محمدعلی مهرزاد
افغانستان در گرداب جنگ وصلح !
براساس فيصله ي شوراي ا منيت سازمان ملل متحد، مبني به تغیر رژیم طالبا ن در افغانستا ن بعد ا ز حادثه اي 11سپتمبر2001 مــــــــيلادي در ا مريكا كه قبلاً سازماندهی شده بود ، ودرقبا ل آن تعهدا ت غرض بهبود اوضاع اقتصا دی ، ا یجا د ثبا ت وصلح وا منيـــــت، تقــــــويت ا ردوي افغا نستان، د موکرا سی وآ ز ا دي زنا ن؛ ا ز جمله وعده های بود که در آغاز از طرف قدرتهای مطرح جها ن به حق مردم افغا نستا ن طـــــــــرح ریزی شـــــده بود. ا گر قرار با شد که این تعهدات حضور د وستا ن را در ا فغا نستا ن توجیه کرده باشد ، پس عهد شکنی های بعدی که نسبت به با زسا زی اقتصادی این کشور که خود در ویرانی آن توسط به قدرت رسا ند ن جنگ سالاران بر روی شا نهای زخمی مرد م افغا نستان نقش داشتند ، در قا موس روا بط بین المللی چه مفهوم را توجیه کرده می تواند !؟؟؟ ما بخاطر داریم ، آوانیکه امریکا متحدین خودرا به کنفرانس توکیو جاپان فراخواند،در این کنفرانس بازسازی افغا نستان را در طي مد ت 5 سا ل تعهدسپرد ند ، درین اواخر برعلاوه ا ن مبلغ 2/1 ملیارد دالر کمک دیگر را وعده داده ، ومتحدین خود را برای کمک یک ملیارد دیگر فرا خوانده است . این مقدا ر کمک در مقایسه با استانداردهای بین المللی نا چیز است ،چه تنها مخارج وهزینه یی جنگ امریکا در افغانستا ن تقریباً بالاتر از یک ملیارد دالر، هزینه دا رد ، ولی ا نچه هر فرد معمولی مي دا ند، که مردم افغا نستان به حما یت بيـــشترنـــياز دا رد ؛ با ید به شیوه وچگونه گی مصرف این کمکها بیشتر فکر مي شد؛ كه متا سفانه خلاف آن عمل شد؟! اکثریت عظیم آن درراه با زسا زی وتوليدي كه بحرا ن بيكاري را مها ر كند، به مصرف نرسيد، نظر به گفـــــته رسا نه های خود شان تا بحا ل کشورهای کمک کننده تنها 300 ملیون دا لر را برای ساختن جا ده ها در تمام افغانستا ن متهعد شده ا ند ، بر حسب اتفا ق دقیقاً هما ن مبلغی که برای بازسا زی سفارت امریکا در کا بل هزینه شده است . کنون بعد از این همه فعل وانفعالات ، سفير سابق فرانسه در افغانستان اقاي (( برناردباجولت))و رئيس كنوني خدمات اطلاعاتي خارجي فرانسه ، به روزنامه نيويارك تايمزمي گويد: (( من هنوز هم نمي فهمم ما ، جامـــــعه بين المللي ودولت افغانستان ، مي توانيم شرايطي ايجاد كنيم تا در سال 2014 ميلادي به هــــــــمه اهـــدا ف خود ( انتخابات ، رئيس جمهورجد يد وروند انتقا ل اقتصادي ونظا مي ) برسيم ، در حاليكه مذاكرات براي تحقق روند صلح حتي شروع هم نشده است ))؟ .در حا ليكه تنها پيا مد اعزام نيروهاي امريكايي به افغانستان ، گسترش شورش ها به شهرهاي آرا م اين كشور و گسترش سرسام آور كشت ترياك بوده است .؟!
خوننده عزيز: بخاطر اثبات ادعاي سفير سابق فرانسه در افغانستان وضع كشت تر ياك وحمايه از باندهاي قاچاقبران را دردوطرف خط ديورند به برسي مي گيريم، تا حقانيت اين ادعا براي شما روشن شود .
اقتصا د افغانـــستا ن اسا ساً توسط تریاک وارزهای که توســـــــط پنا هنده گا ن به خا نواده ها یشا ن فرستا ده میشود ، به حرکــت در می آ ید ، درصورتيكه قبول كنيم كه ا ز 24 ملیون جمعیت ا فغا نستان 4 ملــــــیون آن در خا رج از کشور به سر می برند ، یکی از کشورهای است که بسیاری از مردم ا ش مجبور به ترک وطن خود شده ا ند ، تعداد پنا هنده گان آن به نسبت جمعیت از بالا ترین ها ست ، د لـــیل ایــن نا بسا مانی را هم وطنا ن می دانند که چرا اقتصاد افغانستا ن عموماً عقب نگهداشته شده است؟ در شرایط موجود یک امر سا ده به نظر می خورد ، در حاليكه توسط جنگ سالاران وسیستم قبیله ای بر ا نها تحمیل شده است . برخی ا ز این جنگ سالاران به مشابه حاکما ن مسلح غير شرعي وقانوني اند؛ كه جای زمینداران سابق را احرا ز کرده ا ند، وفعلاً در را س هرم قدرت دولتي تكيه زده ا ند ! ودیگران را با زور اسلحه ومجبوریت های اقتصا دی تحت تسلط خود در آورده ا ند ، در حدود 75% از مردم افغانستا ن در روستا ها زنده گی می کنند، وبیشتر ا نها زیر سلطه وکنترول این جنگ سالاران قرار دارند ،جنگ سالاران ونیروی مسلح شان با زور اسلحه این ستم را بر ا نها روا می دارند ، ا نها زمینهای مردمانی را که به اساس مجبوریت همین زورمداران، تر ک کرده ا ند ، زمین های شان را غصب کرده اند، ویا وادا ر به فروش شده ا ند ، این همان کاریست که صهونیستهای اسراییل بر مردم فلسطین عملی ساختند ! از طرف دیگر طالبا ن نیز مردم را مجبور ساختند تا به کشت تریاک اقدام کنند ، ودربد ل 20% محصولات تریاک را بنام خمس تاد یه کنند ،وقبل از کشت به شکل پیش پرداخت برای دهقانان، وحتی برای زمین داران پول هنگفت می دهند؛ تا در کشت تریاک اقدام کنند ، با نزدیک شدن فصل تا بستان، درو وجمع آوری محصولات مردان مسلح در موتر های پرقدرت در سراسر منطقه گشت وگذار دارند ، وبا صدای فیرهای اسلحه دهقا نا ن را در حا لت نگرانی وارعاب قرار می دهند .
ما باور داریم که کشت خاشخاش فرصتی طلایی برای جنگ سالاران وحاميان خارجي وکسا نی دیگر فراهم کرده است ، که اکثریت مهره های شناخته شده ای این دولت را تشکیل می دهند، قصد دارند تا با گسترش سرمایه شان نقش دلالان بین المللی را بر ضد تولیدات داخلی با زی کنند ! قبل از آمد ن نیروهای نا تو موقع که پاکستا ن توسط طا لبا ن در حریم کشورما تجاوزنمود ، کمتر ا ز 200تن تریاک تولید شد، اما این رقم در سال 2002 به 3400 تن رسید ودر سال 2003 احتمالاً به بلالا تر از 4000 تن افزایش یافت ، امروز تخمین زده می شود که بیش از 3 ملـــــــیون خا نوا ر مستقیماً از طریق کشت تریاک امرار معاش میکنند ، ودر پهلوی آن چند ملیون نفر در مزارع تریاک ، بصورت موقتی کار می کنند .
دوام جنگها در ا فغانستان ، تاسیسات صنعتی ، صنایع زراعتی وتولید ی را ا ز ریشه نا بود کرده ،زما نیــکه دهقانا ن پس از سقوط حاکمیت رژیم داکتر نجیب الله وایجاد حکومت اسلامی به وطن بر می گشتند به اجباروادارمي شدند تا در زمین های خود به جای گندم، برنج وسایر جبوبات ، کوکنارکشت كنند؛ علت اصلی آن این بوده که هم مردم مسلح بوده ، جنگ سالاران وفرمانده هان محلی از ما یحصل کشت کوکنار تریاک وهروین تولید کرده وبه قا چا قبران اصلی این پد یده تبد یل شوند، وبیشتر از بیش تقویه شده وپولهای گزاف بدست آوردند ، ودر قراء و قصبات حاصل رنج وکار مردم بیدفاع را به زور سلاح از آن خود میدا نستند،وخلف اين تفنگ سالاران؛ بنام عشرو زکات در تداوم كشت خشخا ش وتداوم جنگ ونا امني اقدام كردند. تصاحب زمين هاي مردم ودولتي از آن تاريخ تا اكنون ادامه دارد.
هفته نامه امید منتشره کلفورنیا امریکا به نقل از کتاب (( سیاست های هروین)) به قلم ( ا لفرومکوی) می نویسد : (( لاری های اسلحه که ( سی، ای، ای ) به مراکز نظامی پاکستا ن در کرا چی میفرستا د ،و دوبا ره پر ا ز هروین می شد؛ وپس ازآن ( سی، ای، ای ) از تفتیش پولیس جلوگیری بعمل می آوردو به امریکا فرستاده می شد ،از هفت گروه که در پشاور ساخته ودر پشاور فعالیت داشتند، حزب اسلامی قدرتمند ترین شان بود، که بیشتر از یک ملیارد دالر از کمک های مخفی امریکا دریافت میکرد ! همین نویسنده یعنی (( الفرد مکوی)) در ادامه گزارش خود می افزا ید: گزا رشهای مقد ماتی شش ماه قبل بر اساس گفتگو ها با مقا مات ملل متحد در منطقه نشان می دهد که افغانستا ن به تنهای خود می توا ند سالانه سه هزار تن تریاک تولید کند . ا لبته تاریخ شاهد است که ترویج کشت خاشخا ش در ا فغا نستا ن به کار گردا نی انگلیس توسط پا کستان تکرار تاریخ است ؛ وهم چنان تاريخ شاهد است؛ كه مواد مخدر در افغانستان كاملاً يك پديده اي كاملاً جد يد است كه از خارج وارد اين كشور شده است . ! نظربه گزارش مفصلی که از مناطق سرحدی افغانستان وپا کستا ن در باره کشت خا شخاش وتولید هروین در طول جداشد ن پاکستان از بدنه هند ثبت تاریخ است، که از جمله اهداف بریتانیا یکی هم انتقال جریان کشت تریاک به سرحدات جنوبی وسرانجام ترویج آن به افغانستان بود، که این هد ف کاملاً بر اورده شد ؟ ازانجاییکه بار کج به منزل نمی رسد وچاه کن عاقبت طی چاه است! امروز دولت پاکستان در منا طق قبایلي مي خواهد از محصول خا شخا ش سهمي بيشتري داشته باشد ، ولي به مشکل جديد روبرو شده است ،زیرا باشـــنده گا ن سرحدا ت وزيرستان شما لي و جنوبي؛ به ا ســــــا نی د ست به اسلحه می برند وپای بند قا نون نمی باشند واكثر اين نا آراميها نا شي از مواد مخدر است، كه درمنطقه لاهور دست گاهاي هيروين سازي سابقه طولاني دارد مي باشد .
درین اواخر که صلاحیت قدرت حکومت افغانستان در مناطق سرحدی ونا امن کشور بدتر شده ، در پاکستان مناطق دیر، صوات ، خیبر .مهمند ایجنسی مناطق اصلی تولید مواد مخدر محسوب می گردد . مردم قبا یل احساس شان اینست که وقتی کشورهای غربی بم راکت واتم برای تخریب تمدن بشریت می سازند وشراب تولید می کنند وبما می فرستندچه حق دارند که مارا از کشت تریاک محروم می کند .؟
وقتی خبرنگار از یک نفر قبا یلی می پرسد که موادمخدر در دین شما حرام است ، یکی از کلانهای قوم به عصبانیت جواب می دهد که گوشت خوگ هم در دین اسلام حرام است ، اما برای کسی که ا ز گرسنگی می میرد حلال است ، افرادی که در کشور تولید کننده مواد مخدر بهره برداری می کند برای د فاع از کشت کوکنار شا ن در برابر احتمال محو کشت شا ن توسط دولت نیاز به اسلحه دارند واز شبه نظامیا ن در حفا ظت از کشت شان با پرداخت معا ش کار می گیرند .
یک نشریه المانی بنام شپیگل می نویسد: که برای دهقا نان وروستا ئیا ن فقیر تولید خشخا ش یک ثروت با د آورده است ، عقب مانده گی کشور فقیر خود دلیل عمده افزایش کشت کوکنار است ،بهترین زمینه مساعد برای کشت وتولید مواد مخدر دامن زدن به نا آرا می وجنگ در منا طق نا امن وسرحدی می با شد. در هرجا یی که جنگ است در آنجا مواد مخدر قاچا ق می شود . برخی ا ز فرما ندها ن ورهبران سابق تنظیم ها نظر به گزارش نشریه شپیگل موقعیت ا ول را در قاچاق مواد مخدر دارند وجنگ در واقع به در آمد هیروین در افغانستان ادامه می یابد .
در زمان طالبان دلیل عمده ی کشت خشخاش این بود که طالبان گفته بودند تا زمانیکه دنیا برای ما کمک پولی نه کند ما به تولید هیروین وتریاک دوام میدهیم! ، زیرا تولید خشخا ش یگانه مدرک است که خا نواده های دهقان از آن مستفید می شوند . وقتیکه بعضی ا ز کشورهای غربی در خفا وعده کمک به طالبا ن سپردند، توسط یــــک فرما ن ملا عمر بشکل در اماتیک کشت تریا ک در سراسر افغانستان ممنوع قرار داده شد، با انچه گفته شد یکی از انگیزه ی عمده دوام جنگ ومقاومت طالبان وسایر مخا لفین دولت افغانستا ن حفظ وتداوم این تجارت وپولهای باد آورده حا صله از آن است .
انگیزه ی دیگر ی چون حمایت عقیدتی وباور های تندروانه مذهبی واسلامی در برخی ا ز کشورهای اسلامی است که از اسلام سیا سی پشتیبانی می کنند . اگربن لا د ن وشرکاء نابود هم شوند، در جنوب افغانستان کسا نی با قی خواهند ماند ، که از تولید وتجارت مواد مخدر سودی خواهند برد، وبرای بقای خود سا لها مقاومت خواهند کرد .
دهقانان افغانستا ن در حقیقت توسط نیروهای ظالمانه قدرتمندان تفنگ سالار، بطرف کشت تریاک رانده میشوند . در صورت عدم یک سیستم ابیاری، ودر شرایط که بیشتر موا قع آب توسط زور مداران داخلی وکشورهای همسایه با همکاری نماینده گا ن شا ن در داخل که فعلاً به این وا بستگی افتخار می کنند؛ وبه بهانه مفهوم پوچ وبی محتوای ، چون اختلافات فی مابین همسایه ها، مانع کمک دونرها در اعمار بندها می شود ،؟ دهقا ن ناگزیر است تا به کشت خاشخاش رو بیاورد ! از طرف دیگر خشخا ش نسبت به گندم ودیگر محصولات غذا یی اصلی به آب کمتری احتیاج دا رد ، بعلاوه دهقان کشورمگر می توانند به کشت گندم بپرتازند،هنگامیکه مجبور ند با وجود گند مها ی ارزان واردا تی که توسط دولت های کشورهای ثروتمند سوبسید شده ، انرا زیر قیمت بفروش برسا نند. کمک های غذا یی امریکا واروپا به افغانستان تقریباً به ا ندازه ی مینهای شا ن مهلک است ! کشورهای ثروتمند خوشحا لند؛ چرا که میتوانند اضا فه تولید گند م شا ن را بفروش برسا نند ، اما گندم واردا تی مجانی ویا ارزان ، دهقا نان کشورهای تحت سلطه را خانه خراب میکند !ویا وا بسته کردن کشوربه غذای واردا تی ، سرانجام به گرسنگی میکشاند؛ وشرايط خود كفايي را نا بود مي سا زد .
ادامه جنگ قدرت د رون رژیم ا فغا نستان ، عدم کنترول در خارج ا ز کابل ومهمتر از آن ادامه شدید جنگ با طالبان ، نشان دهنده ی ان است که افغا نستان، بی ثبا ت بما ند. بسیا ر ی از سازمان های کمک رسا نی فعالیت های خودرا متوقف کرده واز وخیمترشدن اوضاع شکایت دارند .
از نظر تاریخی افغانستا ن نه تنها برای قدرتهای بزرگی که نگران سلطه منطقه ای خود بوده ، پیوسته اهمیت ستراتیژیک داشته است این کشور بمشابه خط مرزی است که اسیایی میانه ( که تاریخاً تحت سلطه انگلیس ها وسپس امریکا ها قرار داشته است ) جدا می کند . برای انگلیسها وپس از آ ن امریکا یها ، افغانستان در وا زه ورود به اسیایی میانه در حا لیکه برای روسیه ، در وا زه ای به اسیای جنوبی وآبهای آزاد جنوب بوده است . روسیه هنوز هم اسیای میانه را جزو دامنه نفوذ ا ش وافغانستان را حیات خلوت خود به حساب میاورد ، پیشروی امریکا به طرف مناطق تحت کنترول اش را نمی تواند به اسانی تحمل کند ، در نتیجه حما یت خود از نیروهای در حال جنگ درون دولت افغانستان را افزایش داده است ادعای این گفته را کمکهای روسیه به جنبش شما ل را خبر گزاریهای آن وقت کا ملاً یاد اورشده اند ، از قرار داد 40 ملیون دالری میان روسیه وجمعیت اسلامی که یکی از رهبران طراز اول جمعیت بسته بود ! که این کمکها مشمول چرخ با لها های حمل ونقل ومسلسل دار ولــــوازم فا لتو را مستقیماً بدون انکه به وزارت دفاع بسپارد به یکی ازقومندا نها ی جمعیت تحویل داده بود ؟ بعد از روسها اروپا ی ها اشتهای کمتری دارند ، ا نها از زما ن طالبان با برخی نیروهای مخالف منا سبا تی را بر قرار کرده بود ند ، اروپا یها به رهبری امریکا در سال 2001 زیر پرچم ملل متحد ونا تو برای کنترول کا بل به افغانستان فرستادند.
کشورهای ارتجاعی منطقه نیز در افغانستان مداخله را علناً تشد ید بخشید ند ،پاکستان در پیشاپیش ا نها قرار گرفت ،جنرالهای آن به دستور اربابا ن قدیم وجدید حامیان اصلی طالبان بودند، وبا کمکهای فراوان طالبان را در گرفتن قدرت یا ری رسا ند ند . بعد ا ز سقوط طا لبان ، همین جنرالان متهم شد ند که به طالبان کمک می کنند تا خودرا بازسا زی کنند وانها را در منا طق مرزی پاکستان ازاد میگذا رند تا ا ز آ ن بمشابه پایگاهی برای عملیا ت ها درون افغانستان استفاده کند .
از طرف دیگر ، ایران به ملیشه های خصوصی یکی ا ز قومندانهای که مدتی در هرات تسلط داشت ، از طرف ایران کمکهای نظا می را در یا فت می کرد ،این علاقه مندی تا اکنون که در پستهای بالای فعلاً قرار دا رد ، ومانع شده است تا افغا نستان صا حب حاکمیت روی آ بهای داخلی خودشود. تا زمانیکه این تمایل مهره ها، از ایران کم نشود ، منابع حیاتی وملی ما چون آب دریای هلمند ، دریای فراه رود،سلما وبالا مرغاب از طریق( سرخس) ، افغانستا ن را بحا لت وابستگی قرارداده ، ناممکن است که بدون کنترول واعمار سدها ا فغا نستا ن روی آبا دی را ببیند ، مردم میدانند که نیروی بازدارنده در کجا بر سکوی قدرت تکیه زده است ، مردم بی صبرانه انتظار دارند تا رئیس جمهور اسلامی افغانستان در تغیرات که درین روزها در نظراست ، موضوع کنترول آبهای کشوررا به کسی بسپارند تا از شهامت افغانی بهره مند ،وحا کمیت ملی را در عمل تحقق بخشد !
ایران هم چنین تلا ش می کند تا روی برادران شیعه ما نفوذ خود را ، در بعضی از مناطق کشور واردو استفاده افزاری کند ، ودر ا موزش گروهای اسلامی در مرکز وشما ل غربی ا فغانستا ن زمینه را برای مغشــوش ساختن آما ده سازد ، ولی ایران باید بداند که افغانستا ن نه عرا ق است ونه هم لبنا ن است ؟!
هندوستا ن نیز درین اواخر به وسوسه افتاده تا از طریق جمعیت اسلامی تلاش دارد تا اهمیت منطقه ای اشرا در رقا بت با پاکستان افزایش دهد .
ترکیه وازبکستان بسیار مشتاقند تا حمایت خودرااز مهرهای مطرح از اتحا د شمال که با برخی دیگر از نیروی های اتحاد شما ل دشمنی دا رد ، از سر گیرند ومی خواهند که دراین جنگ قدرت اورا تقویت کنند ! همه این مسایل نشا ن می دهد که چگونه این جنگسا لاران تنها مهره های کوچکی در خدمت (( بازی بزرگ )) هستند که توسط قدرتهای بزرگ ودولتهای ارتجاعی منطقه نقش بازی میکنند ؟! .
موضوع اخری که به افغا نستان درین تحولات وعده داده شده بود مساعد ساختن شرایط کار واشتراک زنان در امور اجتماعی واقتصادی وسیا سی در امور افغانستان بود ، وانها امید وار شده بودند که می توانند در فعالیتهای اجتماعی وسیاسی کشور شرکت کنند ! اما با تا سف در عوض کابوس وحشتناک دیگری در انتظار انها بود که تا اکنون آنچه لازم وشا یسته ای این قشر که نیمی ا ز پیکر اجتماع را تشکیل میدهد بر آورده نه شده است ؟
برگشت بسیاری دختران در بعضی مناطق به مدرسه با مشکلات معینی نیز روبرو شده است ،برخی از مکاتب سوزا نده شده است تا والدین را از ثبت نام فرزندان شا ن در مدارس بترسانند ،در بعضی از مناطق گروهای مسلح که از ته مانده های تفنگ سالاران باقی مانده است؛ دختران را از مکتب رفتن مانع می شوند ، طوریکه در گزارش د ید بان حقوق بشر امده است ، این مردا ن مسلح دختران را ا ز مسیر راه مکتب اختطاف ومورد تجاوز قرار داده اند ؟!
پایا ن دادن با این همه معضلات اجتماعی واقتصادی ، وجلوگیری از مداخلات همسایگان که مستقيماً در نا ارا می وویرا نی ا فغانستان دست بکار ا ند ؛ نبايد پيمان شكني وبها نه تر ا شي نمايند؛ واز مجبوريت ما بدون تحقق صلح واقعي دولت افغانستان را واداربه امضاء قرار داد امنيتي ودفاعي كنند، واز اين طريق در بين ملت ودولت فاصله ايجادكنند. چراکشورهای که تعهد سپرده اند تا ویرا نی سی سا ل جنگ را نه تنها جبران کنند ، بلکه در با ز سازی ونوسازی افغا نستا ن قرار داد استراتیژیکی امضا ء كرده اند ، یاید به مداخله همسایگان خاتمه دهند ودر تامين صلح واقعي عملاً باور مردم افغا نستان را بدست آورند ، ودر غیر آن عقد قرارداد استراتیژیک و قرا رداد امنيتي ودفاعي، معنی ومفهوم خودرا در عرصه ای بین المللی از دست می دهد ؟! نباید عهد وپیما نها شکسته شود ، به عوض اينقدر اصرار روي امضاء قراردفاعي وامنيتي؛ باید در انجام تعهدات قبلی تجد ید نظر، وزمينه اي ضمانت اجراي براي تحقق آ نهمه تعهدات مساعد گردد، بعداً ا قدام به امضاء قرار داد امنيتي ودفاعي شود، وبه ارای مردم ما وقع گذاشته شود ، تا مردم افغا نستان اثرات کمک های اقتصادی واثرات ومظاهر صلح وامنيت واقعي رادر عمل لمس واعتماد ا ز دست رفته را دوبا ره اعاده کنند و مردم افغانستان بدانند که صاحب اصلی این سرزمين ما هستيم