محمدعوض نبی زاده
نقش واهمیت سیاسی واجتماعی شورای مرکزی ملیت هزاره دردهه هشتاد میلادی
قسمت دوم
درساختاراداری و تشکیلاتی شورای مرکزی ملیت هزاره محترم خادم حسین بیگ دو دوره وکیل پیشین پارلمان از ولسوالی لعل و سر جنگل ولایت غور بحیث ریس شورابا معاش ودیگرامتیازات معادل وزیرودو تن ازمعاونین شورا شیخ محمد علی ارزگانی ,سید سعدی نادری با معاش معادل با معاون وزیرو چهارتن ازمعاونین بشمول صاحب قلم معاون ومنشی شورا , داکتر واحد سرابی معاون و شاه علی اکبر شهرستانی معاون ووکیل پشین پارلمان عبدالرزاق توفیق معاون بشکل غیر حرفوی و بدون معاش اجرای وظیفه مینمودند و هیات اجرائیه شورای مرکزملیت هزاره دارای معاش و دیگر امتیازات معادل به مامور رتبه اول دولتی بودندکه محمد سرور خان شاهی دو دوره وکیل پشین شورای ملی از ولسوال ورس بامیان ,وکیل پشین شورای ملی محمد اسلم میر زاد فرزند فرقه مشر فتح محمد خان از ولسوالی مرکز بهسود ولایت میدان وردک ,وکیل پشین شورا ی ملی محمد موسی از ولسوالی جاغوری ولایت غزنی,سلطانعلی گاوسوار برادرابراهیم خان گاوسوارازولایت بغلان , علی بابا شاهو پسر کاکای فیض محمد کاتب از قره باغ ولایت غزنی,سناتورپشین محمد شریف ازدره هزاره ی ولسوالی پنجشیر ولایت پروان ازفرقه مذهبی اهل تسنن ووکیل پشین پارلمان احمدعلی از ولسوالی شیبر بامیان از فرقه مذهبی شیعه ی اسمعلیه را شامل میشدند وهفتاد وپنج تن اعضای حرفوی شورای مرکز ملیت هزاره د ارای معاش و دیگر امتیازات معادل مامور رتبه دوم دولتی را داشتند وهمچنان اعضای غیرحرفوی شورا را چهره ها و شخصیت های شناخته شده ,وکلا ی پارلمان پشین , تحصیل یافتگان وخوانین با نفوذ جامعه ی هزاره از مناطق گوناگون هزاره نشین افغانستان احتوامی نمودند.
مرحوم میر خادم حسین بیگ ریس شورای مرکزی ملیت هزاره یکی از خوانین و میران شناخته شده و با اعتبار ولسوالی لعل وسرجنگل ولایت غور که دو دوره درزمان ظاهر شاه وکیل ولسی جرگه و یک دوره درآخیر دهه شصت سناتور درمجلس سنا و ازسال 1364 – 1368 - شمسی , رئیس شورای مرکزی ملیت هزاره بوده است.درماه سنبله سال 1366- شمسی درجرگه سراسری ملیت هزاره مرحوم خادم حسین بیگ دوباره از طرف اشتراک کنندگان جرگه بحیث ریس شورای مرکزی ملیت هزاره بصورت آزادانه انتخاب و تعین گردید. مرحوم میر خادم حسین بیگ از جمله روشنفکران منطقه خود و اهل سواد و سیاست بود که از اعتبار و نفوذ فراوان درمیان مردم کشور وبخصوص مردم هزاره برخورداربوده است. مرحوم خادم حسین بیگ سه فرزند خود را در ان سال ها زیر تاثیر حوادث ناگوار جنگ از دست داد و طبع شعری پیدا کرد وی اشعار انتقادی برای شکایت از رویدادها را اکثرا به لهجه محلی با نام مستعار آواره و قلندرمی سرود که بیش از سه هزار بیت یک دیوان غیر چاپی ترتیب نموده بود و بعضا برای دوستان اشعارش را با احساس ودرد زیاد به خوانش میگرفت. مرحوم خادم حسین بیگ بعد از سقوط رژیم طالبان تا زمان حیات شان در شهر کابل زیست مینمودند یادش گرامی و روحش شاد باد .مرحوم جنرال محمد مهدی عضو غیر حرفوی هیات اجرائیه شورای مرکزی ملیت هزاره باشنده ی اصلی ولسوالی جاغوری بود که در مرکز ولایت سرپل نقل مکان وبودوباش اختیار نموده بود او دراغاز دهه هشتاد میلادی ریس خدمات اطلاعات دولتی ولایت جوزجان وبعدا ریس اداره 89 درمرکزوزارت امنیت دولتی الی سقوط حکومت داکتر نجیب الله کارنموده است.مرحومی از طرف شهید مزاری درماه ثور سال 1371 شمسی معاون وزارت امنیت دولتی پشنهاد شدولی بعد ازتشدید جنگهای تنظیمی در کابل مجبوربه فراردرشهرشبرغان گردیدکه سه ماه بعد ازبازگشت ازکابل درخانه اش درشهرشبرغان بنا بریک توطیه ی پلان شده توسط یک فرد مسلح ترورگردید.مرحومی از دوستان وهم صحبت صمیمی با صاحب قلم وازچهره تحصیلکرده ی مسلکی در استخبارات وشخصیت پاک نفس و با مناعت و خدمت گذار مردم بود گرچه مرحومی یک هفته پیش از ترورش با صاحب قلم در شهر مزار شریف دیداری داشت و میگفت که مصروف اخذ پاسپورت و ویزه برای خود و فامیلش بوده که میخواهد ازین وطن خارج شود مگر اجل برایش فرصت نداد تا زمینه سفرش را فراهم نماید یادش گرامی و روحش شاد باد.
- شورای مرکزی ملیت هزاره بخاطر موثریت کارش برخی نمایندگی های این شورا را درولایتهای هزاره نشین ایجاد نمود که مردم هزاره دران ساحات با فیصدیهای معینی از تعداد نفوس و شعاع وجودی شان حضور فزیکی فعال داشتند رهبری شورا که این نمایندگیهای ولایتی شورا را بحیث واحد دومی در چوکات ریاست های اقوام وقبایل ولایت های بامیان , بلخ ,قندوز و هر ات و در چوکات مدیریت های اقوام وقبایل ولایتهای غزنی , وردک میدان ,غور و پروان , سرپل ,سمنگان و بغلان ایجادنمودند. ارگان مرکزی نشراتی شورای مرکزی ملیت هزاره برای ششماه اول جریده ی پانزده روزه ی چهار صفحه ی بنام ندای کهساران بود که مسایل خبری و مطالب تحقیقی و تاریخی درمورد جامعه ی هزاره را به نشر می سپرد اما بعدا ز شش ماه مجله ی ما هانه بنام مجله ی غرجستان بصورت منظم در باره مطالب خبری و مسایل تحقیقی و تاریخی جامعه هزاره جای انرا گرفت و گاهی حتی نویسندگان ان با حمایت رهبری شورا مطالب سیاسی مخالف دولت را نیز می نویشتندکه این مجله خوانندگان زیادی در داخل و خارج کشور داشت.رهبری شورای مرکزی ملیت هزاره گروه هنری برهبری صفدر توکلی ,شامل امان یوسفی اواز خوان و دنبوره نواز و قدیر کریمی اواز خوان و دنبوره نواز و حاجی بیگ زاده غیچک نواز ونوروزعلی توله نواز را بشکل یک گروپ موسیقی ایجاد و در عمارت شورای مرکزی جابجا نمودند تا این گروه هنری برخی ازجوانان مستعد مردم هزاره را درین بخش تربیه ودر محافل فرهنگی وخوشی مردم هزاره هنر نمائی نمایند برای این گروپ هنری معاش معادل به اعضای شورا تادیه وبرای هر پنج تن از هنر مندان مذکور پنج باب اپارتمان در یک دهلیز در مکروریان سوم توزیع شده بود . در ان ایام حتی یکنفر از افسران مردم هزاره رتبه جنرالی در تمامی ارگانهای سه گانه نظامی دولت نداشتند بناء رهبری شورای مرکزی ملیت هزاره در ماه حوت سال 1364 شمسی به تعداد هجده تن از دگروالان مردم هزاره رابرای ارتقا برتبه جنرالی به مقامات رهبری دولت پشنهاد نمود ولی متاسفانه صرف دگروال علی محمد رسولی قوماندان غند در فرقه ریشخور کابل را برتبه جنرالی منظور نمودند .
-
- بنا برشباهت های نژادی جامعه هزاره با مردم ممالک مغلستان , کوریا , چین و جاپان , محترم خادم حسین بیگ ریس شورا و صاحب قلم معاون ومنشی شورای مرکزی ملیت هزاره در ماه جوزای سال 1365شمسی در مقر شورا با سفرای مغلستان و کوریا ی شمالی وکار داران سفارت چین وسفارت جاپان که از طریق وزارت خارجه تنظیم شده بود ملاقات نمودند و درباره روابط فرهنگی و اقتصادی این ممالک با مناطق هزاره نشین افغانستان تبادل نظر نموده وبخاطر جلب کمک انها برای توسعه ی مالداری در مناطق هزاره نشین وتبادله ی هیات های هنری میان جانبین و اعزام باستان شناسان ممالک مذکوردر مناطق هزاره نشین با نمایندگان سیاسی ممالک متذکره صحبت بعمل امد. که در نتیجه این ملاقات ها صرف سفیر مغلستان امادگی نشان داد تا ازیک گروپ هنری مردم هزاره برهبری صفدر توکلی دعوت نماید و بعد از چند ماه زمینه سفر گروه هنری مردم هزاره به مغلستان فراهم گردید که از سفرمغلستان با اخذ مدال تقدیر به وطن بازگشتند. محترم خادم حسین بیگ ریس شورای مرکزی ملیت هزاره در ماه قوس سال 1366 شمسی در ترکیب هیات عالی رتبه دولتی جهت عیادت از خان عبدالغفار خان به کشورهندوستان سفر نمود که هیات مدت یک هفته در شهر دهلی جدید باقی ماند که بعد از بهبود نسبی وضع صحی خان غفار خان هیات اعزامی ایشان را بخاطر تداوی به کابل انتقال دادند.
- محترم خادم حسین بیگ ریس شورای مرکزی ملیت هزاره همراه با سی تن از اعضای شورای مرکزی جهت اشنائی با فرهنگ و اقتصاد مردمان جمهوریهای اسیای میانه به ازبکستان مسافرت دوستانه نمودند که بعدا نیزسایر اعضای شورای مرکزی وکارمندان اداری شورا در چندین نوبت شامل گروپهای سی نفری به جمهوریهای تاجکستان , قزاقستان و قیرغیزستان سفر کردند که در جریان این مسافرت ها هیات شورای مرکزی با برخی از مسولین سازمانهای اجتماعی این جمهوریها ملاقات و تبادل نظر نمودند رهبری شورای مرکزی ملیت هزاره جهت فراهم سازی تحصیل در خارج کشور برای جوانان مردم هزاره پشنهاد سهمیه اعزام جوانان هزاره در رشته های مختلف تحصیلی به خارج را به مقامات عالی دولتی ارایه نمود که رهبری دولت دران زمان سالانه به تعداد سیصد بورسیه های تحصیلی را در سطح دوکتورا ,اسپرانتوری – لیسانس و رشته های تخنیکی را درموسیسات تحصیلی بخش های ملکی و نظامی منظور کرده بودو بدین ترتیب همه ساله ده ها تن از جوانان هزاره جهت تحصیل از طریق شورای مرکزی ملیت هزاره توسط وزارتهای پلان و تحصیلا ت عالی به خارج از کشور معرفی و اعزام میشدند. با کوشش رهبری شورا از سال ۱۳۶۴ الی ۱۳۷۰ شمسی بیش از دو هزار تن از جوانان هزاره برای تحصیلات عالی و مسلکی در ساحه ملکی و نظامی به کشورهای شوروی، چکوسلواکیا، بلغاریا، آلمان شرق، پولند و هنگری اعزام شدند.
بر اساس مصوبه ماه جوزای سال ۱۳۶۶ شمسی پلنوم کمیته مرکزی حزب دموکراتیک خلق افغانستان ازطرف بیروی سیاسی حزب.کمسیون عالی حزبی ودولتی کاربا ملیت هزاره ایجاد شدکه سلطانعلی کشتمند عضو دفترسیاسی حزب و صدراعظم بحیث ریس کمسیون ,غلام فاروق یعقوبی عضو دفتر سیاسی حزب ووزیرامنیت دولتی بحیث معاون وصاحب قلم عضو کمیته مرکزی حزب ومعین وزارت اموراقوام وقبایل بحیث منشی کمیسیون کاربامردم هزاره توظیف ومحترمان خادم حسین بیگ ریس شورا, داکترواحد سرابی وشاه علی اکبرشهرستانی,سیدسعدی نادری,شیخ محمدعلی ارزگانی معاونین شورای مرکزی ملیت هزاره,ووکیل محمدسرورخان شاهی ووکیل محمد اسلم فرزند فرقه مشرفتح محمد خان میرزاد اعضای هیات اجرائیه شورای مرکزی ملیت هزاره به صفت اعضای کمسیون ازطرف دفترسیاسی حزب تعین شدند که جلسات این کمسیون هرماه یک باردردفتر صدراعظم ویا دردفتر معاون کمسیون دایرمیگردید و درمورد خواسته ها ومطالبات جامعه ی هزاره تصامیم مهم اتخاذ و فیصله های کمسیون از طریق منشی کمسیون برای ادارات دولتی وحزبی به امضای ریس ویا معاون کمسیون بشکل کتبی صادر وارسال میگردید وهمچنان اجندای ماهوار جلسات, پلان کار سالانه وما هانه ی کمسیون ذریعه ریس,معاون ومنشی کمسیون ترتیب وبرای اعضای کمسیون قبل از برگزاری جلسات بشکل کتبی توسط منشی کمسیون ارسال و مطابق به پلان کاری اجرات و کنترول به عمل میامد .
زیرنظرکمسیون مرکزی کمسیونهای دیگری نیزدرسطح شهرهای کلان ازجمله شهرهای کابل مزار شریف ,هرات و قندوز و ولایات هزاره نشین کشورتشکیل شده بودند طبق فیصله پلنوم کمیته مرکزی ودفتر سیاسی حزب و فیصله ی کمسیون عالی مرکز. درماه عقرب سال1366شمسی کمسیون عالی کاربا ملیت هزاره ازطرف کمیته حزبی شهر کابل تحت ریاست ظهور رزمجو منشی حزبی شهر کابل ایجاد گردید که درین کمسیون صاحب قلم بحیث منشی کمسیون وفرید لعلی مسول تشکیلات حزبی شهر , سید مجتبی منشی حزبی ناحیه پنجم شهر ,سید عباس منشی ناحیه ششم حزبی شهر به صفت اعضای کمسیون تعین شدند که جلسات ان هر ماه یک بار در دفتر منشی حزبی شهر کابل دایر میشد و درباره تقرر و جابجائی کادر های حزبی ودولتی در مقامات حزبی و دولتی در شهر کابل بحث و تبادل نظر صورت میگرفت که کار کمسیون تا حدودی در مورد جابجائی کادر های مردم هزاره در شهر کابل رضایت بخش پنداشته میشد.
- براساس فیصله ی پلنوم کمیته مرکزی ودفتر سیاسی حزب و فیصله ی کمسیون عالی در اواخیر ماه اسد سال1366 شمسی زیرنظر صاحب قلم کمسیون پانزده نفری از اهل خبره و روشنفکران جامعه ی هزاره تشکیل شد تا نقشه ی جغرافیائی مناطق هزاره نشین کشوررا طرح نمایدو بعد از تدویر چندین جلسه در دفتر صاحب قلم کمسیون موفق شد تا طرح نقشه ی مناطق هزاره نشین افغانستان را ترتیب وبوسیله ی ریاست کارتو گرافی شورای وزیران جمهوری افغانستان چاپ گردید که نقشه ی مذکور در اختیار اعضای جرگه ی سراسری مردم هزاره و اعضای انتخابی شورای مرکزی ملیت هزاره قرارداده شد.
- براساس فیصله ی پلنوم کمیته مرکزی ودفتر سیاسی حزب و فیصله ی کمسیون عالی در اوائیل ماه اسد سال 1366شمسی زیر نظر صاحب قلم کمسیون بیست نفری شامل شخصیت های خبره از میان تحصیل کردگان مردم هزاره تشکیل گردید که بالای طرح تجدید نظر تقسیمات اداری ملکی در مناطق هزاره نشین افغانستان کارنمایند تایک طرح دقیق تشکیلاتی برای تشکیل ولایات جدید در مناطق هزاره نشین مرکزی کشور را تهیه نمایند . باالاخره درماه قوس سال 1366شمسی کمسیون بعد از جلسات متواتر در دفتر صاحب قلم طرح جامع تشکیل ولایات جدید در مناطق هزاره نشین کشور را تدوین واز طریق رهبری شورای مرکز ملیت هزاره برای دولت ارایه نمود که ذیلا طرح مذکور خدمت خوانندگان تقدیم میشود.
- اول – ولایت بامیان – شامل ولسوالی یکاولنگ , ولسوالی شیبر ولسوالی کهمرد , ولسوالی سیغان , ولسوالی شهیدان وولسوالی فولادی
- دوم ولایت پنجاب – شامل ولسوالی ورس , ولسوالی لعل وسرجنگل , ولسوالی سرخجوی , ولسوالی مهر وتره پس و ولسوالی تگاب برگ.
سوم ولایت بهسود- شامل ولسوالی مرکز بهسود , ولسوالی حصه ی اول بهسود , ولسوالی دای میرداد, ولسوالی کوه بیرون بهسود, ولسوالی جرغی و بورجیگی, ولسوالی ناهور.
.-چهارم ولایت دایکندی – شامل ولسوالی سنگ تخت ,ولسوالی شهرستان , ولسوالی گیزاب , ولسوالی تمزان , ولسوالی خدیر ,ولسوالی اشترلای ,ولسوالی چهارصد خانه.
- پنجم ولایت جاغوری – شامل ولسوالی مالستان, ولسوالی قره باغ,ولسوالی اجرستان , ولسوالی جغتو , ولسوالی زیرک,سنگ سوراخ وشیرداغ.
- ششم ولایت سرپل – شامل ولسوالی سنگ چهارگ ,ولسوالی بلخاب ,ولسوالی کوهستانات, ولسوالی سوزمه قلعه.
طبق مصوبه ی ماه جوزای سال ۱۳۶۶ شمسی کمیته مرکزی حزب - که بیروی سیاسی حزب د. خ. ا. وکمسیون عالی دولتی و حزبی کار با ملیت هزاره تدویر جرگه ی سراسری مردم هزاره را در شهر کابل منظور نمودند وبدین ترتیب رهبری ستاد برگزاری جرگه سراسری مردم هزاره ایجادگردید ودراخیر ماه سنبله ی سال 1366 شمسی در تالار دانشگاه پلی تخنیک کابل به اشتراک بیش از یک هزارنفر از ولایات مختلف مناطق هزاره نشین کشورجرگه سراسری مردم هزاره برگزار شد که درین جرگه مقامات رهبری دولتی و حزبی بیانیه های افتتاحیه و اختتامیه را ارایه نموده واز میان اعضای جرگه ی سراسر ی نیز بیش از شصت تن در طی مدت دو روز جرگه صحبت نمودند ودرختم جرگه قطعنامه ی جرگه بوسیله ی صاحب قلم قرائت شد که مکلفیت ها ووظایف حکومت را در برابر مردم هزاره معین و مشخص میکرد در قطعنامه جرگه سراسری بالای خود مختاری مناطق هزاره نشین و استقلالیت فقه جعفری و سهم لازم مردم هزاره مطابق با حضور فزیکی شان در مقامات عالی رهبری دولتی و حزبی بدون کدام تبعیض و تعصب و گرامی داشت دولت از چهر ه های ملی مردم هزاره در ابعاد فرهنگی و سیاسی وازادی زندانیان مردم هزاره تاکید صورت گرفته بود.
در جریان ختم جرگه در روشنی از فیصله های جرگه سراسری مردم هزاره جهت جا بجائی کادر های ملکی و نظامی مردم هزاره از میان یکتعداد از افسران نظامی پشنهادشده ی مردم هزاره جهت ارتقا برتبه جنرالی صرف دوتن از افسران مردم هزاره هریک دگروال خدادادهزاره معاون فرقه دوم پنجشیر از وزارت دفاع ودگروال محمد مهدی ریس اداره 89 وزارت امنیت دولتی برتبه ی برید جنرالی ارتقا یافتند. درضمن رهبران دولتی و حزبی درجریان جرگه با رهبری ستاد جرگه توافق نمودند که پنج تن از اعضای رهبری شورای مرکزی ملیت هزاره را به عضویت شورای انقلابی و دوتن را بحیث وزیران درکابینه منظور نمایند. رهبری ستاد جرگه تشکیل و ایجاد ولایت های جدید بامیان ,سرپل,دایکندی ,جاغوری , بهسود وپنجاب را به رهبران دولتی وحزبی پشنهاد نمود که ازآن جمله صرف ولایت جدید سرپل در مناطق هزاره نشین شمال مورد توافق مقامات رهبری دولت قرار گرفت وهم چنان فیلیال فقه جعفری دردانشکده ی شرعیات دانشگاه کابل راقبول نمودند که یک مضمون فقه جعفری بوسیله جناب قاضی ضامن علی بهسودی دران دانشکده درس داده میشد.درجریان برگزاری جرگه سراسری مردم هزاره اعضای جرگه فهرست سه صدو هفتاد تن از زندانیان مردم هزاره را که به جزای از یکسال الی حبس ابد واعدام محکوم بودند ترتیب ورهبری ستاد برگزاری جرگه محبوسین شامل فهرست تقاضا شده رابا مقامات رهبری دولتی و حزبی چندین بار مطرح ومذاکرات فشرده را بطور جدی در باره رهائی انان انجام داد که باالاخره رهبری ستاد جرگه توانست این مشکل را حل و فرمان عفو سیصدو هفتادنفر از زندانیان پشنهادی را ازریس جمهور یک روز پیش ازتدویرجرگه سراسری مردم هزاره اخذ وزمینه ی رهائی انان رااززندانها فراهم نمود.
بخاطر تطبیق فیصله های جرگه ی سراسری مردم هزاره برای تشکیل ولایت جدید برای هزاره های مناطق شمال کشور دراوائیل ماه حوت سال 1366 شمسی کمسیون عالی دولتی تحت ریاست سلطانعلی کشتمند صدراعظم و ریس کمسیون کار با مردم هزاره و صاحب قلم درمقام معین وزارت امور اقوام وقبایل و منشی کمسیون کار با مردم هزاره , ریس ارگانهای محلی صدارت , ریس دفتر صدراعظم , منشی های حزبی ولایتی و والیان ولایات بلخ , جوزجان و سمنگان و قوماندان نظامی گروپ اپراتیفی شمال به حیث اعضای ان در سالون جلسات کود وبرق مزار شریف تشکیل جلسه داده و درباره ایجاد ولایت جدید تبادل نظر کرده وتدابیر لازم اتخاذ نمودند. گرچه دراغاز منطقه دهی مرکز ولسوالی دره صوف ولایت سمنگان برای مرکزولایت جدید هزاره نشین در شمال کشو رمدنظر کمسیون عالی دولتی قرارداشت مگر بنا برعدم امنیت و غیر فعال بودن ولسوالی در ه صوف از تشکیل ولایت جدید در منطقه دره صوف صرفنظر گردید و دراواخیر ماه حوت همان سال بعد از تدویرچندین جلسه ی کمسیون عالی دولتی تحت ریاست صدراعظم کشور در سالون جلسات فابریکه ی کود وبرق مزارشریف که بجای دهی مرکز ولسوالی دره صوف شهر سرپل مرکز ولسوالی سرپل ولایت جوزجان مرکز ولایت جدید التشکیل مناطق هزاره نشین شمال تعین شد . رهبری کمسیون عالی دولتی فیصله نمودند تا ولایت جدید هزاره نشین شمال بنام ولایت سرپل شامل ولسوالی های سنگ چارک , بلخاب,کوهستانات و سوزمه قلعه تشکیل و سر از اغاز سال نو 1367 شمسی فعالیت عملی خود را بحیث یک ولایت جدید شروع نماید وهمچنان رهبری کمسیون عالی دولتی تقررغریب حسین خان یکی از رهبران قومی مردم هزاره ی سرپل را بحیث والی ودگرمن غلام حسین فنا افسر شعبه پژند قوماندانی امنیه ی ولایت بلخ از هزاره های مزاری شریف را بحیث قوماندان امنیه و انجینر عبدالواحد مدیر در ریاست پنج وزارت امنیت دولتی از هزاره های غزنی را به صفت ریس امنیت دولتی وانجینر گل احمد مدیر در ریاست پنج امنیت دولتی را بحیث ومعاون ریس امنیت دولتی وسید تیمور عضو پشین کمیته ولایتی جوزجان از قوم ازبک را بحیث منشی ولایتی حزبی ولایت جدید سرپل را منظور نمودند ودرماه حمل سال 1367شمسی طبق فیصله جرگه سراسری مردم هزاره وکمسیون عالی دولتی ولایت جدید سرپل به صفت اولین ولایت هزاره نشین در شمال کشور تشکیل و فعال شد.
رهبری انتخابی شورای مرکزی ملیت هزاره که ازطرف اعضای جرگه سراسری انتخاب شده بودند
هنگام ملاقات با سلطانعلی کشتمند صدراعظم وقت در قصر صدارت دیده میشوند.
تصویری از پشتی اول کتاب جرگه سراسری ملیت هزاره که به تیراژ 12- هزار جلد درسال1367 - ش چاپ شده است .
شانزدهم - ماه- مارچ – سال- 2013- میلادی
+++++++++++++++++++++++++++++++++
مردم هزاره درزمان شاه امان الله ازغلامی نجات یافت امابا رویکارشدن خاندان مصا حبا ن درراس نادرخان و در زمان صدارت سردارهاشم خان محرومیت سیاسی , قومی ومذهبی برای مردم هزاره غیر قابل تحمل و طاقت فر سا گردیده بود. در این دوره ، رهبران سیاسی مردم هزاره زیرعناوین وبهانه های مختلف راهی زندانها , سیاه چال ها وتبعید گاه ها شدند و به شدت مورد شکنجه قرار میگرفتند. شکنجه های قین وفانه کردن ها , تیل داغ کردن ها- واسکت بریدن ها , بی خوابی ها وبه دهن توپ پراندن ها وانواع دیگری ازعذابها در آن زمان علیه رهبران زندانی مردم هزاره ودیگرزندانیان اعمال می گردید. علاوه براین؛ از طرف هاشم خان فرامینی برای ممنوع ساختن جوانان مردم هزاره درموسسا ت تحصیلی ملکی و نظامی , اکا دمی پولیس و ادارات نظامی , استخبارات ,پولیس , وزارت خارجه و بورسیه های خارجی ,صادر شد و هم چنان به امر حکومت تاسقوط نظام سلطنتی مردم هزاره به شکل گسترده ، توسط ، والیان ,ولسوالان ودیگر کار مندان محلی دولت مورد ظلم ,تعدی ,چپاول وغارت قرارمیگرفت که مظالم مامورین حکومتی که مردم فقیر هزاره را می چاپیدند در آن زمان به شدت غیر انسانی وخارج از کنترول بود.و تهاجم کوچی ها نیزدر مناطق هزاره نشین بالای ملک ومنال شان افت دیگری بود که مردم هزاره متحمل میشدند.
بلند ترین رتبه و مقام تحصیل کرده ی هزاره دردولت هاشم خان و دیگر سرداران ,سر معلمی ,معلمی در مکاتب محلات هزاره نشین ویا بحیث مامور احصا ئیه در ولسوالی های هزارستان بود و بالا تر از آن اجازه ارتقا در رتبه های دولتی را نداشتند. درآن زمان مجموع تعداد کار مندان پائین رتبه و متوسط در ار گانهای دولتی از میان مردم هزاره به کمتر از بیست تن می رسیدند. در طی مدت چهل سال سلطنت ظاهر شاه حتی باروی کار شدن حکومت های غیر خاندانی دردهه دموکراسی نیز، مردم هزاره در ا دارات نظامی, استخبارات ووزارت خارجه راه داده نمی شد ومانند سابق با تبعیض خاص نسبت به این مردم عمل می گردید. ولی بطور سمبولیک وتشریفاتی از رهگذرترکیب قومی در دو کا بینه دهه چهل شمسی، دو چهره ی تحصیل کرده هزاره حضورپیدا کرده بود تا حکومت وقت با حضوردوتن ازتحصیل یافتگان هزاره درکابینه بتواند درظاهرامر دموکراسی رابه نمایش بگذارند. خلاصه اینکه در زمان حکومت نادر خان و خانواده ی مصاحبان با مردم هزاره بحیث اتباع درجه چندم و قوم تحقیر شده و محروم از همه ی مسایل کشوری و لشکری برخورد میشدند و مردم هزاره در شهر کابل و دیگر شهر کلان کشور بنامهای هزاره موش خور , جوالی و ابی و اتی بجرم هزاره بودن تحقیر میشدند و کلمه هزاره یک کلیمه دشنام در میان مردمان دیگر بودند.
با سقوط نظامهای استبدادی خاندانی در دهه هشتاد میلادی شورای مرکزی ملیت هزاره در شرایطی ایجاد شد در حالیکه در ان زمان در چوکات وزارت اقوام و قبایل جمهوری افغانستان , شورای عالی قبایل سرحدی (هردو طرف خط دیورند) و شورای قبایل کوچی قبل از ان با تشکیلات وسیع و بزرگ ایجاد شده بودند که بعدا ریس شورای عالی قبایل اقای حاجی محمد حمکنی در هنگام بقدرت رسیدن داکتر نجیب الله بجای مرحوم ببرک کارمل بحیث ریس شورای انقلابی تعین گردید و چند سالی درین مقام باقی ماند. تشکیل شورای مرکزی ملیت هزاره درین زمان بخاطر همبستگی قومی ومعرفی هویتی , اجتماعی و سیاسی شاخه های گوناگون قومی وفرقه های مذهبی جامعه هزاره یک ضرورت و نیاز جدی سیاسی, قومی و هویتی پنداشته میشد .
با بوجود امدن یک حکومت غیر خاندانی در دهه هشتاد زمینه تغییرات نسبی تبارز هویتی و قومی برای مردم هزاره فراهم گردید. تشکیل و ایجادشورای مرکزی ملیت هزاره در شهر کابل پیام برابری با دیگران را برای هزاره ها تبارز میدادندکه ذیلابالای برخی از نکات عمده و با اهمیت تشکیل شورای مرکزی ملیت هزاره تاکید میگردد.
اول - تشکیل شورای مرکزی ملیت هزاره, موقف و مقام این مردم را از لحاظ حقوق سیاسی و اجتماعی با شورای های قبایل سرحدی وکوچیها درچوکات وزارت اقوام وقبایل وقت معادل و برابر میساخت.
دوم - نشر اخبار تصویری و سمعی وبصری در باره شورای مرکزی ملیت هزاره از طریق تلویزیون , رادیو و دیگر نشرات چاپی رسانه های دولتی کلمه هزاره را در میان جامعه ی افغانستان ما نوس و رایج میساخت تا دیگر هزاره بودن جرم نبوده و از رده ی کلمه دشنام انراخارج مینمود و این کلمه برای گوش های برخی از متعصبین طنین انداز گردیده که قبلا کلمه هزاره را دشنام فکر میکردند.
سوم- تشکیل شورای مرکزی ملیت هزاره برخلاف تصورات منفی برخی از مخالفین و منتقدین خودی و بیرونی مرکز همبستگی و نزدیکی بیشتر اقوام خورد وبزرگ مردم هزاره از مناطق گوناگون , پیروان چهار فرقه ی مذهبی شیعه دوازده امامی , فرقه اسماعلیه, اهل تسنن و شیعه ی اخباری بودند که از طریق نمایندگان شان که متنفذین قومی , روحانیون و تحصیلکردگان مناطق گوناگون جامعه هزاره رادر بر میگرفت پنداشته میشد زیرا در گذشته ها با پیش برد سیاست تفرقه اندازانه ی حکومتهای استبدادی نفاق میان پیروان چهار فرقه ی مذهبی جامعه هزاره و بخصوص میان فرقه اسماعلیه وشیعه دوازده امامی به اندازه دامن زده میشد که حتی این دو فرقه ی مذهبی هزاره یک دیگر را کافر میدانستند ودریک جا و در یک ظرف غذا نمی خوردند.
خوشبختانه با تاسیس شورای مرکزی ملیت هزاره اعضای شورای مرکزی متشکل از مذاهب چهارگانه ی مردم هزاره ماکولات پخته شده چاشتانه راکه از طرف شورای برای اعضا و دیگر کارمندان اداری دریک دیگ پخته میشد ند به اشتراک همه ی اعضای شورای مرکزی ملیت هزاره در کنارهم در سالون غدا خوری شورا غذا ی چاشت را صرف میکردند این مشکل نفاق و جدائی میان پیروان مذاهب چهارگانه نه تنها در میان اعضای شورای مرکزی ملیت هزاره رفع گردیده بود بلکه در میان مردم عادی نیز به مرور زمان حل وازین طریق نزدیکی و صمیمیت میان این چهارفرقه مذهبی جامعه هزاره فراهم گردیدند.
شورای اتفاق اسلامی افغانستان که شامل نمایندگان روحانیون , متنفذین قومی وروشنفکران محلی و تنظیمها ی اسلامی مختلف مردم هزاره میشدند که مقر ان درولسوالی ورس ولایت بامیان قرارداشت و الی اخیر سال 1363 شمسی توسط ایت الله سید علی بهشتی رهبری میگردید. شورای اتفاق اسلامی در ان ایام ساختار یک حکومت خود مختار محلی را درمناطق هزاره نشین اعم از مرکزی ,شمالی , شمالغربی ,شرقی و جنوبی بوجود اورده بود ونمایندگانش را به صفت والی , ولسوال , قاضی و دیگر پرسونل محلی درهر منطقه ی هزاره نشین معرفی و مناطق متذکره را رهبری و اداره میکرد ند چون عمدتا اکثر ولسوالیهای مناطق هزاره نشین مرکزی و شمالی از ماه حوت سال 1357 شمسی اززیر اداره و کنترول دولت کابل خارج گردیده بودند.
اما متاسفانه مناطق هزاره نشین در طی مدت سالهای1361 الی 1363 شمسی بعد از متلاشی شدن شورای اتفاق اسلامی که احزاب اسلامی مردم هزاره جنگ های داخلی میان تنظیمی را تجربه نمودند ودر جریان این جنگها میان گروهی مناطق گوناگون هزاره دربین احزاب مربوط به سازمان نصر , سپاه پاسداران اسلامی , شورای اتفاق اسلامی , حرکت اسلامی , نیروی اسلامی ,جبهه متحد اسلامی,دعوت اسلامی ونهضت اسلامی از تنظیمهای هشتگانه دست بدست میشدند ودر جریان این جنگها صدها تن از مردم بی گناه و افراد مسلح طرف های متخاصم جنگ بقتل رسیدند. بعد ازتدویر جلسه مشترک میان احزاب اسلامی مردم هزاره درماه سنبله سال 1368شمسی در شهر بامیان بخاطر امضای میثاق وحدت و تاسیس حزب وحدت اسلامی افغانستان تحت رهبری شهید استاد عبدالعلی مزاری , احزاب اسلامی مردم هزاره متحد تر و متشکل تر گردیدند و مناطق گوناگون هزارستان توسط حزب وحدت اسلامی افغانستان ازین تاریخ به بعد بصورت ادارات خود مختار محلی بشکل شایسته ان کنترول واداره میشدند.
مناطق هزاره نشین مرکزی افغانستان که در قهر طبیعت و قهر حکام سابق افغانستان محصور شده بودند، از تقسیمات ملکی واداری تبعیض امیز ونبود سرک، کلینیک، مکتب و برق رنج می بردند، که برای اولین بار، براساس طرح حزب وحدت اسلامی ولسوالیهای پنجاب، بهسود، جاغوری و دایکندی چهار ولایت های جدید تشکیل و والی های شان تعین گردیده بودندکه تا، زمان مقاومت حزب وحدت اسلامی درین ساحات والیهای خود را داشتند .
قبل از انکه شورای مرکزی ملیت هزاره در کابل تاسیس گردد تعدادی از اعضای این شورا در گروه های مخالف دولت وقت در مناطق هزاره نشین کشور فعالیتهای ضد دولتی را انجام میدادندکه بعدا بنابر تشدید جنگهای داخلی از محلات زیست شان مجبور به فرارشده و درشهرکابل پنا ه اورده بودند. در جریان برخوردهای نظامی میان تنظیمی در مناطق هزارستان مرکزی یکتعداد از چهره های متنفذ قومی , تحصیلکردگان محلی و برخی از روحانیون بیطرف مجبور شدند تا از زادگاه اصلی و پدری شان متواری گردیده ودرشهر کابل , پاکستان و ایران ومناطق تحت نفوذ تنظیم های اسلامی اقوام همجوار پشتون و تاجک تبار مهاجرت نمایندتا از شر جنگ وخشونت مصوون بمانند.
درین میان میتوان از مرحوم وکیل محمد سرور خان شاهی ازقریه سرخجوی ولسوالی ورس ولایت بامیان دو دوره وکیل پارلمان در زمان ظاهر شاه بود و مرحومی ازسال 1365شمسی الی 1368شمسی عضویت شورای انقلابی جمهوری افغانستان و عضویت هیات رهبری شورای مرکزی ملیت هزاره را دارا بود نام برد. و همچنان مرحوم وکیل خادم حسین بیگ دو دوره وکیل پارلمان و یکی از سران قومی ولسوالی لعل وسرجنگل ولایت غور و یکتعداد دیگر از متنفذین قومی و روحانیون مردم هزاره نیز از ولسوالیهای پنجاب ,یکاولنگ, شیبر ,کهمردو سیغان ولایت بامیان , ولسوالی های شهرستان و دایکندی , کجران ولایت ارزگان وقت و از ولسوالی های جاغوری , مالستان , جغتو , ناهور ,قره باغ و اجرستان ولایت غزنی و ولسوالیهای سرخپارسا وشیخ علی ولایت پروان و از ولسوالیهای حصه اول ودوم بهسود و جلریز و دای میرداد ولایت وردک میدان واز ولسوالی های دره صوف ولایت سمنگان و از ولسوالی های سنگ چهارک و بلخاب و کوهستانات ولایت سرپل و از ولسوالیهای دوشی و دهنه غوری ولایت بغلان و از ولسوالی دره هزاره پنجشیر نیز به شهر کابل پناهنده شده بودند .
دولت وقت مجبور گردید تا برای یکتعدا داز انان که دراثر تداوم جنگ های میان تنظیمی از محلات زیست شان متواری ومجبور به نقل مکان در شهر کابل شده بودند تدابیر لازم را جهت اد امه تامینات زندگی انها فراهم نماید وزارت اقوام وقبایل وقت برای حل این معضله پشنهادی را به مقامات رهبری دولت وحزب حاکم ارایه کرد تا توجه مقامات مذکوررا درین باره جلب کند.برای حل این مشکل طرح تشکیل وتاسیس شورای مرکزی ملیت هزاره رابرای مقامات مسول ارایه نمود که باالاخره درچوکات وزارت اقوام وقبایل بروزچهارم ماه میزان سال 1364 شمسی شورای مرکزی مردم هزاره بحیث واحد اداری دومی ان وزارت درکارته سوم شهر کابل افتتاح وایجادشد........ادامه دارد.........
نمائی از جریان تدویر جرگه سراسری مردم هزاره درماه سنبله سال 1366 ,ش. درشهر کابل دیده میشوند.
سوم -ماه- مارچ– سال- 2013
بالا
بازگشت