داکتر سخی اشرف زی سیدکاغذ
چپاولگران ورهزنان فرهنگی
تقریباً دوهفته قبل نمایندگان شورا در بحث روی قانون تحصیلات عالی درمورد کلمه "دانشگاه" و"پوهنتون" تنش های لفظی وحتی فزیکی در گرفت که منجر به تصویب نشدن قانون تحصیلات عالی گردید وهمچنان در روز 24 جون, 2013 با زهم در بخش تعریف وتفسیر " حفظ مصطلحات ملی " در مورد کلمه " دانشگاه" و "پوهنتون" درمجلس شورا بحث برانگیز شد .
دانشمندان وآگاهان زبان معتقد اند که در میان وطنداران ما حساسیتی نسبت به کاربرد زبان های فارسی وپشتو وجود نداشته تازمانی که دولت این حساسیت ها را بوجود نیآورده ونظر به تجارب گذشته روش های غیرمسئولانه حکوما ت سابق حساسیت های قومی وزبانی را عمداً بوجود آورده ومداخله دولت در بخش زبانها نزد مردم حساسیت برانگیز وتضاد های قومی وزبانی را دامن زده است .این سیاست ها ی خام زمام داران سابق وحتی امروز اتحاد ملی مارا خدشه دارساخت وباعث آن شد که مردم از روش سیاسی حکومات عقده گرفته وبه مقاومت پسیف درزبان پشتو شروع کردند که در اثرآن یک احساس منفی بین فارسی زبانان واقوام پشتون ایجاد شد .
بائیست تذکر داد که ما صدها دانشمند پشتو را میتوان نام ببریم که بی آلایشانه خامه خودرا نتنها در خدمت زبان پشتو بل به خدمت زبان فارسی قرار داده اند وآثار مهمی از خود بجا گذاشته اند ونگفته اند که این وآن واژه کلمات بیگانه است ودو شاعرارزنده رحمان بابا وخشحال خان ختک شاعران بلند پایه در زبان پشتو خدمات برجسته انجام داده اند وحتی رحمان بابا دانشمند بی تعصب زیادتربه فارسی شعر گفته نسبت به پشتو وما فارسی زبانان آرزو میکنیم که برادران پشتوان ما برای ارتقای سویه ادبی وشعری زبان پشتو صد ها رحمن بابا ها وختک ها پرورش دهند وزبان پشتورا منبع وموخذ تحقیقات علمی وادبی معرفی وبه غنای فرهنگی افغانستان بیآ فزایند که متاسفانه برداران پشتون ما هیچ کاری را برای توسعه زبان پشتو انجام نداده اند . بائیست به شهروندان بدون مداخله دولت آزاد گذاشته شوند که نظربه سلیقه شخصی هرکلمه ائی را که به آن احساس راحت میکنند بکار ببرندمانند دانشگاه ویا پوهنتون وبائیست توسط یک نظرخواهی عمومی به شهروندان یک ولایت حق داده شد که آیا حاضر به تغیر نام شهر ودیار شان استند یا خیر ؟ نه اینکه دولت بازرو گوئی وبطور یک جانبه نام یک شهر را تغیر میدهد که مثال معروف آن سبز وار است که از جانب دولت شیندند نام گزاری شد . ما انتظار آنرا داریم که چه وقت لشکر گاه کلمه بیگانه اعلان خواهد
حق مسلم برادران پشتون است که درتوسعه و تعمیم زبان پشتو جد وجهد کنند لیکن نه به منظور تضعیف زبان فارسی وتضعیف زبان فارسی در حقیقت تضعیف زبان پشتو است برای آنکه بیست و پینج فیصد کلمات پشتو واژه های فارسی است وگذشته از آن کلمات ترکی , مغولی , اردووسانسکرت درزبان پشتو جاگزین شده است .
وطنداران محترم, " وقتی ما از افغانستان هستیم باید به هر گوشه افغانستان , به اقوام افغانستان به همه زبان های افغانستان به فرهنگ , رسوم وعنعنات پسندیده همه مردم افغانستان ازهر ولایت ودرهر بخشی از افغانستان که زندگی میکنند باید احترام داشته باشیم واگر اینطور نباشد مغایر اصول وطنخواهی است" 1 .
امروز هم یک تعداد از زورگویان بدن اندیش میخواهند که بین فارسی زبان وپشتو زبانان کشور ما مانند زمان های سابق یک تفرقه ایجاد کنند وبه این ترتیب اقوام افغانستان را بجان هم بیاندازند ویکی از این تفرقه اندازان آقای کریم خرم عضو حزب اسلامی گلبدین حکتیار است که تقریباً چهار سال قبل به حیث وزیر اطلاعات وکلتور کلمات ناب فارسی را مورد تاخت وتاز قرارداد وسعی کرد که کلمه "کلتور" را جانشین کلمه " فرهنگ " که واژه اصیل زبان فارسی دری است بسازد و خودرا به حیث "چپاولگرفرهنگی " در جامعه ما معرفی نمود . کلمه " فرهنگ ", "دانش "و دانشگاه در شعر ادبای حکیم ناصر خسرو قبادیانی بلخی وحکیم سنائی بارها بکار رفته وحتی در ادبیات کلاسیک پشتو کلمه فرهنگ استفاده شده ست .
درخت تو گر بار" دانش " بگیرد بهزیر آورد چرخ نیلوفری را (ناصر خسرو بلخی )
توانا بود هرکه دانا بود ز "دانش " دل پیر برنا بود (فردوسی )
کلمه "گاه" جای , محل و مقر را افاده میکند. ویک تعداد قوم پرستان واژه دانشگاه را کلمه بیگانه در زبان فارسی یاد نموده .بطور قهر آمیز لغات وکلمات فارسی را برچسپ ایرانی زده وبصورت قهر آمیز بنام "هجوم خزنده کلمات ولغات در فارسی تذکرداده وآنرا یک نوع امپریالسم فرهنگی میدانند و در حالیکه این منقدین در مورد توسعه زبان فارسی ویا پشتو کاری را از پیش برده نتوانسته اند وحتی ما متاسفانه قادر به این نیستیم که از افتخارات وارزش های تاریخی خود دفاع کنیم از سهل انگاری وبی تفاوتی وسطح دانش ملت ما بوده که نتوانستیم از افتخارات تاریخی خود توسط نوشته ها, تحقیقات وکاوش های علمی دفاع کنیم وحتی به ارزش های تاریخی خود اتحاد نظر نداریم .
یک مقوله معروف است :"کسی که حقیقت را نمیداند وبر ضد حقیقت بپا می خیزد نادان است وکسی که حقیقت را میداند وبرضد حقیقت بپا می خیزد تبهکار است .
با تاسف حکومت آقای کرزی تا کنون هیچ گامی را برای توسعه وتعمیم زبان فارسی ویا زبان های دیگر برنداشته است واین مسئولیت یک حکومت است که برنامه منظمی را برای تقویه زبان ها بطور عادلانه روی دست بگیرد وقانون اساسی حکومت را موظف ساخته است که در راه تعمیم وتوسعه زبان های ملی افغانستان سعی به خرچ داده واز تنش های لفظی وزبانی بکاهد ویک سیاست متوازن را دربخش زبان های ملی افغانستان تعقیب کند وجد وجهد کند که یک آشتی ملی , مسامحه, برابری واحترام متقابله به فرهنگ وزبان دربین فارسی زبانان واقوام پشتون ایجاد شود واتحاد ملی تقویه گردد ودر غیر آن افغانستان به حیث یک ملت کثیرانژاد دربخش زبان وفرهنگ بازنده خواهد بود.
زبان فارسی را نمیتوان توسط زورگوئی وبطور قهر آمیز توسط زبان پشتو تعویض نمود برای آنکه زبان فارسی توسط دوصد ملیون در پینج کشور آسیای میانه صحبت میشود وزبان فارسی بخصوص در افغانستا ن پیش تاز دیگر زبان ها است , گرچه به چالش ها وناملایمات بیرون مرزی ودرون مرزی روبرو است ولی امروز گنجینه واژه ای فارسی با آمدن نیمه دیموکراسی , آزادی رسانه ها وخدمات انترنتی کشورهای همزبان راباهم نزدیک ساخته و تعمیم و توسعه زبان فارسی درمنطقه آسیای میانه روبه افزایش است وکاربرد گسترده نسبت به دیروز دارد ودرافغانستان زبان فارسی به حیث یک زبان ارتباطی بین اقوام افغانستان برگزیده شده ودرمیان وطنداران ما اتحاد وهمبستگی را تقویت میکند.