تبريك
وتهنيت گفتن عید
تتبع
ونگارش :
الحاج امین الدین « سعـیـدی-
سعید
افغانی
»
مدیر
مرکز
مطالعات ستراتــیــژیکی افغان
ومسؤل
مرکزفرهنگی د
حق
لاره- جرمنی
تبريك و تهنيت گفتن
یکی
از برجسته
ترين آداب در دین مقدس اسلام بشمار میرود.
یکی از سنن
پیامبر صلی الله علیه وسلم در استقبال از عیدین ( عید فطر وعید اضحی)
همین
است که باید
مسلمانان با یک دیگر در حین احوالپرسی ، مکاتبه ویا تیلفونی
تهنیت و تبریک
عیدین را بوجه احسن انجام دهند. محدثین مینویسند که : صحابه کرام در حین تبریکی
روزه عید به همدیگر می گفتند: « تُقُبِّل الله منا ومنک » . (خداوند عبادات
ما و شما را قبول کند).
در حدیث
از جبیر بن نفیر رضی الله عنه
روایت است که: اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم هنگامی که در روز عید
همدیگر را ملاقات میکردند
به یکدیگر میگفتند:
«
تَقَبَّلَ اللهُ
مِنَّا وَ مِنْک
» (خداوند از ما و شما
قبول بگرداند) (حدیث حسن-
فتح الباری شرح حدیث 952 صحیح
بخاری).
طوریگه یاد
آور
شدیم
تبریک وتهنیت گفتن عید یکی
از آداب
بشری است . بنآ بر مسلمانان است ، فرق نمیکند ، کسانیکه بر گرفتن روزه
استطاعت یافتند وکسانیکه بنابر معاذیری ، نتوانستد روزه ماه مبارک را بجاء
آورند
، تا آداب تبریکی عید را مراعات نمایند .
البته ضروری وحتمی نیست که
درتبریکی گفتن روز عید بصورت حتمی همین لفظ «تقبل
الله
منا ومنک » مورد استفاده قرار گیرد
.
مسلمانان میتوانند کلمات وجملات مشابه وکلمات معمولی را که در زبان
محلی در بین مردم معروف
ومشهور است هم
مورد استفاده قرار دهند، ولی نباید
فراموش کر د که الفاظ وجملات که مورد استفاده قرار میگیرد باید الفاظ وجملات
الفاظ مباح باشد.
مؤرخین
مینویسند: از شیخ الاسلام ابن تیمیه در این باره سوال شد: «آیا تبریک گفتن در
روز عید و آنچه که بر زبان مردم رایج شده که می گویند: « عیدت مبارک » و
الفاظ مشابه آن، اصلی در شریعت دارد یا خیر؟ و اگر اصلی در شریعت دارد چه باید
گفت؟
جواب دادند: «تبریک روز عید و اینکه بعضی از مردم بعد از نماز (عید) در وقت
دیدار به دیگران می گویند: « تقبل
الله منا و منکم » و «
أَحَالَهُ الله علیک» و همانند آن الفاظ، این امر از بعضی از صحابه روایت شده
که آنها آنرا انجام دادند و ائمه (اربعه) از جمله امام احمد و دیگران بر آن
رخصت و جواز داده اند، اما امام احمد گفته: من شروع کننده تبریک به کسی نخواهم
بود اما اگر کسی در آغاز به من تبریک گوید به او جواب (متقابل) خواهم گفت. و
این بدان خاطر است چون جواب سلام و تحیت واجب است، اما آغاز تبریک گفتن (به
مردم) سنت نیست، البته از آن نهی هم نشده است، و هرکس آنرا انجام داد کارش درست
است و هرکس انجام نداد کار او نیز ایرادی ندارد، والله اعلم ( برا
معلومات مزید مراجعه شود به
:الفتاوی الکبری" (2/228).
همچنین شیخ ابن عثیمین مورد استفاده از الفاظ معینی در تبریکی عید میفرمایند
: «تبریک عید جایز است، اما الفاظ مخصوصی ندارد، بلکه هرآنچه در میان مردم رایج
(عرف) است، همان لفظ نیز جایز است بشرطیکه در آن گناهی نباشد».
شیخ ابن عثیمین می افزید : «تبریک عید توسط بعضی از صحابه صورت گرفته است، و
بالفرض که چنین چیزی در بین صحابه وجود نداشته باشد، اکنون این امر (تبریک عید)
از جمله امورات عادی بین مردم است که به آن عادت دارند(
یعنی جزو عادت و عرف مردم
شده است)
که بعضی از مردم در وقت فرا رسیدن
روز عید و اکمال روزه و قیام شب به دیگران تبریک می گویند».
همچنان شیخ ابن عثیمین در مورد : حکم مصافحه (دست دادن) و معانقه (بغل کشی کردن
) و تبریک گفتن بعد از نماز عید طی فتوای فرموده اند که :
«انجام اینها ایرادی ندارد، زیرا مردم آنها را بعنوان عبادت و تقرب الی
الله انجام نمی دهند، بلکه تنها به دلیل عادت و عرف انجام می دهند، و آنرا
نشانه احترام و اکرام می دانند، و مادامیکه عادت
( عرفی) مخالف با شریعت نباشد، اصل بر جواز آن است».( مجموع فتاوی ابن عثیمین"
(16/208-210) .
خلاصه اینکه: مصافحه و یا تبریک گفتن به مناسبت روز عید قربان و عید فطر با هر
لفظی که باشد ، بشرطیکه معنای لفظ گناه نباشد ، جایز است و می توان بصورت شفاهی
یا کتبی یا غیره صورت گیرد وشرع در مورد کدام ممانعتی نمی بیند . زیرا این
اعمال وجهه عبادی ندارند و برگرفته از عرف و عادت مردم است، و در کل تبریک گفتن
نه سنت است و نه مکروه، بلکه مباح است.
نصایح سودمندی
دررابطه به عید:
همانطوریکه
تبریک وتهنیت گفتن حلول عید مبارک برای مسلمانان واجب است ، عید برخی از
اداب دارد که مسلمانان باید آنرا جدآ مراعت فرمایند .
پیامبر صلی الله علیه
وسلم در حدیثی در این مورد میفرمایند
: همانا
پروردگار با عظمت به من وحی نمودند که نسبت به یکدیگر فروتن و متواضع باشید تا
یکی بر دیگری ظلم و تعدی ننموده و فخر و تکبر نورزد. (صحیح مسلم شماره2865).
پیامبرصلی الله علیه وسلم در حدیثی دیگری آنعده از مردانی که خود را شبیه
زنان و آنعده از زنانی که خود را شبیه مردان میسازند،
لعنت نمودند و فرمودند: آنها را از خانههایتان
بیرون کنید. (صحیح بخاری شماره 5547)
پیامبرصلی الله علیه وسلم فرمودند: زنانی که لباسهای نازک میپوشند
و نیمه برهنه به نظر میرسند
و (موی) سرشان ماند کوهان شتر (برآمده) است خودشان منحرف هستند و دیگران را هم
منحرف میسازند،
دوزخیانی هستند که من آنها را ندیدهام،
وارد بهشت نمیشوند
و بوی بهشت به مشامشان نمیرسد.(صحیح
مسلم شماره 2128)
پیامبرصلی الله علیه وسلم فرمودند: بخورید، بنوشید، بپوشید، و به یکدیگر صدقه
دهید اما اسراف نکنید و تکبر نورزید.(حدیث حسن/ابن ماجه شماره 3605)
پیامبرصلی الله علیه وسلم فرمودند: کسی که میخواهد
روزیش وسیع گردد و بقیهی
عمرش پر خیر و برکت باشد باید صلهی
رحم را بجای آورد. و در روایتی قطع کنندهی
(ترک کننده) صلهی
رحم وارد بهشت نمیشود.
(صحیح مسلم شماره 2557ـ2556)
والله
اعلم بالصواب
پایان
گرانو ورونو او خویندو !
کوچنی اختر مو مبارک شه ، روژه
، تراویح ،
ختمونه او لمونمځونه ، طاعتونه او عبادتونه مو قبول شه داختره نیکمرغی ورخی او
شبی
تاسو ته
غواړم
.
برادران وخواهران محترم !
عید سعید فطر را بحضور فرد فرد شما تبریک گفته !
عید تان مبارک ، روزه ،نماز ، تراویح ، ختم قرآن عظیم الشان ، طاعات وعبادت
شما قبول ، روز های خویش وپر سعادت عید رابرای شما تمنا دارم.
بالا
بازگشت