عبدالاحمد فیض
:افغانستان در استانه ای گذار به دموکراسی
انتخابات عالیترین مظهر دموکراسی ( حکومت مردم ) در سیستم ها ونظامهای سیاسی
دموکراتیک پنداشته شده و مو لفه ایست تا سایر ارزش های دموکراتیک چون : ازادی
بیان وگفتار ، ازادی مطبوعات ، ازادی های مذهبی ودینی ، حق تشکیل اجتماعات و
تظاهرات ، تساوی حقوق مردان وزنان و سایر ازادی های مدنی وسیاسی در پرتو ان در
جامعه نهادینه گردد،زیرا فقط حاکمیت سیاسی مبتنی بر لراده مردم میتواند متضمن
تحقق خواستهای دموکراتیک مردم باشد وبس
.
از دیدتاریخی ، مفکوره ایجاد حاکمیت ویا قدرت
سیاسی بر بنیاد اراده مردم ، در یونان باستان شکل گرفت . اما سده های متمادی را
از لحاظ تاریخی ، فرهنگی وسیاسی احتوا میکرد تا اجنماع عظیم انسانی بتاسی از
مناسبات حاکم سیاسی ، در مقاطع متناوب تاریخی در کشور های مختلف وارد روند
مبارزات سیاسی در قالب جنبش های دموکراتیک به هدف ایجاد نظام سیاسی دموکراتیک
گردند .
که درین راستا میتوان از نهضت های دموکراتیک مردم
اروپا در قرون 18 وبعدتر لزان بمثابه بزرگترین دستاورد مبارزات دموکراتیک جامعه
بشری نامبرد ، که این نهضت ها ی ضد استبداد وضد حکام استثمارگر و سرکوبگر اروپا
، بعد از قربانی های بزرگ انسانی به نتایجی انجامید که در دوران معاصر ، مردم
ودول اروپای با داشتن نظام و ساختارهای نیرومند دموکراتیک ، مدعی اعمار جامعه
دموکراتیک عنعنوی بوده وبدان مباهات نمایند.
هکذا کشور بزرگ هندوستان در اسیا ، که ترکیبی از
صدها ملیت ومذاهب گوناگون را در خود جا، داده است ، بعد ازگذار از مراحل مختلف
انکشافات تاریخی و با عبور از مرز های عقب گرایی و استبداد، چون ملت پیروزمند
به همه مصایب و مشکلات غلبه نموده و بعد از کسب ازادی وشکست شرم اور استعمار
کهن در سال 1947 ، میکانیزم های قدرتمند دموکراتیک را در کشور تاریخی شان
نهادینه سازند ولقب پدر دموکراسی جهانی را کسب نمایند .
معذالک ، دموکراسی بزرگ ایالات متحده وسایر دول
دارای نظام های سیاسی مردمی که ذکر مفصل انها در نوشته هذا مقدور نبوده و
لزوما، به تذکار مثال های تاریخی فوق بسنده مینمایم .
لذا، بتاسی از تجارب تاریخی اعمار جامعه
دموکراتیک و گذار جوامع متمدن ودموکراتیک از عقب گرایی بسوی رفاه ، ترقی و
توسعه ای همه جانبه اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی این ارزومندی وامید را در اذهان
ما تداعی مینماید که کشور محبوب ما افغانستان ، گذشته های غم انگیز و درد
ناکیرا در طول دهه ها عقب گذاشته و کنون در استانه ای گذار هدفمند از دوران جنگ
و خونریزی بسوی صلح ، ترقی و ایجاد ساختارهای دموکراتیک و نظام سیاسی که ممثل
اراده قاطبه مردم باشد قرار دارد که ضمانت های عملی و قانونمند این گذار را
میتوان با بیان فکتور های اتی به شرح ذیل برجسته ساخت :
اول - افغانستان در طی سه دهه گذشته پیوسته اماج
مداخلات تمام عیار بیگانگان و بخصوص نظامی گران پاکستان قرار داشته که کنون این
مداخلات از مرز های جنوبی وشرقی کشور ما به تجاوزات اشکار مسلحانه مبدل گردیده
است . تمویل ، تجهیز وتسلیح گروه های مسلح و اعزام گروه های دهشت افگن و
تروریست که تحت پوشش جهاد ، استقلال و ازادی ملی ، به افغانستان فرستاده شده
ومیشوند ، صرفا، حاوی این پیام روشن به مردم افغانستان خواهند بود که دشمنان
افغانستان بخاطر نیل به اهداف ذیل از ارتکاب هیچگونه جنایتی ابا، نخواهند ورزید
:
1 - تجزیه افغانستان بعنوان یک کشور واحد
.
2 - امحای کامل افغانستان با تداوم سیاستهای
رزیلانه جنگ ، خونریزی و ویرانی .
3 - ویا ایجاد یک نطام سیاسی مزدور وغلام که ممثل
منافع سیاسی و استراتیزیک بیگانگان در کابل باشد .
فلهذا، تجارب تلخ جنگهای خانمانسوز سه دهه گذشته
در راستای منافع دشمنان افغانستان که به ویرانی کل کشور یعنی انهدام زیربناهای
اقتصادی ، سیاسی و ساختار های اداری کشور منتج گردید، باعث گردیده استکه دیگر
مردم افغانستان به ان سطح فهم و بلوغ سیاسی دست یافته اند ، که اهداف سیاسی و
مغرضانه دشمنان کشور خویش را درک و بدور منافع ملی بسیج گردند .
دوم - تعصبات و اختلافات قومی ، مذهبی و زبانی
پدیده های درناکی است که افغانستان به عنوان یک کشور کثیرالا قوام ، از سالیان
متمادی تا کنون از ان رنج میبرد. طبقات حاکم در مقاطع مختلف تاریخی از تضاد های
قومی ، مذهبی و سمتی که از خصوصیات عمده ای ساختاری جوامع عقب مانده چون
افغانستان محسوب میگردد، بمثابه وسیله تداوم اقتدار نا مشروعو ضد ملی شان بهره
برده و سعی کردندتا از انکشاف افغانستان در مسیر وحدت ملی در چهار چوب پالیسی
های دولت وملت سازی که افغانستان تا کنون با تاسف بدان دست نیافته است ، موانع
ایجاد و کشور را از روند توسعه و پیشرفت قانونمندو طبیعی ان بدور نگهدارند،
ازینرو افغانستانعقب نگهداشته شده با انبوهی از مشکلات و پروبلم های چون
استبداد سیاسی، تضاد های قومی ، قبیلوی، مذهبی ، بیسوادی و مداخلات مستمر خارجی
در سالهای 90 میلادیبیک بستر مناسب وقوع نبرد های خونین میان گروه های مختلف
سیاسی ، قومی ،مذهبی مبدل گردیدکه واضحا، بهای سنگین این جنگ های مرگبار را فقط
مردم افغانستان با از دست دادن جان و اموال شان پر داختند .
همچنان لازم به تذکر میدانم ، که جنگ های میان
گروهی سالهای 90 میلادی ، که بدون تردید بدستور ومداخله گسترده بیگانگان سازمان
یافت ، سر انجام به ظهور گروه طالبان انجامید. گروهی که به هدف تسلط اجباری و
گسترش حاکمیت سیاس شان تحت شعار
ایجاد حکومت ناب اسلامی و تطبیق به اصطلاح شریعت خونین
ترین نبردها های داخلی را که پاکسازی قومی و تخلیه روستاها کشور از سکنه (
جرایم جنگی ) در دستور کار شان قرار داشت، غم انگیز ترین فصل از فصول دردناک
تاریخ این کشور مجروح را رقم زد، که باز هم این افغانها و اقوام باهم برادر
افغانستان بودند که بار سنگین این مرحله از تاریخ کشور شانرا بدوش کشیدند
.
بنابران اعتقاد من برین است که افغانهای پر غرور
و ازاده، دروس لازم را ازین وهله ای از تاریخ کشور شان فرا، گرفته اند ودیگر
دشمنان این کشور نخواهند توانست که به اهداف شان از مجرای اغوای ملت افغان زیر
پوشش، تفاوت های قومی ، زبانی ، دینی وغیره فایق ایند .
سوم - انتخاباب بمنظور تعیین زعامت سیاسی کشور ،
محوری ترین و بنیادی ترین وسیله گذار بسوی اینده روشن ، سعادتمند و دموکراتیک
ارزیابی میگردد . لذا همچنانیکه در مقدمه تذکار گردید که انتخاب زعیم کشور یکی
از اصول عمده و بنیادی دموکراسی شمرده میشود ، که خوشبختانه مردم افغانستان
برای نخستین بار در تاریخ معاصر کشور شان با پدید امدن فضای نوین سیاسی در کشور
بدان دست یافتند ، اشتراک وسیع و گسترده توده های عظیمی از مردم کشور در دومین
دور انتخابات ریاست جمهوری در 16 حمل سالروان و نیز انتخابات دور دوم 24 جوزا ،
بوضوح نشاندهنده این مدعاست که مردم افغانستان تحت هر گونه شرایط دشوار و خطیر
امنیتی و نیز اولتماتوم دشمنان صلح و اشتی و با قبو ل مرگو گذشتن از جانهای
شرین شان از حق مشروع اوشان که همانا حضور فعالانه مردم در پای صندوق های رای و
ابراز اراده انها در تعیین زعامت سیاسی کشور باشد استفاده نموده وبه اثبات
رسانیدند که دیگر مردم افغانستان با کلیه مظاهر تحجر و عقب گرایی نفاق و
پراگندگی ملی و غیره و داع گفته و قدم های استواری در مسیر دگرگونی های
دموکراتیک ومردم سالاری، بخاطر فردای روشن ، مرفه و سعادتمندبر خواهند داشت
.
انچکه درین برهه ای از تاریخ کشور از مبرمیت خاصی
برخوردار میگردد، عبارت از عنصر انتخابات وحمایت گسترده و همه جانبه قاطبه ای
مردم افغانستان از انست که این سهمگری وسیع و تاریخی شان فصل جدیدی را در تاریخ
تحولات سیاسی افغانستان که بار نخست است ، انتخابات را چون یک فرایند ملی به
تجربه میگرند ، میگشاید .
درینجا شایان تذکر میدانم که هدف از تاکید روی
انتخابات ، همانا تمرکز اینجانب روی یک اصل دموکراتیک یعنی ابراز رای مردم در
انتخاب رهبری سیاسی و حمایت وسیع اقشار گوناگون ازین روند ملی است که پاسداری
وصیانت ازان مسوولیت سیاسی ، حقوقی و اخلاقی حاکمان بر سر اقتدار در افغانستان
، نهاد های مسوول ( کمسیون مستقل انتخابات، شکایات انتخاباتی ، نهاد های ناظر
بر انتخابات ) و کاندیدانرا وارد عرصه نموده که پاسخگوی اصلی در برابر ارای ملت
افغانستان میباشند وتاریخ باشکوه ونیز پر از فراز ونشیب این سرزمین ازادگان ،
عملکرد همه نهاد های قدرت ، شخصیت های مطرح وموثر سیاسی را در برابرپیامد های
حاصله ازین روند همگانی را در اینده نه چندان دور در معرض قضاوت قرار خواهند
داد.
ادعاهای تقلبات وتخلفات گسترده انتخاباتیکه
کاندیدان مطرح ، طرفین را مسوول ان میدانند ، یکی از ویزگی های دوران گذار بسوی
یک نظام سیاسی مردمی است که از نظر سیاسی و تاریخی همه کشور ها ی پس از بحران
ویاهم درحال انقطاب وبحران سیاسی واجتماعی ، بمثابه یک واقعیت تلخ انرا به
تجربه گرفتهو از ان عبور کرده اند . که به اطمینان میتوان اذعان داشت که ملت
افغانستان با درک همه جانبه و دقیق اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی کنونی و با
درک خصوصیات دوران تحول وگذار، با دقت ، شکیبایی و احتیاط لازم ، این مرحله از
تاریخ کشور شانرا پشت سر خواهند گذاشت .
اما این بدان معنی نخواهد بود که تقلبات و تخلفات
را که از لحاظ حقوقی جرم واز نظر سیاسی ، انتخابات را بحیث یک فرایند ملی بی
اعتبار و نظام سیاسی را غیر مشروع میسازد ، تحت پوشش مرحله گذار به دموکراسی نا
دیده انگاشت . ارگانهای حراست از حقوق ، کلیه نهاد های مدافع حقوق وازادی های
سیاسی و مدنی ، ارگانهای مسوول حکومتی
درین مرحله حساس از کشور در پر تو احکام قانون اساسی و قانون
انتخابات ، مسوولیت دارند تا بخاطر دفاع از ارای مردم ، حفظ ارامش و ثبات کشور
و نیز انتقال و کسب مشروع قدرت ، مسوولیت قانونی و ملی شانرا در قبال رسیدگی به
شکایات انتخاباتی و پر راستای ایجاد یک رهبری مشروع که منافع ومصالحکشور دران
مضمر است به شایستگی انجام خواهند داد