انتخابات ماه اكتوبر 2004 رياست جمهوري
يك آزمون بزرگ
به تاريخ 28 ميزان 1383 شمسي مطابق نهم اكتوبر سال 2004 ميلادي انتخابات رياست جمهوري افغانستان برگزار مي گردد. قرار است براي اولين بار در تاريخ افغانستان رئيس جمهور و دو تن معاونان وي از طريق رأي گيري سري و مستقيم انتخاب شوند. علي رغم مشكلات، موانع و كاستي ها، انتخابات متذكره، اولين نمونه اي خواهد بود در تعميم و تمرين دموكراسي در كشور بلاكشيدهء ما افغانستان براي انتخاب عالي ترين ارگان رهبري دولت كه براي بار نخست زمينهء اشتراك تمام اتباع كشور در انتخاب رئيس دولت بصورت مستقيم ميسر مي گردد.
در نتيجه توافقات كنفرانس بين المللي بن در دسامبر 2001 ميلادي جامعه بين المللي تحت رهبري سازمان ملل متحد متعهد گرديد تا افغانستان بعد از سقوط ژريم طالبان را به خاطر ختم جنگ داخلي و اعاده صلح، ايجاد دولت مركزي، برقراري امنيت و ثبات، آغاز بازسازي كشور جنگ زده كه طي حدود يك ربع قرن جنگ به ويرانه اي مبدل گرديده، تأمين دموكراسي و ايجاد نهاد هاي جامعه مدني كمك و ياري رساند.
تدوير لويه جرگه هاي اضطراري و قانون اساسي، تعيين زعيم دولتي و اعضاي حكومات موقتي و انتقالي، تصويب قانون اساسي و قوانين مطبوعات، احزاب سياسي و انتخابات، آغاز بازسازي كشور در عرصه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، نظامي وغيره، روندي است مطابق مطابق فيصله هاي كنفرانس بن. با تاسف بايد اذعان داشت كه طي تقريباً سه سال گذشته دولت انتقالي و منسوبان آن نتوانستند و يا نخواستند به برخي از تعهدات و وظايف خويش جامه عمل بپوشانند، كه بعضي از اين فروگذاشت ها عمدي و خلاف فيصله هاي بن بشمار مي روند.. عدم موفقيت در خلع سلاح گروپ هاي مليشه اي، ادامه حاكميت تفنگ و تفنگ سالاري، گسترش دامنهء كشت، توليد و تجارت مواد مخدر، استفاده نا مطلوب از كمك هاي بين المللي و كشور هاي كمك كننده، عدم موفقيت در ايجاد ادارهء سالم دولتي و ايجاد نهاد هاي دموكراتيك بخشي از فهرست وظايف انجام نيافتهء بوده مي تواند.
انتخابات رياست جمهوري و پارلمان افغانستان كه مي بايست مطابق جدول زماني توافقات كنفرانس بن، هژده ماه بعد، يعني در ماه مي 2004 م برگزار شود، نسبت نبود شرايط مساعد- عمدتاً مشكل امنيتي، ادامه حاكميت تفنگ سالاري و فقدان تسلط حكومت مركزي در ولايات و عدم آمادگي لازم، انتخابات رياست جمهوري براي چهار ماه، يعني اكتوبر 2004 و انتخابات براي پارلمان افغانستان براي بهار آينده به تعويق افتيد.
مطابق قانون انتخابات تعداد زيادي از داوطلبان نامزدي مقام رياست جمهوري آمادگي خود را براي پيشبرد كارزار انتخاباتي نشان دادند. از جمله هژده تن شرايط نامزدي را بدست آوردند و مبارزات انتخاباتي خويش را برطبق قانون به راه انداختند. در ميان نامزدان رياست جمهوري طيف مختلف گرايش ها و شعار هاي انتخاباتي، اعم از سياسي، قومي، زباني وحتي مذهبي به مشاهده مي رسد.
كمپاين انتخاباتي رياست جمهوري همانطوري كه در ارتقأ سطح آگاهي و اعتماد به نفس مردم و باور آنها در تعيين سرنوشت كشور خويش نقش عمده داشته مي تواند، همچنين فرصتي است مساعد در بسيج شخصيت ها، نهاد ها و سازمان هاي دموكراتيك در جهت ايجاد يك پلاتفرم مشترك سياسي- انتخاباتي در سمت و سو دادن به روند انتخابات بخاطر ايجاد يك دولت خدمت گذار و متعهد به مردم افغانستان به نفع صلح، دموكراسي، قانونيت و عدالت اجتماعي، تسريع پروسه بازسازي، ايجاد اداره سالم فارغ از هرنوع آلودگي چون اختلاس، رشوت، مبارزه در راه جلوگيري از كشت، توليد و تجارت مواد مخدر، كار تشديدي در زمينه گسترش حاكميت دولتي سرتاسري و پايان بخشيدن به حاكميت تفنگ و تفنگ سالاري، تعميم آزادي هاي مدني، منجمله آزادي بيان، نشرات، تشكيل احزاب و انستيتوت هاي اجتماعي و سياسي وغيره. با تاسف عده اي از نامزدهاي رياست جمهوري در عوض ارايه برنامه ها و مشي روشن، بيشتر به شعار هاي مقطعي و تحريك كننده به نفع گروپ، قوم، زبان و مذهب معين پرداخته اند كه خود عامل ديگري در تخريش و تخريب هرچه بيشتر وحدت ملي صدمه ديدهء كشور شده مي تواند.
نامزدان رياست جمهوري و تيم هاي انتخاباتي آنها بايد چنان خطوط سياسي ارايه نمايند تا مصالح عالي كشور را در جهت تحكيم وحدت ملي، استقلال و تماميت ارضي، حقوق و آزادي هاي سياسي، اقتصادي، اجتماعي، انكشاف فرهنگ و اقتصاد جامعه نه تنها در مقطع دوران رياست جمهوري آينده، بلكه در دورنماي رشد و انكشاف جامعه نيز در برگرفته بتواند. ارايه چنين برنامه ها، بخصوص در مرحله آغاز دموكراتيزه شدن جامعه حيثيت چراغ رهنمايي را دارد كه ملت عقب نگهداشته شدهء افغان را از كاروان تمدن بشريت به سمت سعادت ، آرامي، پيشرفت و شكوفايي رهنمايي كند.
انتخابات رياست جمهوري ماه اكتوبر با تمام حساسيت و اهميت خود، پروسه اي است مقطعي وگذرا . براي كسب آرأ مردم نبايد از شيوه هايي استفاده كرد كه مشكل تاريخي فعلي وطن را براي مدتهاي طولانيي ديگر طولاني تر ساخت و بجاي كسب نام نيك، بدنامي كمايي كرد.