شریف بها
پیامد های گسترش قیام های مسلحانه علیه طالبان چگونه خواهدبود
نوشته :شریف بها
مورخ /1390.4.21
اخیرا گزارش های به نشر رسیده است که قیام های مردمی برعلیه طالبان مسلح در حال گسترش است وعلاوه بر ولسوالی اندر دامنه این روند به ولایات پکتیا لغمان و فاریاب نیز وسعت یافت ومردم خودجوش برعلیه طالبان اسلحه برداشته اند.
درجریان ده سال با وجود بیش از سیصد هزار نیروی امنیتی افغان وحضور نیروهای خارجی در کشور حملات چریکی طالبان بر نیروهای امنیتی ومظالم در قرا وقصبات برمردم همچنان وجود داشته و دراین اواخر فعالیت های انان گسترش یافته وحتی در بسیاری از ولسوالی های کابل وولایات همجوار ان کارکنان دولت به خصوص کارمندان امنیتی مورد حمله طالبان قرار میگرفتند که وضعیت زندگی را برای کارکنان دولتی دشوار کرده است.
اما اقدام اخیر باشنده گان ولسوالی اندر غزنی این نتیجه را در پی داشت که با اغاز مبارزه علیه طالبان وضعیت در این ولسوالی بهبود یافته، مکاتب فعال شده و حالا مردم به بازارها و شفاخانه مرکز اندر دسترسی دارند.
ضعف و وجود فساد در دستگاه دولت به خصوص نهاد های امنیتی در بسیاری از موارد چالش افرین شده و این امر باعث گردیده است که طالبان در بیشتر مناطق تقویه و بیشتر نفوذ نمایند که حتی در بسیاری از مسایل مداخله کرده وفیصله های حقوق را انجام میدانند واینگونه مسایل نشاندهند عدم حاکمیت وضعف حکومت در بیرون از مراکز کشور میباشد.
اما همزمان با این اقدام مردم ولسوالی اندر شماری از اگاهان امور قیام مسلحانه مردمی علیه طالبان را بهتر نسخه برای از بین بردن وتضعیف طالبان عنوان میدارند. که درحقیقت بهترین اقدام برای راندن طالبان توسط خود مردم محل است .
درعین حال اگاهان امور نظامی نیز قیام مسلحانه مردمی را برای خکشاندن طالبان موثر دانسته واحتمال زیات میرود که با این اقدام مردمی ریشه طالبان در داخل کشور خنثی گردد.
چون این نو اوری باشنده گانه ولسوالی اندر به عنوان یک الگو و بی مانند توانست که بسیاری از مناطق را از تحت تسلط اشکار ویا پنهانی طالبان بیرون و دروازه های ده ها مکتب و کلینیک را بروی مردم باز و زمینه را برای انکشاف وراه اندازی پروژه های بازسازی فراهم سازد واکنون باشنده گان سایر مناطق با استفاده از این شیوه نیز دست به اقدامات مشابه زده و این روند خود جوشانه در حال گسترش است .
عدم همکاری مردم محل با طالبان:
چون ضعف نظام در مناطق دور دست و وجود فساد اداری در نهاد های حکومتی باعث شده است تا فاصله میان مردم ودولت بیشتر و باعث شده است که مردم مجبورا در بعضی موارد بدون رضایت طالبان را کمک نمایند ، زیرا در اکثر موارد حقوقی و محاکم فیصله های طالبانی نسبت به محاکم حکومتی اسان ودور از پرداخت رشوه بوده و برای حل مشکلات شان از چنگ زور مندان ویا هم افراد ثروت مند که در محاکم دست بالا دارند فیصله های طالبی را بهتر وسیله برای خود میدادنند.
اما اینکه طالبان در محلات چی ظلمی را بالای مردم روا داشته و مکاتب مراکز صحی وبه صورت کل مانع تمام پیشرفت های عام المنفعه در همه سکتور ها گردیده است که این مساله نیاز به بحث جداگانه داشته واین گونه مسایل مربوط به عدم حاکمیت بوده و مردم از بیم بی تفاوتی حکومت وعدم حمایت از انان ، مجبورا ناخواسته از طالبان حمایت نمایند اما اینکه بزرگان قومی وجوانان محلی در بیرون از چوکات حکومتی دست به چنین اقدام زده نشانده انست که مردم از دست طالبان به ستوه امده و خودجوشانه دست به قیام مسلحانه زده اند.
پیامد ها قیام مسلحانه مردمی :
تجارب نشان داده است زمانیکه کشور پس از سقوط رژیم داکتر دستخوش کشمکش های تنظیمی وگروهی گردید طالبان نیز به این چنین اقدام مشابه را برای برچیدن گلیم شورای نظار ،حزب اسلامی ،اتحادف وحدت وغیره وغیره دست زدند و تاحد زیاد موفق هم شدند اما متاسفانه با مداخله بیرونی به خصوص کشور همسایه بار دیگر طالبان از روند خود جوش بیرون شده وبرخلاف مردم اعمالی را انجام دادند که باعث تنفر مردم گردیده و بر خلاف منافع ملی دست به یک سلسله اقدامات زدند .
اما قیام کنونی نیز با برخواستن طالبان علیه تنظیم های درگیر در کابل مشابه بوده واگر این روند اهسته اهسته به سایر مناطق گسترش یابد در این شکی نخواهد بود که حضور طالبان از مناطق مختلف کشور خود بخود کاهش خواهد یافت و گسترش ان به سایر مناطق یک گام مهم برای تامین صلح و زمنیه انکشاف تلقی خواهدشد وبهتر است تا برای توسعه وگسترش این روند مردمی بر علیه طالبان یک میکانیزم اساسی ایجاد گردد .اما مساله اساسی اینست که مبادا این قیام مسلحانه مردم بالاخره مسیر مردمی خود را تغیر و یک درد سر دیگر برای مردم افغانستان در بیرون از چارچوب یک نظام ایجاد گردد.
با این حالت اکنون نیاز است تا دولت به گونه غیر مستقیم این مساله را مدیریت نموده و نهاد های امینتی افغانستان میکانیزمی را ایجاد نمایند تا قیام مسلحانه مردمی از یکطرف حمایت شود واز سوی دیگر شامل چارچوبی گردد تا در اینده از چالش افرین برای نظام مردم افغانستان نگردد .