بزرگداشت از مورخ نامدار کشور فيض محمد کاتب در لندن
سراج التواريخ-ميرزا فيض محمد كاتب هزاره
جلد اول ودوم
http://dlib.nyu.edu/cgi-bin/adl01/displayBkThumbs01_0411.cgi?book=sira0102
جلد سوم
http://dlib.nyu.edu/cgi-bin/adl01/displayBkThumbs01_0411.cgi?book=sira03
انجمن فرهنگ و هنر افغانستان مقيم لندن به تاريخ ٢٤ اگست سال جاری برای اولين بار در خارج از افغانستان محفل با شکوهی را در تالار مرکز اسماعيله به مناسبت هفتادو پنجمين سالروز وفات فيض محمد کاتب مورخ نستوه و برجستهء كشور برگذار نمود. محفل با شرکت عدهء کثيری از شخصيت های علمی ، فرهنگی و اجتماعی کشور مقيم بريتانيا به ساعت ٢ بعد از ظهر به گردانندگی آقای بشير سخاورز شاعر و نويسنده شناخته شده کشور آغاز يافت. در ابتدا آقاى فقير ميوند، مسوول و بنياد گذار انجمن فرهنگ و هنرافغانستان سخنان چند پيرامون شخصيت فيض محمد کاتب اين تاريخ نويس بلند بالا تاريخ معاصر افغانستان و همچنان ضرورت داير نمودن چنين محافل در شرايط کنونی که سخن از ساختار آينده افغانستان و انتخابات در افغانستان ميباشد ابراز داشتند و بعدا از آقاى سخاورز خواهش كرد تا گردانندگى برنامه را به عهده گيرد. آقای سخاورز سخنانش را با اظهار خوش آمديد از مهمانان آغاز نموده و مختصراً پيرامون ضرورت بزرگداشت از شخصيت های ملی، تاريخی وتجدد طلب کشور نظير فيض محمد کاتب به ويژه در شرايط کنونی که بحث جايگاه شخصيت های ملی در صدر گفتمان ملی در آستانه انتخابات قرار دارد، صحبت نمود. سپس آقای سخاورز برنامه کاری محفل را که شامل سخنرانی های دانشمندان ، وقفه برای غذا و نمايش فلم در نظر گرفته شده بود به سمع اشتراک کننده گان محفل رسانيد.
نخستين سخنران محفل آقای محمد ابراهيم ارغوان بود که پيرامون زندگی، آثار و جايگاه کاتب در تاريخ معاصر افغانستان صحبت نمود. او همچنان ديدگاه های برخی دانشمندان افغانستان شناس روس پيروان کاتب را روشنی انداخت.
سپس رشته صحبت به داکتر مجاور احمد زيار استاد شناخته شده زبان و ادبيات پشتو سپرده شد. آقای مجاور احمد در ضمن ارج گذاری به نقش و جايگاه کاتب در تاريخ معاصر افغانستان بيشتر سخنانش را پيرامون بحث واژه های افغان و افغانستانی متمرکز نمود. به نظر آقای زيار واژه افغانستانی بجای واژه افغان درين اواخراز طرفی برخی هموطنان اينجا و آنجا بکار برده می شود که با حقايق تاريخی افغانستان مغايرت دارد.
سخنران سوم آقای شهسوار سنگروال بود.
گردانندگى بخش دوم محفل بعد از صرف غذا توسط آقای فقير ميوند مسوول انجمن فرهنگ و هنر افغانستان در لندن که به ابتکار و زحمات موصوف اين يادبود براه انداخته شده بود، برای مدتی کوتاهی ادامه يافت. اولين سخنران اين بخش برنامه آقای بشير سخاورز بود که مقالهء را تحت عنوان" قلم تأريخ در زير ساطور سانسور" برای حضار پيش کش نمود. آقای سخاورز بخشی سخنانش را پيرامون دشوارى هاى تأريخ نويسى در زمان ديكتاتورى متمر کز نمود. همچنان موصوف شباهت های روشهای ديکتاتوری عبدالرحمن خان در اواخر سده نزدهم و پولپوت ديكتاتور کمبوديا را در سده بيستم برشمرد.
سخنران ديگر آقای محمد آصف خرمی يکی از فعالان فرهنگی و دپلومات سابق کشور بود كه مقاله را تحت عنوان اهميت تاريخی تجليل از بزرگمردان تاريخ کشور ما تقديم حضار نمود. آقای خرمی مطالعه و آشنايی تاريخ افغانستان را يک نيازملی می داند. چنانچه با تائيد به گفته جواهر لعل نهرو آقای خرمی می گويد کسانيکه تاريخ خود را نمی دانند به ناچار آنرا تکرار خواهند نمود که متاسفانه افغانها اغلباً آنرا تکرار می نمايند.
همچنان آقای داکتر سيد اکبر زيوری سکرتر فرهنگی سفارت کبرای افغانستان در لندن به نمايندگی از سفارت افغانستان سخرانی نموده وارج گزاری ازکارنامه های شخصيت های ملی کشور نظير فيض محمد کاتب را در خارج از کشور با اهميت دانسته و آنرا دين ملی وطنپرستان و آگاهان کشور ناميد.
آقاى حبيب اله جانبدار در مورد اينكه چرا برگذارى از چنين شخصيت ها ارزش تأريخى دارد، روشنى انداخت.
آ قای عبداله اکبری سخنران ديگرى بود که پيرامون" تاريخ،فيض محمدکاتب و نسل امروز" صحبت نمود.
همچنان پيام های که توسط برخی دانشمندان و فرهنگيان شناخته شده افغانستان كه از کشور های مختلف عنوانی محفل ارسال شده بود توسط داکتر هارون اميزراده بگونه موجز خدمت حضار تقديم شد.
قابل ياد آوريست که متن اصلی سخنرانی ها و پيام ها در ويژه نامهء انجمن فرهنگ و هنر به چاپ می رسد.
در آخر پيام درگذشت ليلا صراحت روشنى شاعر گرانمايهء كشور به اطلاع اشتراك كنندگان رسانيده شد و تصوير اين شاعر ارجمند بروى پرده آمد. مدعويين به پاس احترام از جا برخاسته و براى لحظهء سكوت اختيار كردند.
محفل به ساعت ٥ عصر به وقت لندن پايان يافت.
پيام های ارسالی
محترم داکتر اکرم عثمان( ملا فيض محمد کاتب پدر تاريخ معاصر افغانستان)
محترم شهرستانی( فيض محمد کاتب مرجع بزرگ مورخين افغانستان)
محترم لطيف ناظمی( کاتب را به حق بيهقی روز گارش خوانده اند)
محترم رسول رهين از شوارای فرهنگی افغانستان در سويدن (فيض محمد کاتب تاريخ نگار واقعيست)
محترم صبورالله سياه سنگ( تاريخ نگاری در غبار تاريخ)
محترم دولت آبادی
محترم نصير مهرين ( تاريخ نگار نستوه)
محترم محمد شريف سعيدی( کاتب حقيقت تاريخ)
محترم داکتر امير په آسترياکی (د افغانستان د بيا ودانو لو مرستی ټولني مشر) «فيض محمد کاتب» نه يوازی يو ستر علمی، بلکه يو لوی سياسي شخصيت هم ڰڼل کيږی او دلومړنيو مشروطه خواهانو په ډله کی راځی.
بالا
بازگشت