فضل احمد طغیان
ضرورت جهبه متحدی مردمسالار و هدف دار در افغانستان
کشورما افغانستان دربحرانهای عمیق اجتماعی.اقتصادی وسیاسی گرفتار شده است.حاکمیت قومی موجود اسیب های فراوان برتاروپودجامعه وارداورده است .یازده سال است که مردمان این سرزمین درزیرپاشنه های دولت وابسته ومزدوربه بیگانه عذاب می کشند. مردمیکه به غرورش. حقوقش.حریم وحرمتش همه روزه تجاوز می شود.
فدرت های خارجی که تحت رهبری امریکا از لحاظ سیاسی ونظامی شکست خورده ودریک نوع سردرگمی قرار گرفته اند. کنون تلاش دارند تحت شعار صلح باردیگر طالبان این ننگ تاریخ را بر مردم عذاب دیده ای افغانستان تحمیل نمایند. خاطر نشان گردد که صلح نیاز این سرزمین است.صلح یک فرهنگ است که شهروندان افغانستان به ان باور دارند.ولی صلح را نمیتوان خرید ویا مورد معامله قرارداد.صلح معامله ای که قدرت های بیرونی ورژیم در پیش گرفته اند. صلح نیستند.این اغاز جنگ های اند که در پوشش صلح ادامه میدهند. در حالیکه مردم افغانستان ناتوان.دل ازرده.از میحط جنگ.خشونت حاکم برکشور.جامعه اند.ومیدانند که صلح از راه دموکراسی.عدالت اجتماعی میگزرد.صلح بدون دموکراسی وعدالت اجتماعی معنا ومفهوم ندارد.وتفکر طالبانی با تفکرصلح ودموکراسی ناسازگار است.که امروز کرزی در تبانی با قدرت های خارجی باین صلح معامله ای معادلآت فرا راه حق حاکمیت ملی .حفظ استقلال وتمامیت ارضی قرار دارد.پیچیده تر وزیرسوال برده اند.که باین زدو بندهای اشکاروپنهان بخاطر بقا وتداوم تسلط خود بر منطقه ومقدرات مردم.کشور ما را از بحرانی به بحران دیگری منتقل می کنند.
مهمترین عاملی که جاه طلبی. معاملا ت پنهانی.یکه تازی بی سابقه ای سردمداران رژیم را ممکن نموده.فقدان یک جهبه متحد.توانمند.هدف دار ومردم سالاریست که بتواند رژیم را به طورواقعی ودر عمل به چا لش بکشد وبا پذیرش
نقش تاریخی خویش.نیروی عظیم مردم را همسو وسازماندهی کند جنبش ترقیخواهانه ودادخواهانه ای افغانستان پراگنده.بی برنامه ونامتحد در چالش های عمیق گرفتار وباگذشت زمان از حرکت بالنده وپیش رونده کاسته شده.به جای انکه گسترش یابد. تخلیه وتضعیف میشود. در چینن شرایط حساس وتاریخی برنیروهای ترقیخواه .دموکراتیک ووطنپرست است که با پذیرش مسولیت واقدام در راستای رسالت تاریخی که بر عهده دارند باتحمل پذیری همدیگر.همگرائی. دلسوزی.جسارت..شکیبائی وهوشیاری باحفظ استقلال تشکیلاتی در یک جهبه متحد ویک پارچه گردهم ایند وبا همسو کردن حرکت های گوناگون. کشور را ازعواقب بدی که کلیت و موجودیت انرا تهدید میکند نجات دهند. مبارزه دشوار در پیش رو است .شرایط تاریخی خطیر است ونه میتو ان بی تفاوت بود.تشکیل یک جهبه وایستادگی شانه به شانه ازادیخوان.وطنپرستان.انتظاری است که مردم افغانستان از پیشتازان.روشنفکران.ترقیخواهان ومبارزین سیاسی خود دارند.
براینکه در موضعگیریها وعملکردها دچار سراسیمگی وتردد ایجاد نگردد.بهتر است تعریف روشن از جهبه صورت گیرد. جهبه از همسوئی. همگرائی واشتراک عمل مجموعه اازنیروهای منفردومتشکل بوجود امده که حول هدف های
مشترکی برای مدتی نا محدود متحد میشوند جهبه قبل از انکه خود را با ویژگی اپوزسیون تعریف کند.خود را با اهداف واصولیکه در پیشرو قرارداده است تعریف میکند که فلسفه وجودی انراتشکیل میدهند بنابرین جهبه هویت خود را ازاین یا ان رژیم نمیگیرد.چرا که اگر رژیم هم تغیر کند, باز جهبه به کار خودتا تحقق اهدافش ادامه خواهد داد, ولی بررسی اتحادها. ائتلافها. جهبه ها در افغانستان این واقعیت را نشان میدهد که تشکلهای شکل گرفته درطی سالهای اخیر برمحورمنافع وبهره برداری سیاسی احزاب وگروه ها چرخیده برهبران سیاسی ودست اندرکاران امکان داده که براحتی همه ارزشهای ملی را برمحور هدفها ومنافع کوچک سیاسی خود به چرخانند. ا از انجائیکه این تشکلهابر خاسته از نیازهای انی وسودجوئی های متقابل سیاسی بوده.هیچ گاه نه منشا برکت ملی قرار گرفته ونه منبع همسوئی .همگرائی .هم پذیری وهم پیمانی های مداوم قرار گرفته است.چنانچه تنوع وتعد د اینها در حو زه ورابطه مختلف اسیب پذیری و فصلی بودن را تبارز داده که موجد ناپایداری وبی اعتمادی های متقابل نسبت به همدیگر شده که سر انجام شکسته, وبه سرعت وسهو لت علیه یکد یگر بسیج گردیده اند.
یکی از خوصیات عام جهبه, فراگیربودن انست.که در قیاس با احزاب, محدود بیک جریان ویا گرایش مشخص نیست , بلکه در بر گیرنده همه افراد, گروه ها وجریاناتی است که میتوانند در راستای اهداف ووظا یف عملی ان
سهم بیگرند. ازینرو جهبه ای که برای ازادی ومردم سالاری در یک کشورمبارزه میکند, نمیتواند محدود بیک جریان خاص ویا تحت رهبری هژمونی ان باشد.این یکی از مهترین واصلی ترین مشخصه جهبه است. از سوی دیگر جهبه
یک مدار بسته ومحدود به نیروهای نیست که انرا اغاز کرده اند.بلکه همواراماده است نیروهای جدید و تاز ه پیوسته را با حقوق وامتیازات یکسان بدرون خود بپذیرد.همچنان جهبه برای انیکه بتواند فراگیر وبه عمومی شد ن و چهره مردمی تبدیل گردد.باید در مسایل ورویدادهای سیاسی کشور جهت گیری روشن و اهداف مشخص وشفاف داشته باشد.از ابتدا در مقابل مردم پاسخگو باشد.خود را تعریف واهداف وبرنامه ها وچشم اندازهای خود را بی پرده بیان کند که درین صورت است راه همکاری وهمگرائی مردم و.نهادهائیکه به ان می پیوند د را هموار می سازد.وسوظن هائیکه بر جامعه حاکم است. مرفوع مینماید.
مشخصه دگری جهبه استفلال از ایدلوژی خاص است .جهبه فرا گیر نمیتواند مشروط ویا در خدمت یک جریان نظری خاص باشد که در انصورت مهمترین خصیصه خود یعنی فراگیر بودن را از دست می دهد.ایدلوژیک بودن جهبه انرا ناگزیر میکند که اعضایش را به خودی وغیرخودی تبدیل کند. حصار اید لوژیک .جهبه را از حما یت فراگیر مردم وجریانات سیاسی واجتماعی با باورهای متفاوت محروم میکند استفلال از دولتها وقدرتهای داخلی وخارجی از اصول خدشه ناپذیرحاکم برجهبه مردمسا لاری است جهبه ایکه برای ازادی .مردم سالاری وتغیر نظام مبارزه میکند.نمیتواند بادشمنان این دو همکاری کند.نمیتوان مثلا با رژیم کرزی همکاری کرد.ویا به نوعی مرتبط بود.وهمزمان برای تغیر نظام کار وتلاش نمود. ازادی یک کشور درگرو استفلال داخلی وخارجی واعمال حاکمیت ملی انست.کشوریکه خودش وابسته باشد.نمیتواند ازادی شهروندانش را تامین کند.استقرار مردمسالاری ازکوتاه کردن دست قدرتهای توسعه طلب عبور می کند
ازین رو جهبه ایکه خود را در تضاد با نظام موجود تعریف میکند وادعای هویتی مستقل از نظام را دارد. تا تحقق کامل اهدافش به حیات ومبارزه خود ادامه میدهد.از مسیری که در برابر خود قرار داده به چراغ های سبز رژیم وقدرتهای خارجی انحراف وسازش نمی کند
شوربختانه درافغانستان تا کنون چنین جهبه ای وجود ندارد.اگر چنین جهبه وجود میداشت مردم میتوانستند از ان طریق رژیم را که بر مبنای تقلب. عوام فریبی.خود محوری قومی. جنگهای سیاسی.وجود فسادسیاسی.مالی وشیوع ارتشا... استوار است.باز پرس ومواخذه کنند.وکرزی هم نمی توانست همه ارزش ها را به سادگی زیر پا کند با توجه به اوضاع بسیار وخیم وخطرناک کنونی افغانستان.نیاز به یک جهبه فراگیر.هدف دار ومردم سالار بیشتر
: احساس میشود که نگارنده موارد زیرا لازمی وضروری میداند
باور به برابری انسانها به مفهومی فراهم نمودن فرصت های برابر برای شهروندان جامعه در حوزه های مختلف.
، باور به برابری حقوق زن ومرد در عرصه های سیاسی.اقتصادی.اجتماعی ، تضمین حقوق ویژه اقوام وملیت های ساکن افغانستان در چارچوب منافع ملی وسراسریزریاستی به نظام پارلمانی صدارتی.واداره ولایات براساس انتخاباتl مبارزه در جهت تغیرنظام
پابندی به حقوق شهروندی.به حاکمیت همه مردم.رای مردم در انتحابات ازاد
. باور به حق حاکمیت ملی که همانا در باور به استقلال از قدرتهای خارجی تجلی نماید
پا بندی به استقلال کشور.و مفاد بیانیه جهانی حقوق بشر ومیثاق های ان.
اتحاذ سیاست خارجی مستقل بر پایه حفظ منافع ومصالح ملی وایجاد روابط سالم با احترام متقابل با همه ملتها وکشورها بویژه کشورهای همسایه.همه خود را باید عضوی با حقوق برابر با دیگر اعضای جهبه بداند
با گذست سالهای متمادی سردرگمی وانفعال عمومی نیروهای سیاسی .در گیریهای لفظی .جاه طلبی های تشکیلاتی هژمونی خواهی ها سابفه ذهنی منفی از تجربه اتحادها. وحدت های ناموفق. تفاوت های ایدلوژیک. عدم نقد جدی به
گذسته احزاب که مرتکب اشتباهات شده اند.دیده می شود.که این مسایل موجب مشکلات وموانع فرا راه تشکیل جهبه گردیده است.البته مشکلات وموانع ایجاد شده محصول شرایط تاریخی پیچیده ای هستند که درکار جمعی ومبارزه سیاسی تاثیر گذاشته نتایج زیانباری را ببار اورده است.ولی وضیعت کنونی کشور از همه میطلبد که با درس اندوزی از عملکردهای منفی گذشته باید بر دشواریها غلبه کرد. وباتلاش ها واقدامات سازنده در جهت سرمایه اساسی از دست رفته در راستای ایجاد جهبه متحد هدفدار ومردم سالار کار کرد. به خاطرانکه مجموع شرایط داخلی وموقیعتها ضرورت تشکیل چنین جهبه ای را در میان نیروهای سیاسی بنا بر نبود یک الترنا تیو قدرتمند.تاثیرگذار بوجود اورده و از سوی دیگر نفرت وانزجار مردم از رژیم موجود وامادگی جامعه برای تحول اساسی وپایدار فرصتهای اند که به مثابه عوامل تسریع وتسهیل کننده در اختیار جهبه قرار داده است.
وضع جدید محتاج مش وراهکار های جدید است.باید در سمت گفتگوی سازنده میان طیفهای مختلف سیاسی اعم از خورد وبزرگ در عرصه عمومی جامعه وکشور رفت .راه مشارکت را با انها جستجوورابطه های جدید سیاسی را با حفظ استقلال سازمانی ایجاد نمود.اکنون دیگر بعضی سازمانهای سیاسی به اشتباهات وبلند پروازیهای تشکیلاتی خود پی برده باشند که واقعیتهای کشور وجامعه.طولانی شدن مبارزه.صحت بسیاری از قواعد حاکم بر مبارزه ازادیخواهی را به اثبات رسانده است که به تنهائی وبا نیروی محدود نمیتوان کاری را در پیش برد. تنها یک جهبه گسترده ومردم سالار است که میتواند جلب اعتماد اکثریت مردم افغانستان را بدست اورد واهداف را که در برابر خویش قرار داده برای تحقق ان مردم را بسیج کند