فیض الله محتاج
پیامد بهارعرب
بها رعر بی دگر برا ی کشو ر ها ی خا ور میا نه و حتا اکثر کشو رها ی اسلا می حا مل با رمعنا ی انقلا بی نیست ؛هر زما نیکه این کلمه از طر یق رسا نها استهلا ک میگردد ؛ مفا هیم ان به معنا ی سر نگو نی مر سی در مصر ؛برو زتنش ها تا زه در تو نس وآوا ره شد ن شش ملیون سو ری در سو ریه؛تدا وم جنگها ی فر سا یشی در لبیا و تغییر موضع حزب نو ر در برا بر اخوا ن المسلیمن معنا میدهد .
تقر ر راحل شریف در پا کستا ن بحیث فر ماند ه نیرو ها ی نظا می به هیچ عنوا ن نمیتوا ند بی را بطه با مسا یل خا ور میا نه و افغا نستا ن با شد .
زیرا در گزشته او خوا ها ن مبا رزه گرم با سا زما نها ی رادیکا ل در پا کستان بو د ه و مکرر تلا ش کرد تا در صو به سر حد به جنگ گرم با سا زما نها ی رادیکا ل متوصل شود.
هر چند خرو ج نیرو ها ی استر لیا یی از ولا یت پر تنش تر ین کو ت میتواند تبعا ت منفی برا ی کو تا ه مد ت با لا ی رو یداد ها داشته با شد .اما این خرو ج به گفته صد ر اعظم استر لیا نه پیرو زی پیا مد دارد و نه شکست .
اما حقیقت آن است که رو یداد ها ی افغا نستا ن در عقب در وا ز ه ها ی بسته مد یر یت شد ه حتا ارا کین محو ر ی در افغا نستا ن هم در برا بر تثبیت استرا تیجی ها آگا نیستند.
انچه که امرو ز در شرف رو شن شد ن است هما نا اتخا ذ استرا تیجی پنها ن دنیا در برا بر سا زما نها ی رادیکا ل در آسیا خا و ر میا نه و حتا افریقا است. قرا بت مو ضع امر یکا و غر ب در برا بر ایرا ن به این معنا است که دنیا از رشد و تو سعه سا زما نها ی رادیکا ل سنی به ستو ه آمده است فرا نسه بیش از هشت ما ه است که بد ون توا فق شورا ی امنیت در افریقا حضور نظا می داشته و سر گر م جنگ با سا زما نها ی رادیکا ل است.
مو قف غر ب و امر یکا در برابر سوریه و بشا راسد دگر گون شد ه است ؛ امر وز کمتر رهبرا ن غر بی در با ره سقو ط اسد اصرار دارند ؛به گفته ریس جمهور فرا نسه انها در گزینش بد و بد تر مجبو ر شد ه اند دگر همکا ری ها ی نظا می خود را به مخا لفین اسد کا هش بد هند .
تر کها که تا یکما پیش حا می جر یا نها ی مخا لف حکو مت سو ری ومخا لف سر نگو نی مر سی بو دند آهسته آهسته نبض رو یداد ها را با دید نو قرآءت میکنند . و دگر با آسیمگی داد از تداوم جنا یت اسد در سو ریه بر قرا ری حکو مت نظا میا ن در مصر نمی زنند .
وضعیت در افغا نستا ن و پاکستا ن نسبت به سه ما گذشته دگر گو ن شد ه و شا ید هم به دلیل آنکه نیرو ها ی القا عده به خا ور میا نه رفته اند ؛ انگیزه جنگ نسبت به گذ شته در اکثر ولا یا ت آشو ب زده ما نند نیمرو ز ؛فرا ه ؛هلمند ؛ کنر ؛ غزنی و حتا صو به سر حد تغییر مثبت کرد ه است .
همکا ریها ی سخا وتمندا نه شیو خ عر ب ما نند گزشته به مخا لفا ن دو لت پا کستا ن و افغا نستا ن سرا زیر نمیشود ؛ مخا لفا ن دو لت به دلیل با جگیری و حرا ج گیر ی از مرد م به زور در شرف از دست داد ن پایگا ه سنتی شا ن در میا ن مر د م بو می اند.
با تسلط چنین شرا یطی در افغا نستا ن وپا کستا ن آیا زما ن نگر ش رویداد ها با دید نو مسا عد نه شده است ؟.
اگر مدیر یت رو یداد ها با در ک و استنباط از شرا یط کنونی باعقلا نیت گر دانند گی شو د جا معه جها نی؛ پا کستا ن و افغا نستا ن میتوا نند از زیر بارمشکلا ت نیم قرن رها ی یا بند و برای حا کمیت پا یدارقا نون وتو سعه ثبا ت کا رها ی مثبتی انجا م شود .
اما در افغا نستا ن تب قد رت طلبی نسبت به هر زما ن دگر در ضمیر گردا نند گا ن چر خ سیا ست با لا بو د ه و کمتر کسی به فکر مدیر یت رویدا د ها با دید نو است .
علی ای حا ل ما اگر بخوا هیم از وضعیت مو جو د به یک وضعیت مطلو ب بر سیم شرا یط مسا عد برا ی فر صت سا زی است . در صو رتیکه تب قد رت خو اهی عقلا نیت ما را زیر آما ل پست قرار ندهد ؛ در غیرآن فردا ما چنین فر صتی را نخوا هیم داشت .