حکمت همت
سوءاستفاده جنسی از کودکان یک پدیده غیر انسانی است!
سوءاستفاده جنسی از کودکان و یا کودک آزاری از جمله آسيب های اجتماعی است كه به دليل گستردگی عوامل ايجاد كننده و تاثيرات عميقی كه اين عوامل بر رشد و شخصيت كودك، خانواده و اجتماع می گذارد امروزه به عنوان يكی از اولويت های مهم مسائل اجتماعی كشورهای مختلف جهان مطرح می باشد. در حالیکه انواع کودک آزاری در جوامع مختلف در حال گسترش است .
كودك آزاری رفتاری است كه در آن كودك توسط اطرافيان مورد سوء استفاده های مختلف جسمی، جنسی، عاطفی و يا غفلت قرار مي گيرد. که از این میان آزار کودکان از نوع جنسی آن در جوامع مختلف از جمله پیش رفته و عقب مانده به شکل چشم گیری در حال افزایش بوده و دیده می شود . حال آنکه كودكان بيش از ديگران نياز به محيطی امن برای رشد و شكوفايی دارند و بايد در شرايط بحرانی در شمار نخستين كسانی باشند كه از حمايت و امداد ویژه ای برخوردار گردند.
كودكان به دليل وضعيت خاصی كه از نظر جسمی، روانی و اجتماعی دارند به عنوان آسيب پذيرترين اقشار جامعه شناخته می شوند. گزارش های رو به افزايش در مورد صدمات و آسيب هايی كه به كودكان وارد می شود از جمله سوء رفتار با آنها از هر نوعی، خريد و فروش كودكان، استفاده از آنها به منظور توزيع مواد مخدر و بهره كشی جنسی که موردی خشن، غیر انسانی و رو به افزایش است موجب شده تا اغلب كشورهای دنيا توجه بيشتری را به اين قشر آسيب پذير معطوف دارند. که توجه به این امر، به شدت ضروری و لازمی است.
سوءاستفاده جنسی از كودكان از جمله شايع ترين و پيچيده ترين مسايل روانی – اجتماعی جامعه ما است. گزارش‌های تكان دهنده ای كه اخيرن درباره موارد و سوء اسفاده جنسی از كودكان در مطبوعات و رسانه‌های گروهی منعكس شده، سازمانهای دفاع از حقوق کودکان ، نهاد های مدنی و تشكل‌های غير دولتی را به تفكر جدی در خصوص پديده آزار جنسی بالای کودکان و بررسی راه‌های پيشگيری و درمان آن وا داشته است . يقينا كودك آزاری از نوع جنسی آن نتيجه عوامل متعدد روان‌شناختی و جامعه شناختی است، لذا پيشگيری از آن نيز مستلزم تلاش‌های همه جانبه، جامعه نگر و پی گیر است.
سوء استفاده جنسی در مورد كودكان دختر و پسر در سنين مختلف، در تمام گروه‌های قومی، و تمام سطوح اجتماعی – اقتصادی مشاهده می‌شود. سوء رفتار جنسی و بی‌توجهی در این زمینه در ابعاد وسيع روی می‌دهد و با طيف گسترده ای از مسائل هيجانی و علائم روانی همراه است. كودكانی كه كتك خورده يا سوزانده می شوند، مكرر مورد تهاجم جنسی قرار می گيرند، از غذا، لباس و پناه گاه محروم می‌گردند، ممكن است تلف شوند و يا زنده بمانند و با پيامدهای آن جدال كنند. در اكثر موارد كودكان مورد سوء استفاده جنسی در صورت فاش كردن اسرار خانوادگی به سوء رفتار بيشتر و ترک شدن تهديد می‌شوند، و اين موضوع آنها را در موقعيت لاينحل تحمل سوء رفتار در سكوت و خاموشی و يا خطر از دست دادن كامل خانواده‌ها رها می سازد.
آزار جنسی بر كودكان يكی از مشكلات عمومی جوامع در بسياری از كشورها است. اين مسئله ميليونها كودك و خانواده را از هر رنگ و نژاد، طبقه اجتماعی و از هر عقيده‌ای تحت تأثير خود قرار داده است که افغانستان نیز از این امر مستثنی نبوده و با توجه به مشکلات اجتماعی دیگر این پدیده روز به روز در شهر های مختلف با انواع گوناگون آن درحال گسترش بوده که متاسفانه حکومت، سازمان های دفاع از حقوق کودکان و جامعه مدنی که در این زمینه فعالیت می کنند، اقدام جدی برای جلوگیری و به حداقل رساندن این پدیده ، انجام نداده اند.
در همین حال خانواده نهادينه‌ترين و مقدس‌ترين ركن جامعه به شمار می‌رود، سلامت آن از اهميت ويژه‌ای برخوردار است و لذا تمامی نظام‌های آموزشی و بهداشتی جامعه در مقابل آن مسئوليت دارند. پژوهش‌های بسياری نشان می‌دهند كه با كاهش ثبات خانواده در اثر تعارض‌ها، عدم توافق‌ها، همچنين نزاع و پرخاشگری، تأثير مخرب و ويرانگر آن شروع شده و محلی كه بايد مأمنی براي كودكان باشد به كانون خشونت و بد رفتاری با كودكان تبديل شده و روابط نامناسب والدين سرچشمه ارتباط نامناسب آنها با كودكان می شود.
بسياری از متخصصان مسائل رشد و روان‌شناسی بالينی، مشكلات روانی و عاطفی، رفتاری و اجتماعی كودكان و نوجوانان را انعكاسی از مشكلات والدين و و يا شيوه ارتباط بين آنها می‌دانند . اين مشكلات غالباً به صورت كمبود پيوندهای عاطفی بين آنها و فشارهای روانی ناشی از عدم رضايت از زندگی مشترک و يا جدايی و طلاق مشاهده می‌شوند. و این نوع رفتار ها در خانواده ها زمینه ساز این می شود تا کودک از محیط خانواده و اعتماد به والدین دست بکشد و با پناه بردن به محیط های امن دیگر که دریچه ای برای سوءرفتار های جنسی است، کشانیده شده و مورد تجاوز جنسی متداوم قرار گرفته و پس از گذشت زمانی، شماری دیگر را به این کار آلوده و تشویق نماید و در نهایت خودش برای بهره گیری های جنسی از دیگران تلاش کند.
آزار جنسی بر کودکان میتواند پیامدهای کوتاه مدت و دراز مدتی را در بر داشته باشد، آسيب کلی روانی، ترس، افسردگی، گوشه گيری و خودکشی، تخاصم و پرخاشگری، کاهش عزت نفس ، احساس گناه و شرم ، عوارض جسمی، فرار از خانه و ديگر رفتارهای سوء ، ناتوانی شناختی ، تأخير رشد و کاهش کارکرد آموزشی، از جمله پیامد های بد آزار جنسی روی کودکان است که میتواند به صورت جدی روی کودکان اثرات به شدت بد خود را بگذارد.
در همین حال نباید فراموش کنیم که اگر فکر می کنیم که فرزند پسر ما به دلیل پسر بودن کمتر در معرض آسیب های اجتماعی است ، اشتباه می کنیم. اگر فکر می کنیم فرزند ما یک مورد استثنایی است و حادثه ای او را تهدید نمی کند بیش از حد خوش بین هستیم. در کشور ما آمار قابل اتکایی از کودکان آسیب دیده در خانواده و مدرسه و خیابان در دست نیست ما آنچه در رسانه ها این گونه موارد به نشر می رسد وحشتناک و غیر قابل تصور و تحمل است. بحث صریح در این خصوص هم شاید با واکنش مواجه شود. اما نمی توان منکر وجود آزار جنسی کودکان شد. این آزار جنسی کودکان چه در جوامع مسلمان و غیر مسلمان همیشه وجود داشته و نکته های اخلاقی دینی که در این زمینه همیشه گفته شده است، نتوانسته بازخورد خوبی را در پی داشته باشد.
بر خلاف تصور ما آگاهی کودکان از مخاطرات جنبه بدآموزی ندارد. درست همانگونه که عبور از عرض خیابان را به کودک خود آموزش می دهیم، در مورد آسیب های اجتماعی مانند عادت به سیگار ، اعتیاد به مواد مخدر ، رفتارهای پرخطر جنسی ، آزار جنسی توسط بزرگترها و یا هم کلاسی ها و دوستان هم سن و سال و....به فرزند خود آگاهی بدهیم. مطمئن باشید سکوت شما به دلایل اخلاقی ، باعث می شود که کودک شما از طریق گروه همسالان به شکل ناقصی با این مسایل آشنا شود و در خانه پنهانکاری کند و در نتیجه این ناآگاهی ها مورد سوءاستفاده جنسی قرار می گیرد.
اذیت و آزار جنسی کودکان در همه جوامع از پیشرفته تا عقب مانده رایج است. این حرف که چنین مسایلی در خانواده ما و یا در جامعه ما بی سابقه است، دلیل منطقی نیست و باعث مصونیت فرزندان ما نمی شود. خانواده ها معمولا به کودکان خود در باره صحبت کردن با غریبه ترسناک و بچه دزد در کوچه و خیابان هشدار می دهند و تاکید می کنند که از افراد غریبه خوراکی و هدیه نگیرند و به آدم هایی که نمی شناسند ، اعتماد نکنند. این هشدار بجایی است اما شیوه های سوء استفاده از کودکان اغلب پیچیده تر است. بیشتر کسانی که دست به سوء استفاده جنسی از کودکان می‌زنند، به نوعی آشنای کودک محسوب می شوند و کودک در برخورد اول به آنها اعتماد می کند.
اصل اساسی در پیشگیری از خطر آسیب های اجتماعی چون سوءاستفاده جنسی از کودکان این است که بتوانید با فرزند خود رابطه عاطفی مناسبی برقرار کنید و کودک بدون ترس از توبیخ و تنبیه با شما صحبت کند و اطمینان داشته باشد که شما در همه حال از او حمایت می کنید.
آنچه مهم پنداشته می شود این است که هرگونه آسیب و تهدید در برابر سلامت جسم، ذهن ، روان، سعادت، رفاه و بهزیستی کودکان و هر نوع عملی که انجامش موجب آزار جسمی، جنسی، ذهنی، روانی و عاطفی کودکان شود و در نتیجه به رشد، سلامتی و حیاتش ضربه بزند، به شدت محکوم است و عاملین اش باید به شدت مجازات شوند و با راهکارهای مناسب و جامعه شناسانه در مقابل این افراد و عمل غیر انسانی شان مبارزه شود!
آرزو مندی این است تا حکومت و سازمانهای دفاع از حقوق کودکان، جامعه مدنی با همکاری با رسانه های گروهی در امر آگاهی دهی از این پدیده ی به شدت غیر انسانی که از آسیب های جدی اجتماعی به شمار می رود، برنامه های دراز مدت و راهکارهای مناسبی را تهیه دیده و اقدامات اساسی را در راه مبارزه، جلوگیری و محو آن روی دست گیرند.
نویسنده : حکمت همت
بالا
بازگشت