خو شه چین         

 ما لک حقیقی جغر ا فیا ی سیا سی و طبيعی کشور خو د مر د م ا فغا نستا ن ا ست

 گذ شته ها ی  خیلی ها د و ر ا فغا نستا ن را  تا ر یخ نو یسا ن ما تشر یح دا ده ا ند ، تکرا ر آ ن را  د را ین جا ا ضا فی میدا نم . فقط ر وی یک سلسله مسا یل تما س گر فته میشود، که ما را به سو ی و ا قعیت ها ی ر هنما یی نما ید ، که مرد م ما و جا معه جها نی همین ا کنو ن با آ ن د ست به گر یبا ن ا ند .

د رین رو ز ها ، با زا ر مبا رزه  با مو ا د مخد ره  گر م ود ا غ ا ست . همه جرا ید ، ا خبا ر و رو ز نا مه ها را ، و تریبیو ن ها ی را دیو و تلو یزیو ن را به خود ا ختصا ص دا ده ا ند .

فقط همه کس  د ر فکر چا ره آ ن ا ند که چطو ر شو د ا زین آ فت جها نی  بشریت نجا ت پیدا نما ید .

                          " کجا کا ری کند عا قل ، که با ر آ رد پشیما نی"

                   و یا ( ا نگشت کی ، به سو ی کی، جر مش، به گردن کی )

               ( ذهر ما ر را زهر ما ر د وا ا ست ، نه ز هر غند ل)

ا گر پا لیسی میکر ها ی ا مر یکا ، نتا یج بعد ی کا ر خو د را خو ب می سنجید ند ، با ند گرو پ ها ی بنیا د گرا یی را ا یجا د نمیکر دند، و برا ی آ نها میدا ن ها ی  و سیع فعا  لیت را آ ما د ه نمی سا ختند ، کشو ر پا کستا ن را  به حیث منا سبترین جا ها ا نتخا ب نمیکر دند ، ورزیده ترین مر بیو ن را برا ی تر بیت آ نها انتخا ب نمیکر دند ، تما م مجر مین  جنا یی و قا تلا ن حر فه ا ی به تعدا د ( 65000) نفررا ا ز زندا ن ها ی کشو ر ها ی عر بی  بیر و ن  نمی کشید ند ( ا ز شخصیت ها ی فرا ری وقا تلین ، دا را ی دو سیه ها ی جنا یی ا فغا نها ا نسا نها ی د رنده خو به و جو د نمی آ و رد ند ) د ر مجمو ع آ نها را برا ی حمله و یا سا قط سا ختن  نظا م سیا سی کشو ر ، د ر ا فغا نستا ن و پا کستا ن روا ن نمی کر د ند . منا بع سر شا ر ما لی و لو ژ یستیکی را برا ی آ نها مهیا نمی گر دا نید ند، با لا خره ا یا لا ت متحده ا مر یکا بهتر ین محل برا ی ا نتقا م گیری ا ز ا تحا د شو روی ا فغا نستا ن را ا نتخا ب نمی کر د.

ا گر ا تحا د شو ر وی و قت ( د کتو رین نظا می و سیا سی آ ن ) مو قعیت جیو پو لیتیک ا فغا نستا ن را مد نظر می گر فتند ، حسا سیت ها ی کلتو ری و فر هنگی و مذ هبی مر دم ا فغا نستا ن را مد نظر می گر فتند ، پا را ا ز گلیم خو د فرا تر نمی گذا شتند ، رو ند ا نکشا فا ت کند و غیرمحسو س را  د ر کشو ر ما ا خلا ل نمی کر دند ، زمینه سا ز کو د تا ها ی  د و مر حله ا ی ( 26 سر طا ن 1352 و 7 ثو ر 1357) د ر ا فغا نستا ن نمی  شد ند ، سر ا نجا م قشر رو شن فکر ا فغا نستا ن را ( بد و ن آ ما د گی قبلی ) د ر معر که د ر گیر نمی سا ختند ، بعد ها خو د به ما نند ،( تشله د رین چقری لو ر نمی خو رد ند خور دند )  د ر تصمیم گیری همه مسا یل ا فغا نستا ن ، به حیث مهره ها ی ا صلی ا فغا نستا ن خو درا جا نمی ز د ند ، و شخصیت ها ی دا خلی  در تصمیم گیری ها ، نقش فر عی را با زی نمیکر دند ، چطو ریکه ( همین ا کنو ن سفا رت ا یالا ت متحده ا مریکا ، تعین کننده تما م سیا ست ها ی دا خلی و خا ر جی کشو رما را به عهد ه دا رند و تصا میم پس پرده ا ز زیر ریش مرد م ، خر سوا ر عبو ردا ده میشوند ) همه ا طا ق ها ی د و ستی ا فغا ن شو ر وی به ا طا ق ها ی د شمنی تبد یل نمی گشت .

ببینیم ، حر یف ها ا ز سا ل ها ی قبل با هم دیگر آ شنا بو دند ، د ر بسیا ری مو ا رد  خطر ها ی  بین ا لمللی همد یگر را کمک کر دند ، بهترین نمو نه  د رجنگ جها نی د و م است که آ ن و قت د و ستا ن یک دیگر بو دند ، بعد ها رو ی منا فع  در رو یا رو یی همدیگر قرا ر گر فتند  و خو ا ستند که برا ی ضعیف سا ختن حر یف پر قد رت ا ز وسا یل  گو نا گو ن ا ستفا د ه نما یند .

شو رو ی  قصدآ د ر ما جرا ی ا فغا نستا ن  کشا نیده شد  و مر دم ا فغا نستا ن را د ر مجمو ع همه طرف ها ، به ما نند ( نمد ) د م شمشیر ا ستعما ل گردید ند .

کنو ن آ تش د ر گر فته ا ست ، حر یف با ید که حر یف را مصر وف  نگه دا رد ، و به مر ض تد ریجی ا ز بین ببرد . د رین جا یک کمی تو قف میکنیم  بعد ا ز تبصره بر میگرد یم .

تبصره ها جر یا ن دا رد که چطو ر مو ا د مخد ره را ریشه کنیم ، کشت جا یگزین کو کنا ر را با ید در یا فت تا د هقا نا ن متضر رنشو ند .  مزا رع کو کنا ر ا ز طریق هو ا سم پا شی نگر د ند ، با ز هم تبصره صو رت می گیر د ، کا رها ی معا د ل برا ی د ها قین در یا فت کر د و غیره .

یک کمی د قت : د رهمین حو زه لر و بر، بعد ا ز بو جو د آ مد ن پشتونستا ن ، عده ا ز خا ن ها عر ض ا ندا م کر دند که مثل د هل د و سره بو د ند ، آ نها هیچ گاه حا ضر نمی گرد ند  که ا ز مو قف کنو نی خو د بگذرند . آ نها با ید خا ن با شند ، مر دما ن تحت سا حه و نفو ذ شا ن  به حیث برده ا ز ا و شا ن ا طا عت نما یند. آ نها د ر هر معا دلا ت سر حد ی و معا ملا ت  کو شش کر ده ا ند که پو ل فرا وا ن را به د ست بیا و رند ، د ر تما م معا ملات، تجا رت ، قا چا ق ا ین طرف و آ ن طرف دخیل ا ند.  د ر قا چا ق  ا شیا ی قیمتی و تا ریخی ا فغا نستا ن نقش ا و لی را دا شته ا ند . درین جا ی شکی نیست که د ر تو رید و قا چا ق مو ا د مخد ره نسبت به هر یک دیگر د ست با لا را دا رند . این مر دما ن متنفذ هر د و طرف ، فقط تا و قتی به حما یه د و لت ها ی مطبو ع شا ن بر می آ یند که منا فع خو بتر به د ست آ و رند .

د ر زما ن حا کمیت حزب و طن ، عده ای ا ز شخصیت ها ی قریب به د ست ا ول ، د ر زد و بند ها ی سر حد ی بزر گترین سرما یه را حیف و میل کر دند .

کنو ن گا و شیری دو با ره چو چه کرده ا ست ، دررا بطه به کشت جا یگزین کو کنا ر ا ز طریق ا نجو ها و غیره منا بع با ا عتبا ر می خواهند  که پو ل هنگفت را به د ست بیا و رند ، و ا ین پرو ژه دا رد که به مشکل موا جه شو د و د هقا نا ن ، فقیر و فقیر تر شو ند .

مخا لفت ها و د شمنی ها به جا یش ، محفو ظ ، ا گرد ر جا ی زلزله بو قو ع می پیو ند د   همه مو سسا ت خیر یه جها نی و کشو ر ها ، د ست به کا ر میشو ند ، فضا و زمین را ، همهمه و هلهله می پیچا ند   

 " گا له، خو رده، سیم ، سیمک        ده ، بلا، ما ند، بو د نه "                                 

" ا یو گگ ،  لا ف  ، میز نه       ا ین شو ر،غو غا را ببین"  

ا یا لا ت متحده ا مر یکا ا ز صحنه مو فق  بیر ون بر آ مد و ا تحا د شو رو ی ، شکست خو د را خو د ا علا ن کرد که تجا و ز به ا فغا نستا ن را یک ا شتبا ه ا رز یا بی کرد ند.

درروزها ی آ غا زین حا کمیت مجا هد ین ، که آ نرا د و لت رسمآ شنا خته شده ا فغا نستا ن ، طبق مو ا فقت نا مه ملل متحد ا ز جا نب معا و نین ر ییس جمهو ر وقت  رسمآ قد رت سیا سی ا ین ا ما نت ملی را به ا صطلا ح به مجا هد ین سپر ده شد .

آ قا ی ربا نی و آ قا ی ا ستا د فرید به صرا حت ا علا ن کر ده بو دند که این قد رت را خدا برا ی ما داده ا ست ، ما کا ملآ نا ا مید شده بو دیم . یعنی که آ نها عظمت و نیرو مند ی د و لت و قت را  با و جو دیکه  143 کشو ر جها نی ، مخا لفین آ نها را حما یه میکر دند مهر تا یید گذا شتند .

ا ین ا یو گک ها ی نا توا ن که ا گر حما یه جا معه جها نی را با خو د ندا شته با شند ، اگر با دیگا ر د ها ی ا یا لا ت متحده ا مر یکا نبا شد ، قو ا ی ا یسا ف ، و قو ت ها ی نظا می نا تو و جو د ندا شته با شد ، حا کمیت مو جو د توا ن نگهدا ری حد ا قل یک شبا نه رو ز خو درا ندا رد .

ببینیم را ه  حل ا ز کجا شر و ع میشو د ، ا ز هما ن زینه که به با م با لا شد ی ، مجبو ر هستی که ا زهما ن زینه پا یین شو ی .

برا ی شکست د و لت ا زین شیوه کا ر گر فته شد ، نسا جی گلبها ر ظر فیت( 10000) کا ر گر را دا شت . به گرو پ ها ی مسلح و ظیفه دا ده شد ، که فا بریکه فلج شو د ، یعنی 10000گا رگر معا ش خو ر ا ز کا ر بیکا رشد ، نسا جی گلبها ر به پنبه ضرو رت دا شت ، تما م زمین ها ی که با ید ا زا ن پخته به د ست می آ مد و دها قین که با لا ی زمین با ید که کا ر میکر د ، و هکذا فا بریکه ها ی سپین زرقند ز که که ا ز پنبه دا نه صا بو ن و رو غن نبا تی تو لید میگر دید ، همه ا ز کا ر ا فتا د ند . این و ظا یف بو د که مخا لفین و ظیفه گرفته بو دند ، فا بریکه جنگلک که تما م و سا یل ا و لیه را ا ز قبیل مو بل و فر نیچر و غیره را تهیه میکر د ، ا خیرآ همه ا ثا ثیه آ نرا گر و پ ها ی گل با  الدین با خو د بر دند . فا بریکه قند بغلا ن ، تهیه کننده بور ه بو د برا ی ا ستفا د ه مر د م ا فغا نستا ن و د رآ ن فا بر یکه  کا ر گرا ن مصر و ف تو لید بو د ند  و د ر ضمن  د هقا ن ها  برا ی فا بر یکه لبلبو کشت می کر دند . این مخا لفین بو دند که ، برا ی تخریب فا بر یکه ها و ظیفه گر فته بو دند . پا ر کها ی صنعتی که به مر دم ا فغا نستا ن تعلق دا شت ، د رین فا بر یکه ها ده ها هزا ر  کا ر گر مصر و ف کا ر بو دند ، فا بر یکه ها ی کشمش پا کی دلا لت به آ ن میکر د که  با غ ها ی پروا ن مو جو د ا ست با غ دا را ن ما  ا ز تا کستا ن ها حرا ست میکر دند ، د رین فا بر یکه ها هزا رها کا ر گر مصر وف کا ر بو دند . و ظیفه تخریب فا بر یکه ها و بریدن تا کستا ن ها را  مخا لفین بد ست آ و رده بو دند . همین گو نه تما م فا بریکه ها ، د ر همه و لا یت هدف بو د که با ید تخر یب شو ند . ا زین نا حیه 100 ها هزا ر نفر به بیکا ری سو ق دا ده شد ند . پر و ژ ه ها ی با ا عتبا ر و مهم و قیمتی که هزا ر ها ا نسا ن را با خو د مصر وف دا شت ا ز جمله پرو ژه بند کجکی ، پرو ژه کا نا ل ننگر ها ر ( پروژه که ) جلا ل آ با د را به پا یتخت زمستا نی مبدل سا خته بو د ، پرو ژه بند سلما، که با لا ی کا ر کرا ن و ا نجنیرا ن آ ن به شکل د سته جمعی ، تیل ا ندا خته شد و د ر دا ده شد ند ،  و غیره را ا ین ا میرا ن و رهبرا ن امر تخریب آ نرا گر فته بو دند .

 انتقا ل کا مل مو ا شی ا ز ا فغا نستا ن ، که ا ز حا صل پشم آ ن هزا ر ها خا نوا ده ، قا لین با ف و گلیم با ف ، به طر ف بیکا ری کشا نیده شد ند ،ر د ر مجمو ع همه تجا را ن ، قا لین ، گلیم و کشمش به ا فلا س کشا نیده شد ند .

تخر یب تما م مکا تب د ر سرا سر ا فغا نستا ن ، که ا زین مد ر ک  ده ها هزا ر معلم ، نا ن آ و ر خا نه خو د بو دند ، و ظیفه تخریب همین مکا تب را ، مسو لین ا داری و دو لتی امرو زی به عهده دا شتند ، علا وه بر آ نکه ما خسا را ت ما لی را متقبل شده ا یم ، تلفا ت ا نسا نی ما بیشتر ا ز تلفا ت ا نسا نی ا ست که کشو رها ی ا رو پا یی د ر جنگ جها نی د و م متقبل شده بو د ند .

ا ین گو نه ظلم و نا روا ییها چرا و به خا طر چی . گنا ه را یکی نما ید ، تو به را کس دیگر ی . عا دلا نه نخوا هد بو د که  که جو ا مع عدلی و قضا یی ، مجا مع بین ا لمللی  پیرا مو ن قضا یا ی گذشته و مو جو د ا فغا نستا ن ، حکم صا د رننما یند و مقصرین آ نرا به با زنگری به اعما ل گذ شته و پردا خت خسا را ت حا صل ا ز  پا لیسی ها ی غیر مو جه مو ظف نگردا نند.

ببینیم ، یک ا نسا ن به خا طر یک مسله خو شی خود  جشن میگرد ، ولی خودش جا یی ندا رد و برای  ا جرا ی مرا سم خو د  جا را به کر ا یه میگیرند ، ا گر ا شیا و لو ا زم  میده میشوند ، مجبو ربه پردا خت خسا ره میگرد ند .

افغا نستا ن سر زمین ا ست که به مرد م ا فغا نستا ن تعلق دا رد ، قبل ا ز آ غا ز حو ا د ث ، کشو ر ما دا شت که مو ر چه گو نه مسیر ا رتقا یی خو درا دنبا ل نما ید ، چیزی و یرا ن ندا شتیم . مر د م ما ا ز و سا یل قا تله و جا رحه جز ( چا قو ی پنج تکه چها ریکا ری ) و قمه چیز دیگر ی را نمی شنا ختند. یگا ن ، یگا ن  با غ دا ر و زمین دا ر مهم ، ا گر تفنگچه ها ی سا خت پا کستا ن را می شنا ختند ، آ ن هم برا ی حفا ظت ما ل و جا ن خو د ا ز شر یگا ن د زد و ره زن .                                                         

کنو ن کا ر د به ا ستخو ا ن رسیده ا ست ، ما گیرا را ما ر میخو رد ، ا نسا ن جنگی در                     میدا ن جنگ کشته میشو د.  محققین و فیلسو فا ن ، با لا ی کا غذ سکته مغزی میکنند .

فا بریکه صنعت غرب ا ست . هر نو ع فا بر یکه صنعت غر ب و غر بی ها ا ست . هر کسی که فا بریکه را دا را است ، ما لک آ ن ا ست ، فا بر یکه ها ی  تو لید هیر و یین ، ما ل کشو رها ی غر بی ا ست . آ نها فا بریکه ها ی خو درا د ر آ نجا ا نتقا ل دا ده ا ند  تا ا ز مو ا د خا م و نیرو ی ا رزا ن که ( بیکا ر سا خته شده ا ند) د ر تو لید هیرو یین، مفا د زیا د به د ست آ و رند ، کنو ن بنا به گفته منا بع خبری ، دنیا ی غر ب به مشکلا ت رو به رو گر دیده ا ست ، ا گر بها نه نبا شد برا ی ا قا مت دا ییمی ، تا محو تد ریجی نسل ا فغا ن .

بنآ د نیا ی غر ب و شر کا ی  قضا یا ی ملی و بین ا لمللی آ ن د ر ا مو ر دا خلی ا فغا نستا ن ، ا ز قله ا یکه فعلآ قرا ردا رند ، ا ز هما ن را ه که تا به ا ین جا آ مد ه ا ند ، و ا پس ا ز هما ن طریق بر گشت نما یند .  برا ی ر هايی ا زین جنجا ل بین ا لمللی  مشا و ره ها ی لا زم و طن پر ستا ن و و طن د و ستا ن را با د ر نظر دا شت . منا فع متقا بله مهم را ا ر زیا بی نما یند ، زیرا آ نها به تحو ل و پیشر فت علا قه مند ا ند ، به ا نکشا فا ت  تخنیک و تکنا لو ژ ی علا قه مند ا ند  و میخو ا هند که ا فغا نستا ن ، عضو خا نوا ده با ا عتبا ر بین ا لمللی با شد و با قی بما ند .

گر و پ کا ری که هم ا کنو ن  با لا ی آ نها ا عتما د صو رت گر فته ا ست تا د ر تطبیق پلا ن ها ی  ا عما ر جا معه مد نی و ا فغا نستا ن نو ین ، نقشی را ا دا نما یند ، بر خلا ف جر یا ن ، کو چه به کو چه ، خا نه به خا نه ، پو ل را که با ید د ر ا عما ر کشو راستعما ل گر دند ، د ر جهت ا یجا د نفا ق و شقا ق به کا ر گر فته میشو د ، فضا ی سیا سی کشو رما را ، د ر نا زل ترین سطح  جها نی قرا ردا ده ا ند.  ، ا ز ا کا د میسین ، شرو ع تا د و کتو را ن ، تا ا رکا ن ها ی حرب و غیره و غیره ، هو یت تا ریخی کشو ر ما را ضر یب صفر کرده ا ند ، علا قه مند ی و جو د دا رد که جا معه جها نی ، به نا زکی ها ی مسا یل ا فغا نستا ن و ا طرا ف آ ن  تو جه نما یند .