پادشاهی اردن می تواند هدف بعدی داعش باشد
به اجازه: نشریه(Stratfor)
برگردان: خلیل
تحلیل:
17 جون، 2014/ 27 جوزا- 1393
قبایل عراق در تاریخ 16 ژوئن در بغداد جمع آمده بودند تا آمادگی خود شان برای پیوستن به نیروهای امنیتی عراق در مبارزه با شبه نظامیان را نشان بدهند. ( برای منبع عکس باید احمد الرباعی دیده شود/ ای اف پی / عکس های Getty)
خلاصه
دولت اسلامی عراق وشام(داعش) با قوت قلب گرفتن از موفقیت های اخیر خود در عراق، می خواهد به توسعه و افزایش سهم منطقه ای خود ادامه بدهد. گزارش ها میرسانند که نیروهای عراق با احساس آسیب پذیری ازشهرهای غربی نزدیک به 180 کیلومتری(110 مایلی) مرز خود با اردن، را ترک کرده اند؛ و پادشاهی هاشمی، که قطعا هدف مورد نظر بعدی برای جنبش های جهادی می باشد، پرسنل امنیتی اضافی در امتداد مرزمستقر کرده است.
با این حال،تصرف اردن برای داعش دشوارخواهد بود. هرچند ، این گروه توانایی برای انجام حملات تروریستی در این کشور را دارد، اما محدودیت های قابل توجهی آن را از انجام اعمالی دیده شده درسطح عراق و سوریه جلوگیری خواهد کرد.
تحلیل
نسخه 15 ژوئن اردن تایمز گزارش داد که عمان امنیت درامتداد مرزخود با عراق را از ترس نزدیک شدن داعش به سوی پادشاهی تقویت کرده است. به نقل ازمنابع ناشناس اسلامیست ها، دراین گزارش اضافه شده است که این گروه جهادی یک به عنوان بخشی از برنامه هایش برای ایجاد یک امارت منطقه ای، شاخه ی خودش را در درون پادشاهی، دایر کرده است.
هدف این گروه شبه نظامی برای گسترش به اردن زیر منطق ژئوپولیتیک منطقوی است.
پس از فشار آن به عراق، و در حال حاضر کنترل باریکه های معتنابهی از خاک
سوریه (significant
swathes of Syrian territory)،
گروه های جهادی می توانند به فشار به پادشاهی هاشمی از دو جهت سعی کنند. اردن
تنها معبری در دسترس داعش است - این گروه نمی تواند به شمال به ترکیه حرکت
نماید، و نه هم می تواند به سوی جنوب غربی به لبنان برود. هر چند، حتی در اردن،
این گروه با چالش های قابل توجهی مواجه است.
مناطق فعالیت داعش
برای شورش گران، رژیم اردن به مراتب بیشتر از سوریه یا عراق با ثبات تر است، و نیروهای امنیتی اش به اثبات رسانده اند که کاملا موثراند. علاوه بر این، اردن، پشتوانه ی قوی از سوی ایالات متحده وعربستان سعودی دارد، به ویژه از زمانی که پادشاهی زمینه محکم حیاتی برای حمایت ازشورشیان سوریه شد. واشنگتن و ریاض می توانند کمکهای مالی، اطلاعاتی و نظامی به عمان را گسترش دهند. اما اردن نیز پناهگاه کلیدی برای شورشیان است، و این امر به داعش کمک می کند.
اردن از مدت ها حضور سلفی و جهادی قابل توجهی داشته است. از زمان آغاز جنگ
داخلی در سوریه، جهادگران غالبا به مرز اردن و سوریه منتقل شده اند. عمان برای
سرکوب این ترافیک مرزی تلاش کرده است ، اما آن را متوقف ساخته نه توانسته است.
اردن کشور مادری ابو مصعب الزرقاوی، بنیانگذار کشته شده سازمانی است که بعدآ
دولت اسلامی عراق و شرق مدیترانه (داعش) شد. با این حال، چشم اندازجهادی در این
کشور درحال حاضر در تسلط نیروهای جهاد النصرة مخالف این گروه، و
همترازالقاعده،قرار دارد. اگرچه داعش طرفداران خاص خود را دراردن دارد،بهترین
نظریه پردازان شناخته شده جهادی در کشور - اشخاصی مانند ابومحمد المقدسی و ابو
قطاده - علیه القاعده انتقاد کرده اند، به خصوص شورش آن علیه الویت القاعده،
ایجاد نفاق(dissension
within jihadist ranks in Syria)
درمیان مقامات جهادیست در سوریه می باشد.
مخالفان جهادیست داعش از آنچه که به عنوان مانور های پرخطر این گروپ شاهد بوده اند، نا امید شده اند، مانند کشتار جمعی شیعیان و اصرار درتحقق قوانین سخت گیرانه ی اسلامی درساحات تحت کنترول آن، اقداماتی که مردم محلی را در یک کشور در معرض خطر قرارمیدهد. درماه سپتامبر، ایمن الظواهری رهبر القاعده (al Qaeda leader Ayman al-Zawahiri) راهنمایی هائی را به طور خاص برای پرداختن به این مسئله صادر کرده، از مبارزان جهادی دعوت کرد که از تماس با فرقه های مبارز، مانند شیعیان، اسماعیلیان ، قادیانی ها وصوفیان خودداری کنند، مگر اینکه عناصر آن فرقه ها آغاز به مبارزه (به شیوه القاعده) نمایند. اوبه همین ترتیب برای عدم دخالت در امورجوامع مسیحی، سیک و هندو ساکن در سرزمین های اسلامی دعوت کرد. اوهمچنین به جهادگران دستور داد زنان و کودکان و یا مسلمانان غیر نظامی را از طریق انفجار، قتل، آدم ربایی و یا تخریب اموال مورد هدف قرار ندهند.
داعش آشکارا این دعوت را رد کرد. القاعده در عراق، سلف این گروه، با وجود اختلاف با جهادگران مستقر در اردن، قادر به انجام حملات در این کشور شد، از جمله بمب گذار ی های انتحاری در سال 2005 که سه تا هتل های غربی (three Western hotels in Amman)را در عمان هدف قرار داده، و ترور دیپلمات آمریکایی لورنس فولی در سال 2002 بود. حالا که قابلیت های این گروه به طرز چشم گیری گسترش یافته است، با انتخاب این کار قطعآ می تواند آن را در پادشاهی (اردن) نیز گسترش بدهد. اما داعش برای ارزیابی موقعیت فعلی خود، به ویژه در روشنی فشار آن به عراق نیاز دارد، تا تصمیم بگیرد که آیا به نفع آن است که به سرعت عملیات را در اردن شروع نماید، و یا اینکه باید صبر کند تا خود را در عراق تثبیت و ضد حمله شیعیان و کردها آن حمله را ضروری بسازد.
داعش قطعا نمی خواهد بسیاری از شرکای سنی عراقی خود را که پناهگاه در اردن دارند را برنجاند. نیروهای قبیله ای سنی درعراق ترجیح می دهند این گروه به این کشور تمرکز نموده و دست ازهر گونه اقدامی در اردن بردارند که می تواند یک واکنش قوی ازسوی عمان را باعث شود. مشخص نیست که داعش چگونه پیش خواهد رفت. نکته اصلی به یاد داشتنی این است که در حالیکه این گروپ می تواند حملات تروریستی ، همانند آنچه که در سوریه و عراق(Syria and Iraq) انجام داد، را در اردن نیز انجام دهد، اما موانع زیادی در برابر گروپ برای عمل کردن، قرار دارد.