این قرارداد داشته باشند.
8. " نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان" عبارتاند از اعضای نیروهای امنیتی و دفاعی تحت فرمان وزارت دفاع و وزارت کشور و در صورت لزوم، ریاست عمومی امنیت ملی و سایر نهادهایی که از جانب طرفین در موردشان توافق صورت گیرد.
9. "مالیات" عبارت از کلیه انواع مالیات، عوارض (به انضمام عوارض گمرکی)، حقالزحمه و هرگونه اجرت مشابه دیگری است که از جانب دولت افغانستان یا به عبارت دیگر از جانب نهادهای ذیصلاح دولتی افغانستان در تمام سطوح به انضمام ولایات و فرمانداریها و یا از جانب سایر ارگانها به نمایندگی از دولت افغانستان، وضع میگردد.
ماده دوم مقاصد و ابعاد
1. طرفین برای تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، مبارزه با تروریسم، سهمگیری در صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی و ارتقای توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات داخلی و خارجی علیه حاکمیت، امنیت، تمامیت ارضی، وحدت ملی و نظام مبتنی بر قانون اساسی این کشور، به تقویت همکاریهای نزدیک با یکدیگر ادامه میدهند. نیروهای ایالات متحده هیچگونه عملیات جنگیو نظامی را در افغانستان اجرا نمیکنند، مگر اینکه طرفین طوری دیگری توافق کنند.
2. ایالات متحده در همکاری و هماهنگی نزدیک و بر اساس توافق افغانستان، با هدف کمک به توسعه ظرفیتهای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان و تأمین امنیت تمام مردم افغانستان، طبق توافق مشترک، به انجام فعالیتهای حمایتی زیر میپردازد:
مشورت، آموزش، تجهیز، حمایت و تقویت پایدار نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان به انضمام بخشهای مهندسی منطقهای، خنثیسازی بمبهای کنار جاده و سایر مواد منفجره؛ ایجاد و ارتقای سیستم تدارکاتی و حملونقلی نیروهای دفاعی و امنیتی افغان؛ گسترش ظرفیتهای تشریک اطلاعات (اطلاعات امنیتی) ؛ تقویت توانائی نیروهای هوائی افغانستان؛ راهاندازی تمرینات مشترک نظامی و سایر فعالیتهای مورد توافق 2 طرف. طرفین روی جزئیات گسترش نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان بر مبنای برنامه موسوم به "برنامهی ریکارد افغانستان" مصوب نشست شیکاگو سال 2012 میلادی و در مطابقت با "مجمع مشورتی امنیت" به کارشان ادامه میدهند.
3. طرفین بر این باورند که تأمین امنیت مردم و قلمرو افغانستان وظیفه نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان میباشد. طرفین برای افزایش سطح قابلیتهای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان به منظور دفع و پاسخ به تهدیدات داخلی و خارجی باهم کار میکنند. برحسب تقاضای افغانستان، ایالات متحده فوراً حمایتی که آمادگی ارائه آن را دارد به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان با هدف پاسخدهی به تهدیدات علیه امنیت این کشور، فراهم میآورد.
4. طرفین تصدیق میکنند که عملیات نظامی ایالات متحده برای شکست القاعده و وابستگان آن میتواند در چارچوب مبارزه مشترک با تروریسم قابل قبول باشد. طرفین توافق دارند تا با هدف حفظ منافع ملی ایالات متحده و افغانستان، به همکاری و هماهنگی نزدیک باهم بدون توسل به عملیات یک جانبه نظامی ایالات متحده علیه تروریسم، ادامه دهند. منظور از عملیات نظامی ایالات متحده بر ضد تروریسم، عبارت از عملیات متمم در حمایت از عملیات نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان بر ضد تروریسم است که از سوی نیروهای ملی دفاعی و امنیتی این کشور رهبری شده و مبتنی بر احترام کامل به حاکمیت افغانستان و توجه جدی به مصونیت و امنیت مردم این کشور و توجه جدی به مصونیت و امنیت آنها در خانههایشان انجام میشود.
5. برای پیشبرد فعالیتها و عملیات مندرج این ماده و سایر اهداف و مأموریتهای مورد توافق طرفین و در مطابقت با اهداف این قرارداد، نیروهای ایالات متحده میتوانند به فعالیتهایی مانند ترانزیت، حمایت نیروها و سایر اقدامات حمایتی مورد نیاز حضورشان در افغانستان مطابق مفاد این سند و سایر فعالیتهای مندرج در این قرارداد و یا فعالیتهای مورد توافق طرفین بپردازند.
6. این قرارداد به انضمام ضمائم، توافقات و یا اقدامات اجرایی دیگر مربوط به آن، مجوز مورد نیاز را برای حضور و فعالیتهای نیروهای ایالات متحده در افغانستان فراهم کرده، شرایط و چگونگی این حضور و فعالیتها را تنظیم و همچنان در موارد خاص مطابق با این قرارداد، حضور و فعالیت قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان آنها در افغانستان را نیز تنظیم میکند.
ماده سوم قوانین
1. تمامی اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده وظیفه دارند تا به قانون اساسی و سایر قوانین نافذه افغانستان احترام گذاشته و از هرگونه فعالیت مغایر روحیه این قرارداد به خصوص فعالیتهای سیاسی در قلمرو افغانستان، خودداری نمایند. مقامات نیروهای ایالات متحده مسئولند تا اقدامات لازم را در این زمینه اتخاذ کنند.
2. تکلیفهای طرفین در این قرارداد و توافقات بعدی، بدون هیچگونه تعارض با حق حاکمیت افغانستان و حق دفاع مشروع هر یک از طرفین مطابق حقوق بینالمللی، تنظیم میگردد. همکاری و فعالیتهای مربوط به تطبیق این قرارداد در مطابقت با تعهدات و تکلیفهای طرفین طبق موازین حقوق بینالمللی صورت میگیرد.
ماده چهارم توسعه و تقویت پایدار تواناییهای دفاعی و امنیتی افغانستان
1. با احترام کامل به حاکمیت افغانستان، طرفین نیاز کنونی این کشور را به ادامه کمکهای بین المللی در بخش امنیت درک کرده و در این زمینه که افغانستان به گونه روزافزون و در نهایت به صورت کامل، مسئولیت تأمین مالی نیازهای دفاعی و امنیتی و همچنین تقویت پایدار نیروهای دفاعی و امنیتی ملی خویش را بر عهده بگیرد، دارای هدف مشترک میباشند.
2. افغانستان با درنظر گرفن ثبات سیاسی و اقتصادی و نیز سازگار با وضعیت عمومی اقتصادی خود، سهم کامل خود را آنگونه که نیروی انسانی، منابع و امکانات آن ایجاب میکند به منظور تقویت و حفظ نیرو های دفاعی و امنیتی خویش، ایفا مینماید. افغانستان تمامی اقدامات لازم را برای توسعه و تقویت پایدار ظرفیتهای نیروهای دفاعی و امنیتی افغان، اتخاذ میکند.
3. طبق احکام موافقتنامه همکاریهای استراتژیک و با درنظر گرفتن تعهدات مصوب نشست 2012 شیکاگو، ایالات متحده مکلف است تا تأمین وجوه پولی را به شکل سالانه برای حمایت از آموزش، تجهیز، مشورت و تقویت پایدار نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان جستجو کند تا اینکه این کشور بتواند مستقلانه امنیت خود را تأمین و از خود در برابر تهدیدات داخلی و خارجی دفاع نموده و نگذارد تا تروریستها باردیگر به خاک این کشور رخنه کرده و امنیت افغانستان، منطقه و جهان را تهدید کنند. ایالات متحده با درنظر گرفتن تعهدات مصوب نشست شیکاگو، در مورد مقدار وجوه مالی برای تأمین و اجرای مفاد این قرارداد با افغانستان مشورت نموده و نتایج این مشورتها را برای تحقق این تکلیف مورد توجه قرار میدهد. با در نظر گرفتن اولویتهای سالانه افغانستان، ایالات متحده کمکهای مناسب مالی را از طریق مجاری بودجه حکومت افغانستان تحت مدیریت نهادهای ذیربط افغان که مسئولیت تطبیق معیارهای مالی شفافیت و حسابدهی و نظارت قانونمند از روند تدارکات و تفتیش را مطابق به روشهای پذیرفته شده بینالمللی دارند، فراهم میسازد.
4. طرفین اهمیت برخورداری نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان را از تجهیزات و اسلحه مورد نیاز تأمین امنیت این کشور تصدیق میدارند. برای دستیابی به این مهم، ایالات متحده در همکاری با افغانستان تهیه و تدارک تجهیزات و اسلحه برای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی این کشور را، ادامه میدهد.
5. افغانستان و ایالات متحده با سایر کشورها در رابطه با تقویت نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان، به انضمام تجهیز این نیروها، میتوانند طبق توافق 2 جانبه همکاری و هماهنگی نمایند.
6. به منظور سهمگیری مؤثر در زمینه امنیت افغانستان و منطقه، ایالات متحده توافق میکند تا در توسعه تواناییهای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان، به همکاریهایش با افغانستان، به عنوان متحد عمده غیرناتو ادامه دهد.
7. طرفین تصدیق میکنند که ارتقای ظرفیت و سیستمهای دفاعی افغانستان، مطابق با معیارهای سازمان ناتو به منفعت این کشور بوده و قابلیتهای تعاملپذیری افغانستان را با سیستمهای ناتو گسترش میدهد. طرفین بر حسب تقاضای دولت افغانستان اقداماتشان را در راستای توسعه نیروهای امنیتی و دفاعی این کشور، تأمین تجهیزات، تسلیحات، تدوین دکترین عملیاتی و دستیابی نهادهای آن به معیاری شدن و انطباقپذیری با ناتو، به منظور ارتقای استفاده مؤثر و نگهبانی از کمکهای دفاعی و امنیتی فراهم شده برای افغانستان و افزایش بهرهوری همکاریها میان نیروهای امنیتی و دفاعی ملی این کشور با نیروهای ایالات متحده، هماهنگ میکنند. این همکاری نمیتواند مانع افغانستان برای تدارک مستقل تجهیزات و اسلحه برای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان از کشورهای غیرناتو که از منابع مالی افغان تأمین مالی شود، گردد.
ماده پنجم مکانیزمهای همکاری امنیتی و دفاعی
1. طرفین توافق دارند تا گروه کاری همکاریهای امنیتی و دفاعی افغانستان - ایالات متحده را که طبق توافقنامه همکاریهای استراتژیک ایجاد گردیده است، برای نیل به اهداف زیر موظف نمایند:
الف: اتخاذ تدابیر مناسب و مؤثر به منظور ارزیابی و تقویت استفاده از منابع موجود امنیتی و دفاعی افغانستان، طبق اهداف و ابعاد این قرارداد؛
ب: انجام ارزیابیهای شش ماهه از اقداماتی که در پیوند به تحقق تدابیر اتخاذ شده انجام یافته است تا طرفین از تصمیمهای گرفته شده در رابطه با تخصیص منابع و نحوه همکاری در راستای توسعه و رشد پایدار ظرفیتهای دفاعی افغانستان، آگاه شوند.
ج: ایجاد یک روند مشخص ارزیابی مشترک، طبق اهداف و ابعاد این قرارداد، به منظور انجام بررسی به موقع، دقیق و مؤثر از تهدیدات داخلی و خارجی علیه افغانستان؛و
د: ارائه توصیههای مشخص برای ارتقای تشریک مساعی و ارزیابی اطلاعات (اطلاعات امنیتی).
2. طرفین در راستای تقویت تواناییهای خود به منظور مشورت در باره تهدیدها به انضمام صحبت روی ایجاد مجراهای ارتباط مصون یا اختصاصی، دارای هدف مشترک میباشند.
ماده ششم تجاوز خارجی
1. برخلاف منشور سازمان ملل متحد، افغانستان همواره دستخوش تجاوزات کشورهای بیگانه و استفاده نیرو توسط دولتهای خارجی و گروههای مسلحی شده است که در بیرون از مرزهای این کشور دارای پایگاه بوده و یا مورد حمایت این دولتها قرار داشتهاند. مطابق این قرارداد، طرفین با هرگونه استفاده از نیروی مسلح یا تهدید علیه تمامیت ارضی، استقلال سیاسی افغانستان، به انضمام حمایت از گروههای مسلح از جمله تأمین پناهگاه و یا تسلیحات از سوی یک کشور خارجی و یا گروههای مسلح دیگر، قویاً مقابله میکنند. طرفین توافق میکنند تا در زمینه تحکیم قابلیتهای دفاعی افغانستان در برابر تهدیدات علیه حاکمیت ملی، تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی این کشور، با هم همکاری کنند.
2. ایالات متحده هرگونه تجاوز خارجی یا تهدید به تجاوز علیه حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان را موجب نگرانی شدید خود پنداشته و باور دارد که چنین تجاوزی میتواند منافع مشترک طرفین را در رابطه با ثبات افغانستان، صلح و ثبات منطقه و جهان تهدید کند.
3. در صورت وقوع چنین تجاوزی و یا تهدید به چنین تجاوزی علیه افغانستان، طرفین به منظور اتخاذ اقدامات بالقوه سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی برای تشخیص پاسخ مناسب، باهم به گونه منظم مشورت میکنند. این مشورتها با هدف ایجاد فهرستی از اقدامات لازم سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی صورت میگیرد.
4. در صورت وقوع چنین تجاوز خارجی و یا تهدید به تجاوز خارجی علیه افغانستان، طرفین با توافق با یکدیگر و به گونه فوری روی اتخاذ و انجام واکنش مناسب علاوه بر اقدامات سیاسی، دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی که فهرست آن در بند سوم ذکر شده و مطابق به دستورالعملهای مندرج قوانین اساسی هر 2 طرف، به مشورت میپردازند.
5. طرفین دستورالعملهای جامع را به منظور تحقق مؤثر چنین مشورتهای منظم و فوری، ترتیب میدهند:
الف: مطابق به این دستورالعملهای جامع، وزرای خارجه و دفاع افغانستان و ایالات متحده و سفرای هر 2 کشور در کابل و واشنگتن دیسی به عنوان مجراهای اصلی وظیفه دارند تا در صورت وقوع تجاوز خارجی و یا تهدید به چنین تجاوزی، به مشورتهای فوری باهم بپردازند؛
ب: در صورتی که اهمیت و فوریت موضوع ایجاب کند، این دستورالعملهای جامع نمیتواند توانایی طرفین برای مشورت با یکدیگر را از سایر طرق و مکانیزمها محدود و متأثر سازد.
6. طرفین توافق دارند که گروه کاری همکاریهای امنیتی و دفاعی افغانستان - ایالات متحده وظیفه دارد تا زمینه تطبیق مؤثر این ماده، به انضمام ترتیب دستورالعملهای جامع یاد شده و بازنگری فهرست اقدامات مندرج بند (3) این ماده را افزایش دهند.
ماده هفتم استفاده از تأسیسات و مکانهای توافق شده
1. افغانستان بدینوسیله دسترسی و استفاده از تأسیسات و مکانهای توافق شده را طبق بند 7 ماده اول این قرارداد تنها به منظور تطبیق اهداف و احکام مندرج این سند، با درنظر گرفتن موقعیت قطعات نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان و مناطق مسکونی، فراهم میکند. چگونگی دسترسی و استفاده از این مکانها و تأسیسات برای مقاصد دیگر، تابع توافق طرفین میباشد.
2. براساس این قرارداد، نیروهای ایالات متحده، بدینوسیله از سوی افغانستان اجازه مییابند تا در داخل تأسیسات و مکانهای توافق شده از تمامی حقوق و صلاحیتهای مربوط به استفاده، فعالسازی، دفاع و یا کنترل این تأسیسات، علاوه بر حق تعمیر و ایجاد ساختمانهای جدید برخودار باشند. نیروهای ایالات متحده میتوانند فعالیتهای مربوط امور تعمیراتی را به وسیله افراد نظامی یا بخش غیرنظامیشان و یا از طریق قراردادی انجام دهند.
3. بدین وسیله، نیروهای ایالات متحده از سوی افغانستان اجازه مییابند تا به دلایل امنیتی و تأمین مصونیتشان، ورود به تأسیسات و مکانهایی را که برای استفاده اختصاصی این نیروها فراهم شده است، کنترل نمایند، اما ورود به تأسیسات و مکانهایی که برای استفاده مشترک تعیین شده است، در هماهنگی با مقامات افغان صورت میگیرد. برحسب درخواست، ایالات متحده دسترسی مقامات ذیربط افغان را به هریک از مکانها یا تأسیسات که مورد استفاده اختصاصی این نیروها قرار دارد، فراهم میآورد. طرفین با توافق با همدیگر دستورالعملهایی را برای تنظیم دسترسی مقامات افغان به مکانها و تأسیسات مورد استفاده اختصاصی نیروهای ایالات متحده ترتیب میدهند. این دستورالعملها و چگونگی دسترسی به این مکانها با رعایت کامل مقررات عملیاتی و امنیتی نیروهای ایالات متحده ترتیب میگردند. با درنظر گرفتن اینکه ممکن است نیروهای ایالات متحده فعالیتهای محافظتی از نیروهایشان را در داخل مکانها و تأسیسات توافق شده و اطراف آنها عندالضرورت اتخاذ کنند، طرفین توافق میکنند تا طرحهایشان را با هدف تأمین امنیت و مصونیت نیروهای ایالات متحده با احترام کامل به حاکمیت افغانستان و توجه جدی به مصونیت و امنیت مردم افغانستان هماهنگ و همسو سازند. برای تحقق این هدف، نیروهای ایالات متحده مطابق به قوانین افغانستان و موازین نظامی این نیروها، افراد غیرنظامی را از جمله در خانههایشان هدف قرار نمیدهند.
4. به منظور تحقق اهداف و ابعاد این قرارداد و به ویژه تحقق مساعی ایالات متحده به منظور آموزش، مشورت، تجهیز، و تقویت پایدار نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان، افغانستان تمامی تأسیسات و مکانهای توافق شده را بدون دریافت محصول به دسترس نیروهای ایالات متحده قرار میدهد.
5. نیروهای ایالات متحده مسئول هزینه فعالیتهای ساختمانی، توسعه، عملیاتی و حفظ و مراقبت تأسیسات و مکانهایی میباشند که برای استفاده اختصاصی آنها فراهم شده است، مگر اینکه از جانب طرفین طوری دیگری موافقت گردد. هزینه فعالیتهای ساختمانی، توسعه، عملیاتی و حفظ و مراقبت تأسیسات و مکانهایی که مورد استفاده مشترک نیروهای افغان و آمریکا و یا برای استفاده مشترک این نیروها و نهادهای دیگر قرار میگیرد، به گونه مشترک و متناسب با میزان استفاده از آنها پرداخت میشود، مگر اینکه طور دیگری توافق گردد.
6. ایالات متحده متعهد است تا در اجرای سیاستهای مربوط، تمامی معیارها، مقررات و قوانین افغانستان، آمریکا و بینالمللی را در ارتباط با حفظ محیط زیست، بهداشت و مصونیت رعایت کند. تمامی عملیات و فعالیتهای نیروهای ایالات متحده در مکانها و تأسیسات توافق شده با توجه کامل به حفظ محیط زیست و مصونیت جان و بهداشت انسانها و همچنین با رعایت کامل قوانین و مقررات نافذه افغانستان و ایالات متحده و نیز مطابق توافقات بینالمللی صورت میگیرد.
7. تمامی عملیات و فعالیتهای نیروهای ایالات متحده در مکانها و تأسیسات توافق شده در مطابقت کامل با قوانین و مقررات مربوط به حفظ آثار تاریخی و میراث فرهنگی افغانستان، انجام میشود. در صورت کشف آثار یا مکان تاریخی و یا میراث فرهنگی در یکی از مکانها و تأسیسات توافق شده، نیروهای ایالات متحده مکلف هستند موضوع را فوراً از طریق کمیسیون مشترک به آگاهی مقامات ذیربط افغان رسانده و در مورد آن مشورت نمایند.
ماده هشتم حق مالکیت
1. نیروهای ایالات متحده تمامی تأسیسات و مکانهای توافق شده، به انضمام بخشهایی را که در آن تعمیرات، ساختمانهای غیرمنقول و اجزای ثابت دیگر از سوی این نیروها اعمار، تعدیل، و یا ترمیم گردیده و دیگر مورد استفاده آنها قرار ندارد، به افغانستان واگذار میکند. اما، نیروهای ایالات متحده نیاز به این تأسیسات و مکانهای توافق شده را به صورت منظم مورد ارزیابی مجدد قرار میدهند. طرفین یا نمایندگان اجراییشان در مورد شرایط بازگرداندن این تأسیسات یا مکانهای توافق شده باهم مشورت میکنند. طرفین توافق دارند تا به منظور تأمین مصونیت و بهداشت انسانها و حفظ محیط زیست، از روشهای وقایی و نه واکنشی استفاده کنند. طرفین باور دارند که سیاستها و روشهای ایالات متحده به گونهای طرح شده است که از چنین آسیبها و خطرات جلوگیری میکند، اما در عین حال توافق دارند تا سیاستها و شیوههای هر جانبی را که بیشتر محافظتی باشد، تطبیق نمایند. نیروهای ایالات متحده مطابق با سیاستهای خویش، اقدامات فوری را جهت رفع اثرات جدی که متوجه مصونیت و سلامت انسانها ناشی از آلودگی محیط زیست در اثر فعالیت این نیروها در مکانها و تأسیسات توافق شده گردیده است، اتخاذ مینمایند.
2. تمامی تعمیرات، ساختمانهای غیرمنقول و اجزای دیگری که از جانب نیروهای ایالات متحده ساخته، تعدیل و یا مرمت شدهاند، صرفاً برای استفاده نیروهای ایالات متحده، قراردادیهای این نیروها و کارمندان قراردادی آنها و یا افراد دیگری که مورد توافق قرار گرفته باشد، اختصاص دارند. تمامی تعمیرات، ساختمانهای غیرمنقول و اجزای دیگری که ازجانب نیروهای ایالات متحده ساخته شده و یا برای دسترسی و استفاده این نیروها فراهم گردیده است، میتواند توسط نیروهای ایالات متحده مرمت و تغییر یابند و این نیروها میتوانند تا زمانیکه به این تأسیسات نیاز دارند به گونه اختصاصی از آنها استفاده کنند.
3. نیروهای ایالات متحده و قراردادیهای آنها حق مالکیت بر تمامی تجهیزات، مواد، اکمالات، ساختمانهای منقول و سایر دارائیهای منقولی را دارند که این نیروها و قراردادیهای آنها به خاطر حضور در قلمرو افغانستان نصب، وارد و یا آن را تأمین کردهاند. طرفین در مورد تحویل ممکن و یا خریداری تجهیزات اضافی توسط افغانستان طوریکه قوانین و مقررات ایالات متحده اجازه میدهد، باهم مشورت میکنند.
ماده نهم جابجایی و ذخیره وسایل و تجهیزات
1. افغانستان به نیروهای ایالات متحده اجازه میدهد تا وسایل، تجهیزات و اکمالات خویش را در داخل تأسیسات و مکانهای توافق شده و دیگر محلات مورد توافق طرفین، جابجا کنند. نیروهای ایالات متحده حق مالکیت و کنترل بر استفاده و تعبیه وسایل، اکمالات و تجهیزاتی ذخیره شده در قلمرو افغانستان را داشته و نیز حق دارند این وسایل را از قلمرو افغانستان خارج کنند.
2. نیروهای ایالات متحده تعهد میکنند که تمامی معیارها، مقررات و قوانین ایمنی افغانستان را رعایت کنند. نیروهای ایالات متحده طبق قوانین و مقررات نافذه این کشور، تمامی اقدامات لازم را برای حفاظت و ذخیره مصون تجهیزات، اکمالات و مواد دارای ماهیت خطرناک اتخاذ میکنند. نیروهای ایالات متحده طبق سیاستهای مربوط، اقدامات لازم را برای این 2 منظور اتخاذ میکنند: (1) پاک کردن زباله از مکانها و تأسیسات توافق شده و (2) رسیدگی به تأثیرات بهداشتی و مصونیتی ناشی از آلودگی محیط زیست در اثر فعالیتهای نیروهای این کشور در داخل مکانها و تأسیسات توافق شده؛
3. ایالات متحده با در نظر گرفتن تعهدات خویش طبق کنوانسیون منع گسترش، تولید، ذخیره و استفاده از تسلیحات شیمیایی و تخریب آن، منعقد شده در تاریخ 13 ژانویه 1993 پاریس، و طبق کنوانسیون منع گسترش، تولید و ذخیره تسلیحات بیولوژیکی و سمی و تخریب آن، منعقد 10 آپریل 1972 واشنگتن، لندن و مسکو، توافق میکند که تسلیحات شیمیایی و بیولوژیکی را در قلمرو افغانستان ذخیره نمیکند. طرفین تأکید میدارند که ایالات متحده آمریکا، اسلحه هستهای را در قلمرو افغانستان مستقر و یا ذخیره نمیکند.
ماده دهم تردد وسایط، کشتیها و هواپیماها
1. افغانستان حق حاکمیت کامل بر حریم هوایی، زمینی و آبی خود را دارا میباشد. اداره و مدیریت حریم هوایی و چگونگی حملونقل هوائی افغانستان توسط مقامات ذیصلاح این کشور صورت میگیرد.
2. با حفظ کامل حق حاکمیت خویش، افغانستان دستورالعملهایی را برای تنظیم مسائل مربوط به اجازه ورود، خروج، عبور از فضا، سوختگیری هوایی، نشست و برخاست هواپیماهای حکومت ایالات متحده و هواپیماهای غیرنظامی که توسط این نیروها و یا برای استفاده اختصاصی آنها فعالیت مینمایند، طبق اهداف و احکام این قرارداد، طرح و ترتیب میکند. هواپیماهای حکومت ایالات متحده و هواپیماهای غیرنظامی که توسط نیروهای ایالات متحده و یا برای استفاده اختصاصی آنها فعالیت میکنند، تابع پرداخت حقالعبور یا اجرت و سایر محصولات به خاطر نشست و یا توقف در فرودگاههای حکومتی افغانستان نمیباشند. هواپیماهای حکومت ایالات متحده با رعایت کامل مقررات مربوط به مصونیت و تردد در افغانستان علاوه بر رعایت مقررات اطلاع قبلی، فعالیت میکنند. هواپیماهای غیرنظامی که توسط یا برای استفاده اختصاصی نیروهای ایالات متحده فعالیت میکنند، تابع مقررات اطلاع قبلی از چگونگی ورود و یا خروج از افغانستان طبق درخواست ادارات هوانوردی غیرنظامی افغانستان میباشند.
3. با حفظ کامل حق حاکمیت خویش و در مطابقت با اهداف و ابعاد این قرارداد، افغانستان به کشتیها و وسایط حکومت ایالات متحده و سایر کشتیها و وسایطی که توسط نیروهای ایالات متحده و یا برای استفاده اختصاصی این نیروها فعالیت میکنند، اجازه ورود، خروج و فعالیت در داخل خاک افغانستان را میدهد. تمامی این کشتیها و وسایط با رعایت کامل مقررات مصونیت و تردد در افغانستان، فعالیت میکنند. اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده وظیفه دارند تا حین استفاده از وسایط رسمی، مقرره تردد وسایط موتوردار افغانستان را رعایت کنند.
4. سوار شدن بر هواپیماها، کشتیها و وسایط حکومت ایالات متحده بدون موافقت مقامات این نیروها ممنوع میباشد. هواپیماها، کشتیها و وسایط حکومت ایالات متحده در داخل افغانستان از هرگونه تفتیش، انتظام و یا ثبت و تحقیق معاف میباشند، مقامات ذیصلاح افغانستان میتوانند براساس ایجابات امنیت ملی خویش، هواپیماها، کشتیها و وسایط ایالات متحده را به طور تصادفی بازرسی کنند.
5. نیروهای ایالات متحده در مقابل خدماتی که برای هواپیماها، وسایط و کشتیهایش تقاضا و دریافت میکند حقالاجرت مناسبی را، بدون هیچ گونه مالیات و یا محصول مشابه میپردازد.
6. طرفین توافق دارند تا دستورالعملهایی را به منظور تطبیق این ماده تدوین کنند. طرفین، این دستورالعملها را حسب ضرورت مورد بازنگری و بررسی قرارداده و به مسائل احتمالی مرتبط با آنها در اسرع وقت از طریق کمیسیون مشترک رسیدگی میکنند.
ماده یازدهم دستورالعمل عقد قراردادها
1. نیروهای ایالات متحده میتوانند مطابق قوانین نافذه آمریکا با هدف دریافت مواد و خدمات علاوه بر کارهای ساختمانی در قلمرو افغانستان به عقد قرارداد بپردازند. افغانستان میپذیرد که نیروهای ایالات متحده در امور مربوط به چگونگی درخواست، اعطا و مدیریت این قراردادها، مکلف به رعایت قوانین و مقررات کشور خودشان میباشند. نیروهای ایالات متحده سعی میکنند تا حد امکان از شرکتهای افغان برای ارائه اموال، محصولات و خدمات مورد نیاز، مطابق قوانین و مقررات ایالات متحده استفاده کنند.
2. قراردادیهای ایالات متحده در افغانستان تابع ثبت بوده و طبق قوانین و مقررات افغانستان از طریق یک روند سریع، جواز تجارتی دارای اعتبار سه ساله را از "اداره حمایت از سرمایهگذاریهای افغانستان" با پرداخت یک بار حقالزحمه مناسب و معین دریافت میکنند. قراردادیهای ایالات متحده از دریافت هرگونه جواز دیگر و مقررات مشابه برای عقد یا اجرای قراردادهای اصلی و فرعی با نیروهای ایالات متحده یا به نمایندگی از آنها، معاف میباشند.
3. با درک اهمیت تأمین شفافیت از طریق تبادل معلومات و مشورتها و سایر اقدامات مورد توافق 2 طرف، نیروهای ایالات متحده به نگرانیها و دعاوی که از جانب مقامات افغان در رابطه با قراردادیهای این نیروها مطرح میشود، توجه لازم مبذول میدارند. طرفین به منظور بهبود شفافیت، حسابدهی و مؤثر بودن بیشتر روند عقد قراردادها با هدف پیشگیری از سوءاستفاده و جلوگیری از شیوههای نادرست اجرای قراردادها، باهم یک جا کارمی کنند.
4. بر حسب تقاضای هر یک از طرفین، موضوعات مربوط به فعالیتهای قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها و مسائل ناشی از تطبیق این ماده، از جانب طرفین در اسرع وقت از طریق کمیسیون مشترک مورد بررسی و مشورت قرار میگیرد.
ماده دوازدهم تامینات و مخابرات
1. نیروهای ایالات متحده میتوانند نیازمندیهای شامل، و نه محدود به، آب، برق و سایر ضروریات خویش را در مکانها و تأسیسات توافق شده و دیگر محلات مورد توافق طرفین تولید و فراهم نمایند. تولید و تدارک خدماتی از این قبیل باید به کمیسیون مشترک به صورت دوامدار اطلاع داده شده و در هماهنگی با آن انجام گیرد. نیروهای ایالات متحده و قراردادیهای آن میتوانند از خدمات آبرسانی عامه، برق و سایر امکانات عمومی تحت همین شرایط و مقررات شامل قیمت و محصولی که نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان میپردازند بدون مالیات و یا محصول مشابه یا مرتبط دیگر استفاده کنند، مگر اینکه طرفین طور دیگری توافق کنند. قیمت محصول ناشی از مصارف نیروهای ایالات متحده یا قراردادیهای آن، متناسب با میزان استفاده از این امکانات عمومی سنجیده میشود.
2. افغانستان میپذیرد که نیروهای ایالات متحده نیاز به استفاده از فرکانسهای رادیوئی در افغانستان دارد. طرف افغان فرکانسهای متعلق به خود را طبق مقررات افغانستان در دسترس این نیروها قرار میدهد. ایالات متحده اجازه دارد تا از سیستمهای مخابراتی آمریکائی طبق تعریف مخابرات در "اساسنامه اتحادیه بینالمللی مخابرات"، منعقد سال 1992 استفاده نماید. این اجازه همچنین شامل استفاده از وسایل و خدمات مورد نیاز فعالیت درست سیستمهای مخابراتی و فرکانسهای رادیویی میشود که از جانب مقامات ذیربط افغانستان با این هدف فراهم میگردد. استفاده از این فرکانسهای رادیویی برای ایالات متحده رایگان میباشد.
3. نیروهای ایالات متحده با درک حق مالکیت افغانستان و صلاحیت این کشور مبنی بر تخصیص فرکانس رادیوئی در افغانستان و به منظور جلوگیری از هرگونه اختلال، مسائل مربوط به فرکانسهایی را که برای نیروهای مستقر در افغانستان اختصاص یافته است، با مقامات ذیصلاح افغان هماهنگ میکنند. نیروهای ایالات متحده فرکانسهایی را که توسط شبکههای داخلی مورد استفاده قرار میگیرد و یا برای آنها اختصاص یافته است، مختل نمیسازد.
4. استفاده از وسایل مخابراتی توسط نیروهای ایالات متحده باید به گونه ای تنظیم شود که باعث اخلال در سایر امواج رادیویی و وسایل مخابراتی نشود که حکومت افغانستان و یا دیگر سازمانهای دارای مجوز حکومت افغانستان برای استفاده از امواج رادیویی و وسایل مخابراتی از آن استفاده میکنند.
ماده سیزدهم جایگاه حقوقی پرسنل
1. افغانستان، با حفظ حق حاکمیت خویش میپذیرد که کنترل انضباطی علاوه بر اتخاذ تدابیر جزایی و غیرجزایی از جانب مقامات نیروهای ایالات متحده بر اعضای نظامی و بخش غیرنظامی آن اهمیت به سزایی دارد. بنابراین افغانستان توافق میکند که ایالات متحده تعمیل صلاحیت قضایی در رسیدگی به تخطیهای جنایی و مدنی چنین افراد در قلمرو افغانستان را حق اختصاصی خود میداند. افغانستان به ایالات متحده اجازه میدهد تا محاکمات قضایی و سایر اقدامات مربوط به این قضایا را، عندالضرورت در قلمرو افغانستان انجام دهد.
2. برحسب تقاضای افغانستان، ایالات متحده جانب افغانستان را از جریان محاکمات، به انضمام نتایج نهایی تحقیقات یا محاکمات مربوط به جرایم مرتکب شده توسط افراد نظامی و یا غیرنظامی نیروهای این کشور در برابر اتباع افغانستان، مطلع میسازد. در صورت طرح چنین تقاضایی، ایالات متحده کوششهای خود را مبنی بر اجازه و تسهیل اشتراک و نظارت از چنین محاکمات توسط نمایندگان افغانستان مبذول میدارد.
3. به منظور تحقق عدالت، طرفین یکدیگر را در زمینه تحقیق حوادث، علاوه بر جمعآوری مدارک اثباتیه کمک مینمایند. به منظور تحقیق جرایم، مقامات ایالات متحده هرگونه گزارش تحقیقات انجام یافته توسط مقامات افغان را در نظر میگیرند.
4. ایالات متحده نقش مهمی را که مقامات تنفیذ قانون افغانستان در اجرای قانون، نظم و حراست از مردم افغانستان ایفا میکنند، درک میکند. در صورتی که یکی از اعضای نیروهای نظامی یا بخش غیرنظامی ایالات متحده به خاطر ارتکاب جرمی از سوی مسئولین افغانستان مورد سوءظن قرار بگیرد، مقامات ذیصلاح افغان موضوع را بلا فاصله به آگاهی مسئولین نیروهای ایالات متحده میرسانند تا مقامات نیروهای ایالات متحده بتوانند اقدامات فوری را اتخاذ نمایند. اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده توسط مقامات افغان دستگیر و توقیف نمیشوند. آن عده از اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی که به هر دلیلی، توسط مقامات افغان، به انضمام مقامات تنفیذ قانون افغانستان، دستگیر و یا توقیف شوند، در اسرع وقت به مقامات نیروهای ایالات متحده تسلیم میشوند.
5. افغانستان و ایالات متحده موافقت مینمایند که اعضای نیروهای نظامی یا بخش غیرنظامی آن بدون رضایت صریح ایالات متحده به هیچ محکمه بینالمللی یا نهاد، و یا دولتی تسلیم یا انتقال داده نمیشوند.
6. افغانستان حق اعمال صلاحیت قضائی را بر قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی این نیروها برای خود محفوظ میدارد.
ماده چهاردهم حمل سلاح و استفاده از یونیفورم
1. اعضای نیروها و بخش غیرنظامی نیروهای ایالات متحده هنگام حضور در افغانستان طبق این قرارداد، میتوانند به منظور اجرای وظایف و مطابق اوامر صادره، با خود سلاح حمل کنند. مقامات نیروهای ایالات متحده هنگام صدور دستور حمل سلاح، دیدگاههای مسئولین مربوطه افغان در مورد محلهای مناسب برای حمل سلاح را با درنظر گرفتن مصونیت عامه در نظر میگیرند. با در نظر گرفتن این امر، نیروهای ایالات متحده به مساجد و یا سایر اماکن مقدسه که برای مقاصد مذهبی از آنها استفاده می شوند، به منظور عملیات نظامی وارد نمیشوند. اعضای نیروهای نظامی میتوانند حین حضور در افغانستان یونیفورم به تن داشته باشند. مقامات نیروهای ایالات متحده تدابیر مناسب را برای آگاهی اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی از جمله درباره حمل سلاح در مکانهای عمومی، اتخاذ میکنند.
2. طرفین موافقت میکنند که قراردادیها و کارمندان قراردادی ایالات متحده اجازۀ استفاده از یونیفورم نظامی را در افغانستان نداشته و تنها میتوانند در مطابقت با قوانین و مقررات افغانستان، سلاح حمل کنند.
3. قراردادیهای ایالات متحده که وظیفه ارائه خدمات امنیتی را دارند تابع تمامی قوانین و مقررات افغانستان میباشند.
4. بر حسب درخواست هر یک از طرفین، مسائل ناشی از تطبیق این ماده در اسرع وقت از طریق کمیسیون مشترک مورد بررسی و مشورت قرار میگیرد.
ماده پانزدهم ورود و خروج
1. اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی ایالات متحده میتوانند به شکل انفرادی یا گروهی به مکانها و تأسیسات توافق شده مندرج ضمیمه (الف) از طریق محلهای رسمی مخصوص ورود و خروج مندرج ضمیمه (ب) یا سایر محلات مورد توافق طرفین، با کارتهای هویتی که از جانب ایالات متحده صادر گردیده، داخل و یا خارج شوند. برای چنین ورود و خروجی، به گذرنامه و روادید نیازی نیست. این افراد از قوانین و مقررات افغانستان راجع به ثبت و کنترل اتباع خارجی معاف میباشند.
2. قراردادیها و کارمندان قراردادی ایالات متحده میتوانند از طریق محلهای ورود و خروج مندرج بند 1 همین ماده به افغانستان وارد و یا از افغانستان خارج گردند. در چنین حالتی وجود گذرنامه و روادید مطابق قوانین افغانستان، لازم پنداشته میشود. در صورت تقاضای روادید افغانستان از سوی قراردادیها و کارمندان قراردادی این نیروها، روادید صادره دارای اجازه ورود و خروج کثیرالمسافرت بوده و مدت اعتبار آن کمتر از یک سال نمیباشد. ادارات ذیربط افغانستان در مورد صدور و یا عدم صدور روادید مورد نیاز تصمیم سریع میگیرند. در صورت عدم صدور روادید، این ادارات به شخص درخواستکننده و مقامات نیروهای ایالات متحده از تصمیم خویش اطلاع میدهند. در حالات استثنائی و در صورت توافق کمیسیون مشترک، افغانستان دستورالعملی را ایجاد میکند که بر اساس آن صدور روادید هنگام ورود کارمندان قراردادی ایالات متحده به افغانستان، ممکن گردد.
3. ایالات متحده حق حاکمیت افغانستان مبنی بر تقاضای اخراج هر یک از اعضای نظامی یا ملکی ایالات متحده از افغانستان را به رسمیت میشناسد. مقامات نیروهای ایالات متحده تدابیر لازم را برای اخراج فوری این افراد از افغانستان بر اساس تقاضای مقامات ذیصلاح افغان اتخاذ میکنند.
4. طرفین توافق مینمایند تا دستورالعملهایی را به منظور تطبیق این ماده ایجاد نمایند. کمیسیون مشترک وظیفه دارد تا این دستورالعملها را در مواقع مناسب مورد بازنگری و بررسی قرار دهد تا به این ترتیب مقامات ذیربط افغان بتوانند مسائل مربوط به ورود و خروج و همچنین تفتیش اسناد اعضای نیروها و بخش غیرنظامی ایالات متحده را طبق احکام مندرج بند 1 این ماده مورد بازرسی قرار دهند. در صورت لزوم، مقامات افغان میتوانند فهرست اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی را که به قلمرو افغانستان و به مکانها و تأسیسات توافق شده داخل و خارج میشوند، تهیه کنند.
ماده شانزدهم واردات و صادرات
1. نیرو های ایالات متحده و قراردادیهای آنها میتوانند هرنوع تجهیزات، اکمالات، اجناس، تکنولوژی، آموزش و سایر خدمات را به افغانستان وارد، صادر، صدور مجدد، انتقال و یا مورد استفاده قرار دهند. حکم مندرج این بند شامل حال آن عده از فعالیتهای قراردادیها که ارتباطی با حضور نیروهای ایالات متحده در افغانستان ندارند، نمیشود. استفاده از این تجهیزات، اکمالات، اجناس، تکنولوژی، آموزش و سایر خدمات از سوی نیروهای ایالات متحده و یا برای آنها، مستلزم ارائه اسنادی است که نشان دهند این تجهیزات و خدمات برای اهداف یاد شده بوده و برای اهداف خصوصی تجاری مورد استفاده قرار نمیگیرند.
2. اعضای نیروها و بخش غیرنظامی آن، قراردادیها و کارمندان غیرافغان این قراردادیها میتوانند وسایل و کالاهای شخصی خویش را به افغانستان وارد، از افغانستان صادر، صدور مجدد، انتقال داده و یا از آن در این کشور استفاده کنند. مقدار این وسایل و کالاها باید متناسب و مطابق با نیاز شخصی آنها باشد. وسایل شخصی مندرج این بند نباید به افرادی فروخته و یا انتقال گردد که اجازه تورید بدون پرداخت محصول این وسایل به افغانستان را ندارند، مگر اینکه انتقال یا فروش این وسایل مطابق دستورالعملهای مشخص علاوه بر پرداخت مالیات یا حقالاجرتی صورت گیرد که از جانب کمیسیون مشترک در مورد چنین معاملات تعیین شده باشد.
3. مقامات نیروهای ایالات متحده یکجا با مسئولین ذیصلاح افغان اقدامات لازم را برای جلوگیری از خارج شدن اموال و یا اشیای دارای اهمیت تاریخی یا فرهنگی از افغانستان اتخاذ میکنند. همچنین مطابق حکم شماره (1) فرماندهی مرکزی نیروهای ایالات متحده، اشیایی مانند الکل، تصاویر و فیلمهای مستهجن، مخدرات غیرقانونی، اسلحه شخصی و سایر اجناس که از جانب طرفین ممنوع قرارداده شده، نمیتوانند، طبق احکام مندرج بند 1 و 2 این ماده وارد گردند.
4. تورید، صدور، صدور مجدد، انتقال و استفاده از اشیایی که به تأسی از بندهای 1 و 2 این ماده به افغانستان آورده میشوند تابع تعزیرات مانند اخذ جواز، بازرسی، پرداخت مالیات و سایر عوارض گمرکی و محصولی نمیگردد که از جانب حکومت افغانستان در قلمرو این کشور وضع شده است، مگر اینکه این ماده طور دیگری حکم نماید. هرگاه مقامات ذیصلاح افغان بر سوءاستفاده از امتیازات مندرج بند 2 این ماده از جانب قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها مشکوک شوند، این مقامات حق دارند اموال و اشیای شخصی مشکوک را که از طریق فرودگاههای غیرنظامی افغانستان و یا ذریعه وسایط شخصی از طریق بنادر مرزی وارد و یا خارج میشوند، مورد تفتیش و بازرسی قرار دهند.
5. مقامات ذیصلاح افغانستان حق بررسی تمامی کانتینرهای حاوی اجناسی را دارند که توسط قراردادیها و کارمندان قراردادی ایالات متحده به مقصد استفاده رسمی این نیروها و یا مقاصد شخصی مجاز در بندهای 1 و 2 این ماده به افغانستان وارد میگردد. در صورتیکه مقامات ذیصلاح افغان معلوماتی را مبنی بر سوءاستفاده قراردادی ایالات متحده از بندهای 1 یا 2 این ماده به مقامات نیروهای ایالات متحده ارائه میدارند، مقامات این نیروها مکلف اند بدون هیچ گونه تأخیر ناموجه کانتینر و یا محمولههای مشکوک را در حضور مقامات افغان باز کرده و آن را مورد بازرسی قرار دهند. مقامات افغان مقررات امنیتی نیروهای ایالات متحده را در نظر گرفته و در صورت تقاضای آنها، اجازه میدهند تا این بررسی در داخل مکانها و تأسیسات توافق شده و یا مکان دیگری که مورد توافق طرفین باشد، انجام شود.
6. بر مبنای اهداف مشترک با افغانستان برای جلوگیری از ورود غیرمجاز اموال نیروهای ایالات متحده به بازارهای افغانستان که طبق این قرارداد به منظور استفاده این نیروها وارد شده است، مقامات این نیروها اقداماتی را با هدف جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده از صلاحیت و مجوز مندرج بند (1) و (2) این ماده، اتخاذ میکنند. همچنین، این مقامات با مسئولین ذیصلاح افغان در انجام تحقیقات و جمعآوری مدارک برای اثبات فعالیتهای مشکوک در رابطه با تورید، صادر، صدور مجدد، انتقال یا جابجائی اموال توسط اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی آن، قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادیشان، همکاری میکنند.
7. مواد و وسایلی که به افغانستان وارد شده و یا به تأسی از حکم این ماده خریداری شدهاند، میتوانند با رعایت قوانین و مقررات افغانستان از استفاده خارج (و یا باطل ) گردند.
8. بر حسب درخواست یکی از طرفین، مسائل ناشی از تطبیق این ماده باید توسط طرفین در اسرع وقت و از طریق کمیسیون مشترک مورد بررسی و مشورت قرار گیرد.
ماده هفدهم وضع مالیات
1. دریافت اموال و خدمات از سوی نیروهای ایالات متحده و یا به نمایندگی از این نیروها تابع مالیات یا محصولات مشابه و یا مرتبط دیگری که در قلمرو افغانستان قابل تطبیق است، نمیگردد.
2. نیروهای ایالات متحده به انضمام اعضای نظامی و بخش غیرنظامی آن، مکلف به پرداخت هیچگونه مالیات و یا محصولات مشابه یا مرتبط دیگری که از جانب دولت افغانستان در قلمرو این کشور قابل تطبیق است، نمیباشند.
3. قراردادیهای ایالات متحده مکلف به پرداخت مالیات یا سایر محصولات مشابه و یا مرتبط دیگر از فعالیتها و عواید ناشی از کار با نیروهای ایالات متحده یا به نمایندگی از این نیروها که طبق قرارداد اصلی و فرعی یا به حمایت این نیروها در قلمرو افغانستان انجام میشود، نیستند. اما قراردادیهای ایالات متحده که دارای شخصیت حقوقی افغانی در قلمرو افغانستان میباشند از پرداخت مالیات انتفاعی ناشی از عواید کارشان که مقدار آن توسط دولت افغانستان تعیین میشود، معاف نمیباشند.
4. قراردادیهای ایالات متحده تابع مقرره وضع مالیات از عواید شخصی آن عده از کارمندان خویش هستند که به گونه عادی در افغانستان اقامت دارند و یا دارای تابعیت افغانستان هستند و مکلف هستند آن را مطابق با قوانین و مقررات افغانستان، به این کشور بپردازند.
5. کارمندان قراردادی ایالات متحده که در افغانستان به گونه عادی اقامت ندارند و نیز کارمندانی که تابعیت افغانستان را ندارند، تابع پرداخت هیچگونه مالیات یا محصول مشابه دیگر از فعالیتها و عواید ناشی از قرارداد اصلی و فرعی با نیروهای ایالات متحده، نمیباشند.
6. طبق این قرارداد، قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها از پرداخت مالیاتی معاف نمیباشند که از جانب حکومت افغانستان بر فعالیتهای غیر مرتبط با خدمات و اکمالات نیروهای ایالات متحده از طریق قرارداد اصلی و فرعی با این نیروها در افغانستان، وضع میشود.
ماده هجدهم رانندگی و جوازهای نظامی
1. جواز رانندگی و سایر جوازهای که از سوی ادارات ذیصلاح ایالات متحده به اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی آن، قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها به منظور استفاده از وسایط، کشتی و هواپیما در قلمرو افغانستان صادر شده است، بدون اخذ امتحان یا حقالاجرت در افغانستان قابل اعتبار است.
2. افغانستان تمامی جوازهای نظامی را که ادارات ذیصلاح ایالات متحده به اعضای نیروهای نظامی یا بخش غیرنظامی آن، قراردادیهای ایالات متحده یا کارمندان قراردادی آنها با هدف انجام وظایف رسمی یا قراردادی صادر کردهاند، قابل اعتبار میداند.
3. مقامات نیروهای ایالات متحده باید خود را مطمئن سازند که اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی آن، قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها دارای جواز و اجازه نامه قابل اعتبار رانندگی وسایط، کشتی و هواپیماها در قلمرو افغانستان هستند. کمیسیون مشترک مکانیزمهایی را برای مبادله اطلاعات در مورد جواز و اجازهنامههای رانندگی آمریکا ایجاد میکند. ایالات متحده در پاسخ به تقاضای مقامات افغانستان صحت و اعتبار این جوازها را تصدیق مینماید.
ماده نوزدهم وسایط نقلیه
افغانستان اسناد و جواز سیری را که از جانب مقامات نیروهای ایالات متحده به وسایط رسمی این نیروها صادر شده است، قابل اعتبار میداند.
بر حسب درخواست مسئولین نیروهای ایالات متحده، مقامات ذیصلاح افغان بدون دریافت هیچگونه محصولی، برای وسایط رسمی و غیرتاکتیکی این نیروها، پلاک صادر میکنند. وسایط نقلیه رسمی و غیرتاکتیکی نیروهای ایالات متحده مزین به پلاک رسمی میباشد که از جانب افغانستان صادر شده و با سایر پلاکهای افغانستان تفاوتی ندارد.
ماده بیستم فعالیتهای حمایت از نیرو
1. نیروهای ایالات متحده میتوانند به شکل مستقیم و یا از طریق قرارداد، فعالیتهای حمایت از نیرو را به انضمام ایجاد، خدمات بانکی، کانتین نظامی، فروشگاهها، تفریحگاهها و خدمات مخابراتی علاوه بر آنهایی که در مکانها و تأسیسات توافق شده منتشر میگردد، ایجاد کنند. ایالات متحده قصد ندارد تا خدمات رسانهای و تفریحی آنها فراتر از مکانها و تأسیسات توافق شده قابل دسترس باشد. نیروهای ایالات متحده میتوانند با درنظر گرفتن قوانین، رسوم و عنعنات افغانی خدمات انتشارات تصویری و صوتی علاوه بر برنامههای رسانهای و تفریحی را به منظور بالا بردن روحیه، آسایش و سرگرمی نیروهای ایالات متحده و سایر استفاده کنندگان مجاز در داخل مکانها و تاسیسات توافق شده، فراهم کنند.
2. نیروهای ایالات متحده اقدامات لازم را اتخاذ میکنند تا برنامههای انتشاراتی به انضمام برنامههای تلویزیونی، رسانهای و سایر خدمات تفریحی تنها به استفاده کنندگان مجاز و در داخل مکانها و تأسیسات معین شده، محدود شود.
3. دسترسی به فعالیتهای حمایت از نیروها طبق مقررات ایالات متحده تنظیم میشود. نیروهای ایالات متحده برای جلوگیری از سوءاستفاده از فعالیتهای مرتبط به حمایت از نیروها و فروش و یا فروش مجدد اجناس و خدمات به کسانی که اجازه معامله چنین خدماتی را نداشته باشند، اقدامات لازم را اتخاذ میکنند.
4. برای انجام چنین فعالیتهای حمایت از نیروها، به هیچگونه جواز، مجوز یا تفتیش از جانب افغانستان نیاز نیست.
5. فعالیت های مندرج این ماده و نهادهای مجری آن، بخش لاینفک نیروهای ایالات متحده محسوب گردیده و از عین معافیتهای گمرکی و مالیاتی که نیروهای ایالات متحده طبق مواد (16) و (17) این قرارداد برخوردار هستند، مستفید میگردند. این فعالیتها و امور مربوط به نهادهای مجری آنها مطابق با مقررات نافذۀ ایالات متحده تنظیم میشود. اینگونه فعالیتها مستوجب جمعآوری و مالیات و سایر محصولات نمیباشد. دسترسی به فعالیتهای حمایت از نیرو تنها به اعضای نیروهای نظامی و بخش غیرنظامی آن، قراردادیهای ایالات متحده و کارمندان قراردادی آنها و سایر اشخاص مجاز، محدود میباشد.
6. بستههای پستی که از طریق سیستم خدمات پستی ارتش ایالات متحده انتقال داده میشوند، از بازرسی، جستجو و ضبط توسط مقامات افغان، معاف میباشند.
7. کمیسیون مشترک، فعالیتهای حمایت از نیرو را به طور منظم مورد بازنگری قرارداده و مسائل ناشی از تطبیق این ماده را با توافق طرفین حل و فصل میکند.
ماده بیست و یکم ارز و تبادل آن
طرفین توافق میکنند تا دستورالعملهایی را برای تنظیم امور مربوط به ارز و تبادل آن ترتیب دهند. طرفین این دستورالعملها را برحسب ضرورت مورد بازنگری و نوسازی قرارداده و به مسائل ناشی از تطبیق این دستورالعملها در اسرع وقت از طریق کمیسیون مشترک رسیدگی میکنند.
ماده بیست و دوم دعاوی
1. هر یک از 2 طرف از ه گونه دعوا ( به استثنای دعاوی ناشی از تطبیق قرارداد) علیه یکدیگر مبنی بر وارد شدن خسارت، ضایع شدن و یا تخریب دارائی یا جراحت یا فوت اعضای نیروهای ایالات متحده یا نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان و بخشهای غیرنظامی این نیروها که حین وظیفه رسمی واقع میشود، انصراف میکنند.
2. برای دعاوی که طبق بند 1 این ماده استثنا قرار نمیگیرند، مقامات ذیصلاح نیروهای ایالات متحده مکلف به پرداخت جبران خسارت عادلانه و مناسب برای حل دعاوی بر حق شخص ثالث ناشی از عملکرد و یا غفلت وظیفهای پرسنل نظامی و بخش غیرنظامی آن حین انجام وظیفه رسمی و نیز دعاوی ناشی از حادثه مربوط به فعالیتهای غیرجنگی نیروهای ایالات متحده، میباشند. این گونه دعاوی از جانب مقامات نیروهای ایالات متحده طبق قوانین و مقررات ایالات متحده و با رعایت کامل قوانین، سنن و عنعنات افغانستان، طی مراحل و تصمیم میگردد.
3. مسئولین نیروهای ایالات متحده هرگونه گزارش مبنی بر تحقیقات و پیشنهاداتی را که مقامات افغانستان در مورد مسئولیت مدنی یا میزان جبران خسارات وارده به منظور حل دعاوی شخص ثالث تهیه کرده است، در نظر میگیرند.
4. حل و فصل و یا رسیدگی به دعاوی مربوط به قراردادها باید طبق شرایط مندرج خود قراردادها صورت گیرد.
5. بر حسب درخواست یکی از 2 طرف، مسائل ناشی از تطبیق این ماده باید توسط طرفین در اسرع وقت و از طریق کمیسیون مشترک مورد بررسی و مشورت قرار گیرد.
ماده بیست و سوم ضمایم
تمامی ضمایم مربوط به این قرارداد جز جدا ناپذیر آن محسوب شده و میتواند با توافق کتبی طرفین تعدیل گردند.
ماده بیست و چهارم اختلاف نظر و تطبیق قرارداد
1. هرگونه اختلاف نظر و یا منازعه در خصوص تفسیر و تطبیق این قرارداد باید از سوی افراد با صلاحیت از طریق مشورت میان طرفین حل گردیده و نباید به هیچگونه دادگاه ملی یا بینالمللی، دیوان محاکمات و یا نهاد مشابه و یا طرف ثالث به منظور حل و فصل ارجاع گردد.
2. طرفین یا نمایندگان اجرایی آنها میتوانند از طریق کمیسیون مشترک روی اتخاذ تدابیر اجرایی و دستورالعملهای مربوط به تطبیق احکام مندرج این قرارداد، توافق کنند.
3. همکاریها در چارچوب این قرارداد تابع قوانین و مقررات نافذه کشورهای متبوع طرفین بشمول قوانین تخصیص بودجهشان میباشد.
4. مسئولین نیروهای ایالات متحده در مقابل خدمات و اموالی که تقاضا و دریافت میکنند قیمت مناسب و مطابق بازار را بدون مالیات میپردازند.
ماده بیست و پنجم کمیسیون مشترک
1. طرفین بدینوسیله کمیسیون مشترکی را برای نظارت از تطبیق این قرارداد، ایجاد میکنند. این کمیسیون از جانب نمایندگان اجرائی 2 کشور مشترکاً ریاست میشود. در ترکیب این کمیسیون نمایندگان سایر نهادهای حکومتی نیز میتوانند به پیشنهاد مسئولین اجرائی و تأئید طرفین منصوب شوند.
2. کمیسیون مشترک بر حسب ضرورت باید دستورالعمل کاری خویش را ایجاد کرده و ادارات کمکی مانند گروههای کاری و خدمات اداری را ایجاد کند. هر نماینده اجرائی مسئول پرداخت مصارف مربوط به اشتراک خویش در کمیسیون میباشد.
3. کمیسیون مشترک وظیفه دارد تا اطلاعات را بر حسب ضرورت با گروه کاری همکاریهای امنیتی و دفاعی که طبق موافقتنامه همکاریهای استراتژیک ایجاد شده است، هماهنگ نموده و در میان گذارد.
ماده بیست و ششم انفاذ، تعدیل و فسخ قرارداد
1. این قرارداد از تاریخ اول ژانویه 2015 میلادی پس از آن نافذ میگردد که طرفین از مجاری دیپلماتیک در مورد تکمیل شرایط قانونگذاری داخلیشان که برای انفاذ این قرارداد لازم میباشد، به یکدیگر اطلاع دهند. این قرارداد الی پایان سال 2024 میلادی و فراتر از آن نافذ میباشد، مگر اینکه به تأسی از حکم بند 4 این ماده ملغی گردد.
2. بعد از انفاذ، این قرارداد جایگزین یاداشتهای تبادل شده 26 سپتامبر 2002، 12 دسامبر 2002 و 28 می 2003 مبنی بر چگونگی حضور نیروهای نظامی ایالات متحده در افغانستان میگردد. این قرارداد همچنین تمامی توافقات و تفاهمات مغایر احکام این قرارداد را که درگذشته میان طرفین با تبادل یادداشتهای دیپلماتیک صورت گرفته است، ملغی قرار میدهد.
3. این قرارداد میتواند با توافق کتبی طرفین از طریق تبادل یادداشت دیپلماتیک تعدیل گردد.
4. این قرارداد میتواند با توافق کتبی طرفین و یا توسط هر یک از 2 طرف با ارائه اطلاعیه کتبی 2 سال قبل به طرف دیگر از طریق مجاری دیپلماتیک فسخ گردد. فسخ ضمایم و یا تدابیر اجرایی این قرارداد نمیتواند باعث فسخ این قرارداد شود. اما، فسخ این قرارداد میتواند مطابق این بند منتج به فسخ تمامی ضمایم و تدابیر اجرایی آن گردد.
به این ترتیب، ذیلاً نمایندگان با صلاحیت هر 2 دولت این قرارداد را امضا کردهاند.
این موافقت نامه در روز........ ماه نوامبر سال 2013 در سه نسخه به زبانهای انگلیسی، دری و پشتو که هر کدام دارای اعتبار مساوی میباشد، به امضا رسیده است.
از جانب دولت جمهوری اسلامی افغانستان
از جانب ایالات متحده آمریکا
ضمیمه الف
فهرست مکانها و تأسیساتی که توسط افغانستان برای دسترسی و استفاده نیروهای ایالات متحده در افغانستان در نظر گرفته شده است.
(ساحات و تأسیسات مورد توافق)
کابل
بگرام
مزارشریف
هرات
قندهار
شوراب (هلمند)
گردیز
جلال آباد
شیندند
تأسیسات و مکانهای توافق شده همچنین شامل تأسیسات و مکانهایی میشود که ممکن
است تا تاریخ آغاز انفاذ این قرارداد از جانب ایالات متحده امریکا استفاده شوند
و یا هم شامل آن تعداد از تأسیسات و مکانهایی در مناطق دیگر افغانستان میشود
که ممکن است در آینده روی آن توافق شده واز جانب وزیر دفاع افغانستان اجازه
داده شود.
ضمیمه ب
نقاط رسمی ورود و خروج
فرودگاه بگرام
فرودگاه بینالمللی کابل
فرودگاه قندهاره
فرودگاه شیندند
فرودگاه بینالمللی هرات
فرودگاه مزار شریف
شوراب (هلمند)
بنادر زمینی:
تورخم، ولایت ننگرهار
سپین بولدک، ولایت قندهار
تورغندی، ولایت هرات
حیرتان، ولایت بلخ
شیرخان بندر، ولایت قندوز
همچنین سایر نقاط رسمی ورود و خروج که ممکن است در آینده از جانب طرفین روی آن توافق صورت گیرد.
منبع: آریایی، 15 میزان 1393 خورشیدی برابر با 6 اکتوبر 2014 میلادی
+++++++++++++++++++
قسمت اول:
کشور عزیز ما افغانستان در درازنای تاریخ باستانی خویش نه تنها دارای تمدن های کم نظیر، پرشکوه و همچنان مهم ترین مسیر راه تاریخی ابریشم از آسیا به طرف اروپا نیز بوده است؛ بلکه از هزاران سال به این سوی، مورد آز، خشونت، چپاول و تجاوز بسا از کشورهای دور و نزدیک نیز قرار گرفته است. در همین رابطه هم کشور ما از گذشته ها تا کنون از آرامش، امن، صلح و... برخورد نبوده است؛ زیرا که طفلی که در حالت ناامنی و جنگ تولد شده و در دامن خشونت، ناآرامی و جنگ بزرگ شده و بالاخیره با تمام مصائب روزگارش در اوضاع بی سرنوشتی، نبود امنیتی و... دوام جنگ، راهی گورستان شده است.
همه نیکان ما نسل به نسل به همین منوال غم انگیز یک پی دیگری آمدند و رفتند؛ ولی بازهم در این قرن 21 این دور باطل و نامیمون با نحوی از انحاء بالای مردم درد کشیده و استثمارشده ی افغانستان زانو زده و ما را از بستر کاروان تمدن کنونی بشریت محروم نگهداشته اند.
در این قرن آخیر بنا بر خصوصیات جنگ سرد میان ابرقدرت ها بودند که از جمله افغانستان، قربانی کشورهای همسایه، منطقه و حتا جهانی نیز گردید و تا کنون از ناامنی، فقر، بی سرنوشتی، جنگ و تجاوز اجانب و به خصوص از تجاوز تروریزم بین المللی به رهبری پاکستان و سایرین شدیدآ رنج می برد.
هرچند بر مبنای مبارزات عادلانه مردم افغانستان تحت رهبری جبهه متحد ملی، حمایت سازمان ملل متحد و قوای ایالات متحده امریکا؛ امارت اسلامی و القاعده در سال 2001م. سقوط داده شدند؛ ولی آن طوری که انتظار می رفت، افغانستان از دسترس و هجوم تروریستان داخلی و خارخی کاملآ نجات نیافت.
با وجود مساعدت سرشار جامعه جهانی و به خصوص امداد های ایالات متحده امریکا در جریان سیزده سال آخیر برای افغانستان صورت گرفتند؛ ولی رهبری ناقص افغانستان نخواست که از این فرصد طلایی، مبارزات جدی و سرنوشت ساز را علیه همه نیروهای ارتجاعی سلفی- تروریستی به ثمر برساند و این کشور را به «مرکز صلح پایدار» و دایمی مبدل نماید؛ زیرا که به منافع شوم تک قبیلوی و قومی حامد کرزی و همقطاران قبیله گرای شان در تضاد قرار داشت. از سوی دیگر، حلقات مختلف از کمک کنندگان جامعه جهانی بنا به هر محلوظ، انگیزه و علت که بودند در وضع سردرگمی به سر می بردند. در واقع نیروهای خارجی کلآ حالت سیل بین را داشتند و در برابر مداخلات آشکار برخی از کشور های بیگانه، به خصوص در مورد فرستادن تروریستان از آن سوی خط دیورند به کشور ما و حتا تجاوز علنی پاکستان طی چند سال آخیر به حریم مقدس افغانستان به صورت مطلق اغماض نمودند. این که چرا چنین بود، عاقلان و دانشمندان امور خود بهتر می دانند.
خلاصه این که، با منش ها و کنش های غرض آلود جناب کرزی و ناقضین حقوق بشر نه تنها از کمک ها و حضور قوای جامعه جهانی و خاصتآ امریکا با وجه احسن استفاده مثبت در خدمت مردم صورت نگرفت؛ بلکه محترم کرزی در آخیر دور دوم ریاست جمهوری خویش به صورت خیلی خصمانه علیه جامعه جهانی و اخصآ بر ضد امریکا قرار گرفت. از جمله، با وجود که لویه جرگه مشورتی سال 1392 مبنی بر اهمیت قرارداد همکاری امنیتی و دفاعی برای افغانستان با امریکا موافقه نمود؛ ولی جناب کرزی با عقده های شخصی و خواست های سیاسی غرض آلود خویش از امضای پیمان امنیتی با ایالات متحده امریکا مطلقآ امنتاع ورزید. جناب کرزی با این کار خود تنها ایران، پاکستان و طالبان را خوشنود ساخت و روابط افغانستان را با جامعه جهانی در کل و به صورت مشخص با امریکا سرد نمود.
افزون برآن، تمام قبایل، اقوام و به خصوص نخبگان طرازاول کشور با دلایل مستند دینی، منطقی، علمی، عقلانی، سیاسی و مصالح ملی استدال کردند که افغانستان با پشتوانه نیرومند جهانی و خاصتآ به امضای پیمان امنیتی با ایالات متحده امریکا و ناتو «مطلقآ» ضرورت دارد. بازهم به قول مشهور: «مرغ جناب کرزی یک لنگ داشت»، که با همه خصوصیت قبیلوی خویش در برابر اراده، خواست و آرمان تمام مردمان افغانستان قرار گرفت و با تمام « افتخار طالبی» خود فرمود که این پیمان را با امریکا امضاء نمی کنم که بالاخیره امضاء نکرد.
جالب این است که جناب کرزی از پس کوچه های امریکا به افغانستان آورده شد و مدت سیزده سال وی را در اریکه قدرت سیاسی حمایت نمود و به امید این که منافع امریکا و افغانستان را رعایت نماید. و حال آقای کرزی، تمام بحران های کشور ما را یک طرفه متوجه جامعه جهانی و امریکا نموده و خود را مطلقآ بی گناه معرفی می دارد.
جناب کرزی چنان فرصت های طلایی را در مدت سیزده سال گذشته از دست که هرگز مورد بخشایش خداوند، بشریت، قانون، مردمان کشور و به خصوص بازماندگانی شهداهای گلگون کفن افغانستان قرار نخواهند گرفت.
خلاصه، همان طوری که مردم ما سیزده سال قبل با مبارزات خویش، حمایت جامعه جهانی و مشخصآ امریکا به سقوط امارت اسلامی و القاعده «افتخار» آفریدند، این بار نیز «افتخار» دارند که در این برهه ی حساس و سرنوشت ساز، پیمان امنتی- دفاعی به رهبری جدید آقایون داکتر احمدزی رییس جمهور و داکتر عبدالله رییس اجرایئه دولت جمهوری اسلامی افغانستان با ایالات متحده امریکا و ناتو به امضاء رسید و فصل نوینی دیگری به روی مردم داغدیده افغانستان باز شد.
مردم درد کشیده افغانستان از هردو مسؤلین دولت جدید صمیمانه تقاضا دارند که به تشکیل یک حاکمیت شایسته سالار دست یابند و از این پیمان امنیتی با امریکا و ناتو حد اعظم استفاده را در جهت تأمین امنیت، تقویت نیروهای های دفاعی، ریشه کن سازی مراکز تروریستی، نابودی کشت کوکنار، محو فقر اقتصادی، مشارکت صادق ترین و مسلکی ترین نخبگان قومی با توجه با شعاع وجودی نفوس شان در حاکمیت سیاسی جدید کشور، محاکمه عادلانه ناقضین حقوق بشر، ایجاد وحدت ملی، ملت سازی تدریجی و... بالاخیره تحقق نظام دموکراسی- ملی بهره برداری عظیم نمایند.
برخی از مفادهای پیمان امنیتی و دفاعی:
خوب پس از مقدمه مؤجز که در بالا اشاره شد، حال به مطلب اصلی؛ یعنی برخی از مفادات پیمان امنیتی و دفاعی بین کابل – واشنگتن جسته و گریتخته مکث مختصر می گردد که داوری بی طرفانه و عالمانه را به خوانندگان گرانقدر و به خصوص به هموطنان دوست داشتنی خویش در داخل و خارج افغانستان می گذارم. ناگفته نماند این که پیمان امنیتی از سوی هردو جوانب قضیه صادقانه و اساسی تطبیق می گردد و یا نمی گردد، بستگی به آینده دارد.
- همکاری دراز مدت استراتژیک:
افغانستان بنا بر نیازمندی های خویش، قبل از این موافقتنامه همکاری استراتژیک را از جمله با ایالات متحده امریکا نیز به امضاء رساند که مورد ستایش همه اقشار اجتماعی مردم افغانستن و خاصتآ باعث تقدیر نیروهای گوناگونه فرهنگی، امنیتی، هنری، سیاسی، جامعه مدنی، دینی، اجتماعی و... دموکراتان میهن دوست کشور قرار گرفتند.
در مقدمه این پیمان امنیتی نه تنها بر تحقق همکاری های درازمدت استراتژیک بین افغانستان و امریکا تأکید صورت گرفته است؛ بلکه در حدود اختیارات در تأمین امنیت، صلح، تقویت نهادهای دولتی، حمایت از توسعه دراز مدت اقتصادی، اجتماعی و تشویق همکارهای منطقوی نیز تعهد مجدد جانبین صورت گرفته اند:
«- با تائید موافقتنامه همکاریهای دراز مدت استراتژیک میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی افغانستان (موافقتنامه همکاریهای استراتژیک) که در دوم ماه می سال 2012 میلادی امضا شده است و با تأکید مجدد بر تعهد طرفین طوری که در این موافقتنامه پذیرفته شده است و طرفین متعهد شدهاند تا همکاری دراز مدت استراتژیک در حدود اختیارات مورد نظرشان به انضمام تحکیم صلح، امنیت و ثبات، تقویت نهادهای دولتی، حمایت از توسعه دراز مدت اقتصادی و اجتماعی افغانستان و تشویق همکاریهای منطقی را تقویت نمایند؛» (1)
در بخش دیگری همین مقدمه بازهم به حمایت درازمدت، تحکیم امنیت و نظایر آن تعهد دوباره سپرده شده است که اینک باهم ملاحظه می نماییم:
«- با تأکید مجدد بر حمایت درازمدت طرفین برای ایجاد مکانیسمهای همکاری و هماهنگی منطقهای با هدف تحکیم امنیت و ثبات از طریق رفع تنشها، ابهامات و سوء تفاهمها؛» (2)
در این بند از مقدمه بازهم در مورد همکاری درازمدت بین کابل و واشنگتن چنین تأکید گردیده است:
«- با درنظر گرفتن همکاری درازمدت میان ایالات متحده و افغانستان و تأکید بر اراده مشترک طرفین برای گسترش، رشد، حمایت و ارتقای سطح همکاریهای امنیتی و دفاعی بر مبنای این قرارداد؛» (3)
هر دو طرف پیمان امنیتی خود را به عملی کردن پیمان استراتژیک بین افغانستان و امریکا نیز مسؤل و متعهد نشان داده و مردم کشور ما امیدوار اند که هر دوجانب در زمینه عملآ صداقت و تعهد خویش را به صورت اساسی تبارز دهند، تا باعث رضایت خاطر مردمان درد کشیده افغانستان گردد.
اگر همکاری ها دراز مدت استراتژیک همراه با پیمان امنیتی از سوی طرفین به صورت اساسی و عملی در افغانستان پیاده گردند، با یقین کامل که افغانستان هم به طور درازمدت از مداخلات غرض آلود کشورهای همسایه، منطقه و جهانی در امان خواهد ماند.
- احترام به حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی:
در این بخش از مقدمه برعلاوه آنچه که در بالا تعهد شده، به رعایت حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان نیز وعده داده شده است که در این قسمت از مقدمه چنین آمده است:
«- همچنان با تأکید بر مفاد موافقتنامه همکاریهای استراتژیک مبنی بر اینکه طرفین به همکاری و تعهدشان جهت تحقق آیندهای مبتنی بر عدالت، صلح، امنیت و ایجاد فرصتهای لازم برای مردم افغانستان اطمینان ادامه داده و یکبار دیگر بر تعهد نیرومندشان به حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان تأکید میکنند؛» (4)
ناگفته نماند که از این بند به طور آشکار اشاره می گردد که بر تحقق عدالت، صلح، امنیت و... هرگز کاری صورت نگرفته است. همچنان به حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی نیز توجه اساسی صورت نگردیده است. و پس از امضای پیمان امنیتی کابل- واشنگتن به همه ی آنچه که بنا بر هر انگیزه و علت تا حال توجه نشده اند، بعد از این تعهد جدی و عملی از سوی طرفین داده شده است.
اگر مقامات امریکایی به صورت فوری تعهد این بند را در کشور ما عملی نمایند، با یقین کامل که کلمه اشغال افغانستان نیز از دهن دشمنان امریکا به دور خواهد افتاد. و این یک افتخار بزرگ برای ایالات متحده امریکا نیز خواهد بود. مضاف برآن، اصل عمده نسبت به امریکا، دولت جدید افغانستان است که با یک اراده قوی سیاسی و خرد دموکراتیک در تحقق تأمین صلح، امنیت، عدالت، حاکمیت ملی، استقلال، تمامیت ارضی و ایجاد وحدت ملی در متن جامعه عمل نماید تا امریکا را نیز ملزم به رعایت آن ها گرداند.
- عدم مداخله در امور داخلی:
در این زمینه نه تنها در مورد همکارهای دفاعی و امنیتی طرفین تعهد سپرده شده؛ بلکه اصلآ عدم مداخله در امور یک دیگر را نیز وعده داده اند؛ یعنی از سوی جانبین رعایت کامل به استقلال، حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عدم مداخله در امور داخلی یک دیگر به شدت تأکید صورت گرفته اند. در مقدمه چنین تعهد داده شده است:
«- به منظور تقویت هرچه بیشتر زمینههای همکاری دفاعی و امنیتی میان طرفین بر مبنای اصول احترام کامل به استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضیشان و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و برای گسترش امنیت و ثبات در منطقه و مبارزه با تروریسم؛» (5)
این مسلم است که افغانستان قادر به تأمین امنیت خویش نبوده و سابقه مداخله در امور کشورهای همسایه، منطقه و جهان هرگز نداشته و بعد از این هم نخواهد نمود.
افغانستان شاهد مداخلات همه کشورها در طی بیش از چهار دهه و در جریان 13 سال آخیر نیز در جامعه خود می باشد. خیلی خوب است که عدم مداخله در امور داخلی یک دیگر کاملآ به اثبات برسد و هردو کشور به عنوان کشورهای متساوی الحقوق باهم در معامله قانونی باشند. امیدوارم که امریکا نیز همه بند های این پیمان را به طور صادقانه در امور افغانستان مورد رعایت قرار دهد.
- مبارزه علیه تروریسم:
جامعه جهانی در رأس آن که ایالات متحده امریکا از جمله در مبارزه علیه تروریزم به افغانستان آمده است، که نه تنها در این پیمان بر عملی کردن آن تأکید نموده؛ بلکه به سهم گیری در صلح و ثبات منطقه ای و بین المللی نیز وعده سپرده شده است. به خصوص به غرض دفع تهدیدات داخلی و خارجی که علیه حاکمیت، امنیت، استقلال و تمامیت ارضی کشور ما متوجه اند، هردو طرف متعهد به دفاع مشترک از افغانستان شده اند. در این زمینه در ماده دوم این پیمان دفاعی و امنیتی چنین تعهد داده شده اند:
«1. طرفین برای تقویت امنیت و ثبات در افغانستان، مبارزه با تروریسم، سهمگیری در صلح و ثبات منطقهای و بینالمللی و ارتقای توانمندی افغانستان برای دفع تهدیدات داخلی و خارجی علیه حاکمیت، امنیت، تمامیت ارضی، وحدت ملی و نظام مبتنی بر قانون اساسی این کشور، به تقویت همکاریهای نزدیک با یکدیگر ادامه میدهند. نیروهای ایالات متحده هیچگونه عملیات جنگی و نظامی را در افغانستان اجرا نمیکنند، مگر اینکه طرفین طوری دیگری توافق کنند.» (6)
در بند چهارم ماده دوم این پیمان به مبارزه مشترک نیروهای امنیتی هردو کشور تأکید صورت گرفته و هردو طرف پیمان امنیتی افغانستان و امریکا به آن تعهد سپرده اند:
«4. طرفین تصدیق میکنند که عملیات نظامی ایالات متحده برای شکست القاعده و وابستگان آن میتواند در چارچوب مبارزه مشترک با تروریسم قابل قبول باشد. طرفین توافق دارند تا با هدف حفظ منافع ملی ایالات متحده و افغانستان، به همکاری و هماهنگی نزدیک باهم بدون توسل به عملیات یک جانبه نظامی ایالات متحده علیه تروریسم، ادامه دهند. منظور از عملیات نظامی ایالات متحده بر ضد تروریسم، عبارت از عملیات متمم در حمایت از عملیات نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان بر ضد تروریسم است که از سوی نیروهای ملی دفاعی و امنیتی این کشور رهبری شده و مبتنی بر احترام کامل به حاکمیت افغانستان و توجه جدی به مصونیت و امنیت مردم این کشور و توجه جدی به مصونیت و امنیت آنها در خانههایشان انجام میشود.» (7)
گرچه در مدت سیزده سال آخیر، آن طوری که انتظار می رفته در مورد مبارزه علیه تروریسم نه از سوی دولت حامد کرزی صورت گرفت و نه از سوی جامعه جهانی انجام شد. حال که دولت جدید به رهبر داکتر احمدزی رییس جمهور و داکترعبدالله رییس اجرائیه و امریکا با امضای پیمان استراتژیک، امنیتی و دفاعی، تعهد بر مبارزه علیه تروریسم و تأمین امنیت کامل سراسری افغانستان سپرده اند، امید است که هردو طرف صداقت و تعهد خویش را عملآ برای مردم افغانستان و جهان به اثبات برسانند تا در آینده امریکا و سایر کشورها نیز از خطر تروریسم در امان باشد.
- برابری میان افغانستان و همسایگان:
افغانستان در این چند دهه ی آخیر مرکز مداخله کشورهای همسایه، منطقه و حتا جهانی نیز قرار گرفته و همه ارزش های بشری و حقوق بین المللی در امور افغانستان زیر پاگذشته شدند. قبل از همه مداخلات عریان پاکستان از همه بیش تر و زیانبارتر بوده است. از همین رو، پاکستان در هردو طرف خط دیورند، لانه ها و مراکز تروریستی را ایجاد نموده و به صورت مرتب توسط آنان اختطاف، قاچاق، تولید مواد مخدر، عملیات انتحاری، بمب گذاری، کشتار و سایر عملیات تروریستی را علیه نیروهای امنیتی، مردم، مامورین دولتی و... همکاران بین المللی در افغانستان انجام می دهد. در این رابطه، از جمله پاکستان هرگز حسن همجواری را مطابق معیارهای حقوق بین المللی در امور افغانستان رعایت نکرده است. از این رو، ایجاب می نماید تا تمام همسایگان افغانستان حقوق همسایگی را با مطابق با قوانین بین المللی با کشور ما عملآ رعایت نمایند و تا همه همسایگان از حقوق مساوی همسایه داری برخوردار گردند. در این مورد در مقدمه پیمان امنیتی چنین تعهد سپرده شده است:
«- با توافق بر اهمیت همکاری مبتنی بر احترام متقابل، عدم مداخله و برابری میان افغانستان و همسایههای آن و نیز با درخواست از همه کشورها تا به حاکمیت و تمامیت ارضی افغانستان احترام گذاشته و از مداخله در امور داخلی و روندهای دموکراتیک این کشور خودداری نمایند؛» (8)
اگر جامعه جهانی، سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا، امریکا، هند، روسیه، ایران، چین و سایر کشورهای ذیدخل، بالای پاکستان فشار وارد کند، تا از مداخلات خویش در امور داخلی کشور ما و از حمایت تروریستان عملآ دست بردارند. همچنان خط دیورند به طور اساسی و دایمی بین افغانستان و پاکستان با کمک کشورهای مذبور حل گردد، با ایمان کامل که دشمنی پاکستان با دوستی پایدار با افغانستان تبدیل خواهد شد.
امید است که یکی از پیآمد های امضای پیمان استراتژیک و امنیتی بین کابل- واشنگتن و ناتو همین تحقق برابری میان همه همسایگان افغانستان با یک دیگر گردد.
- احترام به قوانین، عرف و رسوم افغانستان:
در طی بیش از چهار دهه بحران ها، اشغال، جنگ ها عمدتآ از خارج بالای مردم افغانستان تحمیل گردیده که از سوی دست اندرکاران امور خارجی و داخلی، ارزش های دینی، قوانین، عرف، رسوم افغانستان، حقوق بشر، میثاق های بین المللی در این حیطه باستانی عملآ زیر پا گردیدند. پس حد اقل از آن زمان تا کنون قوانین، عرف، رسوم کشور و... مورد احترام قرار نگرفتند؛ زیرا ما فاقد دولت شایسته سالار، مسؤول و پاسخگو در قبال اراده، خواست ها و نیازمندی های حقوقی مردم نبودیم و با عمیق ترین وجه از هر سمت و سو قانون گریزی در کشور صورت گرفت.
عدم رهبری صادقانه، تسلط سنت ها و فرهنگ منحط قبیلوی و نوکر منشی در ماهیئت اربابان، شاهان و رؤسای جمهوری نهفته بودند که نه تنها از قوانین به نفع سیاسی، شخصی، طبقاتی، قومی، سمتی وغیره خویش استفاده ناجایز کردند؛ بلکه از بخش های مثبت عرف و رسوم کشور به غرض شگوفایی اجتماعی و بالندگی فکری جامعه بهره نجستند. برعکس از ابعاد منفی عرف و رسوم در راستای تداوم حاکمیت ارتجاع سنتی و استبدادهای سلطنتی و جمهوری های خودکامه بهره برداری گردیدند.
وقت که در طی بیش از چهاردهه بحران و جنگ و به خصوص پس از سقوط امارت اسلامی قرون وسطایی طالبان و القاعده، افغانستان «مثله شده و خونین» برای اعمار مجدد، نوسازی و آبادی آماده شد، حتا جامعه جهانی که از مرکز قانونمداری، برابری، عدالت خواهی و دموکراسی برای مبارزه علیه تروریزم به کشور ما وارد شد، به طور شعوری و یا غیر شعوری همین قوانین که پس از سال 1382 تا کنون رسمیت پیدا نموده، رعایت نگردیده است. پس قوانین، رسوم و عرف مردم افغانستان هم از سوی مراجع داخلی و منابع خارجی با شدت تمام مراعات نشدند و بحران ها را بیش تر نمودند.
در این پیمان هردو طرف ملزم به رعایت منشور سازمان ملل متحد، همکاری دفاعی، تأکید مجدد به احترام به حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی، وحدت ملی، قوانین، عرف و رسوم در افغانستان صورت گرفته که در مقدمه این پیمان چنین آمده است:
«- با تأکید بر همکاریهای طرفین بر مبنای احترام کامل به حاکمیت هر 2 طرف، رعایت اهداف منشور سازمان ملل متحد و خواست مشترک طرفین برای تدوین یک چارچوب همکاری دفاعی و امنیتی میان آنها و با تأکید مجدد بر تعهد نیرومندشان به حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان و نیز احترام به قوانین، عرف و رسوم افغانستان؛» (9)
احترام به شرایط عینی و ذهنی و همچنان رعایت به حاکمیت، استقلال، تمامیت ارضی و سایر مصالح مردم ما یکی از پیش شرط های تأمین امنیت، استقرارصلح پایدار، عدالت، انکشاف متوازن، حقوق بشر، حکومت داری شایسته، ایجاد وحدت ملی، ملت سازی و بالاخیره تحقق نظام دموکراسی- ملی در کشور ما می باشد که باید از سوی همه جوانب پیمان استراتژی و امنیتی به صورت عملی به اثبات رسند.
- افغانستان در صورت تهدیدات خارجی از سوی امریکا حمایت می گردد:
اقلآ در این مدت سیزده سال آخیر که افغانستان مورد تهدیدات، مداخله و حتا تجاوز برخی از همسایگان به خصوص از سوی پاکستان قرار گرفت، ناتو و خاصتآ امریکا در این زمینه از کشور ما در برابر راکت پرانی و تجاوز آشکار پاکستان بالای مناطق شرقی وطن ما دفاع ننمود. در طی این چند سال آخیر هزاران راکت از سوی پاکستان به خاک افغانستان پرتاب شدند؛ ولی شاهد سکوت مطلق ناتو و نظامیان امریکایی در این زمینه بودیم. در ضمن، حامد کرزی و انحصارگران دولتی اش نیز در مورد مداخلات و راکت اندازی پاکستان به خاک مقدس ما عکس العمل قانونی و شکایت ضروری را به سازمان ملل متحد ارائه نکردند.
به هر حال، فعلآ خیلی خوشحال هستیم که پیمان امنیتی بین کابل - واشنگتن به امضاء رسید و در بند سوم ماده دوم این پیمان امریکا این گونه بر تعهد خویش در حمایت از نیروهای دفاعی افغانستان تأکید ورزیده است:
«3. طرفین بر این باورند که تأمین امنیت مردم و قلمرو افغانستان وظیفه نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان میباشد. طرفین برای افزایش سطح قابلیتهای نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان به منظور دفع و پاسخ به تهدیدات داخلی و خارجی باهم کار میکنند. برحسب تقاضای افغانستان، ایالات متحده فوراً حمایتی که آمادگی ارائه آن را دارد به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغان با هدف پاسخدهی به تهدیدات علیه امنیت این کشور، فراهم میآورد.» ( 10)
افغانستان به غرض دفاع از تمامیت ارضی، استقلال، امنیت سراسری ملی خویش به اسلحه های عصری دفاعی، آموزش نظامی، کمک های اقتصادی، ظرفیت سازی و سایر ابزارها ضرورت مبرم دارد که امریکا در این زمینه تعهد سپرده است. اگر نیروهای اردوی ملی، پولیس ملی و امنیت ملی کشور ما از هر جهت به صورت صادقانه و عملی توسط امریکا کمک گردد، با یقین که نیروهای امنیتی ما حتا با تنهایی قادر خواهند بود تا از جمله امنیت را در سراسر کشور تأمین نمایند و ریشه های تروریزم را از خاک مقدس خویش نابود سازند.
اگر تعهدات بالا از سوی زمام داران افغانستان و امریکا به طور صادقانه، مسؤلانه و هوشمندانه عملی گردند، با یقین که در حل همه بحران های کشور ما کمک بسزای خواهند نمود. این جاست که دولت جدید و امریکا از حمایت بی دریغ مردم ما نیز برخوردار خواهند گردید.
ادامه دارد
تاریخ: دوشنبه 21 ميزان 1393 خورشيدی برابر با 13 اکتوبر 2014 ميلادی
--------------------------------------------------------------------------------------------
منبع:
1- سایت آریایی.
2- همان.
3- همان.
4- همان.
5- همان.
6- همان.
7- همان.
8- همان.
9- همان.
10- همان.