الـحـاج
امیـن
الــدین
سعـیـدی
– سعید افغانی
جواب سلام
دادن در وقت
نماز
تتبع ونگارش :
الحاج امــیـن الـدیــن » سعـیـدی – سعید افـغــانی«
مدیـــر مطـالعات سـتراتیژیک افغان و
مسؤل مرکز کلتوری دحـــــق لاره- جرمن
دین مقدس اسلام دینی است که جهت حاكم ساختن صلح و آرامش
در جامعه انسانى و نفى دشمنی ها ، كدورت‌ها و كينه‌توزي‌ها و سالم‌سازى محيط
زندگى انسانها شعار ی را برای پیروان خویش پیش کشید ه، که با عام ساختن این
شعار میخواهد روحیه قوی اخوت وبرادری ودر مجموع روابط دوگانه و چندگانه را
بین انسانها تامین نمایند.
از جمله این شعار ، یکی هم « سلام » است
.
مفهوم عام
وکلی که در کلمه «سلام » وجود دارد اینست
که با ذکر این کلمیه میخواهد پیام رابرای جامعه بشری تقدیم که فهم آن اینست
که : شما از دست من در امان هستید .
این پیام عالی در
انديشه دينى مقدس سلام به مفهوم ارسال پيام صلح و آرامش است كه افراد را به هم
مطمئن مي‌سازد تا به يكديگر ضرر و زيانى از بعد جاني، مالى و زبانى و غيره
نرسانند.
پيامبر صلی الله علیه وسلم در یک طرح علمی وانسانی به تعریف فرد مسلمان
پرداخته وفرموده است که «المسلم من سلم الناس من
يده و لسانه» (مسلمان كسى
است كه مردم از دست و زبان او در امان باشند. )
سلام پيش از اسلام
در مورد «سلام » ومفاهیم سلام باید بعرض
برسانم که : از اسلام اصطلاح پر مفهوم مانند «سلام»
وجود نداشت. عربها قبل از اسلا م برای احولپرسی از : اصطلاح «
تحيت » استفاده میبردند ، طوریکه درقرآن
عظیم الشان نيز به عنوان مفهوم ارتباط جمعي به آن این اصطلاح اشاره بعمل آمده
است . ناگفته نباید گذاشت که جنب این اصطلاح تعدادی دیگیری از اصطلاحات هم
مروج بود که ازانجمله از عبارتی مانند : «حياك»
«اهلا و سهلا» «صباح
الخير» «مساءالخير» «نعيمه»
براى برقرارى روابط روزمره در بین عرب ها مورد استفاده قرار میگرفت .
ولی طوریکه که گفته شد : «سلام »
اصلا کلمه‌ای عربی است که
ریشه آن سلم است. این
کلمه زمانی مورد
استفاده قرار میګرد که انسانها به یک دیګر با هم میرسند وبخاطر احترام و
آشنایی با یک دیګر به هم سلام می‌کنند.
گفته میتوانیم که سلام اصلآ کلمه دعایی است،
وقتی کسی به دیگری سلام می‌کند در واقع برای او سلامتی
آرزو می‌کند.
سلام همان گونه كه اشاره شد علاوه بر واژه بودن در درون خود بيانگر فرهنگ، باور و نگرش عميق و كلى نسبت به جهان هستى و زندگى مي‌باشد.
سلام در فلسفه يعني حركت از كثرت به سوى وحدت كه در جامعه دينى برخوردار از مفاهيم ذيل است.
« سلام » يكى از نام‌هاى جلاله خداست. يعنى خدا عامل ارتباط انسان‌هاست و روابط را بايد بر مبناى اعتقاد و ابراز محبت به او شكل داد و رابطه‌اى ارزشمند است كه با خداوند نسبت داشته باشد. طوریکه در قرآن عظیم الشان به این مفهوم چنین اشاره بعمل آمده است :
« هو الله الذى لا اله الا
هو الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن...( سوره حشر آيه 23).
پس در جامعه توحيدى بايد كليه روابط بر مبناى يگانگى خدا باشد ما با سلام
ارتباط برقرار مي‌كنيم و اين ارتباط كثرت جامعه توحيدى را به وحدت تبديل مي‌كند
و نقطه اتصال كثرت خداوند متعال است.
قرآن كريم به عموم مسلمانان تأكيد مي‌كند اگر كسى به شما سلام داد بايد به شيوه
و شكل بهترى او را پاسخ گوييد تا بر اين اساس مسلمانان را به تعميق روابط
اجتماعى ترغيب نمايد.
هرگاه كسى به شما سلام و تحيت گفت شما نيز بايد تحيتى بهتر از آن و يا نظير آن
را پاسخ دهيد زيرا خدا به حساب هر نيك و بدى كاملا خواهد رسيد. (نساء-85)
در دین مقدس اسلام به سلام کردن تاکیدی زیادی بعمل آمده است ، حتی در روایات اسلامی آمده‌است که پیامبر اسلام در سلام دادن نسبت به دیگران پیشی میکرد پیامبر اسلام ، سلام ر ا عامل افزایش دوستی و محبت دانسته به همین منظور سلام دادن به سلام را واجب دانسته است .
اعراب حتی در هنگام خداحافظی نیز با گفتن « سلامٌ علیکم» خداحافظی میګردند .
در قرآن عظیم الشان آمده است « یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه وسلموا تسلیما » خداوند پاک خودش نیز بر پیامبر انش سلام فرستاده ومیفرماید :« سلام علی المرسلین» ، « سلام علی نوح » ، « سلام علی ابراهیم » ، «سلام علی موسی وهارون »
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است كه هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، كه از جانب من ضرری بشما نخواهد رسید. من خیر خواه تو هستم، نه بد خواه و كینه ورز و دشمن.
علماء میگویند که سلام یکی از نام های خداوند است ، سلام تحیت اهل جنت است ، سلام تحیت فر شتګان به هنګام داخل شدن به جنت است ، سلام پیام پروردګار رحمان ورحیم است ، سلام اولین حق هر مسلمان بر مسلمان دیګر است ، سلام کلید شروع هر کلام ونوشته است ، سلام امان نامه از هر ګونه ترس وشری است ، سلام ساده ترین عمل نیک است ، سلام تواضع وفروتنی است ، سلام عامل محبت والفت است ، سلام اظهار صلح ومسالمت است ، سلام او لین تحفه وهدیه دو انسان است ، سلام دعوت به صلح جهانی است ، سلام بر طرف کننده دشمنی ها وکدورت های ګذشته است ، سلام اعلام حضور واجازه برای ورود است ، سلام بهترین کلام برای ورود وخروج است ، سلام کلامی است در زبان سبک ، اما در میزان سنګین ، سلام تنها کلامی است که مخاطب اش مر دګان وزندګان اند ، سلام عامل تعظیم وتکریم است سلام پیام آور انس ، محبت ودوستی است ، سلام عامل تکبر زدایی وخود خواهی است ، سلام کمالی است که ترک آن نشانه بخل وتکبر وانزوا وقهر وقطع رحم است.
از جمله آداب و اخلاق اسلامي كه در قرآن كريم واحادیث نبوی بر آن تأكيد شده، سلام كردن است كه داراي تأثيرات مثبت فردي و اجتماعي و اخلاقي و رواني و فرهنگي فراواني است و رايحه خوش محبت و همدلي و ادب و تواضع را در فضاي جامعه منتشر مي سازد.
در دین مقدس اسلام آمده است که مستحب است کسيکه به سلام آغاز مي کند باید بگويد: « السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ » يعني سلام کننده باید ضمير جمع را استعمال نماید، بادرنظراشت اینکه بالای کسيکه بر وي سلام داده مي شود، يکنفر باشد . در جواب سلام باید گفته شود :«وَعَلَيْكُمْ السَّلاَمُ وَرَحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُهُ، پس واو عطف را بياورد در گفته اش: و عليکم.
در حدیث متبرکه آمده است :
هر گاه یکی از داخل مسجد گردید و ودیدید که مردم مصروف نماز جماعت هستند ،
فقط ذکر و دعا را بخوانید و نيازي به سلام دادن برای مصلین که مصروف نماز
جماعت اند نیست ، زيرا ممکن است گفتن سلام شما که به آواز نسبتآ بلندی صورت
میگیرد ، نباید باعث تشويش نمازگذاران شود . ولی با آنهم که اگر سلام داد
ممانعتی در آن دیده نمیشود .
ولی سوال در اینجا است کسانیکه مصروف نماز خواندن هستند چگونه به جواب
سلام بپردازند .
از احادیث پیامبر صلی الله علیه وسلم طوری معلوم میشود که مکلفیت مصلین که در
حال نماز هستند جواب سلام را شفاهی نه بلکه : نمازگذاران مي توانند کف دست
راست خود را کمي از پشت دست چپ جدا نمايند.
در حدیثی از عبدالله بن عمر -رضي الله عنهما- روايت است : (خرج رسول الله صلي الله عليه وسلم إلي قباء يصلي فيه. فجاءته الأنصار فسلموا عليه و هو يصلي، قال : فقلت لبلال : کيف رأيت رسول الله صلي الله عليه وسلم يرد عليهم حين کانوا يسلمون عليه و هو يصلي؟ قال : يقول هکذا، وبسط کفه وبسط جعفر بن عون کفه، وجعل بطنه أسفل، و جعل ظهره إلي فوق)رواه ابوداود
«پيامبر صلي الله عليه وسلم به قبا رفت تا در آنجا نماز
بخواند، انصار نزد او آمدند و در حالي که پيامبر صلی الله علیه وسلم در نماز
بود بر او سلام کردند (ابن عمر) گويد : به بلال گفتم پيامبر صلي الله عليه وسلم
در حالي که در نماز بود و آنان (انصار) بر او سلام کردند چگونه جواب سلام آن را
داد؟
گفت به اين صورت : کف دستش را باز کرد، جعفربن عون – راوي – هم کف دستش را باز
کرد و کف دستش رو به پايين و پشت دستش را رو به بالا کرد». پایان
جواب سلام دادن در وقت نماز
دین مقدس اسلام دینی است که جهت حاكم ساختن صلح و آرامش
در جامعه انسانى و نفى دشمنی ها ، كدورت‌ها و كينه‌توزي‌ها و سالم‌سازى محيط
زندگى انسانها شعار ی را برای پیروان خویش پش کشید ه، که با عام ساختن این
شعار میخواهد روحیه قوی اخوت وبرادری ودر مجموع روابط دوگانه و چندگانه را
بین انسانها تامین نمایند.
از جمله این شعار ، یکی هم «سلام » است .مفهوم عام وکلی که در کلمه «سلام »
وجود دارد اینست که با ذکر این کلمیه میخواهد پیام رابرای جامعه بشری تقدیم
که فهم آن اینست که : شما از دست من در امان هستید .
این پیام عالی در
انديشه دينى مقدس سلام به مفهوم ارسال پيام صلح و آرامش است كه افراد را به هم
مطمئن مي‌سازد تا به يكديگر ضرر و زيانى از بعد جاني، مالى و زبانى و غيره
نرسانند.
پيامبر صلی الله علیه وسلم در یک طرح علمی وانسانی به تعریف فرد مسلمان
پرداخته وفرموده است که «المسلم من سلم الناس من يده و لسانه»
(مسلمان كسى است كه مردم از دست و زبان او در امان باشند. )
سلام پيش
از اسلام
در مورد «سلام » ومفاهیم سلام باید بعرض برسانم که : از اسلام اصطلاح پر
مفهوم مانند «سلام» وجود نداشت. عربها قبل از اسلا م برای احولپرسی از :
اصطلاح « تحيت » استفاده میبردند ، طوریکه درقرآن عظیم الشان نيز به عنوان
مفهوم ارتباط جمعي به آن این اصطلاح اشاره بعمل آمده است . ناگفته نباید گذاشت
که جنب این اصطلاح تعدادی دیگیری از اصطلاحات هم مروج بود که ازانجمله از
عبارتی مانند : « حياك » «اهلا و سهلا» «صباح الخير» «مساءالخير» «نعيمه»
براى برقرارى روابط روزمره در بین عرب ها مورد استفاده قرار میگرفت .
طوریکه که گفته امدیم : «سلام »
اصلا کلمه‌ای عربی است که
ریشه آن سلم است. این
کلمه زمانی مورد
استفاده قرار میګرد که انسانها به یک دیګر با هم میرسند وبخاطر احترام و
آشنایی با یک دیګر به هم سلام می‌کنند.
گفته میتوانیم که سلام اصلآ کلمه دعایی است،
وقتی کسی به دیگری سلام می‌کند در واقع برای او سلامتی
آرزو می‌کند.
سلام همان گونه كه اشاره شد علاوه بر واژه بودن در درون خود بيانگر فرهنگ، باور و نگرش عميق و كلى نسبت به جهان هستى و زندگى مي‌باشد.
سلام در فلسفه يعني حركت از كثرت به سوى وحدت كه در جامعه دينى برخوردار از مفاهيم ذيل است.
« سلام » يكى از نام‌هاى جلاله خداست. يعنى خدا عامل ارتباط انسان‌هاست و روابط را بايد بر مبناى اعتقاد و ابراز محبت به او شكل داد و رابطه‌اى ارزشمند است كه با خداوند نسبت داشته باشد. طوریکه در قرآن عظیم الشان به این مفهوم چنین اشاره بعمل آمده است :
« هو الله الذى لا اله الا
هو الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن...( سوره حشر آيه 23).
پس در جامعه توحيدى بايد كليه روابط بر مبناى يگانگى خدا باشد ما با سلام
ارتباط برقرار مي‌كنيم و اين ارتباط كثرت جامعه توحيدى را به وحدت تبديل مي‌كند
و نقطه اتصال كثرت خداوند متعال است.
قرآن كريم به عموم مسلمانان تأكيد مي‌كند اگر كسى به شما سلام داد بايد به شيوه
و شكل بهترى او را پاسخ گوييد تا بر اين اساس مسلمانان را به تعميق روابط
اجتماعى ترغيب نمايد.
هرگاه كسى به شما سلام و تحيت گفت شما نيز بايد تحيتى بهتر از آن و يا نظير آن
را پاسخ دهيد زيرا خدا به حساب هر نيك و بدى كاملا خواهد رسيد. (نساء-85)
در دین مقدس اسلام به سلام کردن تاکیدی زیادی بعمل آمده است ، حتی در روایات اسلامی آمده‌است که پیامبر اسلام در سلام دادن نسبت به دیگران پیشی میکرد پیامبر اسلام ، سلام ر ا عامل افزایش دوستی و محبت دانسته به همین منظور سلام دادن به سلام را واجب دانسته است .
اعراب حتی در هنگام خداحافظی نیز با گفتن « سلامٌ علیکم» خداحافظی میګردند .
در قرآن عظیم الشان آمده است « یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه وسلموا تسلیما » خداوند پاک خودش نیز بر پیامبر انش سلام فرستاده ومیفرماید :« سلام علی المرسلین» ، « سلام علی نوح » ، « سلام علی ابراهیم » ، «سلام علی موسی وهارون »
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است كه هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، هم از جانب من آسوده باش و مطمئن، كه از جانب من ضرری بشما نخواهد رسید. من خیر خواه تو هستم، نه بد خواه و كینه ورز و دشمن.
سلام یکی از نام های خداوند است ، سلام تحیت اهل جنت است ، سلام تحیت فر شتګان به هنګام داخل شدن به جنت است ، سلام پیام پروردګار رحمان ورحیم است ، سلام اولین حق هر مسلمان بر مسلمان دیګر است ، سلام کلید شروع هر کلام ونوشته است ، سلام امان نامه از هر ګونه ترس وشری است ، سلام ساده ترین عمل نیک است ، سلام تواضع وفروتنی است ، سلام عامل محبت والفت است ، سلام اظهار صلح ومسالمت است ، سلام او لین تحفه وهدیه دو انسان است ، سلام دعوت به صلح جهانی است ، سلام بر طرف کننده دشمنی ها وکدورت های ګذشته است ، سلام اعلام حضور واجازه برای ورود است ، سلام بهترین کلام برای ورود وخروج است ، سلام کلامی است در زبان سبک ، اما در میزان سنګین ، سلام تنها کلامی است که مخاطب اش مر دګان وزندګان اند ، سلام عامل تعظیم وتکریم است سلام پیام آور انس ، محبت ودوستی است ، سلام عامل تکبر زدایی وخود خواهی است ، سلام کمالی است که ترک آن نشانه بخل وتکبر وانزوا وقهر وقطع رحم است.
از جمله آداب و اخلاق اسلامي كه در قرآن كريم واحادیث نبوی بر آن تأكيد شده، سلام كردن است كه داراي تأثيرات مثبت فردي و اجتماعي و اخلاقي و رواني و فرهنگي فراواني است و رايحه خوش محبت و همدلي و ادب و تواضع را در فضاي جامعه منتشر مي سازد.
در دین مقدس اسلام آمده است که مستحب است کسيکه به سلام آغاز مي کند باید بگويد: «السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ» يعني سلام کننده باید ضمير جمع را استعمال نماید، بادرنظراشت اینکه بالای کسيکه بر وي سلام داده مي شود، يکنفر باشد . در جواب سلام باید گفته شود :«وَعَلَيْكُمْ السَّلاَمُ وَرَحْمَةُ الله وَبَرَكَاتُهُ، پس واو عطف را بياورد در گفته اش: و عليکم.
در حدیث متبرکه آمده است :
هر گاه یکی از داخل مسجد گردید و ودیدید که مردم مصروف نماز جماعت هستند ،
فقط ذکر و دعا را بخوانید و نيازي به سلام دادن برای مصلین که مصروف نماز
جماعت اند نیست ، زيرا ممکن است گفتن سلام شما که به آواز نسبتآ بلندی صورت
میگیرد ، نباید باعث تشويش نمازگذاران شود . ولی با آنهم که اگر سلام داد
ممانعتی در آن دیده نمیشود .
ولی سوال در اینجا است کسانیکه مصروف نماز خواندن هستند چگونه به جواب سلام
بپردازند .
از احادیث پیامبر صلی الله علیه وسلم طوری معلوم میشود که مکلفیت مصلین که در
حال نماز هستند جواب سلام را شفاهی نه بلکه :
نمازگذاران مي توانند کف دست راست خود را کمي از پشت دست چپ جدا نمايند.
در حدیثی از عبدالله بن عمر -رضي الله عنهما- روايت است : (خرج رسول الله صلي الله عليه وسلم إلي قباء يصلي فيه. فجاءته الأنصار فسلموا عليه و هو يصلي، قال : فقلت لبلال : کيف رأيت رسول الله صلي الله عليه وسلم يرد عليهم حين کانوا يسلمون عليه و هو يصلي؟ قال : يقول هکذا، وبسط کفه وبسط جعفر بن عون کفه، وجعل بطنه أسفل، و جعل ظهره إلي فوق)رواه ابوداود
«پيامبر صلي الله عليه وسلم به قبا رفت تا در آنجا نماز
بخواند، انصار نزد او آمدند و در حالي که پيامبر صلی الله علیه وسلم در نماز
بود بر او سلام کردند (ابن عمر) گويد : به بلال گفتم پيامبر صلي الله عليه وسلم
در حالي که در نماز بود و آنان (انصار) بر او سلام کردند چگونه جواب سلام آن را
داد؟
گفت به اين صورت : کف دستش را باز کرد، جعفربن عون – راوي – هم کف دستش را باز
کرد و کف دستش رو به پايين و پشت دستش را رو به بالا کرد».
پایان
بالا
بازگشت