پوهندوی محمد عابد حیدری
افغانستان آماجگاه فتنه ها و آسیب ها
( اثری از احمد سعیدی )
درین نوشته ، هدف نقد وبه بررسی گرفتن کتاب « افغانستان آماجگاه فتنه ها و آسیب ها » نه ، بلکه بمعرفی گرفتن مختصر اثر و همچنان مولف آن خواهد بود.
در نخست اندکی در مورد مولف ، هموطنانیکه به میدیای نوشتاری و بخصوص دیداری درونمرزی دسترسی دارند ، اکثریت شان با احمد سعیدی بعنوان شخصیت سیاسی ، آگاه امور ، تحلیلگر ، بعنوان کسیکه با جرئت و جسارت به همه کجرویها ، تندرویها و کندرویهای دولت و دولتمردان افغانستان انگشت انتقاد گذاشته و جسورانه بر نا رسائیها میتازد ، معرفت دارند. و اما سعیدی از دید این قلم . او متولد شهرستان تیوره غور بوده ، پیش از تحولات ثور 57 در ولایت غور شغل معلمی داشت. بعد از 1357 بکابل آمد و در مقامهای مختلف چون : معلم و مدیر در لیسه قلعه مرادبیک از توابع کابل ، مدت کوتاهی درسال 1359 بعنوان ولسوال تیوره غورکار نمود ، روی دلایلکه نزد خودش موجود بود ، کارش را ترک و به پایتخت برگشت . بعد از آن در مربوطات کمیته ملی المپیک ، بعنوان رئیس ناحیه یازده شاروالی خیرخانه و مدتی هم بحیث رئیس انتخابی ناحیه اول شهرداری کابل ایفای وظیفه نمود . با بقدرت رسیدن مجاهدین و آغاز جنگهای تنظیمی در کوچه و پس کوچه کابل ، مانند سایر شهروندان کابل با خیل مهاجران و آواره های جنگ مجبور به ترک کشور گردید و در تمام دوره جنگهای تنظیمی و حاکمیت طالبان در پیشاور زندگی نمود. بعداز سرنگونی طالبان ، بحیث دیپلومات قونسلگری افغانستان در پیشاور بکار گماشته شد. بعدآ بکابل تبدیل و بحیث رئیس مطبعه آزادی ، کارمند دستگاه ریاست جمهوری ومدتی هم در دفتر یونما کار کرد. چندی است که بدور از کار های دولتی ، به سیاست و کار های فرهنگی مصروف میباشد . سعیدی آدم حلیم ،مردم دوست و خیر رسان است. در مورد فصاحت و بلاغت کلام و جرئت اش بی اطلاع نبودیم . لاکن ، از صاحب قلم بودنش کم اطلاع . از چندسال به اینطرف که ناظر نوشته هایش در سایتهای انترنتی هستیم ، به نویسنده بودنش آشنائی حاصل شد . زمستان سال پار از نشر کتاب او با عنوان « افغانستان آماجگاه فتنه ها و آسیب ها » باخبر شدیم . اثر دیگرش با عنوان « پاکستان محور شرارت » را ، قبلآ دیده بودیم. علاقه پیدا شد تا تالیف جدید ایشان پیدا و مطالعه گردد. دوست محترمی لطف نمود و این کتاب را با کتاب پاکستان محور شرارت که برای سومین بار چاپ شده ، ازطریق پست فرستاد ، که در ذیل با اختصار معرفی میگردد:
کتاب « افغانستان آماجگاه فتنه ها و آسیب ها » تالیف احمد سعیدی در بر گیرنده سه فصل و 355 صفحه میباشد. دارای کاغذ خوب بوده ، از قطع و صحافت مناسب برخوردار است. مطابق شناسنامه ، کتاب در زمستان 1391 خورشیدی وتوسط انتشارات سعید در کابل چاپ گردیده است. در صفحات نخستین و قبل از شروع متن اصلی کتاب ، یک اهدا نامه و همچنان مقدمه مختصر از طرف مولف ، و بعد آ هم دارای دو تقریظ میباشد. تقریظ دهنده اول عبدالقدیر علم ، که خود شاهد عینی حوادث سه دهه اخیر بوده ، ازچنین صلاحیتی برخودار است. تقریظ دهنده دومی شخصی به اسم محترم نظام الدین وحدت است. چون با ایشان معرفت ندارم ، تبصره نمیکنم. فصول سه گانه کتاب دارای عناوین متعدد میباشد و هریک آنها به توضیح یک موضوع معین میپردازد . اینجا یک و دو مورد را میتوان چنین بر شمرد : « بحران امروز ، عمق انحنای کودتای 26 سرطان 1352 » ، « انقلاب یا کودتای هفت ثور 1357 » ، « داکتر نجیب الله قربانی سیاست ملیشه سازی » ، « پیروزی مجاهدین ، آغاز یک فاجعه و قربانی یک افتخار » ، « طالبان و دلایل ظهور شان » « سیاست خارجی افغانستان در گرو معضله پشتونستان » و عناوین بیشتر. همچنان نقل کامل بعضی اسناد رسمی ملی و بین المللی که برای آینده گان و دسترسی آسان به آنها از ارزش برخودار است ، مانند : « متن کامل موافتنامه بن در مورد افغانستان » و « متن پیمان استراتیژیک میان افغانستان و ایالات متحده امریکا » نیز دراین تالیف موجود اند.
مولف نخستین سطر فصل اول تالیف خود را با این جمله آغاز نموده است : « میخواهم واضح بنویسم که آشفتگی سیاسی و اجتماعی افغانستان که با بازی اخیر دو پسر عمو ( محمد ظاهر شاه و سردار محمد داود خان ) شروع شده بود ، اینک با بازی دو برادر ناراضی (ملا محمد عمر و حامد کرزی ) ادامه دارد. » این جمله ئی ظاهرآ کوتاه ، پیام بزرگی را برای خواننده میرساند.
کتاب پاکستان محور شرارت ، همانطوریکه در فوق نیز تذکار رفت برای بار سوم و با اضافات بسیار مهم و اسناد کاملآ جدید در مورد پاکستان و سازمانهای افراطی ، بخصوص القاعده ، در 510 صفحه در انتشارات سعید بچاپ رسیده است . کتاب بر اساس عناوین جداگانه تدوین گردیده که طور نمونه میشود از: « معلومات مفصل در رابطه به ساختار سیاسی و تشکیلاتی کشور پاکستان » ، « حکومت های صوبائی » ، « مهمترین مراکز دینی و مذهبی اهل سنت » ، « مراکز عمده اهل تشیع » ، « مروری به چگونگی روابط میان افغانستان و پاکستان طی مدت بیش از شش دهه » ، « آی ، اس ، آی و اردوی پاکستان چه تشکل دارد » ، « مروری بر روابط ایالات متحده امریکا و کشور پاکستان بعد از ایجاد کشور پاکستان طی شش دهه » ، « مدارس دینی و مسوولیت حکومت پاکستان در قبال رفع نگرانیها ناشی از وقوع خطرات آن » ، « انتحاریون پاکستانی الاصل انفجارات لندن کیها بودند » ، « نظر کوتاه بر فعالیتهای اعضای سازمان تروریستی القاعده در خاک پاکستان و پیامد های غیر قابل کنترول آن در بی ثباتی اوضاع در منطقه » ، « آیا پاکستان تا سال ( 2020 ) فاقد توانائی اتومی خواهد گردید » و دهها عنوان دیگر اسم برد. کتاب قبل از متن اصلی خود دارای مقدمه ئی از جانب مولف ، دو تقریظ از شخصیتهای آگاه در امورات سه دهه اخیرافغانستان ، عبدالقدیر علم و خلیل رومان ، و همچنان یک نقطه نظر با عنوان : در مورد کتاب « پاکستان محور شرارت » بقلم سیاست دان و فرهنگی خوب غلام علی فگارزاده نیز موجود است. در صفحه پشتی اخیر کتاب نوشته شده که :
و از تالیفات دیگر این نویسنده :
*ما و فردای پاکستان
* افغانستان آماجگاه فتنه ها و آسیب ها .
*بحران فراگیر ، فاجعه جبران ناپذیر.
* نقش دموکراسی در تحقق اهداف ملی
با مطالعه آن فهمیده میشود که محترم احمد سعیدی در چند سال اخیر پنج عنوان کتاب تالیف و چاپ نموده است. امید است سایر کتب هم زودتر بدسترس قرار گیرند.
نویسنده که ازچند سال به اینسو در انستیتوت کادرهای جوان بعنوان مدرس کورسهای تاریخ ، سیاست و فرهنگ افغانستان همکاری دارم ، بعداز مطالعه اثر حیفم آمد که چرا مداومین کورسها از محتویات آن بی بهره بمانند؟ چرا سایرمدرسین کورسها در موضوعات مربوط به تروریزم ، القاعده ، سازمانهای افراطی منطقه ، کشورهای عربی ، شاخ افریقا ، نیم قاره هند وغیره ، ازین کتاب که بعضی موضوعات اش برای آنها جدید خواهد بود ، استفاده نکنند. تصمیم برآن شد تا با راجسترش ، دیگران را در جریان قرار داده ، اطمینان داده شود که ، درموقع استفاده از بعضی مطالب و موضوعات آن ، با ایشان در برگردان متن کتاب همکاری صورت میگیرد. استفاده مدرسین و مداومین کورسها ازین کتب نه تنها برای من ، بلکه برای همه مردم افغانستان جای افتخار است.
در اخیر باید نگاشته شود که ، اگرموجودیت بعضی اغلاط تائپی ، در مواردی هم کم توجهی درجابجا نمودن بعضی عناوین بر اساس تاریخ وقوع حادثه و موضوعات دیگر ، که معمولآ همچو کاستیها بیشتربه کم دقتی مسوول بخش « برگ آرائی » بر میگردد ، به دیده اغماض نگرسته شود ، بدون شک تالیفات خوب ، قابل تقدیر و در اکثریت موارد بهترین مواد خام برای کارهای تحقیقی محققان در آینده بشمار میرود. قلم مولف همیشه سبز و پر بار.
محمد عابد حیدری اپریل 2013 / ثور 1392