کاندید اکادمیسین محمداعظم سیستانی
بمناسبت گرامیداشت ازهشتم جون،
روز همبستگی با زنان افغانستان
هشتم جون، روز همبستگی بین المللی با زنان افغانستان را باید گرامی داشت، زیرا زنان کشورما، محرومترین، مظلوم ترین ومصیبت رسیده ترین زنان تمام کشورهای جهان اند. آنها لا اقل 36 سال تمام را در آتش جنگ های قدرت طلبی میان احزاب سیاسی چپ و راست کشور، چون دانه های گندم بریان وکباب شده اند.آنها دراین 36 سال بحرانزای اخیر، شوهران خود را، برادران خود را ،جگرگوشه های خود را ونان آوران خود را وخلاصه خان ومان وهمه دار وندار خود را از دست داده اند. وهیچکسی هم به اشکهای خونین وضجه ها وفریادهای جانکاه شان گوش نداده است.
حال که برخی ازفعالان حقوق زنان افغان،برای کاهش درد و رنج توانسوز زنان کشور، این طبقۀ مظلوم تاریخ افغانستان ، هشتم جون را به حیث روز همبستگی بین المللی [با] زنان افغانستان، گرامی میدارند، می باید از این روز بگونۀ شایسته استقبال نمود وآنرا با تظاهرات خیابانی و تدویر محافل پرشکوه توسط زنان آگاه وطن در داخل وخارج کشورگرامی داشت و به حیث یک روز مهم وقابل احترام در حیات سیاسی واجتماعی زنان افغان ارزیابی کرد.
مردان و زنان و فرزندان آگاه و حق شناس افغان می باید بخاطرحرمت گزاری به همسران، مادارن وخواهران شان از این روز بطور شایسته ای حمایت نمایند. این تجلیل وگرامیداشت، حس اعتماد به نفس خانم ها را تقویت میکند وآنها را به ارزش واهمیت مقام خود شان درحیات خانواده، جامعه، وکشورشان واقف میسازد.زنان وهمچنان مردان باید بدانند که زن، پیامبران را در دامان پاک خود تربیت کرده است.زن، فلاسفه ونوابغ جهان را بدنیا آورده وبا شیرخود پرورش داده است. زن طبیبان حاذق، انجنیران لایق،سیاسمتداران نامدار وبرازنده،هنرمندان ورزیده، مخترعین وکاشفان جهان را که تمدن امروزی جهان محصول دست ودماغ وتفکر آنهاست،به جامعه بشری تقدیم کرده است. اگر زن نمیبود،نسل انسان برروی زمین تسلسل نمی یافت و مرد، یکه وتنها میماند وچندی بعد نابود میشد..پس زن را که پدید آورندۀ تمام خوبیهاست،پیام آورعشق ودوستی وزیبائی است، باید حرمت گذاشت و آنرا مثل سایر انسانها مستحق زندگی ومستحق انتخاب ومستحق فراگرفتن علم ودانش و برابر با مرد دانست. نباید حقوق زن را کمتر از حقوق مرد دانست. نباید زن را بنام عاجزه، ضعیفه،سیاه سروغیره نامها، تحقیروتوهین کرد. نباید زن را ملکیت مرد دانست وجای او را فقط درآشپزخانه و در رختخواب مرد مشخص کرد. نباید زن را .از سهمگیری در فعالیتهای سیاسی واجتماعی واقتصادی و فرهنگی و تولیدی منع کرد. ترقی وتعالی و پیشرفت یک کشور بدون سهمگیری زنان ، ناممکن است. می باید افکار زنگ زدۀ قرون وسطائی مردسالاری را کنار کذاشت و به دنیای متمدن و پیشرفتۀ جهان چشم گشود ودید که زنان چگونه در بازار کار، وعرصه سیاست نقش آفرینی دارند. دلیل پیشرفت این کشورها، احترام کردن زنان وسهمگیری زنان در عرصه های مختلف زندگی مثل مردان است.
دولت افغانستان وظیفه ومکلفیت دارد تا از حقوق زنان کشور حمایت نماید.جلو خشونت وبد رفتاری مردان نسبت به زنان را با وضع قوانین خاص بگیرد. به مناسبت های مختلف می باید در تجلیل وبزرگداشت از مقام زن،اقدام نماید. یکی ازاین مناسبتها، هشتم چون، روز همبستگی بین المللی با زنان افغانستان است.دولت می باید به مناسبت این روز برنامه های وسیع تنویری و آگاهی دهنده روی دست بگیرد و در بارۀ مقام وئقش زنان در حیات اجتماعی واقتصادی وفرهنگی جامعه، خانواده وآینده کشوراز تمام امکانات تنویری وتبلیغی وروشنگری استفاده نماید.
یکی ازراه های ساده وسهل در جهت تلقین وتبلیغ مقام زنان ونقش شان درحیات جامعه،صدور هدایت نامه ای به وزارت معارف جهت افزودن یک برنامه درسی در نصاب تعلیمی آن وزات می باشد.تا شاگردان مکاتب در پهلوی سایر دروس، هفتۀ چندساعت مضمونی بنام « مقام ونقش زن درحیات خانواده و جامعه»،فرابگیرند. می باید به شاگردان از همان دورۀ ابتدائی،آداب حرمت گزاری به زن که مادراست و خواهراست ودامنش پرورشگاه کودک ونسل آینده است ،آموزش داده شود. هرگاه در نصاب تعلیمی وزارت معارف، مضمونی در مورد مقام ومنزلت ونقش زنان درجامعه مدنظرگرفته شده باشد، لازم است تا در این مضمون،احترام به زنان تلقین گردد و خشونت علیه زنان بشدت تقبیح و به حیث یک عمل وحشیانه ودور از فرهنگ مدنی تصویر گردد.
همچنین درمضمون مقام ونقش زن درجامعه،از زنان دلیرو نامور ومادران قهرمان پرور کشور، چون: نازو انا، مادر میرویسخان نیکه،زرغونه انا مادر احمدشاه ابدالی،از لویه ادی،مادروزیرفتح خان،ازعلیا حضرت سرورسلطان، مادر شاه امان الله، زن آهنین اراده ایکه بر ضد عیاشی شوهرخود امیر حبیب الله خان قیام کرد و با نواختن یک سیلی جانانه بر روی امیردر مجلس عومی،آبروی وی را بزمین زد، به شیوۀ مناسب شرح و یاد آوری گردد. لازم است تا ازبوبوجان جیغه دار(بی بی حلیمه خانم امیر عبدالرحمن خان)، کسی که برای اولین بار در یک رباعی خطاب به شوهرخود از استقلال افغانستان سخن گفت، او نخستین زنی بودکه منزل نشمین خود را برای مکتب دختران کابل اهدا کرد،باید به نیکوئی یاد گردد.
همچنان دراین نصاب تعلیمی باید از زنانی که برای آزادی و رهائی زن از قید و بند چادری تلاش نموده وحیات خود وخانوادۀ خود را با خطر روبرو کرده اند، بایستی با حرمت وقدر دانی یاد شود. منجمله از ملکه ثریا، نخستین زنی که یکجا با شوهرتجدد خواه وتحول طالب خود شاه امان الله در راه رهائی وآزادی زن افغان ،قدم بجلو گذاشت وبا برداشتن چادر از روی خود در لویه جرگۀ پغمان حقوق زن را فریاد کشید و برسراین کار تاج وتخت سلطنت خود را قربانی کرد، می باید آنطورکه شایسته اوست از وی یاد دهانی شود ، تا فرزندان افغان بخصوص زنان ودختران افغان آنانی را که در راه احقاق حقوق شان تلاش کرده وقربانی داده اند ، بدرستی بشناسند وقدر وحرمت آنان را در دل خویش جای دهند.
همچنان باید دراین نصاب تعلیمی ازآن عده زنان مبارز افغان که دوشادوش مردان در جنگ های اول ودوم افغان وانگلیس شرکت جسته و کارنامه افریده اند،به نیکوئی یاد آوری شود. دراین راستا می باید از ملالی میوند که بدون هراس از آتش توپ دشمن به میدان جنگ میوند شتافت و پرچم مبارزه برضد دشمن متجاوز را به اهتزاز در آورد واین حرکت او مبازران گرما زده وتشنه کام افغان را چنان به غلیان آورد که برتوپ وخمپاره در حال شلیک دشمن تاختند ودشمن را مجبور به فراراز سنگرهای شان نمودند،بشکل درخورشأن وی تجلیل گردد.
در دورۀ معاصراز زنان نویسنده وشاعر، وهنرمند ونقاش و موسیقی دان ومعلمین واستادان ورزیده کشور یاد آوری گردد. از خانم های دلیر ومبارزی که در دهۀ حاکمیت بعد از طالبان در افغانستان ظهور کردند و با از خود گذشتگی ودلیری کم نظیر،فریاد رسای مردم مظلوم ودرد رسیدۀ کشور شدند. منظورم ملالی جویا است که در لویه جرگۀ قانون اساسی 2004خواهان به محاکمه سپردن مجرمین جنگی وناقضین حقوق بشرو جنایتکاران جنگی گردید و با سخنرانی کمتر از دو دقیقه ای خود تالار لویه جرگه را به شور و ولوله انداخت وقریب بود جانش را برسراین سخنرانی دلیرانه از سوی جنایتکاران حاضر درمجلس از دست بدهد، اما براثرمداخلۀ نیروهای بین المللی صلح از مرگ نجات یافت ولی دیگر از همان لحظه مورد حمایت میدیای جهانی قرارگرفت وده ها وصدها انجمن زنان افغان در داخل وخارج کشور از وی حمایت کردند و بسا نهاد های مدافع حقوق بشر درکشورهای جهان از وی تمجید وحمایت نمودند و بزودی شهرت و محبوبیتش از سطح ملی به سطح بین المللی ارتقاع یافت.وهنوز هم از افشاگری جنایتکاران جنگی در سطح ملی وبین المللی دریغ نمیکند.
یکی دیگر از این زنان با شهامت که ازسفاکی وتهدیدات جنگ سالاران برسرقدرت در دولت کرزی،باکی ندارد،بلقیس روشن، سنانور ولایت فراه در مشرانوجرگه است.که طرز بیان وافشاگری های وی را بارها در مصاحبه های تلویزیونی او دیده ایم. ودرهر مصاحبۀ خود تحسین بسیاری از مردم مظلوم افغانستان را برانگیخته است.
البته زنان آگاه وسخنور وسیاستمدار ملایمتری چون شکریه بارکزی،فوزیه کوفی وخانم کروخیل وعیره را نیز در پارلمان افغانستان میتوان سراغ کرد . درمیان زنان بیرون از افغانستان،زنان آگاه وفعالی چون: داکترزرغونه عبیدی، صالحه وهاب، پوهندوی شیما غفوری،ملالی نظام، سجیه کامرانی،فرزانه فارانی،شیرین نظیری، نادیه قانع واشاابوی وصالحه اسحاقزی وغیره رامیتوان سراغ داد که دربسا مواقع وبخصوص در کمپاین تفکر،تحریر وعمل ، به مناسبت تجلیل از هشتم مارچ، در جهت رهائی زن افغان از چنگ خشونت وبدرفتاری مردان، تلاش های خستگی ناپذیرکرده ومیکنند.
معرفی چهره های ممتاز وشاذ زنان افغان، بدون تردید میتواند درس های سودمند والگوی تقلید برای رشد وتکامل شخصیت دیگردختران وزنان افغانستان باشد. من فکرمیکنم که بسیاری ازخانواده های افغان بخاطر آن نام ملالی میوند را ،برفرزندان خود میگذارند که او رابه مثابۀ سمبول شهامت وشجاعت،زن افغان می شناسند وانتظاردارند نا دخترشان چون ملالی میوند دلیر ونترس بار آید ونام نیکی از خود درتاریخ باقی گذارد، چنانکه ملالی جویا این آرمان خانوادۀ خود را برآورده ساخته وبدون تردید تا سالهای سال شهامتش در برابر جنایت کاران تنظیمی چه در لویه جرگه قانون اساسی وچه در پارلمان افغانستان زبانزد مادران وپدران افغان خواهد بود.
پایان 5/6/ 2014