درامه آتي پاتي "نوشته عبداللهي با اضافات اشعار فرهاد زاهدي
پاتَيْ: "خدايا آتِي مه كي پيدا موشه؟"
پردة اول: صنف مكتب
نقش اول: كوكوگل
نقش دوم: زرلشته (زرلشت)
نقش سوم: پاتَيْ (فاطمه)
نقش چهارم: آيلر
"تختة صنف درست مقابل تماشاگران است. نقشة افغانستان روي تخته رسم شده. تصوير احمدخان ابدالي كنار تختة صنف آويزان است و زير آن كلمة "بنيانگذار افغانستان" نوشته شده است. درس تمام شده، معلم رفته و شاگردان در حال رفتن از صنف است.
كوكوگل: به پاتَيْ نزديك شده دَ تمسخر مو پُرسه." پاتَيْ! آو تو آتِي دِری؟
زرلشته: آگه مِدَشت پيدا موشد؟
زرلشته: (خودَ دَ پاتي نزديك مونه) مه اَگَه جگيِ تو مو بودم شاو توتا موكدوم. (روي خو دَ طرف كوكوگل مونه و موگيه): اِي بي غيرته؟!
بسم دَ طرف پاتي:
خو خيره! آلِي كِي دَ آغِلْ مه أِي، تو ره ميلوم كه دَ نوكري أز مو بَشِي، نان بوخري وو زنده بومني!؟
مو غدر آدمونِ دِلسوز و مهربو استي. اوُش تو بَشَه كه غَدَرْ أوشياري نَكْنِي.
كوكوگل: ("كوكوگل دَ زرلشته خود خو ره نزديك کِده، آئسته موگيه):
زرلشت! مه موُگيم، آمي پاتَيْ نوكرِ تو كه بَشه و بَشه. اَزْيكِي مه آميره دَ حساب بالجايي دَ جَمْ خو شمار كَنَوُم، چچور تو قبول دِري يا نه؟
زرلشت: آو آري، تو آم بد نيي! شَيطو أم پيش تو تَنَنی گفته نمی تَنه.
كوكوگل: آمي رقم مه ميتنوم دِل أزو رَه أز خو كنوم و تورِه دِل شي رَه بخشي تو بيرم. أزيباد ديگه نَتِينه كه بخشي از تو يگو جنجال آمْ جور كينه.(ريشخند)
نه گذشته درشي مَلومه نه زمينا و جايداد شي؟! تو بيغم خورده بورو و اَيش كو. مه اَميياره از حساب سيايي لشكر دَ پاي خو مونوم. سرشِي مه لخشوم مونوم، جيب شِي تو خالي كَُو. از زور بازوي شي أمْ تو فايده بيگر.
كوكوگل: (دَ پاتَيْ نزديك شده موگيه)
پاتَيْ! آلَيْ آغَيْ جو؟! آمي دُختر كه تو رهَ از دِستْ نَمِيلَه. مه موگِيم كي ازيباد تو خودخو قَدْ آمْزِي زياد خراب نكو. نه آتِي تو پيدا موشه و نه پيداشدنيه. نه بابَه و آبِي تو زورِ شي دَ آمييا ميرسه.
پاتَي: (د قار) بورو خود خو از پيشِمْ گُم کو!
كوكوگل: خَيْرَه آغَيْ جو! ازِيبادْ مَه تورَه دَ حِساب خو ميگْروُم. تو ديگه قَدْ آمْزِي دختر جنجال نكو. آغَيْ جو! آخر تو غير از مه كي رَه دِرِي؟
پاتَيْ: "پاتَيْ دَ آيلر نزديك شده (پاتي غمگين و مضطرب) موپُرسه":
آيْلَرْ! آوْ آغَيْ! تو دَمِيْ آلْ چيز موگِيْ؟
آيْلَرْ: اُف آغَيْ جو! آخر اَگَه تو موشخور و قلفك چپات شِدَه، مه ام كَله خام شِدُم. دِل مَه خو قنجيغی از تويه. مَگه مه ام غدر زور ندرم که يگو کار بتنوم. آو آغی جو! ما و تو کی يگ رقمی. فقط فرق شی دمی يه که می دَ رقم آمزيا تراوی مونوم. آمزو خاطر زور بله د بِلی از تو غدره.
زرلشته: "زرلشته دَ غرور و تكبر از دور دَ پاتَيْ أمر كِده موگيه"
پاتَيْ! سر از سوبا اگه آمْدَ كنيزي از مو ره نَكِدي، ديگه دِست از جان خو بوشيي! مه ديگه اين تن و توشِه تو رَه دِيدَه نَدْرُم. تو پَيْچِي خو رَه از گِلِيم آتِي خو بورو دِرَزْ نكو. موفامي كي ديگاي تو كي پيچي خو رَه از گِليم آتِي خو بورو دِرز كِددن روزگار شي چي شد؟ آمو بلاي كي دَ سر آمزوا آمدَدْ، دَ سر از تو آم آمْدِنِيَه؟!
پردة دوم: خانه پاتَيْ
نقش اول: پاتَيْ
نقش دوم: آبِي پاتَيْ
نقش سوم: نَخْچِيْ
نقش چهارم: لالِي پاتَيْ
"آرآيش خانه پاتَيْ: فرش خانه گلم، دوشكها هموار و تكيه هاي گلدوزي روي دوشك كنار ديوار خانه با بستره بند گذاشته شده است. عكس مولا علي روي خانه آويزان است. رفك قرآنكريم روي ديوار محكم و روي آن قرآن گذاشته شده است. دَمبِورِ لالَی دّ يک بغل ديوال آوزو يه. دَ خانه كَسِي نِيه و در همين حالت پاتَيْ وويِي كِده كتاب خو ره دَ ميني خانه پورته كِدَه، خود شِي آمْ دَ روي خود خو رَه دَ ميِني خانه پورتَه مونه وو وويِي مونه"
آبِي پاتَيْ: صداي واز شدن دَرْگَه"از بورونِ خانه مييه و موگيه"
آوْ مه بَلَيْبوُر تو شونوم. كَتَه اُميدْ آبِي خو. تو وو لالِي تو فقط دو نِشون آتي خو يين كي بَلْدِي آبي خو مندين. آبِي شوم فقط از خاطرِ شمو آردو زنده منده، آگه نه تا آلِ گاه مرده بود. جانِ آبِي خو چِكه وويي ني؟ دَرْداي تو دَ جانِمْ. جان آبي خو! بوگي تو ره چيز كِده؟ تو رَه كس زِدَه؟ يگو تو رَه چيز گفته؟ بوگي جانِ آبــَيْ!
پاتَيْ: آبَــــي! چيز بوگيم! زورشِي نَدْرُم كه او رَه بُكشُوم. آگه خود خو بُكشوم آغِل واله تورَه جور مونه. بَدْ نامي دَ آتَه و بابِي مَه جُور مونه. بابه و آتِيم رَه بيغيرت موگين. خبر نَدْرم كه چيز كار كنوم، آبــــي!؟
آبِي پاتَيْ: آوْ جانِ آبَيْ مه چيز موفاموم!
پاتَيْ: تو بوگي كي رَستِي مه آتَيْ دَشْتُوم يا نَه؟ راست بوگي! كه مه آتَيْ دَشْتُم يا نه؟ آگه دشتم چي رقم بود؟ چِكه نمييَه؟ كِي او ره گُم كِده؟ كَيْ گُم شدهَ؟ دَ كُجا گم شِدَ؟ آخر مه چيز كار كَنُوم؟ رَقَمْ دِيگرو وورِيي كنيز شونُوم؟ يا بَخْشِي خود آدم بَشُم؟
آبِي پاتَيْ: (دَ چورت و فكر)جان آبي! تو آتَيْ دَشْتِي. آتِي جِرْكَتُو و باتُور. آتِي قَوِي. آتِي فامِيده و دانا. آتِي كه سالــا سال مردم دنيا او رَه ميشْنَخْتْ. اُف دَ روزگار بچـــَيْ كه روزگار او ره نه اِيشْت.
جانِ آبَيْ! آلِي تو غَدَرْ وخت دِري كي اَمِيْ رقم تورا رَه پُرسان كَنِي. تو آلِي ريزه أي. آلي وخت سماغ خَنْدونِ تويه. بالشو تِيكي وويتو بخشي از تو و ريزه نشاني آتِي تو پُخته كِدم. آلي لالِي تو آم پيدا موشه. تِيكي رَه قَنْجِيغِي لالِي خو بوخور. خدا مهربويه! غَدَرْ چُرتْ نزو.
پآتي: چوچور چورت نَزْنُوم!!
آبي پآتي:
بابِي تو زنده يه. آبِي تو زنده يه. خَنْواري تو زنده يه. ماما خيلاي تو زنده يه. پير و شيخ مو زنده يه. آمييا يگ شي نه يگ شي قنجيغي از مه و تو كومك مونن. بابِي تو غَدَر آبرو دِيره. آغِل والاه بابِي تو رَه غَدَر دوست دِرن.
پاتَيْ: چيز بالشَنوم. اونه آمو دُختر فرعو بِسَمْ گفته كه سَرْ از سوُبا دَه خانه شي بوروم. كنيزي خانِي شي رَه كَنُوم.
نَخْچِيْ: (صداي وآزشدن درگه) نَخْچِيْ آهسته از درگه مييه وو دَ لحن پرسشي و تمسخر موگيه):
سلام آلِكُم؟ آو چيز توره توره يه؟ دخــتر قَدْ آبي خو چيز توره گويي مونه؟ آو آغَـــيْ آبِي پاتَيْ! باچي تو دكجا يه؟ "روی خو دَ طرف پاتي كِده موگيه: آو ده خيالوم كي بِسَمْ يگو تو رَه چيز گفته؟ آميتر نِيّـَه؟" آو آغَيْ! دُختر تو چيز موگيه؟
پاتَيْ: (كه تا آلِ ويي كِده، سَمِيدَمْ آوْدِيدِي خور َه پاك كِدَه كوشش مونه كه نِشُو بِدْيَه كه وويي نَكِدَه و پيش از آبي خو جواب نَخْچِيْ رَه بِدْيَه كه آبِِي شي اصلِ توره رَه دَ نَخْچِيْ نَگْيَه.)
نه! نه! نَخْچِيْ خوش آمادي. نَخْچِيْ جو! كس چيز نگُفته. هيچ كس چيز نگفته.
آبَيْ پاتَيْ: آو بِكَيْ از تو چيز تاشه. آمو دُختر فِرْعُو بِسَمْ گُفته كي سر از سُوبا تو خود تو دَ خانِي مو بِيه وو كاركو.
پاتَيْ: (دَ آرَكَت چِم دَ آبِي خو موفامانه كه خوب كار نَكَدْ كه توره رَه دَ نَخْچِيْ گفت).
نَخْچِيْ: (دَ لحن نرم امّا كنايه دار موگيه):آغَيْ جو! از تو كِدَ غَدر غَدر زورتو و باتور زورشي دَمْزِي فرِعو نرسيد. آخِرْشِي مَجْبُور شُد كه كنيزي كنه. تو أمزوا نه زور تو غَدرَّ، نه آم غَدَرْ باتوري.
(روي خو دَ طرف آبي پاتي كِده موگيه):
آغَيْ جو! تو رَه دَ خدا مو چيقس زور دِرِي كي قَدْ آمْزِييا زور آزمايي كِني. ديگاي مو كي زورجنگي كَدْ چي فايده كِدن؟
آبي پآتَيْ: آو بِكَيْ مه نموفآموم.
نَخْچِيْ: (نَخْچِيْ روي خو دَ طرف پاتَيْ كِدَه دَ لحن دلسوزانه و نصيحت گونه موگيه): فايده مو دَمْزِي يه كه كنيزي آمْزِييا رَه كَنِي. خداي خوره شُكْر كني كه آميَّا موره دَ مِي مُلک إيشته. رقم باباكلونايْ مُو كه نيم شي پَرَارِي شِدَن، مو رَه پَراري نَكِدَنْ.
پآتي: (يک آه ميکشه دَ پوزخند)
نَخْچِيْ:
(نَخْچِيْ با لحن نرم و دِلِ درد رسيده موگيه): اروزگو و اجرستو، دَيْزَنْگِي و دايزينيات، مثل شُزده كريز خرجوي كه از قارچه شرو و از دَيچيپو تير موشد، از اسكندريه تا مُلك تيموريو پكشي ده زورِ بيگَنَه از دست بابه كلوناي مو و شمو رفت. سَرْ دِه دََ نام آغِل مشور شد. از جوي بِلهَ دَ ديگرو فَرْمُو شد. كِشت و کوه و سارای مو دَ جَگي آلافچر پايمِله گوسپوندونِ قومای
فرعو شد. غم دِيِی کوه و دشت دِ رقمِ گُدام روغو دَ بِلِی از مو آوالَه شد، آتا آلاف جوی بَلِه مو دَ قومای فرعو فرمو شد. دِيميرداد و دي پولاد مو پراري شِدَ تاجيك شُدَن، يكه ولنگ مو يكه لنگي شد، بابِيِ ولي مو، ولي باباي ديگرو شد. از ترس مُفتي عبدالرحمو شييي مو سني شد. دَ آدم شماري تذكره از آزره مو رَه دَ ازُبَكْ و تاجيك بدل كِدن. آتَّي"حتي" كه قبرستون مو از ديگرو شد.
آپي پآتي: دگور آتي عبدالرحمو. بلكه دمْزييا قَلنگ سر كَنَه.
نَخْچِيْ: آغَيْ جو! سر جواناي مو كله منار شد. شيري باتور دوختر مو، قِصهّ چل دوخترو شد. گل چِهرِي شيروي باميوي مو دَ زور دَ كَنْيزي خَنْوارِّ عبدالرحمو شد. آلي کی پك مو رَه گوسپو جور كِده. ام شير ميدي ام پاشوم وو ام گوشت. اَمي كار فقط دَ شاو د خوردون گرگاي كشمير و دَ روز دَ زور پَلْتن ديگرو شد. پورموشت نَكْنِي كه دَمينِي خانه دَ نيمسوي دوستو و دعا و فتواي پيرو شُدْ. آلِ دَرْ مو نه سَرْ مَنْدَه و نه سَرِايْشتَه. كَتَه كَلُو كه دَشْتَه بَشي يادشي بَخَيرْ بَشَه؟! دَ بِلي يكديگي خو گرگ شدي وو دَ ديگرو بنده و نوكر. اَمِي پَكْشِي از خيرات سر كُشتُو و دَ توپ پِرندون عبدالرحمو شَدْ.
لالِي پاتَيْ: (وازشدن درگه) لالِي پاتَيْ آئسته از بورو مييه و موگيه): سلام آلِكُم، نَخْچِيْ خوش آمادي، مَنْدَه نَشْنِي.
نَخْچِيْ: والِكُم سلام. جان نَخْچِيْ خوش بِشِي.
لالِي پاتَيْ: نَخْچِيْ! تغاييم خوبه؟ زَوْزّداي تو چوچورَه؟
نَخْچِيْ: تغايي تو وو زَوْزّدا كلّ شي جورن.
لآلِي پاتَيْ: آبي جو تو خوبي؟
آبِي پاتَيْ: جانِ آبَيْ، مه خوبيم.
لآلِي پاتَيْ: آغَيْ تو چوچورِي؟
پاتَيْ: جان آغَيْ، خوبِم.
نَخْچِيْ: (نَخْچِيْ دَ لحن تمسخر دَ پاتَيْ موگيه): آغَيْ جو! قَيْلِبِي تو نَكْنَه. تو قَدْ آمْزِي چند دنه كتاب كه خّنْدِي دل تو موشه ام خودخو از روزگار بدي بور كني وو آمْ موره!؟ از تو كِدَ كِتَه كلو و باتور بچوگو زور شِي نرسيد، آلِ دَ خوشي نوكرشِدَنْ.
آغَيْ جونِ نازدانهِ بابي خو!
از بابي خو كي آماد بپرُسو كه آتي تو دَ كجا يه؟
بورو آتِّيمَه شوني!؟ پاي خو را قَدْر كُنْجِلِي آتي خو ديرَزْ كو؟ بورو نوكِري كو! ديگرو كل شي نوكري كِده. تو چيز خيل تو ازووا زيادهَ؟!
(نَخْچِيْ دَ لحن آمرانه دَ پاتَيْ موگيه): بورو! بورو! دِست پِيرو و شيخ خو ره ماخ كو. يگونِ آمزو رَه قَدْ خو بوبْرُو كي شايد از روي آمزوا زوركاري ره از بِله تو كم كِنه. كم از كم آگه گس سُوبا و شاو كه ديگرو خاو موشه تو بتِيني كه امو كتاباي خو ره بخانيي. آگه يگونِ آمزوا قنجيغي تو بوره، شايد كه دختر فرعو از روي آمزوا تو ره ماف كِنه. پير و شيخ رَه قنجيغي يگو
سوبَيْ مُوبَيْ يا غونجي مونجي دَ خاني آمزو آدمخور بوبَر. فرعو لياذ باذي پير و شيخ مو رَه دَرَه.
(نخچی آئسته دَ ميِنی دان خو موگيه) ديِگرو که خانده چيز شد که تو چيز شونی. قَيلِبه تو کَنه! دوختر اوُ مَتَب خندو! بورو شوی کو، شوی کو کی يگو باچه ماچه يا دختر مُختر بغل کِنی. توره دمزی کارا چيز غرض.
(نَخْچِيْ دَ آواز نرم اما بلند و طنز رقم به پاتَيْ موگيه):آغَيْ جو! مه كِه توري خو گُفتُم. از گُفتِمْ كَدِي كار وو روزگار تو خوب موشه، آگه نكِدي خود تو موفامي وو خَنْوار تو.
مه موروم. آغَيْ، آبِي پاتَيْ! خدا حافظ تو شونه. (نَخْچِيْ از خانه بور شدَ موره)
لالِي پاتَيْ: آغَيْ جو! چِكه إِقَسْ دِل مِيِزنِي! چند روزَ، خدا بزرگه! آمو دختر فرعو كه گفته چيز شده. آمي چند روز آم دَبَلِي از مه و تو تير موشه. مو آم خدا ديري. ازِيباد مه كته موشوم. لالِي تو كو بَشه چكه تو دِل مِيزني؟ مـه بِسه پور تو رَه ميگروم. تو غدر چورت نزو. آلِي كِه سر از مه و تو آمده خَيْرَ چند روز سختي رَه آردِم قبول كَني. آبَيْ چيقس سختي رَه قبول كِدَه؟ بخشي آرْدِم چيقس سختي رَه قبول مونه؟!
پاتي: آخ لالي! کاش أَميا بوفامه؟!
لالي پاتي: آغَيْ جو! تو موفامي كه مه و تو اولاد كي أَستي؟
آغَيْ جو! تو خبر دِرِي كه آر روز بابَيْ چيقس بخشيم قصه مونه؟! قِصَّاي بابَيْ چوچور غدر خوش مه ميه؟! بابَيْ قصاي آتًيْ رَه مونهَ. از غيرت آتَيْ موگيه. از زورِ آتَيْ موگيه. از باتوري و كارراي كه آتَيْ كِده بخشيم مُوگيه. مه از توراي بابَيْ يادگِرفتُم كه آردِم دَ آمو راي كه آتَيْ رفته، بوريي. آرمونْ بابَيْ رَه كِه پير شده مه و تو پوره كِني.
پاتي: آرِي! دِل مَه كو أسته. مگه آتِي آردم مالوم نيه. چوچور آمِيتَرْ نِيهَ؟! مه و تو مِيتِنی که تا آخر شِی دَ يک راه بوری؟ آگه مه و تو بوری أمی زوزدای مامای آردم قنجيغی آردم خواد رافت؟
لالي پاتي: آغَيْ جو؟! خير ره كه مه ريزي تو موشوم. مه موگِيم كه تو كُلِّ تورِي نَخْچِيْ را قبول نكو. اِي غدر آدم چَلْوَل و چوغولَ. او نيم دانِ شي ميخِنده و نيم دانِ شي وويي مونه. او از مه وتو كِده خَنْوارِ فرعو را غدر دوست دِرهَ. از مه و تو إتِيم بخشي از او أيـــچ چيز نميرسه. او از چوغلي بخشي ارباب نان موخوره. روزِ آمي خاتو دّ چوغلي و خبر بردو بيگاه موشه.
پاتي: مَمْ موفاموم، خو نخچي رَه كِي إِيشته مِيتِينه؟! أگه نخچی ره بِيلی زوزدای نخچی ره إيشته مِتينِی؟!
لالي پاتي: آغَيْ جو! دواي نخچي آمِيَه كِه او رَه خوش نگاه كو. راس خو رَه قَدْ نخچي نگِي.
پاتي: آگه مَه راس رَه نگِيمْ آبی موگيه. بِسم نخچي ماشاءالله أموقس چالاک أسته که توره رَه از آرکجا که شونه پيدا مونه. تو بوگی که موشه مه و از تو بِی زوزدای مامای، ديگه زوزدای آغل والا کار بِتِينی؟
لالي پاتي: آغَيْ جو! أمی که تو موگی تنا کار أزمه و تو نييه. تنا دَ يک از ما و تو کار سامو نموشه. بابَی موگيه که راه مکه از ديده تامو نموشه. قوما ره از خاو خرگوش بيدار کو دَ يک از مه و تو نموشه. وا رَه دَ يک شاو خاو نبرده که دَ يک روز بيدار شونه. خو ألی أمی تورای ازمه ره گوش کو موشه که يگو کنج دل تو روشو شونه.
آغَيْ جو! مه که آمْزِي مَتَب كه مه و تو ميخانيم، توري بابَيْ ره غَدَر غَدَر دوست دِرُم. بابَيْ از آتَيْ موگيه. از خوبيياي شي موگيه. از باتوري شي موگيه. از شمامي شي موگيه. از سلسال شي موگيه. از دو آشق دِلدِدَه شي موگيه. از أولاداي آردوي شي موگيه. از باميو و شيرون شِي موگيه. از ضحاك شي موگيه كه آلِي كوه شُدَ. از غُلغُله شي موگيه كه چنگيز د پور كشتونِ بچي كَتِي خو أو رَه غُنْدِي جور كِدَ. از سُرخ كوتل شي موگيه كه از بِلِي شي گاه سرك جور كِدَ. از شارِ زَيْدِه شي موگيه كه بِسَمْ دَ كوه آلَّي شِدَه. از زَولِي شايوي شي موگيه. از آرغونييه شي موگيه. از علاولدين جهانسوز شي موگيه. از غزني شايوي شي موگيه. از شار جور کِدون شی موگيه. از دبدبی شی موگيه. از مهربانی و آدم دوستی شی موگيه. از أوکمت کِدون شی موگيه. از لايقی شی موگيه. از قدرت شی موگيه. از کاررای شی موگيه که دَ کُل دنيا مشوور شدَدَ. برارون خو خوارون خو غدر غدر دوست دشته دَ.
پاتي: آوْ بِرار دَمّه. مه ام كه دَ دِل مه آمي تورا ميرسه خو تابالِ يگو راه پيدا نتنِستم. تو چوچور.
لالي پاتي: آو آغَيْ! تو رَه دَخداّ آمي مالِم مو سماغ مديه كه پقط خط خو شِيني. غير آمْزِي كه از فرعو ياد مِدْيه. از زورشي موگيه. از هوشياري شي موگيه. از كوسَيْ شي موگيه كه دَ جان ديگرو نموشه. از دول و آتنگ شي موگيه كه ديگرو رَه دَ زور ياد مِديه. از بس از آته و بابِي فرعو غَدَر موگيه، دِل زَوْزّدا را بيخي از سماغ خَندو سياه كِده. آمي مَتَبْ غير از توصيف فرعو ديگه توره آم دِره؟ تو كدوم آمْزِي سماغ خو رَه آملي ياد گرفتي؟ بوگي! إِ جم بِي كُل مربع"(a+b)2" چه مانا دِره؟ دَكجا كار مه يه؟ خودِ مالِمْ ما و تو ام موفامه؟ مالِم خود شي قوماي فرعو نيه؟
پاتي: آوْ بِرارْ دَمَّه. آمِيتر توراي خوب شي گفتي كه دِلْ مه رَه زِنده كِدِي. آوْ بِرارْ! موشه يك غزل خوب شي قد آمزو دمبورِي خو بخاني.
لالي پاتي: آو آغَيْ جو! غدر چورت نزو. خدا بزرگه. دنيا دَ وويي كِدو و غم خوردو تامو نموشه. بَشه بخشي تو يك خوب غزل قنجيغي دمبورِي خو موگِيم.
غَزَلَ نام شِي درد ناسورَ:
مُلك توخي رَه دِيگَرُو گرفته
قوم شَخَه دردِ درو گرفته
زمين داور كه مُلك آشنايه
چِكه از آشنا نامه نيايه
تنگي خَرْنَيْ، گَلِيْ گوسپُو كُجا شد؟
شاجوي ازمو وو ديچوپو كجاشد؟
گري ره گرك كشميري دونده تا كجا؟ واي!
گزگ ره سگ عبدالرحمو گزيده تا كُجا؟ واي!
هيچه بي جنگلي، غجور كجا شد؟
ده آو جنگلي هيچه تباه شد!
بَيّلوغ، سُويي، چُلكر، نايك و ماره
تمام آصِلش ديگرو شُماره
نمي گويم حديث غم اَزيكم
دهراود جاي مردو يه برايم
پاتَيْ: آو لالِي دمه! آو تو چچور خوب دَ تورِي بابَيْ گوش دِدِي وو خوب يادگرفتيِ، دَ خدا كه مه پقط يگو تورِي بابَي دَ ياد مه منده. آو لالِي دَمَّه! آو خوار بَلَيْبوُرِ دم تو شونه! آو آبَي! رَستي كه اوش دم دَ كَتَگي نيه. آو لالِي دَمَّه! آزيباد آغَيْ نوكرِ از تو موشه كه از تو ياد ميگره.
پردة سوم: آمدون بابي دَ خانه
نقش اول: بابَيْ
نقش دوم: لالِي پاتَيْ
نقش سوم: آبِي پاتَيْ
نقش چارم: پاتَيْ
(درگَه وآز موشه"بابي از بورون خانه مِييَّه كه پاتي رنگ پريده، لالي پاتَيْ و آبِي پاتَيْ دَ مينه خانه شِشته")
بابَيْ: "از بورو مينه خانه مييه، موگيه" سلام آلِكُم.
لالِي پاتَيْ: سلام ألِكُم بابَيْ جو! "پيش رفته دِستِ بابي رَه ماخ مونه و موگيه: بابَيْ مَنْدَه نشنِي!
پاتَيْ: والِكُم، باَبَيْ منده نشي!
آبي پاتَيْ: والِكُم، باَبَيْ منده نشي!
بابَيْ: جور بِيشي بَچَيْ. بلاي جان شوم دور شِنه، آو بچيْ چوچورِي! ("بابَيْ روي نوسِي بچگي خو رَه ماخ مونه صداي ماخ کِدون")
آو بچيْ! شومو آردو چوچورِين؟
آو جانِ بابَيْ پاتَيْ تو چوچورِي؟! چِكَه رنگ تو زردَ؟
پاتَيْ: (روي شي از وويي كه كِدَ سرخ شده، پيرينگ وويه مونه وو موگيه): بابَيْ چوچور رنگ مه پِِيكَه نَشْنَه؟! آمو دختر فرعو إمروز گفته كِه سر از سُوبا آگه آمده دَ خاني مو كنيزي نكْدِي ديگه خير تو، بابَه و آبِي تو نييه! بابَي!ْ آلِي تو بوگي كه مه آتي دِرم كي نه ندرم، آگه دِرُم، آخر او كَيْ مَييَّه؟! مه تاكي بِي آتِي خو ميتنوم قَدْ آمْزِي دختر فرعو چم بربر بوروم؟
لالِي پاتَيْ: (از بابِي خو پيشتر موگيه):
بابَي جو! مه تمام قصاي تو رَه بخشي آغِي خو كَدُوم، خو اي دِل شي قرار نميگره. آو بابَي جو! تو بخشي آمْزِي آغِي مه بوگي كه دِل شِي قرار بگره.
بابَيْ: پاتَيْ نورِ دِيدي بابِيْ! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آمي ريزي تو كه توره موگيه، شَقَّه شَقَّه از مغز دِل بابِي خو توره موگيه، خدا إي رَه اومْر بِدْيه، آمِي پقط باچي بابِـــي خو وورييه. توره گويي شي، شِشتي شي، نان خوردن شي، غيرت شي، آئبت شي، بندوبست شي، راه گشتي شي، چِم چِكل شي، خط و خال شي، آتَّي كه شوخيلِي شي.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آتَيْ آميشه دَ اُميد باچِي خو زنده يه، باد از آتي، باچه يه كه جاي پاي آتِي خو راه ميگرده. مُلْكْ و پَتِي آتِي خو را خوندي مونه. جَگِي آتِي خو رَه مِگْرَه.
آري پاتَيْ جان بابَي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آو جان بابَي تو آغِي خو رَه آمو عكسا رَه تا آميالِ نشو نَدِيدي؟!
لالِي پاتَيْ: بابَي جو! گفتو رَه گُفتُم، نِشو دِدون شي رَه پُرمشت كِدوم.
بابَيْ: او جان بابَيْ بورو امو اكسا رَه بيرو!
لالِي پاتَيْ: موره اكسا رَه مَيْرَه.
بابَيْ: پاتَيْ بَچَيْ! بِيَّه جان بابَي كه تو رَه نشو بِدوم.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. إي نه رَه كه مِنگرني كوه يه؟
پاتَيْ: آري بابَيْ!
بابَيْ: إي شار ذهاكَ كه آلِ بيخي كوه جور شده. إي قصهِ شي غدر دور دِرازَ و از غدر دُور زمانا يه. دَ إي شار كه بوده، يك آئنگر دَ نام كاوه بوده، يك شاه دَ نام ذهاكِ ماردوش بوده. توري آمْزِي غدر غدرَّ. آلِ نموشه كلِ شي رَه بخشي تو قصه كونوم. بخشي بسم يگو وخت ديگه تو موگيم.
پآتي: (با بي صبري) آمِيالِ بوگِي بابَيْ!
بابي: بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. أي رَه كي مِنگرني نه، إي شار غلغله يه كه آلِ غوندي شده. دَ وختايي كه چنگيز دَ بَلِي شيرون باميو حمله كَد، شيرون باميو از مِيني آمْزِي قلاه قَدِي چنگيز جنگ كَدْ. باچي كتي چنگيز د جنگ آمْزِي قلاه كشته شد. چنگيز دَيگه راه نيافت قنجيغي دخترَ آمْزِي فلاه راه پيدا كدْ، دختر چنگيز رَه نِشو دَدْ كه آو قلاه از كجا مييه. از اُوباد لشكر چنگيز آوِ قلاه رَه بسته كد، مردم قلاه رَه بيخی کشت و آخر شي قلاه رَه خراب كِدَ، آمی قلا تبآلِ دَ بلِي شي سر نوكسار كِدَيه. چنگيز دختر رَه د جرم خيانت دَ قوم و آته و بابي شي دَ دُم آس بسته كِدَ كشت.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آو بچي إمروز امو ميرخور قوطي نسوارِمْ گم شدَ. يگون شوم آمو رَه خو نديدين؟
آبي پاتي: بابي جو! إينه قوطي نسوار تو دَ خانه منده دَ. إينه بِگَرْ.
بابَيْ: آو بلاي جان تو دور شِنه ديگه بچي، خدا تو رَه خير بِدْيه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آو بچي! آمو تفداني رَه آم خو بِدين!
لالِي پاتي: (بال موشه تفداني رَه ميره وو پيش بابِي خو ميله)
بابَيْ: (آواز اخ و تُف کِدون بابي)خو! بلاي جان تو دور شِنه ديگه نه. آو بچي بِسَمْ پاميدي كه نه دكجا بودوم؟
لالِي پاتي: بابيِ جو! از شار غُلغُله شي موگفتي.
بابَيْ:
خو بلاي جان شوم دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. (صداي بابي مثل نسواركَشو شده) إينی رَه مِنگرني كه كوه يه؟ دَ بغل كوه قواره آدم استه. گَيْنَه مردما قصه موكد كه سلسال و شمامه آردوي شي دو دِلْدِدَه ياني كه آشق بوده ده. سلسال باچي شيروي باميو وو شمامه ام دختر شاه بند امير بود دَه. آمي آردو دَه يكديگيخو دل دده بودده. شيروي باميو دَ خاستگاري شمامه پيش شاي بند امير آدم رَه يي مونه. دَ جواب شاي بندامير از سلسال چند چيز مي طلبه؛ اول بند امير رَه بسته
کِنه بادازاو اژدر رَه بوكشه تامردم از شر آردوی شی آرام شونه. سلسال خاستِي شاي بند امير رَه قبول مونه، بندامير را بسته نه. اژدر رَه دَه يك ضرب شمشير خو از سرشی تا پای شی شق مونه. باد ازاو شای بندامير قبول کِده دختر خو رَه د سلسال مِِديه. قوماي سلسال و شمامه د مينکل خو ميشين. مصلئت مونن. آخر شی قبول مونن که بخشي آردو دَ مقابل آفتو بورشد دو جگه دَ بغل كوه جور گنه. دمو روز آروسی بسم آمی آردو دَه اول گس سوبای دمونجی إئستلج کنن. آردوي شي دَ پيش روي قوماي خو يكجاي إيسته شونن. قومای آردو دَ نوک آفتاو روز اول آروسی روی آردوی شی رَه بنگرنن و مبارکبادی بوگين. قومای آردو دوجگه رَه بخشی آردو جور مونه. روز آروسی ميرسه. گسسوبا تريک پيش از آفنِو بورشدو آردو ره خنواری شی موبره و دجگای شی إئستلجی مونن. دَ روي آردو پرده حريری مِكْشَنْد. آفتو كه بور موشه، قوماي آردو مورن پرده را پس مونن. سلسال و شمامه آردوی شی إئسته ين. آرچی قومای اردو منتظر إئسته مومنن، آمو آردو از جکی خو آرکت نَنن. قوما بی قرار شده آردوی شی رَه موگين که آرکت کين، لاکن از آردو کدوم آرکت ديده نميتنن. آخر کار قوما خودون شی از دستای آردوی شی مگرن منگرنن که دستای آردوی شی گاه يخ شده. سلسال و شمامه شاييد روزگار مبادای قومای خو شدن. آمزی خاطر بِلْدِي آمِيشه بُت شدن.
لالِي پاتي: آوْ بابيِ جو! آمي قصه راس بودَه؟
بابَيْ: نه بَچَيْ بِيخِي راس اَم نَبُودَه. مگه از راستيكْنَيْ آمي آردو اولاد آدم بوده چوچی شَيْتو نبوده. دَ تمامي مُلكاي شي پقط راستي چِلِشْ دشته دَه.
لالِي پاتي: خو بابيِ جو! اصل قصه شي چيز رقم بوده دَه؟
بابَيْ: دَمْزِي كوه يک آتَيْ، يک آبَيْ وو يک نيلغه رَه ترشيده دَه. إي نه دَ إي دوّرْ، دورتر يك بچِي كته تر ام آيسته يه، إيني اكسِ آمي باچه نيه؟! إيني بچه آم دَ آتي و آبِي خو دَ احترام إيسته يه. دَ ميني آته و آبه يك نيلغهِ ريزه ام آسته. أبَيْ شمامه نام دِرَه، أتَيْ سلسال نام دِرَه. نام نيلغه و باچي شي ياد مه رفته. اينيا رَه موگيه كي دَ سالاي 200 پيش از پيداشدن عيسي مسيح كوشانيا ترشيدَدَه. خو آلي خدا خاني قومای فرعو رَه بِيرو كِنَه.
لالي پاتي: آو بابي جو! الي چيزشده؟
بابي: اُفْ بَچَيْ دَ روزگار! كته كلوناي مي موگفت كه نپاق قوم خور استه. آلِي كه مه مِنْگَرْنوم آمو تورا راس بوده دَه. بچي آموطور كه آتي تو دَ بي اتفاقي قوم، دِيگرو او رَه از كوتل تير كَدْ، خو بچه خورونِ آمو فرعوي كته آمييا رَه بيرو كَدْ كه ديگه ازمو يادي دَمزي مُلك باقي نَمْنَه. إينه مينگرني كه چچور بيرو كِدَ؟
إيني شي، باميو يه. دَ امي شار، يك آبَي يك آتَي قَدْ زَوْزّداي خو دَ مقابل كلَّ مردم إيسته يه. آرچار شي پاكَ. إيچ كدوم شي مُرْدارْ نِيَّه. دَمْزِي شار ام يگو آدم ناپاك نبوده. دَمزي شار يك دغل، چلپول، چلول، چوغول وو شيطو نبوده. مردم از تمام دنيا دمزينجي دَ زيارت آته و آبَه و آغه و لالِي خو ميمدَدَ. از روي خنوارخو ياد ميگرفته كه دَ رفتو پس دَ خانه خود خو رَه چيز رقم جور كَنه.
پاتي: (دَ بِيقراري) خو ديگه چيز شد؟
بابي: دين بوداي دمزي باميو دَ دنيا مشور شُدَ. از تمامِ دينا زوارو دَمزي باميوي از مو ميمدَدَ. كوشانياي آمزمو بودَ كه إندوستو رَه جور كِدَ كي آلِي دَ دُنيا مشوررهَ .
لالي پاتي: خو بابي شيري ديگه چی!!
بابي: آري جان بابي شي. إيني شي سُرخ كوتلَ كه دَ غوندی تبديل شُدَ. گاه سرك مزار كابل رَه از بَلِي شِي تير كِددَن. آلِ كه سرك رَه از ميني پتييا تير كِدَ، ديگه كس نموفامه كه سرخ كوتل چيز خيل بوده. إينجي د گينا زمانا كه زووارون باميو از راي دور ميمدَدَ دَم رس موكدَدَ و إي شار بودَدَ كه كوشانييا جور كِدَدَ. كوشانييا خودگون شي ترك-مغولي بوده دَ. باميو از گينه زمانا راه تجارو قد آسياي مينه، چين، ايرو، روم و إندوستو بودَدَ. باميو مركز زووارون بودايي بوده. سُرخ كوتل دَ پُلخمري دمرس جای زووارون بودايی د شمال بوده. شار زيده دَ قرباغ دمرس جای زووارون بودای د جنوب بوده. گلبهار دمرس جای زووارون دَ شرق. آده دَ جلال آباد دمرس جای زووارون دَ جنوب شرق بوده. گندَهارَ د پيشاور، و آخرشي تمدن إندوستو آم دَ دِستاي آمي كوشانييا جورشدَدَ.
لالِي پاتَيْ: بابَي جو! أميارَه كِه شمو آمالِ گفته موري ديگاي شي رَه نموشه يگو روزِ ديگه بخشي آغيم بوگي؟
بابَيْ: خو بچي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه تو چيز مقصد دِري كه آلِ مه رَه توره گفتو نميلي؟
لالِي پاتَيْ: بابي جو! شمو بوگين كه آمي شاطرون فرعو ميني مردم از مو از كي پيدا شدَ؟ از كجا آمده؟ چيز مقصد دَرن؟ آمي چلپول نَخْچِيْ آمْدَدْ موگُفت كه يگو سُوبي مُوبي يا يگو غونجي مونجي بخشي آمزوا بوبر كه يگون آمزوا قنجيغي از تو دَ خانِي فرعو بورهَ. آخر أمي چند شاطر قَدْ فرعو چيز شريكي دِره؟ مو از كي دَمي روزگار مبتلاء شِدِي؟
بابَيْ:
آو بچي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آمي توري خو رَه بِلُو بخشي يگو روز ديگه! يگو روز ديگه بِسَمْ بخشي تو موگيم. آلِ وخت شي نيه. إي توري شي غدر دور دِرَزَ. آميقس بخشي آردوي شوم موگيم كه مو از رستي و صادقي خو پيرو عليع شدی. ديگرو آمْزِي راستي و صادقي از مو غدر غدر پايده گرفته.
آمييا رَه دَ ميني ازمو پُر كَدَ ريي كِدَ. اُف بچی که آمييا روزگارِ بَدي سر از مو آوورده.
پاتَيْ: بابَي جو! دَ فكر از مه ام کم کم كار كَدَ. آلِ ديگه توره إيچ نگي. پقط أمي توره رَه أنقَدْ أميمروز بخشي آردِم بوگيي!
بابَيْ: جان بابَي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. از روزگار كي اسد فرمانده مسلمو دَ ميني ملك از مو مقرر شد، آمي آدم غَدَرْ اوشيار بود. دَ سر مردمِ ازمو لشكر كشي كَدْ، اما قَدْ مردمِ از مو جنگ نكد. او مردم ازمو رَه راست و صادق پيدا کد. امزو خاطر از راه دوستي فد از مردم از مو پيش آمد کد. از او باد مردمِ ازمو رَه دَ اسلام دعوت كَدْ. مردم اسلام آوورد. راهبون بوداي كه دَ دَوْرِي بودا دَ باميو زندگي موكَدَن، يا كشته شدن، يا پراري. مركز اوكْمَتْ شيرونِ باميو شار افشين" امي يكه ولنگ امروزي" بود. از او پاس كه اوكْمَتْ دَ دِستاي غزنويو و غوريو اوفتاد، امييا دين بودايي رَه بيخي از مُلك از مو جم كِدنْ و مردم از مو پكشي مسلمو شدَن.
لالي پاتي: خو خو!!
بابي: آري نورِ چِم بابِي خو! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. خلفاي عباسي كي دَ سر آمْزِي پيرو غَدَر پشار آوورد، آمييا مجبور شدن كه از إراق دَ مُلك از مو پناه بيرند. قنجيغي آمْزِي پيرو، جاسوس خلفا ام آماد.
چنگيز شار غلغلي باميوي از مو رَه بيرو كَدْ، اُوكْمَتْ مردم ازمو گايي دَ هرات و گايي دَ اسكندريه و گايي دَ كابل و گايي ام دَ إندوستو شد.
مردم از مو از راستي و صادقي خو امي پيرو رَه دَ حساب اولاده علي "ع"، غَدَر غَدَر قَدْر كِدن، إزت دِدَن. خُمس دَدَنْ. زمي، پتي و جايداد دَدَن. آخر شي روزگار پيرو خوب شدَ رافت. سرمايه و مُلك غَدَرْ پيدا كِدَنْ. دره علي، نَيَكْ، زاري و سوليچ يكه ولنگ، ششپر جاغوري، سنگلاخ بهسود، بغله، آلَخشو، لنگر، بكول و سرآوْ غزني پكشي مِلكِيت پيرون مو شد.
مردم از مو از راستي و صادقي خو امي پيرو رَه دَ نام اولاده علي "ع"، غَدَر غَدَر قَدْر كِدن، إزت دِدَن. يا ام كي قَدْر خو رَه دَ ميني مردم از مو يافت، از او باد خُمس جم كدوو رَه از مردم از مو شروو كِدن. آخر شي أستا، أستا سرمايه و مُلك ازيا غَدَرْ شِدَ رفت. دره علي، نيك و زاري و سوليچ يكه ولنگ، ششپر جاغوري، سنگلاخ بهسود پكشي مِلكِيت پيرو شد.
دمزي رقم ميرون مو رَه از را بور كِدَ، دَ نفاق گرفتار كد. امي رقم مو كِي كم كم كمزور شدَ رفتي، يا دَ ميني از مو زور گرفته رافت. اتحاد مو دَ نفاق بدل شد، راه ورسم مو بدل شد، دَ بغل كته كلونمو آمييا جاي گرفت كه ديگرو وا رَه ريي كِددَن.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آخر شي پيرو آم جگي مير رَه گرفته، ام جگي شيخ رَه، ام جگي اولادة عليع رَه. يگون شيخ اگه از جم آمْزِييا نبود، او رَه نيشت كه دَ ميني مردم راه پيدا كنن. ازی خاطر که پيرون مو ميترسيد كه تمام تشكيليشي دَ مردم إيله نشنه. مو آق ندري كه ازييا دختر بيگري. مجتيدي و ريئسي و وزيري آق ازييايه.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آخر شي پيرون مو از ميرو كِدَ قَدْر و إذت غَدَر تر پيداكِدن، شيخ ام بودن و اولادة عليع ام. مو كي دمزو مرتبي بلند ديني ام نتنيستي برسي. پقط بوگي مو بخشي غلامي و كنيزي پيدا شدَ بَشِي. مو رَه ناف سگ جور کدِن.
لالِي پاتَيْ: آو بابَي جو! آمييا دَ ديگه جاي آم استه؟ چچور دَ اونجا ام رقم مار مينه آستي وري يه؟
بابَيْ: آري آتي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آمييا دَ ديگه جاي آم استه. دَ اونجي مار ميني آستي نيه. دَ ديگه جايا كه استه وا از خود شي استه، نوسي شي موشه اولاد شي موشه، اختيار راه ورسم رَه از ديگرو گرفته خودون شي كار خو مونه، دَ آغل از مو اوتر نيه. آمييا آمده اختيار راه ورسم از مو رَه دَ دست از خو گرفته. دمي دنيا آركس كه استه نه، دنيا رَه دَ پايده از خو ميچرخِنه نه دَ پايده از مو. پيرون مو خانواري شي دَ ميني مُلك كَمَكَ، آمْزِي خاطر بيچاره گو مجبورَ كِي نان خو رَه دَ نرخ روز بوخرَه. شيخون مو يگون شي كه بالخِني خو دَ كراه دِدَ، دَ پايدي ديگرو كار مونه، باقي شي قنجيغي آزمويه.
بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. مو كُل چيز خو رَه از باميو گرفتي. دَ ميني از او نه چلپولي، نه چغولي و نه چلولي يَّه. باد از باميو كه مسلمو شدي، دوستدار پيغُمبر و مولا شدي. وا كه بود نه، راستي و صادقي از مو رَه غدر خوش دشت. بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. آمييه كه مو راست و ساده إي. سابقه سياست و خوب مردم بازي دَدو رَه ندري، آمْزِي سادگي و راستي مو ديگرو پايده ميگره و تاکی ساده باشی از مو پايده ميگره.
لالِي پاتَيْ: آو بابی شيری! ديگا قد ازمو چيز دشمنی دشت که آميياره ريي کدن؟
بابَيْ: اُف بچی. آته و بابی از مو گينا زمانا غدر زورتو بودن. اوغيتای که مو زور دشتی ديگرو إيچ کاره بوده. ديگرو از مو غدر چِم ميزد. از مو خوش نبود وو دِل شی موشد که آر رقم شده زور موره از مو بگره. اسلام که دَ مدينه زور پيداکد، آمييا دَ موُنجی خود خو ره رساند. دوستی خو ره شروو کد که آخرشی خود خو ره قد اولاد پيغُمبر دوست جور کدن. از راه دوستی خود خو ره آخرشی دبلی دم از مو رسندن. آل ديگه کی تو خود تو بخير ديده ميتنی.
پاتَيْ: بابَيْ جو! جواب از مه رَه پكشي نگفتي!
بابَيْ: آري جانِ بابَيْ! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. زورِ از مو آزي خاطر نميرسه كه بِسَمْ پاميدي كه نه که آلِ مو كمزوري. دَ ميني از مو ادمون نابود و بي غيرتَ. آدمون نابود دَ يك كَوْره شيمه قوماي خو رَه سودا مونه. خبر ميني آغِل و خاني خو رَه دَ فرعو موبْرَه. قنجيغي آمْزِييا كه استه نه آمووای که خود تو گفتی آم آسْته.
پاتي: آو بابي جو! آمي رَه چِه رقم بِسَمْ جور كِني؟.
بابي: دَ مي سالاي سياه كه استه نه، فرعو مو رَه رقم كور گوسپو دَ كركر رامه آموخته كِدَ. مو خود خو رَه پُرمُشت کدی و نمينخشي. گذشتي مو پك پُرمشت شَدَ. مو دَ پس منده و شيمه خوري، نوكري و كنيزي آدت كِدي. دَ پيش ديگرو نوكر وو دَ سر يگديگي خو گرگي. از خو كته كلو ندري و اگه دشته شي آم او رَه نميلي كه كته كلونمو شونه. تو و ريزه لالِي تو كِه خواننده شدي، آته و بابِي خو ره کی شِنختي، قومای خو ره شنختی، راه و رسم خو رَه شنختي، گذشتي خو رَه شنختي، زور و طاقت خو رَه مينخشي، راه رفتون سُوباي خو رَه مينخشي، دوست و دشموي خو رَه مينخشي، زور و كمزوري قوماي خو رَه مينخشي. از او باد ميتني زَوْزّداي ماماي خو وو قوماي خو رَه بوفامانين. وختِ كي زَوْزّداي ماماي تو وو قوماي تو قنجيغي از تو يكجاي شدن، او وختَ كي آتِي خوره ام پيدا مونين. بس پاميدی يا نه که بلاتی جان تو دور شنه که اوغيتا ميتني كه از نوكري و كنيزي بُرشوني. اوش تو بَشه كه لالِي ريزي خو ره پُرمشت نكني. او زورِ بازوي تويه. خيرهَ کی ريزه يه. او ميتينه عقل و اوش و بازوي تو بَشه.
لالِي پاتَيْ: آمي توراي آخر خو رَه كي گفتي زود شدنيه يا غدر وخت كار دِره؟
بابَيْ: جان بابَيْ! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. يك مثلَ كه موگيه راه مكه از دَيدَه تامو نموشه. نه آتِي تو دَ يك چم پُت كِدو گم شده كه دَ يك شاو پيدا شونه. نه نَخْچِيْ و نه خنواري تو دَ يك شاوروز خود خو، زور خو، گذشتي خو، راه ورسم خو و راه رفتونِ سُوباي خو رَه مينخشه و موفامه. نه مزي شيمه دَ يك شاو از دانشي موُپره.
بچي! بلاي جان تو دور شِنه ديگه. بِسَمْ پاميدي كه نه. بيروكِدو آزار دفه آسوتر از جور كِدويه!
لالِي پاتَيْ: بابَيْ جو! آمي يگ توري ديگيم رَه خو جواب بدي!
بابَيْ: بوگي جان بابَيْ!
لالِي پاتَيْ: قنجيغی زوزدای قومای خو که د آرکار فی مگره چه رقم جور شده ميتنوم؟
بابَيْ:
جان بابي. بلای جان تو دورشنه. مزه دان تو ام خوب شنه، بچيم. مو کی أستی نه! غرد زمانا شده که زور خو ره از دست ددی. زور خو ره که از دست ددی، قد
از اُو زور اُوکمت کدون خو ره ام از دست ددی. او زور ام ازمو رفته. اُوکمت کدو تنا مردم دوندوه نيه. رقم دوندو، رقم چلندو، رقم مردم گفتو، رقم خوش کدون مردم ام أسته. آمی که مو اُوکمت نکدی، امی چل و پن ره ام پُرمُشت کدی. چلای اُوکمت کدو دمزی يه که اگه يکده بخشی از خو گفتی يکدنه بخشی مردم ام بوگی يا کی يگدنه بخشی از او ام بوگی. اگه پايدی از خو ره خوش دشتی، آرامی مردم ره دَ نظر بگير. آمو کارَ کنو که کلّگی از او خوش شی بايه وو پايدی شی ام بشه. چيز که تو ام خو.ش دری و ديگه مردما ام خوش دره. امو ره کنو. اوی که ديگا قبول ندره کوشش کو باد از قبول دلجی مردم دبلی شی اجرا کنی. إيچ کارَ د زور نکو که مردم دلشی از تو باد موشه. اقل مردم دانا د مغز شی يه از مردم نادان د چم شی.
لالِي پاتَيْ: بابَي جو! دَ خوشي آمْزِي توري دِل تو موشه كي مه يك غزلِ خوب بخشي شوم بوگيم؟
بابَيْ: بوگي جان بابَيْ!
خدا موگيه آركَتْ كوُ اَيْ جوُ:
گُلِ لوگور و سُرخ شيلبِيد چه خُوبَه
داموني گل دَ راي شِي آواركنوم مَه
بلدِه آتيخو كِرو جور نوم بَخَيرَه
اگه بلده از مه هيچ چيزم نَيرَه
مُو گوشنا، لُوچ بُومنِّيم وو آتِيم بِيايَه
ده كاراي گِرو آبيم تنايه
كشكي مه چابوكتر كِتّه موشودوم
بُرگودِ قوم بله باشه موشودوم
نموفاموم كه آتيم كَيْ بيايه؟
تخت شايي بلديش مِيلُوم دَه سايَه
آلَيْ آغَيْ! تاكَيْ نالَه مونِي از قَلْبْ بِيرُو
خُدا موُگْيَه بورو آركَتْ كُو اَي جُو!
آركَتْ از تو، بَركَت كارِي خدايَه
إمرُوز تلاش كَنُو، سُوبا دَ رايَه
آغَيْ، آبيم كِه آلِي چِيم دَه رايه
ده اميدي خدا آتيم ميآيه
آتيم که بايه مه بخير طاقتور موشونوم
مُلکای از دَست رَفتِی خو رَه واپس مِی گيرُم
مُلکای از دِست رفته مو چِه باشه
اول خدا شايی باميوی خو رَه واپس بِگيرُم
آبي پاتَيْ: بابَيْ جان! يك تِكي وويتُو پُخته كِدم، موشه شُمُو قَدْ نوسَگُونخُو بالشِنِي همُو رَه بوخرِين؟
بابَيْ: آرِي بَچَيْ! بلاي جان تو دور شِنَه دِيگَه. بِسَمْ پامِيدِي كه نه. خدا تو رَه خير بِديَه. تو آميشه غم بابَيْ و نوسگونشي رَه مُوخرِي.
پايان
بالا
بازگشت