احمد سعیدی
ويژه گي هاي انتخابات دور سوم رياست جمهوري در افغانستان
روز شنبه 6 ثور 1393 ساعت 6:30 به وقت كابل نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد.رییس کمیسیون مستقل انتخابات آقاي نورستاني گفت بررسی های این کمیسیون نشان می دهد که انتخابات به دور دوم خواهد رفت بر اساس نتایج اعلام شده داكتر عبدالله عبدالله، ۴۴.۹ درصد آرا و داكتر اشرف غنی احمد زی ۳۱.۵ درصد آرا را بدست آورده اند.همچنان داكتر زلمی رسول ۱۱,۵ درصد، استاد عبدالرب رسول سیاف، ۷,۱ درصد، انجنير قطب الدین هلال، ۲,۷ گل آقا شیرزی، 6,۱ درصد، داوود سلطانزوی، ۰.۵ درصد و هدایت امین ارسلا ۰.۲ درصد آرا را به خود اختصاص داده اند. به گفته آقاي نورستانی، بعد از برسي كميسون مستقل شكايات انتخاباتي تغییر در نتیجه انتخابات دور از امكان نيست و در ۲۴ ثور 1393 نتیجه نهایی را اعلام خواهد کرد. بعد از شنيدن نتايج فرصت داشتم تا در مورد ويژگي هاي انتخابات دور سوم رياست جمهوري مقاله اي بنويسم تا نيمه هاي شب نشستم ياداشت ها و چشم ديد هاي خود را زير و زبر كردم و به اين نتيجه رسيدم كه هر انتخاباتي داراي ويژگي خاص خود را دارد . سومين دوره انتخابات رياست جمهوري در كشور ما نيز از اين قاعده مستثني نبود. در اين دوره از رقابتهاي انتخاباتي شگفتيهاي خاص بروز نمود. شفگتيهايي که نه تنها غفلت از آنها منطقي به نظر نميرسد؛ بلکه تامل در آنها ميتواند بر همگان؛ مخصوصا جناحها و شخصيتهاي سياسي پيام خاص خود را داشته باشد.
1 ـ رنگباختن تبليغات گسترده:
تابلو هاي رنگارنگ، عکسهاي با تيراژ حتي ميليوني دفاتر و ستادهاي متعدد در جلب و جذب آراي واجدان شرايط راي؛ يکي از شگفتيهاي اين انتخابات بود. چند تن از کانديداهاي محترم از آغاز كمپاين با امكانات مالي هنگفت كه گفته مي شد دستان مرموز در پشت اين مصارف و اين پول ها قرار دارند از طرق گوناگون بخصوص از رسانه هاي تصويري دست بلند و همه جانبه اي در فعاليتهاي تبليغاتي داشته و جلسات مکرر اعضاي ستادها در سراسر کشور به طور منظم و مداوم انجام ميشد؛ حتي بدون وقفه جلسات داير مي شد اما بعضي در حاليكه قبل از نتيجه انتخابات خود را پيروز معركه ميگفتند نتوانستند اکثريت آراي مطلق مردم را به خود اختصاص دهند. اما کانديداي پيروز انتخابات دور سوم رياست جمهوري به دلايل مختلف در برخي از مناطق کشور با داشتن ستادهاي محكم و شخصيت هاي با تجربه و كار كشته توانستند آراي بهتر بدست آورد
2 ـ افکار عمومي سياسيون را به دنبال خود کشانيد:
اگرچه در ميان هشت کانديداي محترم اين دوره از انتخابات رياست جمهوري از تمام طيفهاي سياسي(اصلاح طلبان؛ تكنوكرات ها تيم جهادي و اعتدالگرا با معاونين راست گرا و چپ گرا و با طرفداران چپي و راستي شرقي و غربي حضور داشتند اما بدنه جامعه مدني و تجدد طلب کشور كه تا هنوز خاطره تلخ رقابت درونجناحي کانديداهاي دور دوم انتخابات رياست جمهوري را با خود داشتند حاکميت سيزده ساله آقاي كرزي رابا همه كمي و كاستي هاي كه داشت در ذهن فراموش نکرده بودند. زياد تر به كانديد منقد حكومت كرزي راي دادند نه با تيم يا تيم هاي كه گفته ميشد از طرف حكومت حمايت مي شوند چند كانديد مشخص كه گفته ميشد از حمايت دولتي بر خوردار اند و با اجازه جناب كرزي كانديد شده اند يا معاونيت را به داخل ارگ به اشاره جناب كرزي پذيرفته اند نتوانستند در يک اجماع گرد هم آيند و ديدگاه واحد پيدا كنند تا راي زياد تري بدست آورند خود خواهي جا طلبي قوم پرستي از جمله خصلت هاي نا پسند ديده تعداد از سياسيون نا عاقبت انديش كشور ماست كه نمي توان از كنار آن به آساني گذشت
پيشقدمي افکار عمومي وابسته به تيم منتقد دولت ؛ اينبار سياسيون و شخصيتهاي بزرگواري که در اين عرصه از قدرت تصميمسازي برخوردار بودند را به دنبال خود کشانيد و آنان به خواست طرفداران خود بعضي تمکين كردند و بعضي نا عاقبت انديشانه تمكين نكردند سرانجام در يک اقدام تاريخي؛ عاقلانه و توام با تدبير؛ مردم آگاه و با شرف افغانستان در حاليكه هر نوع تهديد كشتن و بستن انتحار و انفجار دور از تصور نبود به تاريخ 16 حمل 1393 پاي صندوق هاي راي رفتند و به كانديد مورد نظر خويش راي دادند . البته پيروي از خواست و نظر افکار عمومي؛ بخت پيروزي را براي تصميمسازان و بزرگان منتقد دولت به ارمغان خواهد آورد. كه اين را بايد يکي از پديدههاي خاص اين دوره انتخابات به حساب آورد.
3 ـ پايگاه تقريبا يکنواخت اجتماعي کانديداي پيروز :
تاملي در درصد آراي اختصاص يافته به داكتر عبدالله عبدالله در اکثر ولايات کشور و اختلاف معنادار با نفر دوم اين عرصه؛ با اندک تفاوتي يادآور «راي» مردم در دوم انتخابات رياست جمهوري با آقاي كرزي شمرده مي شود اين اين فيصدي هاي اعلان شده در شهر ها و دهات مناطق محروم ؛ مانند غور بادغيس دايكندي پكتيكا كنر نورستان و غيره با تفاوت و فاصله هاي نا همگون به نظر ميرسد. اين مهم نشان ميدهد که رايدهندگان در افغانستان در 16 حمل 1393 تشويش و دغدغههاي مشترک داشته و اکثريت آنان خواهان ايجاد تحولي جدي در مديريت اجرايي افغانستان بوده و هستند. بعضي ها انديشهها و برنامههاي آقاي دوكتور عبدالله عبدالله را راه برون رفت از تنگناهاي اقتصادي و سياسي و امنيتي پيشرو دانسته اند. و بعضي ها از برنامه هاي كاري داكتر اشرف غني احمدزي حمايت كرده اند بعضي از كانديدان ديگر را موثر دانسته به آنها راي دادند اما باور هاي قومي زباني منطقوي تنظيمي نيز در اين انتخابات جايگاه خود را داشت كه نمي توان از آن چشم پوشي كرد لذا هماهنگي و همراهي اکثريت رايدهندگان در جاي جاي کشور براي حرکت به سوي آيندهاي بهتر؛ به خوبي قابل لمس و درک بود. اين باور ميتواند آينده بهتر را رقم زند
4 ـ تاثير ادبيات گفتماني :
اگر تبليغات انتخاباتي و نحوه عملکرد کانديداهاي محترم رياست جمهوري را يکي از محورها و يا نقطه مهم انتخابات برآورد کنيم؛ آنگاه به تاثير ادبيات به کار رفته در مراحل مختلف تبليغات بيشتر پي خواهيم برد. در هر انتخاباتي کانديداها با بهرهگيري از ظرفيت خود به دنبال تاثيرگذاري آن بر افکار عمومي جامعه براي جذب و جلب آراي مردم ميباشند. در جريان مناظرات تلويزيوني ادبيات هرکدام از نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري ناشي از نگاه آنان به مسائل مختلف و حوزههاي گوناگون بود. تا بتوانند مردم را به آينده اميدوار ساخته بطرف خود بكشانند
مردم با تامل در گفتمان کانديداها علاوه بر انعکاس ديدگاههاي آنان؛ توانمندي در اداره کشور؛ تسلط برمسائل داخلي و جهاني؛ صريح اللهجه بودن آنان؛ استفاده درست و به جا از کليد واژهها؛ طرز بيان جملات و روان وسليس بودن آنها از جمله تاثيرگذارترين مواردي بود که نگاه افکار عمومي جامعه را به هر نامزد انتخاباتي جلب ميکرد. يعني جملات از چنان بار معنايي برخوردار بود که زمينه نفوذ فکري کانديداها را به اذهان انتقال بخشيد. اين انتخابات اگر از طرف كميسون مستقل انتخابات خوبتر و بهتر مديريت مي شد كمبود برگه هاي راي دست بازي هاي بعضي از مسولين كميسون انتخاباب و شكايات انتخاباتي جهت فراهم آوري و زمينه سازي تقلب وجود نميداشت در شمارش آرا همه چيز صاف و شفاف مي بود مردم به هر دو كميسون باور و اعتماد همه جانبه مي داشتند و در بعضي عملكرد هاي كميسون برسي شكايات و كميسون مستقل انتخابات بشمول مداخله مسئولين دولتي شك و ترديد هاي رونما نمي گرديد در تاريخ افغانستان اين انتخابات صفحه جديد را مي گشود و برگزار كننده گان اين انتخابات فرزندان صديق و نا فراموش شدني در تاريخ محاسبه مي شدند .حالا بايد انتظار كشيد كه كميسون مستقل برسي شكايات انتخاباتي چي ميكند حق را به حق د ار مي رساند يا خير .