محمدعوض نبی زاده
مرحوم فرقه مشرفتح محمد خان میرزاد یکی ازمنادیان آزادی وعدالت
قسمت دوم
از انجائیکه شباهت های لازم را میتوان میان هویت‌ستیزیِ افریقای جنوبی وهویت زداییِ در افغانستان مشاهده نمود چون در هر دو کشور گروه های حاکم زورگو و قوم‌گرا ,هویت ستیز و هویت زدا موجود بوده وبا توجه به تفاوت‌های زمانیِ دو پدیدۀ ی هویت ستیزی در افریقای جنوبی و هویت‌زدایی در افغانستان، که اولی مربوط به عصر استعمار بود تا دهۀ آخر قرن بیسـتم ادامه یافت، ولی پدیده ی هویت زدائی با تداوم از قرن گذشته تاهنوز درقرن بیست‌ویکم در افغانستان موجود است ؛ چون تفکر برتری‌خواهی قومی و اندیشه ی هویت زدائی در ساختار نظامهای سیاسی افغانستان تا کنون متبلوراست و به گروه های خاص قومی پشتون تباربه نام کوچی امتیازات فوق قانون داده شده وتاهنوزحقوق دسته‌های قومی دیگرنادیده گرفته می‌شوند. پروسۀ ی سرشماری نفوس کشور معطل ودر تذکره ی برقی هویت اقوام گوناگون نادیده گرفته شده ودرتوزیع بودجه ی سالانه به ولایت‌ها دوگانگی وبرخورد تبعیض امیز به عمل می‌آید .
خوش بختانه درگذشته مردانی بزرگی از جمله مرحوم فرقه مشر فتح محمد خان میر زاد درافغانستان جود داشته اند که مانند نلسون مندیلا ,بخاطر طرد تبعیض نژادی و هویت زدائی مبارزات جسورانه وقهرمانانه را در جریان قرن بیستم انجام دادند .شاد روان فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد را میتوان یکی از بزرگترین شخصیتهای مبارز ضد تبعیض نژادی و هویت زدائی دانست مرحومی یکی از مدافعین راستین حقوق مردم کشور وبخصوص مردم هزاره دربرابر بی عدالتی,تبعیض نژادی و هویت زدائی نظامهای حاکم درکشور بوده است.
این مبارزملی بخاطر تحقق ارمانهای مردم دوستانه اش چندین بار مجموعا بیش از بیست وشش سال از عمرش را در زندانهای خوفناک و تبعید سپری نموده است. اگر بصورت دقیق سالهای حبس و تبعید وی محاسبه شود, مرحوم فرقه مشر فتح محمد خان بعد از کشته شدن نادرخان از سال 1312 الی 1326 شمسی بجرم طرفداری از شاه امان الله خان برای مدت چهارده سال زندانی وبعد از رهائی از زندان در سال 1326 الی اخر سال 1327 در قندهار تبعید گردید. زنده یاد فرقه مشر میر فتح محمد خان میرزاد در سال 1330 –شمسی جزء اعضای موسیس حزب وطن تعین و درسال 1331-شمسی در جمله سیز ده تن از رهبران طراز اول حزب وطن مجددآ محبوس سیاسی و بعد از یازده سال حبس در سال 1342- شمسی از زندان دهمزنگ کابل آزاد گردیده است .
چنانچه نویسنده ی کتاب تذکر الا نقلاب مرحوم فیض محمد کاتب هزاره, کارنامه و فعالیتهای ماندگار نظامی فتح محمد خان میر زاد را در هنگام سقوط حکومت شاه امان الله خان که بتاریخ 14 ماه جنوری سال 1929 میلادی با بر داشتن چند میل اسلحه و مبلغ ده ملیون پوند طلای روسی و انگلیسی ذریعه پنج عراد موتر ارگ کابل را به قصد شهر قندهار ترک کرد واز استقرارحکومت حبیبالله کلکانی در کابل تذکر داده است و همچنین نویسنده ی کتاب نقش وسهم مردم هزاره در جنگ علیه حکومت کلکانی بطرفداری از شاه امان الله خان را در مناطق هزار نشین کشور به تصویر میکشدو میگوید.
چون مردم هزره بخاطر صدور فرمان لغوغلامی و کنیزی توسط شاه امان الله خودها را مد یون شاه امان الله خان میدانست وبدین لحاظ میخواستند تا این دین وقرض اورا ادا نمایندو در ضمن شهزاده محمد امین برادرشاه امان الله خان نیز در آن ایام در منطقه راه قول ولسوالی حصه دوم بهسود ولایت میدان وردک نزدمردم هزاره پناه اورده بود و اومیخواست ازین طر یق با برادرش امان الله خان کمک نظامی بخاطر تصاحب مجدد کابل نماید.
نویسنده ی کتاب تذکر الا نقلاب در مورد فعالیت های نظامی وجنگی مردم هزاره برهبری مرحوم فتح محمد خان میر زاد در ان ایام روشنی انداخته و مینویسد که در مناطق هزاره نشین کشور تحت رهبری فتح محمد خان میر زاد ریس تنظیمیه ی قشون قومی مردم هزاره در سه جبهه ی کوتل اونی ,جبهه قیاغ غزنی وجبهه بامیان و شیخ علی به طرفداری شاه امان الله خان تشکیل و مصروف فعالیتهای جنگی علیه امیر حبیب الله کلکانی گردیده بودند. ولی در همین حال و احوال نور الدین نام یکی از بزرگان قوم قزلباش چنداول کابل برای امیر حبیبالله کلکانی با لاف و گزاف گفته بود که در راس یک هیات صلح به هزاره جات رفته و بیعت هزاره ها را برای دولت او بدست میاورد .
و بدین ترتیب امیر حبیبالله کلکانی نورالدین نام را بحیث ریس تنظیمیه ی هزاره جات مقرر ودر راس یک هیات صلح که شامل پنج تن بشمول فیض محمد کاتب هزاره نویسنده این کتاب که در بالا کوه چنداول کابل زیست داشت بسوی هزاره جات تعین و ده هزار روپیه جهت مصارف سفر هیات را در اختیار نورالدین نام قرار داده بود و هیات از راه میدان , تکانه و جلریز بطرف کوتل اونی رهسپار شدند که بعد از ملاقات با فتح محمد خان میر زاد ریس تنظیمیه ی قشون قومی مردم هزاره در کوتل اونی که او هیات صلح کابل را در روزهای نخست محبوس نموده و میخواست نورالدین نام را اعدام کند ولی بنا بروساطت و مداخله ی کاتب هزاره که در خفی با فتح محمد خان میر زاد تماس داشت نورالدین را از اعدام نجات داده و هیات صلح کابل بدون کدام نتیجه به جلریز بازگشت نمودند .
در این ایام حمیدالله کلکانی نائب السلطنه برادر کوچک امیر حبیبالله کلکانی همراه با یکتعدا د نیروهای جنگی توسط موتر به جلریز امد ونورالدین نام ریس هیات صلح و اعضای ان رابشمول کاتب هزاره اول سرزنش و تهدید کرده وسپس هرکدام شان را بیش ازصد بار باچوب تا سرحد مرگ مورد لت و کوب شدیدقرار داد که نزدیک بود همه ی اعضای هیات صلح در اثر لت و کوب زیاد جانهای خود را ازدست بدهندو مخصوصا کاتب هزاره که در اغاز این سفر مریض و علیل شده بود واین لت وکوب بالای صحت او تاثیر ناگوار گذاشت وهیات صلح بریاست نورالدین نام قزلباش بدون کدام دستاورد به کابل بازگشتند.
اماحمیدالله نائب السلطنه همراه با نیروهای تازه دم جنگی بطرف کوتل اونی حمله کرده و قوای وی الی دزد قول,خرس خانه وباد اسیا ب حصه اول بهسود را اشغال کرد چون در ان روز ها ماه محرم بود واکثریت مردم هزاره مصروف عزاداری اما م حسین .ع - درماه محرم بودند که در مسیر راه از جلریز الی دزد قول , خرس خانه وباد اسیا ب حصه ی اول بهسود تعداد محدودی از نیروهای جنگی مردم هزاره حضور داشت بدین لحاظ حمیدالله نائب السلطنه توانست تا ا ین مناطق بهسود پیشروی نماید.
بعد از ختم ماه محرم بار دیگر حمیدالله نائب السلطنه بالای قرار گاه نظامی هزاره ها در کوتل اونی حمله کرد اما درین حمله تلفات زیاد داده و نیروهای فاتح مردم هزاره الی جلریز و میدان قوای او را عقب زد و تمامی تجهیزات جنگی اورا به غنیمت گرفته و حمیدالله نائب السلطنه به مشکل خود را با پای پیاده به جلریزو میدان رسانید ولی بار سوم قوای تازه نفس برهبری شخص حبیب الله کلکانی از راه میدان از طریق جلریز بالای نیروهای جنگی مردم هزاره در کوتل اونی داخل جنگ شدند ولی این بار نیز کدام موفقیتی بدست نیاورده و بادادن تلفات زیادی انسانی و تلفات ادوات جنگی به منطقه جلریزالی میدان عقب نشینی کردند.
از آن تاریخ به بعد حبیب الله کلکانی بار دیگر جرئت نتوانست که کدام جنگی را در برابر نیروهای جنگی مردم هزاره براه اندازد. رهبری نظامیان هزاره را فتح محمد خان ریس تنظیمیه ی قشون قومی مردم هزاره درین سه جنگ با نیروهای حبیب الله کلکانی به عهده داشته است. بناء منظور نویسنده ی کتاب تذکرالا نقلاب از فتح محمد خان ریس تنظیمیه ی قشون قومی مردم هزاره همان مرحوم فرقه مشرفتح محمد خان میزاد بود ه است که در ساحه ی نظامی نیزاو یکی از نظامیان ورزیده و از چهره های نامورسیاسی و نظامی جامعه هزاره بشمار میرود یادش گرامی و روحش شاد باد.
همزمان با شعله ور شدن سه جنگ میان قشون قومی مردم هزاره با قوای حبیبالله کلکانی در مناطق کوته ی اشرو ,جلریز,تکانه و کوتل اونی,جبهه های جنگی دیگر نیز در مناطق بامیان , شیخ علی و قیاغ غزنی از طرف نیروهای قومی مردم هزاره بطرفداری شاه امان الله خان فعالیت داشتند و در ضمن فتح محمد خان میر زاد ریس تنظیمیه ی قشون قومی مردم هزاره تماس و ارتباط دوام دار را با جبهات جنگی نیروهای که بطرفداری شاه امان الله خان در جبهه مرکزغزنی تحت هدایت شخص امان الله خان و جبهه شمال تحت رهبری غلام نبی خان چرخی که قوای ان شامل برخی ازهزاره های مهاجر در شمال نیز میشدندبرقرارکرده بودند.
همچنین جبهات دیگر نیزدر آن زمان از طرف نادر خان وبرادرانش ظاهرا به طرفداری شاه امان الله خان فعالیت داشت که در باطن برای تقویت قدرت خود بودند.نادرخان و برادرانش به مناطق پکتیا وارد و مصروف اماده نمودن نیروهای جنگی بخاطر مقابله با حکومت حبیبالله کلکانی بود. که بعد از نوماه حکومت حبیب الله کلکانی توسط نادر خان و دیگرمتحدانش مضمحل و امیر حبیب الله کلکانی ویاران نزدیکش با پیمان شکنی از طرف نادر خان در کابل اعدام شدند.
رویکرد:-
کتاب تذکر الانقلاب نویسند ه مرحوم فیض محمد کاتب هزاره سال چاپ ماه جون سال 2013 میلادی.ضمنا از محترم انجینر سلطان حسین خان وزیر پلان پشین جمهوری افغانستان صمیمانه سپاسگزاری میشودکه این کتاب ارزشمند را در اختیار صاحب قلم قرار داده است.
مطالب خبری از سایت انترنیتی بی بی سی درباره وفات نلسن ماندیلااز ماه دسامبر سال 2013.
برخی یادداشتهای شخصی صاحب قلم . دوازدهم - ماه –جنوری – سا ل - 2014 –
.
++++++++++++++++++
درین روزها مردم جهان وفات نلسن ماندیلای فقید رهبر جنبش ضد اپارتاید و برنده جایزه صلح نوبل را که برضد تبعیض نژادی و بیعدالتی، برای آزادی رزمید گرامی میدارند . ایستادگی و پایداری نلسن ماندیلای فقید بعنوان نمونه و سرمشق برای بسیاری از راهروان راه مبارزه و دادخواهی بود که در ان سالها (تبعیض نژادی)و اپارتاید به حیث سیاست رسمی دولت سفید پوست افریقای جنوبی رسما اعلان وتبعیض نژادی را به حد اعلای آن رسانده بود.
نلسن ماندیلا را چند بار به زندان بردند, سرانجام درنتیجۀ مبارزات دوامدار ، او پس از سپری کردن 27 سال ازحبس رها گردید. نیلسون ماندیلا بزرگترین شخصیتی ضد تبعیض نژادی و اپارتایدبود که قاره ی افریقا در طول تاریخ دیده است.
یاد اوری از نلسن ماندیلای فقید خنجریست بر اعماق قلب حامیان پا سداران تبعیض نژادی واستبداد و در افغانستان که فرو رفته است تا در روشنی از ان نخبگان سیاسی کشورما بتوانند درباره ی آینده ی حوادث خونبار وتبعیض امیز مملکت مان ریشه یابی واقع بینانه نمایند .پدیده تبعیض نژادی وا ستبد اد در افغا نستان یک حقیقت تا ریخی است که برای سرکوب مشروطه خواهان اول , دو م وسوم ازآن کار گرفته شده است ,بیعدالتی و استبداد در افغانستان همواره از جلوه قومى ونژادی برخوردار بوده ودرطول سه صد سال ، وحدت ملي مردم کشور قرباني برتري جوئي هاي قومی و نژادی -خانداني و قبيلوي گرديده اند. درطول ساليان متمادي ابعاد گسترده تبعيض قومي ، زباني و منطقوي ،متجلي بوده است وبخصوص که تبعیض نژادی وتعصب خشن قومی با شیوه و رویش های حکومت نژاد پرست سفید پوست افریقای جنوبی , توسط حکومتهای استبدادی خاندانی در افغانستان برضد مردم هزاره طی سالهای طولانی اعمال گردیده است .
در افغانستان نیزمردانی بزرگی از جمله مرحوم فرقه مشر فتح محمد خان میر زاد مانند نلسون مندیلا وجود داشته اند که ,بخاطر تامین ازادی وعدالت برای طرد نمودن تبعیض نژادی مبارزات جسورانه وقهرمانانه را انجام دادند واین مبارزملی چندین بار زندانی وحدودا دو دهه عمرش را در زندان خوفناک و تبعید سپری نموده است و مرحومی یکی از پیشگامان نهضت مشروطیت بوده که قهر مانانه در مبارزه علیه ا ستبداد وبی عدالتیهای حکام مستبد رزمید و نقش فدا کارانه وجا نبازانه خود را ایفا ء نموده است.
شاد روان فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد رابدون شک میتوان نلسن ماندیلا افغانستان وبزرگترین شخصیتی مبارز ضد تبعیض نژادی و اپارتاید دانست که در طول تاریخ کشورما دیده شده است. مرحوم فرقه مشرفتح محمد خان میر زاد یکی قربانیان ضد تبعیض نژادی ویکی از منادیان ازادی وعدالت در افغانستان بحساب میایدومرحومی يکي از بزرگمرداني است که گردش ايام نمي تواند، مبارزات فداکارانه او را دربرابر بی عدالتی و تبعیض نژادی از خاطره ها محو ونابود نمايد .
زنده یاد فرقه مشر میر فتح محمد خان میرزاد در سال- 1282- شمسی در قریه منگسگ ولسوالی مرکز بهسود ولایت وردک دیده به جهان گشود و ازخانواده معرو ف و سر شناس مردم هزاره ولسوالی مرکز بهسود ولایت وردک میدان کنونی از طایفه قبتستان و شاخه قوم راموز است که نیاکانش سا لیان متمادی چندین پشت به رهبری قوم خویش قرار داشته اند.
مرحوم فرقه مشر میر فتح محمد خان میرزاد در سال -1307. ش برای مدت نه ماه جهت حمایت وپشتیبانی از دولت شاه امان الله در راس مردم مناطق هزاره نشین درکوتل اونی دربرابر قوای حبیبالله کلکانی پادشاه وقت با مهارت جنگید و از سرزمین پدریش دفاع نمود واز آن به بعد بنام فاتح اونی شهرت یافت ودر سا ل - 1308 شمسی تحصیلات نظا می را در رشته پیاده فرا گرفت و در سال – 1312 شمسی به رتبه ی جنرالی نایل شد . در اثر فعالیت های سیاسی برضد حکومت استبدادی و تبعیض پسند وقت در سا ل -1325 – شمسی به قند هار تبعید ودر سال -1326- شمسی از تبعید آزاد شده وبه شهر کابل اقامت گزید.
در سال 1330 –شمسی جزء اعضای ارشد و موسیس حزب وطن قرار گرفت و درسال 1331-شمسی .زنده یاد فرقه مشر میر فتح محمد خان میرزاد در جمله سیز ده تن از رهبران و فعالان طراز اول حزب وطن بازداشت و مجدآ محبوس سیاسی شد و بعد از یازده سال حبس در سال 1342- شمسی از زندان دهمزنگ کابل آزاد گردید. فرقه مشر میر فتح محمد خان میرزاد در چندین نوبت حدود بیست سال را در زندان و تبعید نظام مستبد خاندان آل یحیی سپری نمود ه است.
از دوست دیرینه و صمیمی ام جناب اقای میر سلام میرزاد سناتور پشین قلبا سپاس گزارم که یکتعداد از کتابهای تاریخی مجله و رساله ها را برایم ارسال نموده است تا در نوشتن مقالات تحقیقی از ان بهره مند شوم بدین وسیله منت دار شان بوده و خداوند عمر درازبرای این شخصیت پرنفوذ اجتماعی و فرهنگ دوست ونواسه ی پسری ومیراث دارراستین مرحوم فرقه مشر فتح محمد خان ارزانی نماید .
مرحوم فرقه مشر فتح محمد خان یکی از پیشگامان نهضت مشروطیت در کشوربود که حدود دودهه را مانند نلسون ماندیلا بخاطر تحقق آزادی ,برابری و عدالت برضد تبعیض قومی و نژادی درزندان حکومت های استبدادی وقت سپری نمود یاد فرقه مشر فتح محمد میر زاد این نلسون ماندیلای افغانستانی گرامی و روحش شاد باد.
پانزدهم - ماه –دسامبر– سا ل –2013– میلادی
بالا
بازگشت