فرهاد خليلی
مهاجرین افغان و مشکلات فراروی آنها در ایران
آوارگی ملیونی افغانها یکی از تراژیدی های غم انگیزی بشریت در قرن بیستم است که با گذشت یک دهه از قرن بیست و یکم بدلیل جنگ های داخلی هنوز پابر جا مانده است.
افزون بر سه دهه است که جمعیت زیادی از مردم افغانستان جدا از خانه و کاشانه و دور از مرز های کشور شان در غربت و آوارگی زندگی را می گذرانند.
آغاز نا بسامانی ها در داخل کشور که بعد از کودتا ی هشت ثور و به قدرت رسیدن حزب دیموکراتیک خلق افغانستان آغاز و با یورش سربازان اتحاد جماهیر شوری فقید به شکل گسترده ای استمرار یافت ، اغلب به کشور های همسایه پاکستان و ایران صورت گرفت که خَیل عظیمی از افغان ها به این دو کشور مهاجر شدند.
اقامت طولانی مدت به و یژه در کشور ایران مقامات ایران را در این اواخر به اقدامات شدید و بی سابقه ای علیه مهاجرین مقیم در ایران واداشته است.
اقامت در بسیاری از شهرستان های ایران برای مهاجرین افغانها ممنوع شده است و افغانها تنها درچند استان (ولایت) محدود اجازه ای زندگی دارند. افغانهای مقیم در ایران تنها میتوانند به شغل های خاصی که از طرف اداره کار و امور اجتماعی کشور ایران مشخص شده به اشتغال بپردازند که همگی شغل های شاق می باشند.
افغانها برای دفاع از کشور و حفظ نام و ننگ و ناموس شان زندگی مشقت بار غرب و آوارگی را انتخاب کردند. اما با یورش به خانه های افغانها بدون هیچ گونه مجوز قانونی این حرمت شکسته شده است.
هجوم به منازل افغانها به بهانه طرد افراد غیر مجاز در ساعات اولیه ی بامداد باتعدادی زیاد از سرباز های و یژه ی نیروی انتظامی این کشور، ضبط اشیأ و ،وسایل با ارزش و دستگیری و انتقال مهاجرین به اردوگاه های مراقبتی که با شرایط ناگوار ضرب و شتم و شکنجه های روحی و روانی همراه بوده است نه تنها شامل افراد فاقد مجوز می شوند بلکه تعداد زیادی از آنهای که دارای پاسپورت و ویزای ایران هستند و یا حتی آنهای که کارت اقامت دارند از جمله اقداماتی بوده که تا حال در جنوب شرق ایران علیه مهاجرین افغانستانی صورت گرفته است.
فشار های بی سابقه تعداد زیادی از افغانها را واداشته تا از طریق راه های پر خطر خود را به قاچاقچیان انسان سپرده تا شاید پس از طی مسیری که به مرگ بسیاری ها می انجامد در فرجام زندگی بهتری را در یکی از کشور های اروپایی یا استرالیا آغاز نمایند.
اما آنچه جمهوری اسلامی را به اقدامات شدید علیه مهاجرین واداشته است.
رژیم جمهوری اسلامی که دوره ی سختی از حیات سیاسی و اقتصادی سی و چهار ساله اش را می گذراند مورد تحریم های بی سابقه ای از سوی غرب شده است کاهش ارزش پول ملی این کشور در مقابل دالر ایالات متحده ی امریکا مشکلات فراوانی را بر ای این کشور فراهم آورده است.
همسویی دولت افغانستان با ایالات متحده ی امریکا و بستن قرار داد استراتیژیک با این کشور که بر مبنای آن نیرو های نظامی ایالات متحده می تو انند برای مدت طولانی در این کشور بمانند مقامات ایران را به این واداشته تا فشار های بیشتری بر مهاجرین افغان مقیم در ایران اعمال نماید.
از جانب دیگر حظور مهاجرین افغان در ایران و پاکستان همواره زمینه ی مناسب فشار بر دولت افغانستان بوده که دولت ناگزیر از برخی از اقدامات مخرب این دو کشور در قبال افغانستان چشم پوشی کرده است.
زندگی برای افغانها در ایران روز به روز مشکل تر میشود که دولت افغانستان بایست در قبال جمعیت کثیری از اتباع خود احساس مسؤلیت داشته باشد.
از طرف دیگر حظور افغانهای مهاجر در پاکستان و ایران زمینه ای سرباز گیری و شستشوی مغزی برخی از جوانان مهاجر وطن را توسط گروه های تروریست فراهم ساخته است چنانچه امروز گروه های وابسته و همکار با القاعده و طالبان در شهرستان های که تعداد زیادی از افغانها در آنجا مقیم اندفعالیت دارند که حوادث اخیر ولایت زرنج شاهد این گفته است. ناگفته پیداست که اغلب عملیات انتحاری در داخل کشور در خارج از مرز های افغانستان سازماندهی شده است. بنا بر این حظور مهاجرین در این دو کشور همسایه برای صلح و ثبات افغانستان فوق العاده خطرناک بوده و لازم است دولتمردان کشور زمینه ای بازگشت تدریجی این مهاجران را به کشور هموار سازد.
اما نباید از ایران و ایرانی نالید،آنانی که در بستر سرخ آرمیدند نه برای نام که برای استراد استقلال و آزادی رزمیدند باعث غرور هر افغان آزاده و صلح طلب است. آنانی که ضمیر و وجدان شان در خدمت اجانب و دشمنان افغانستان بوده شیفته نام و بانک و تانک بودند و برای بدست آوردن قدرت هزاران انسان را کشتند ملیون ها مرد و زن و پیر و جوان این مرز و بوم را رهسپار دیار غربت نمودند و کشور را به ویرانه ای مبدل ساختند و زمینه ای ظهور یکی از تاریک ترین ارتجاعی ترین و نادان ترین گروهی را فراهم ساختند که تاریخ وطن از نام بردنشان ننگ دارد عاملان اصلی تراژدی مهاجرت و بی وطنی بی پایان هزاران هزار هموطن درد کشیده وستم دیده ی ماست.