عبدالواحد خرم
مفاهیم اساسی پالیسی واستراتیژی
پالیسی: عبارت از راه وطریقه معتبر اجرای فعالیت بوده که بر اساس اصول استوار بوده ودر نهایت به هدف مطلوب می انجامد.
پالیسی معین کننده شیوه ها وروش های رسیدن به استراتیژی است و بعباره دیگرپا لیسی (خطمشی)عبارت از طرز فعالیت یا روش کاری بوده که در روشنایی شرایط موجوده واز گزینه های داده شده وبه صفت رهنما در اتخاذ تصامیم چه در حال وآینده میباشد، وهکذا پالیسی می تواند یک پلان کلی در سطح بالا، که شامل اهداف کلی وطرز العمل های پذیرفته شده به ویژه از جانب دولت باشد.
نگارنده با عده از اساتید اکادمی ملی نظامی افغانستان در سرطان 1389
اهمیت پالیسی در اداره: یک پالیسی می تواند افزار خوب برای ارگان ها ویا افراد در زمینه های مختلف مانند:
تهیه اسنادوفراهم آوری مفکوره های خوب برای جلب توجه وخواسته های سطح رهبری ویا مرجع جهت پیش برد امورات است.
مفهوم اسناد ها : پالیسی ،استراتیژی ، پلان و تکتیک ها وطرز العمل ها (چی ،چطور ،کی +منابع ). پالیسی واستراتیژی درسطح ملی، سطح وزارت وسطح اوپراتیفی وجود دارد.
ساختار پالیسی : اهداف ، مرجع ، کاربرد ( کی ،چطور ،تعریفات ) ، پالیسی توضیح شده، رهنمود جهت تطبیقات (دستور العمل های تطبیقی) مراحل انکشاف پالیسی :
اهداف
رهنمود از طرف وزیر گروپ کاری پالیسی منابع ونیاز مندی ها طرز فعالیت تحلیل طرز فعالیت تحریر پالیسی چالش ها، مرور معاون وزیر در امور پالیسی واستراتیژی امضای وزیر
طرح تدوین پالیسی:
هدف ماخذات
قابلیت اجرا (کی، چطور ،تعریفات) پالیسی طرح شده
رهنمود برای تطبیق پا لیسی
انواع پا لیسی:
پالیسی تامیناتی وتخنیکی، پالیسی لوژستیکی،پالیسی مبارزه با فساد اداری، پالیسی تامین انظباط ودسپلین، پالیسی تقاعد، پالیسی پرسونل، پالیسی جلب وجذب، پالیسی تعلیم وتربیه، پالیسی مکافات ومجازات و پالیسی یونیفورم.
اردوی ملی به مثابه قوه دفاعی کشور در قانون اساسی تسجیل یافته،پالیسی امنیت ملی نقش و وظایف اردوی ملی را جهت کسب اهداف ، منافع ونیاز مندی های امنیت ملی مشخص می سازد.لهذا در مطابقت به آن باید ظرفیت ها وقابلیت های اردوی ملی را متناسب با گذشت زمان از لحا ظ کمیت،کیفیت وساختار قوتها به منظور حمایت از ملت ودفا ع از کشور ، ازدیاد بخشید.
استراتیژی
استراتیژی یک کلمه یونانی است که معنی لغوی آن رهبری کردن نظام عسکری است ودر اصطلاح هدف غایه ونهایی را می گویند.
تعریف استراتیژی : عبارت از پلان احضار واجرا حرب است که برای یک زمان معین طرح می گردد.
عبارت از صنعت توحید عمل قوای مسلح است جهت بدست آوردن هدف نهایی وملی.
عبارت از صنعت استعمال عناصر قدرت ملی در زمان صلح وجنگ برای تامین منافع ملی در زمان صلح وجنگ برای تامین منافع ملی کشور می باشد.
استراتیژی ملی نظامی عبارت از یک رهنمود سطح استراتیژیک وزارت دفاع ملی که به اساس مطالبات پالیسی امنیت ملی ،ارزیابی تهدیدات به امنیت ملی واستراتیژی انکشاف ملی افغانستان تدوین گردیده وهدف آن تامین امنیت ، تنفیذ قانون وتحکیم صلح در کشور می باشد.
ستراتیژی ملی نظامی برمبنای اصول همزیستی مسالمت آمیز همسایه ،عدم تجاوز ،تامین صلح وثبات منطقوی تدوین گردیده است ودارای کرکتر دفاعی می باشد.
انواع استراتیژی:
استراتیژی نظامی : علمیست که از امور پلانگذاری وسوق واداره حرب سخن می گوید . در اصطلاح نظامی به هنر طراحی وآرایش نظمی تمام مراحل جنگ گفته می شود که معمول توسط فرماندهان عالی رتبه ارتش طرح ریزی می شود . مانند پروتوکول سال 1925 در باره منع استفاده از سلاحهای شیمایی که نتیجه همین کوشش ها بود ومتارکه طولانی از 1919 تا 1939 موقعیت وموضع استراتیژیک یعنی جغرافیایی ستراتیژیک یکی از عوامل قدرت است ،آیسلند موقعیت خوب از نظر پایگاه امریکا دارد و المان در اروپا امتیاز خوب دارد جنگ دوم کمک امریکابه شوروی وائتلاف ضد شوروی ،کمک به ویتنام در جنگ کوریا از طرف چین وکشور سویس موقف بیطرفانه وغیر جنگی را کسب کرد.
استراتیژی سیاسی : تعین خط مشی کلی یک کشور یا سازمان ویا حزب که برنامه را در مدت طولانی تطبیق کند.
طور مثال سازمان همکاریهای شانگهای در سال 1996 ایجادگردید هدف آن حل وفصل اختلافات سیاسی میان کشورها اسیای میانه ،چین وروسیه بود چندین بار اجلاس خود را به اشتراک نماینده افغانستان دایر نمود هدف از ایجاد پیمان شانگهای به مثابه یک نهاد سیاسی ثبات سیاسی دولت های آسیای میانه بوده که محور اصلی آن چین وروسیه است .
استراتیژی ملکی: علمیست که از پلان گذاری دقیق وطریق رسیدن به اهداف نهایی در زمان طولانی تر سخن می گوید که درآن:
- بکاربرد علم وفن تقویه قدرت های سیاسی،اقتصادی ، فرهنگی نظامی در شرایط صلح وجنگ . طوریکه درسال 1951 داکتر مصدق صدراعظم ایران نفت کشورش را ملی ساخت.
- روش معقول در سیاست کلی برای نیل به اهداف معین.
- هنر بکار گیری بهتر امکانات درجهت فایق آمدن در برابر سایر بازیگران.
پس می توان استراتیژی را علم ایجاد هماهنگی وهمکاریهای سیاسی،اقتصادی ونظامی است که درسطح دولت ویا بین چند دولت با به کار گرفتن کلیه امکانات جهت دستیابی به اهداف نظامی می انجامد . به گونه مثال در بخش اقتصادی از دوسازمان میتوان نام برد:
South Asian Regional Cooperation (SARC) سازمان همکاریهای منطقه ای جنوب آسیا سارک دردهه اخیر جهان سعی می ورزد تا به سازمانهای اقتصادی وهمکاریهای اقتصادی جهانی ومنطقه ای جنوب آسیا(سارک ) در اپریل 2007 در دهلی برگذار گردید وافغانستان برمبنای روابط اش باهند عضویت آنرا حاصل نمود این سازمان در 8 دسامبر به پیشنهاد ضیاالرحمن رییس جمهور وقت بنگله دیش اساس گذاری گردیده بود در آن بنگله دیش، هندوستان، بهوتان ، پاکستان ،سریلانکا ، مالدیوزو نیپال عضویت داشتند.
جاپان ، کوریای جنوبی وام ا واتحادیه اروپا به حیث ناظرین اشتراک می ورزند .جمهوری چین نیز علاقمند نظارت وعضویت رادارد اما هندوستان آنقدر علاقمندی نشان نمی دهد . درسال 2005 جلسه سارک در داکه برگزار گردید وهدف آن مبارزه علیه فقر ، گرسنگی وبهتر ساختن محیط زیست ،انکشاف زراعت و دهات وسر انجام مبارزه جدی وهمگانی علیه تروریزم بین المللی بود . در 6 جنوری سال 2004 م کنفرانس سارک در اسلام اباد تدویر یافت که مقصد آن بهبود تجارت آزاد منطقوی که قرار شد تا پایان 2015 تمام تولیدات این کشور ها از گمرک معافیت حاصل نمایند.
سازمان ایکو E.C.O:
در سال 1985 ایران ، پا کستان وترکیه این سازمان را ایجاد نمودند ودر 1992 هفت کشور دیگر به شمول افغانستان نخستین کنفرانس اش را در 2003 م در تهران تحت نام تجارت وسرمایه گذاری ایجاد کردند ودومین کنفرانس نیز تحت همین نام در کابل به اشتراک اذرباییجان، ایران ، افغانستان ، ازبکستان ،پاکستان ، ترکیه، قزاقستان وقرغزستان وغیره دایر گردید.
سومین کنفرانس در 9 نومبر 2005 در کابل تحت عنوان : توسعه بخش خصوصی در افغانستان ومنطقه که درحقیقت وابستگی روز افزون اقتصاد کشور های آسیائی به بازار چین وتاثیر کاهش بازار امریکا را باعث شده است هند ار کشور های مهم جنوب شرق آسیا است که با افغا نستان روابط نزدیک ، گرم ودوستانه دارد تا حال بیش از 650 ملیون دالر کمک هند به افغانستان رسیده است . هند در 6 سال آخیر تنها بیش از 200 ملیون دالر به افغانستان کمک نموده است، از جمله فعال ساختن بند برق سلما با مصرف 80 ملیون دالر از مهمترین پروژه های زیر بنا ی کشور محسوب می گردد.
کنفرانس بین المللی کابل
این کنفرانس به تاریخ 20 جولای 2010 در کابل پایتخت افغانستان دایر گردید ،کنفرانس کابل به مثابه نقطه عطف در تاریخ مناسبات افغانستان وجامعه جهانی به اشتراک وزیران خارجه ونماینده گان بیشتر از 70 کشور وسازمانهای معتبر بین المللی دایر گردید . مهمترین دست اورد کنفرانس کابل اولتر از همه قرار گرفتن ابتکار عمل بدست دولت افغانستان می باشد در کنفرانس توافق به عمل آمد که گرفتن رهبری ومالکیت تامین ثبات وانکشاف اقتصادی توسط افغانان کلیدی برای تداوم وپایداری کشور مابوده علی رغم اوضاع دشوار اقتصادی در جهان ،جامعه جهانی منابع کافی مالی را برای دوسال اینده به افغانستان تعهد کرده است . یکی از موفقیت های دیگر کنفرانس کابل این است که جامعه جهانی در مجموع وبه خصوص ا م .ا تعهد کردند که نیم از کمک های بین المللی از طریق دولت افغانستان به مصرف خواهد رسید.
حامد کرزی در این کنفرانس گفت : حضور نماینده گان کشور های جهان در کنفرانس کابل ،نمایانگر توجه جامعه جهانی به مردم افغانستان می باشد.
بانکی مون سرمنشی ملل متحد گفت : ما افغانستان را کمک می کنیم که صاحب سر نوشت خویش گردد
هیلری کلینتن : کنفرانس کابل واضح کرد که جهان با افغانستان است وجهانیان علیه القاعده وتروریزم قرار دارند هدف آن تامین ثبات ورشد اقتصادی افغانستان می باشد ، بانکی مون تصریح کرد که کنفرانس کابل امروز به پایان میرسد اما روند کابل همچنان ادامه دارد در این کنفرانس توضیح گردید تا نیرو های امنیتی افغانستان قادر شوند الی سال 2014 امور امنیتی وحفاظت از کشور را به عهده گیرند.23 برنامه در مورد تامین امنیت ورشد اقتصادی در کنفرانس کابل مطرح گردید وجامعه بین المللی حمایت خود را برای تطبیق این برنامه ها تجدید کرد.