داکتر یارمحمد

شجره سراج الدین خان

 یکی از مغزین پنچشیر

سراج الدین خان  ابن  غلام حیدرخان  ابن سردارخان  ابن اصالتخان خان  ابن میرزای کلان خان ابن میرپنچ میر کلان خان از اولاده خواجه نصرالد این بن خواجه عبیدالله میباشند که نسبت خواجه عبیدالله  به حضرت خلیفه اول ابوبکر صدیق رض الله تعالی میرساند. 

خواجه عبیدالله از ده بید سمر قند به بخاطر گسترش  کشاورزی به ( پنچهیر ) پنچشیر مسکن گزین شده اند. اولاده ای خواجه عبید الله از جمله معززین  قدیم پنچشیر به شمار میروند و اعتبار این خاندان  در حلقه حکومتی  و قومی  به سرپرستی  سراج الدین خان  پسرخورد  غلام حیدرخان   تا  کود تا ی 7 ثور پا برجای بود. 

غلام حیدر خان درسن  18 سالگی در 1841 میلادی بامجاهدین یکجا حمله غافلگران  به قشون انگلیس در بالای حصار کابل شبخون زده بود.

غلام حیدر خان نسبت شجاعت ودلاوری او امیر دوست محمدخان در سال 1843 میلادی به وظیفه نظامی دعوت نمود  و در سال 1855 میلادی بر علیه لشکر ایرانیان  در هرات  جنگید . 

 در سال 1879 میلادی غلام حیدر خان  اهالی شهر کابل را وا دا ر به قیام برعلیه انگلیس ها کرد.   درسال 1880 میلادی  امیر عبدالرحمن خان از سمر قند بازگشت  معززین  پنچشیر به اسقبال او به خان آباد رفتند. امیرعبدالرحمن  همرای  معززین  دوباره به  پنچشیر باز گشتند  و امیر عبدالر حمن خان  درشهر چاریکار اعلان پادشاهی کرد. 

در سال 1880 میلادی غلام حیدرخان در جنگ میوندهمرای محمد ایوب خان  نیز بر علیه انگلیس ها اشتراک کرد.   در سال 1891 الی  1894  میلادی شورش  هزاره جات  با مروت غلام حیدر خان  با قوای  تحت  قیات خود  خاموش کرد. 

غلام حیدرخان درسال 1895 میلادی  با قوای سه هزارنفری   تحت قیادت خود از راه پنچشیر به مناطق کافرستان  حمله کرد و در 1896 میلادی کارفرستان را  فتح کرد و نام او را  نورستان گذاشت و امر عبدالرحمن خان روزی جشن شادی در کابل  پر پا کرد و در همین سال 1896 میلادی در تعین سرحد واخان نیزغلام حیدر خان اشتراک داشت .

غلام  حیدرخان در سال 1906 میلادی فوت کرد وقبرشان  در قریه تاواخ پنچشیر درباغچه نزد منزل اولاده  او می باشد.  خدمات غلام حیدرخان به وطن کرده  با نام ونشان او در جلد سوم سراج التواریخ  درصفحۀ 384 درج است غلام حیدرخان 3  پسرداشت  هریک غلام بهاوالدین خان  , محمد علی خان  و خورد ترین  پسر او همین  سراج الدین خان بود که در وقت وفات غلام حیدرخان  حدود 8 الی 10  ساله بوده و بعد از فوت پدر سراج الدین خان از معاش مستری پدر تاسن بلوغی مستفید شده است. اکثریت زمین های زراعتی تاواخ و قریه خجه رخه از میرزای کالان خان جد بزرگ سراج الدین خان بود وزمین های  قریه خجه را جناب غلام حیدرخان پدر سراج الدین خان از روی اخلاصمند  به حضرت صا حب مجدی عزیز احمد معروف به حضرت پیرزاده باخاطرسکونت دایمی شان در پنجشیر هدیه کرد. وفعلا هم اولاده ای غلام حیدرخان صاحب ملک وجایی زیاد در تاواخ در اخیتا ر خود دارنند.  

 سراج الدین درسال 1896 میلادی  در قریه تاواخ ولسوالی عنابه  پنچشیر تولدشده  و درسن 22 سالگی در حکومت آمان الله خان حاکم ولسوالی خواجه خار ولایت تخار ایفای وظیفه نموده و از آن به بعد بحیث پشوای قوم تا سال 1978  در حلقه حکومتی خدمت به معارف در ایجاد مکاتب پنچشیر نموده است. درسال 1980 سراج الدین خان همرای فامیل به کابل کوچیده زمانی که پنچیشیرساحه جهادومقاومت مجاهدین  قرارگرفت وقریه تاواخ یکی ازقرارگاه مقاومت برعلیه قشون روس بود. 

قرارگاه  روس ها از سال 1981 تا سال 1988 درقریه عنابه پنجشیر موقیعت گرفته بود ودر همین زمان قریه تاواخ از خاطر حملات گسترده ارتش سرخ   از سکنه خالی وساحه جنگ ومقامت احمدشاه مسعودشد. 

  سراج الدین خان درسال 1985  به سن 91 ساله در کابل وفات کرد و قبرشان در کابل ا ست. پسران سراج الدین خان هر یک  دگروال محمد عمرخان , داکتر محمد نعیم خان , انجینر محمد لطیف خان  داکتر یارمحمد خان و انجینر زکریا خان  افسرمخابرات  قوای هوای افغانستان.

داکتر یارمحمد متخصص حفاطت محیط زیست