دمکراسي چيست؟** انفجار منظومه شمسي** کهکشانها**فزيک** جامعه‌شناسی خودكشی**مهاجرين افغاني در ايران و مشكلات ** مارکس و محیط زیست**شرايط زمين

ژورنال هاي علمي مي توانند نقش مهم تري در اجراي اخلاق بازي كنند. جامعه فيزيك آمريكا (APS)، ناشر ژورنال هاي نقد فيزيك، دستورالعمل هايش براي هدايت تحقيقات در مورد سوءرفتارها را مورد بازنگري قرار مي دهد. اخيراً APS همه علامت هاي معرفي شده توسط ويراستارها، منتقدين يا دانشمندان را زير نظر مي گيرد و به سازمان هاي مربوطه هشدار مي دهد تا به سردبير، مارتين بلوم (M.Blume)، توضيح دهند. بسياري از فيزيكدانان معتقدند كه تقويت بازرسي دقيق بسيار ظالمانه خواهد بود. اما يك گام جلوتر، پاول گرانت (P.Grant) شخصيتي علمي در موسسه تحقيقاتي توان الكتريكي، پيشنهاد مي كند اين مسئله يعني تصديق نظارت همكاران بر كار يكديگر براي سازمان ها به معني يك عنصر منفي و عاملي براي حكم هاي ترفيع خواهد بود.  وي افزود، سپس احتمالاً بازرسان انگيزه بزرگ تري براي حضورشان در همه جا خواهند داشت.

جامعه فيزيك، تابستان گذشته زماني كه اتهام شيادي عليه دو تن از آنها بالا گرفت، به سختي متاثر شد. فيزيكدانان با توجه به اولين تحقيق كه به پايان رسيده و ديگري نيز كه در حال فرجام خواهي است، براي صدور راي مردد هستند. با اين همه برخي اين وقايع را زنگ خطري براي رشته اي تلقي مي كنند كه وجود شياد در سلسله مراتبش را يك پديده خارق العاده پنداشته است. به گفته مارك كاستنر (M.Kastner) رئيس گروه فيزيك در انستيتو تكنولوژي ماساچوست «من و همكارانم دور ميز ناهار نشستيم و با خود گفتيم آيا ممكن است چنين مسئله اي در گروه ما اتفاق افتاده باشد؟»راه يابي خطاهاي بزرگ در علوم تجربي در ذات آن است، خواه دانسته باشد يا نادانسته اگر چه ممكن است نتايج كوچك را گروه اندكي مورد بررسي قرار دهند، اما براي تكرار يك سدشكني بزرگ خيلي ها ممكن است بي درنگ اقدام كنند.

دردسر از آنجايي آغاز شد كه هيچ كس نتوانست نتايج به دست آمده از تيم هاي تحت رهبري يان هندريك شون (J.H.Schan) از آزمايشگاه هاي بل و ويكتور نينوف (V.Ninov) از آزمايشگاه ملي لاورنس بركلي را تكرار كند. در تمام دو سال گذشته شون نويسنده اصلي مجموعه اي از مقالات شگفت انگيز بود كه خبر از ابررسانايي در دماي بالا و قطع و وصل الكتريكي در مقياس مولكولي در فيلم هاي نازكي از مواد آلي مي داد. چنين يافته هايي روشي براي ساخت ترانزيستورهاي بهتر پيشنهاد كرد.  نظر به اينكه ماه ها سپري شدند و نتايج دوباره به دست نيامدند رفته رفته زمزمه ها براي جايزه نوبل جايشان را به پريشاني دادند. با رهبري آزمايشگاه هاي بل يك هيأت بازرسان تشكيل شد و محققان با بدگماني همان بخش از نمودارها را مورد بررسي قرار دادند. اين هيأت در گزارش 25 سپتامبر خود به اين نتيجه رسيده كه شون اطلاعات را دستكاري و تحريف كرده است اما ديگر نويسندگان مقالات تبرئه شدند (شون اخراج شده است. )

نينوف، يك فيزيكدان هسته اي باسابقه، همراه با 14 همكارش در سال 1999 ادعا كرده بودند كه هسته اتم عنصرهاي 116 و 118 را در رگبار برخورد ذرات پرانرژي مشاهده كرده اند. هنگامي كه بازبيني هاي مستقل هرگز به نتيجه نرسيد و تنها اين نينوف بود كه مي توانست اثرات اين هسته ها را در اطلاعات كشف كند، برخي از همكاران وي دچار شك و بدگماني شدند. آزمايشگاه ملي لاورنس بركلي پس از يك تحقيق داخلي وي را اخراج كرد اما نينوف تقاضاي فرجام كرده است. همچنين نينوف از پيوستن به ساير نويسندگان در يك استغفار رسمي كه در پانزدهم جولاي در نشريه «نامه هاي نقد فيزيكي» چاپ شد، سر باز زد. سپس ترديدها در مورد اطلاعاتي كه وي در كشف عناصر 110 و 112 در

اروپا و در سال هاي 1995 و 1996 مورد تجزيه و تحليل قرار داده بود افزايش يافت (وجود اين عناصر و همچنين عنصر 116 تاييد شده است. ) بعضي از فيزيكدانان هنوز معتقدند كه شيادي مشكل بتواند د رامان بماند و «سيستم» دير يا زود آن را برملا خواهد ساخت. نيكولاس استنك (N.H.Steneck) مورخ دانشگاه ميشيگان در آن آربر خاطرنشان مي كند كه زيست شناسان نيز در اوايل دهه 1980 چنين عقيده اي داشتند اما معلوم شد كه اشتباه مي كردند و برداشت آنها از ضمانت هاي عدم خطا نادرست بود. از آن زمان به بعد آنها به شدت از روش انتشار اطلاعات مراقبت مي كنند، پژوهشگران جوان را تعليم مي دهند و براي مسئوليت پذيري در كار دستورالعمل هاي دقيق تدوين مي كنند. استنك معتقد است كه فيزيكدانان آن قدر دورانديش هستند كه تصميم مشابهي اتخاذ كنند.  نگراني در كنگره نهايتاً به شكل گيري سازمان درستي تحقيق در دپارتمان بهداشت و خدمات انساني منجر شد. بنياد علوم ملي نيز از سازمان مشابهي موسوم به اداره بازرسي كل برخوردار است. تعداد كمي از فيزيكدانان گام هاي مضاعفي را در فعاليت هاي مربوط به تخصص شان مشاهده مي كنند. به گفته توماس وبر (T.A.Weber) مدير بخش علم مواد Nfs و يكي از كارمندان پيشين آزمايشگاه هاي بل «من معتقدم اين حركت به سوي تغيير فرهنگ پيش مي رود» وي پيش بيني مي كند احتمالاً دوره هاي كارشناسي ارشد و دكتري به دروس اخلاقي نيازمند مي شوند.

در بعضي موارد مسئوليت اطمينان از درستي به دوش همكاران مي افتد. همكاران مجبور هستند به يك نفر اعتماد كنند اما گروه تحقيق اولين صف دفاعي در برابر اشتباهاتي است كه عمداً يا سهواً برخي از فيزيكدانان به آن اصرار مي ورزند. به گفته پيتر بوند (P.Bond)، فيزيكدان هسته اي در آزمايشگاه ملي بروك هاون «اين همان چيزي است كه مرا حيرت زده مي كند. اگر آنها حقيقتاً شياد بودند، ساير آزمايشگران آن را به دست آوردند.» رابرت پارك (R.Park) از انجمن فيزيك آمريكا پافشاري مي كند كه ساير نويسندگان مقاله نيز بايد مسئول باشند. وي با قطعيت اظهار مي كند «زماني كه اسم خود را به عنوان يكي از نويسندگان در مقاله اي قرار مي دهيد از شما انتظار مي رود تاييد كنيد كه آن مطلب درست است.» وي مي افزايد در مواردي كه اشتباهات فاحشي اتفاق مي افتد بايد از تمامي نويسندگان در انظار عمومي سوال شود كه چرا متوجه مسئله نشدند. تخصص در يك گروه رسيدگي به كار ديگري را دشوار مي كند. اما كارشناسان همگي بر اين نكته كه هرگز يك فرد نبايد به تنهايي عهده دار جمع آوري و تجزيه و تحليل اطلاعات باشد، چنانچه به نظر مي رسد در موارد اخير اتفاق افتاده است، توافق دارند. اين موضوع كوچك تر از مسئله آزمايش هاي يك شتاب دهنده انرژي بالا است كه بتواند هزاران عضو در اختيار داشته باشد و براي جلوگيري از اشتباهات در ميان انبوه بررسي ها گسترش يابد. به گفته رهبران چند گروه فيزيك هسته اي كه بسيار كوچك تر از گروه هاي مذكور هستند، اعتماد همكاران ديرينه نكته كليدي در زمينه كاري آنها است اما هنوز تجزيه و تحليل هاي مستقل امكان پذير است. محققان دانشگاهي و صنعتي در زمينه ماده چگال نيز ادعا مي كنند زماني كه همه چيز خوب پيش مي رود روابط متقابل اعضاي جوان تر گروه با دانشمندان ارشد و مديران تحقيق تحريف شدن نتايج را دشوار مي كند. بسياري در مورد دفاع از تغييرات منظم بالقوه دشوار مردد هستند. احتمالاً تحقيق در مورد ادعاهاي كذب به زودي به عامل بازدارنده مهمي تبديل مي شود و لطمه هايي مثل وقايع شون و نينوف حفاظ هاي سنتي را سخت تر خواهد كرد. اما حتي اگر اين موارد برطرف شوند هيچ كس واقعاً نمي داند كه تعداد سوءرفتارها در علوم فيزيكي چقدر است. به گفته وبر «اگر بدترين ها واقعي جلوه مي كنند، احتمالاً ما خيلي ساده لوح بوديم. »

با كشف مولكولي كه در اتصال جنين ها به ديواره رحم مادرشان موثر است، اكنون تشخيص و درمان نازايي بهبود چشمگيري يافته است·  قريب به سه چهارم جنين هايي كه تا قبل از 20 هفتگي سقط مي شوند نمي توانند به ديواره رحم متصل شوند· عليرغم پيشرفت هاي چشمگيري كه در مقابله با نازايي صورت گرفته است دانشمندان هنوز در توجيه عوامل موثر بر اين تلفات عظيم عاجز هستند·  سوازن فيشر (S.Fisher) و همكاران او از دانشگاه كاليفرنيا در سانفرانسيسكو نشان داده اند جنين هايي كه هنوز به ديواره رحم متصل نشده اند قادرند اين كار را با رها كردن يك پروتئين صورت دهند· اين پروتئين كه به

ال ـ سلكتين (L-Selectin) موسوم است از ديواره خارجي رحم ترشح مي شود· اين دانشمندان توانستند نشان دهند دانه هاي پلاستيكي كه داراي يك پوسته نازك از مواد مترشحه رحم هستند قادرند به آساني و خوبي به ديواره رحم اتصال يابند· اين دانشمندان اكنون قانع شده اند كه اگر با اضافه كردن اين پروتئين، چسبندگي جنين به رحم را افزايش دهند احتمال سقط جنين به شدت كاهش خواهد يافت·  فيشر مي گويد: «با دستكاري سيستم ترشحي در زناني كه جنين هاي آنها قبل از 20 هفتگي سقط مي شوند مي توان به ميزان كافي ترشح پروتئين ال ـ سلكتين و در نتيجه جنين هاي سالم دسترسي پيدا كرد·» علاوه بر اين با استفاده از همين روش مي توان موفقيت روش هاي IVF (لقاح درون لوله آزمايش) را نيز كه معمولاً شانس موفقيتي برابر با 30 درصد دارند را افزايش داد· برخي از دانشمندان معتقدند كه اين روش ممكن است پيشرفت بزرگي در جهت كاهش مرگ و مير جنين، قبل از اتصال به ديواره رحم را ايجاد كند· سودانسو دي (S.Dey) كه يك زيست شناس تكويني در دانشگاه وندربيلت تگزاس است مي گويد: «با توجه به تعداد بيشمار جنين هايي كه ساليانه در اثر عدم اتصال به ديواره رحم سقط مي شوند كشف اين نكته مي تواند حائز اهميت بسيار زيادي باشد· »

طي تلاش ها براي تلقيح زنان نابارور، مي توان جنين را قبل از انتقال به ديواره رحم، به چنين پروتئيني آغشته كرد· همچنين مي توان مطمئن شد كه در رحم زن نيز به اندازه كافي از اين پروتئين وجود دارد·  برخي از دانشمندان ديگر از جمله دي معتقدند كه موفقيت اتصال جنين به ديواره رحم تنها به حضور پروتئين ال ـ سلكتين بستگي ندارد بلكه تعداد بيشتري از مواد مترشحه در رحم لازم است تا اين اتصال به طور موفقيت آميزي صورت بپذيرد· اكنون با استفاده از كشت بافت رحم معلوم شده است كه جنين انسان 6 روز بعد از لقاح به ترشح مواد مختلفي مي پردازد· در همين زمان در ديواره رحم

هيدروكربن هايي پديدار مي شوند كه پروتئين ترشح يافته از رحم (ال ـ سلكتين) بر روي آن ها مي نشيند· بعدها وقتي كه جنين به ديواره رحم متصل شد همين مولكول ها كمك مي كنند تا جفت بر روي ديواره رحم رشد يابد·  اين دانشمندان معتقدند كه مكانيسم اتصال جنين ها به ديواره رحم مادرشان ممكن است همانند مكانيسمي باشد كه توسط سلول هاي ايمني موجود در دستگاه گردش خون (اين سلول هاي ايمني به لوكوسيت ها معروفند) به كار گرفته مي شود· در بيماران مبتلا به سرطان خون، سلول هاي سرطاني كه داراي سرعت تقسيم بسيار بالايي هستند با كمك پروتئين ال ـ سلكتين به طرفين رگ هاي خوني متصل شده و بدين شيوه به بافت ها هجوم برده و آن ها را آلوده مي سازند·

 

•  فقط زبان مادري

به اعتقاد يك روانشناس آمريكايي، هر چند ظاهراً براي نوزادان نحوه اداي كلمات و احساس گرمي و محبتي كه از طريق آن منتقل مي شود بيش از معناي آنها قابل درك است، با اين حال شواهد موجود حكايت از آن دارد كه نوزادان از اصواتي كه مادران بر زبان مي آورند بهتر از اصوات مشابهي كه پدران بيان مي كنند، سردر مي آورند· اين نكته، به اعتقاد پژوهشگران حكايت از آن دارد كه مادران منظور خود را روشنتر و واضح تر به نوزادان انتقال مي دهند و پدران در اين زمينه با توفيق كمتري روبه رو هستند· البته لازم به ذكر است كه پدران نيز به شيوه اي متفاوت از مادران با نوزادان خود ارتباط برقرار مي كنند· تنها راهي كه مي توان با استفاده از آن اطمينان حاصل كرد كه نوزادان مقصود پدران و مادران را به نحوي يكسان يا به طور متفاوت درك مي كنند آن است كه از خود آنان پرسش به عمل آيد اما انجام اين آزمايش كار ساده اي نيست· زيرا مي توان در جريان چنين آزمايشي احياناً به دفعات متعدد نوزادان را به تبسم يا خنده واداشت اما در صورتي كه نوزادان شروع به گريه كردن كنند ديگر ادامه آزمايش امكان پذير نخواهد بود·

 

جلبك هاي داروساز

پژوهشگران براي درمان انواع سرطان ها به نوعي جلبك كمياب در اعماق اقيانوس ها اميد بسته اند· محققان موسسه اقيانوس شناسي هاربور برانچ، هر ساله صدها نوع جلبك جديد از كف دريا جمع آوري و مورد مطالعه قرار مي دهند· اين محققان در تلاش براي يافتن جلبكي هستند كه بتواند سلول هاي سرطاني رشد يافته در آزمايشگاه را نابود كند· بالغ بر 56 درصد از كل داروهاي سرطاني داراي منشا دريايي و گياهي هستند با اين حال براي پيدا كردن جلبكي كه بتواند خاصيت ضد سرطاني داشته باشد مي بايست هزاران نوع جلبك مورد آزمايش قرار گيرد· جلبك هاي دريايي به دليل اينكه قادرند با توليد مواد شيميايي سمي دشمن را از خود دفع نمايند مورد توجه محققان قرار گرفته اند· اين موسسه در تلاش براي كشف جلبك هاي جديد تا عمق 3 هزار پايي اقيانوس را به كمك زيردريايي مورد جست و جو قرار داده است· طي 18 سال گذشته موسسه هاربور برانچ فقط توانسته است يك نوع جلبك مورد قبول كارخانه هاي داروسازي را بيابد·

از جلبك مزبور كه در عمق 500 پايي دريا زندگي مي كند تركيبي به نام Discodermalid به دست آمده كه مي تواند سلول هاي سرطاني را از توليدمثل باز دارد·



بالا

بعدی * صفحة دری * بازگشت