مجتبی دستگیر
برندگان جوایزنوبل
سال2011م
ه
فته گذشته اکادمی نوبل درسویدن برندگان جوایز نوبل 2011م را به ترتیب ذیل اعلام داشت.
جایزه صلح نوبل: سه زن از کشور های لیبریاویمن به خاطر تلاش برای حقوق زنان وصلح برنده جایزه صلح نوبل امسال شناخته شدند.
برندگان این جایزه،الن جانسون سیرلیف ریس جمهوری لیبریا،لیمابوئی فعال صلح وحقوق زنان درلیبریا،و توکل کرمان رهبریک گروه حقوق بشری زنان روز نامه نگاربدون مرز در یمن هستند.کمیته ناروی نوبل اعلام کرد که این سه زن به خاطر تلاشهای مسالمت آمیزدر جهت ایجاد امنیت برای زنان و تضمین حقوق آنان برای مشارکت کامل در برقراری صلح در کشور هایشان،برنده جایزه نوبل شده اند.
توکل کرمان سی ودوساله و مادر سه فرزند با ابراز خوشحالی از در یافت جایزه نوبل گفت:"این جایزه،یک پیروزی برای یمنی هایی ا ست که خواستار سر نگونی علی عبدالله صالح ریس جمهوری یمن هستند".
جایزه نوبل ادبیات :این جایزه به توماس ترانسترومر،شاعرسویدنی تعلق گرفت.ترانسترومردر 15 اپریل سال 1931م در شهر استا کهلم متولد شده مادرش معلمه و پدرش،گوستاو ترانسترومربه کار روز نامه نگاری اشتغال داشت.
وی در سال 1950م پس ازتمام کردن مدرسه دستور زبان لاتین در حوزه های تاریخ ادبیات، تاریخ دین،روانشناسی و شعردر پوهنتون استاکهلم مشغول تحصیل شد.
پس ازختم تحصیلات ازدانشگاه در سال 1957م به عنوان دستیاردر موسسه روان سنجی پوهنتون استهکلم مشغول به کارشدودر همان سال با مونیکابلاد ازدواج کرد.اوبین سالهای 1960و1966م به عنوان روانشناس در یک مرکزباز پروری جوانان به کار خود ادامه داد،در سال 1990م دچار سکته مغزی شد و تا حدود زیادی قدرت تکلم خود را از دست دادولی بآ نهم به نوشتن ادامه داد.
اکادمی نوبل جایزه یک ونیم ملیون دالری نوبل ادبیات را به خاطری متعلق به "توماس ترانسترومر" هشتاد ساله دانسته است که وی(با ایجاز"مختصر کردن،کوتاه کردن سخن"و تصاویر گویای خود،واقیعت را به شکل نودر دسترس ما قرار میدهد). او نخستین مجموعه شعر خود را با نام "هفده شعر"در سال 1956م زمانی که در کالج مشغول تحصیل بود منتشر کرد،وتا کنون بیش ازده( 10)کتاب به زبان سویدنی منتشر کرده و آثارش به بیش از( 60 )زبان مختلف ترجمه شده است.
جایزه نوبل طبابت:بروس بوتلر،ژول هوفمن ورالف استا ینمن،سه دانشمند از امریکا،فرانسه و کانادا به طور مشترک جایزه نوبل طبابت را به خاطر تحقیقات وکشفیات در زمینه فعال سازی دستگاه ایمنی یا محافظتی بدن از آن خود کردند. بروس بوتلرکه در بیست وسه سالگی دوکتورای خود را گرفته چندین سال در این حوزه کار کرده است.ژول هوفمان که در لوکز امبورگ متولد شده و شهروند فرانسه است به همراه بروس بوتلر چگونگی دفاع ایمنی "ذاتی"بدن را در برابر ویروس و با کتریا و دیگر مها جم ها را کشف کرده اند.استایمن در مورد دستگاه ایمنی "اکتسابی"بدن تحقیق کرده یعنی اینکه این سیستم ایمنی چگونه بیاد میآورد که بیشتر چه ویروس و باکتری وارد بدن شده است. به گفته هیأت داوران اکادمی نوبل حوزه کشفیات این سه دانشمند در مورد ایمنی بدن و اینکه چگونه بدن از خودش دفاع کند بوده وراه های جدیدمبارزه با بیماری های مختلفی مانند سرطان،التهاب و بیماری های عفونتی گشوده است و چشم انداز های جدیدی برای درمان این بیماری ها بوچود آورده است..درهمین حال هفته گذشته خبر رسید که از جمله یکی از این دانشمندان "پرو فیسور رالف استاینمن"قبل از اعطای این جایزه به علت بیماری سرطان در گذشت.
جایزه نوبل فزیک:این جایره به طور مشترک به سه دانشمند هر یک سول پر لموتر از دانشمندان دانشگاه کالیفرونیا،آدم رایز از موسسه تحقیقات های فضایی دانشگاه جانز هاپکینز امریکا وبرایان اشمیدت از دانشگاه ملی آسترلیا تعلق گرفت.
این سه دانشمند در تحقیقات خود کشف کرده اند که عالم هستی برخلاف آنچه پیشتر تصور میشد با سرعت رو به افزایش در حال انبساط است،کشفی که در رشته های مختلف فزیک و به خصوص فزیک فضا تأثیر مهمی خواهد داشت.این محقیقین فزیک فضایی به طور جدا گانه هر یک سرعت انتقال نور از ستاره های در حال انفجار (سوپر نووا)را اندازه گیری کرده اند. در ابتدای تحقیقات هدف آنها این بود که نشان دهند حالت گسترش و سرعت انبساط فضا "چهارده ملیارد"سال پس از انفجاربزرگ وپیدایش عالم کاهش یافته است.اما در ادامه تحقیقات مشخص شد که ستاره های در حال شکل گیری در آنها قرار گرفته اند به جای نزدیک شدن به یکدیگر و کاهش فاصله در حال دور شدن و در نتیجه با سرعت بیشتری در حال وسعت دادن به محدوده ی هستندکه فضا نامیده میشود.اکادمی سلطتتی علوم سویدن گفت:که "اکتشافات برندگان این جایزه نشان میدهد که فضا تا حدی زیادی برای ما نا شنا خته است و هر چیزی در آن محتمل است"
جایزه نوبل کیمیا:این جایزه به خاطر کشف ماده ی که در آن اتم های ماده در آرایه ای که تکرار نمیشود گرد آمده اند،به "دانیل شکتمن"دانشمند اسرائیلی، استاددانشگاه دولتی آیوواومحقق در بخش انرژی لابراتوار"ایمس "است تعلق گرفت.
اکادمی علوم سویدن در دلیل گزینش این جایزه به دانیل تنها نوشته است که"به خاطر کشف شبه بلور ها"از دیر زمان این آرایه های یگانه که از قوانین دقیق پیروی میکنند در ریاضیات شناخته شده بودندو هنر مندان قرون وسطایی نیزدر طرح های معماری خود برای کاشی کاری از این گونه طرح ها استفاده کرده اند.اما وجود آن در بسته های اتم ها غیر ممکن بود .داکتر شکتمن در جریان آزمایش خود با الیاژآلمونیوم و منیزیوم یک همسازی ده وجهی به دست آورد.سالها طول کشید تا داکتر شکتمن توانست دانشمندان دیگر را قانع کند،نانسی جکسون مدیر انجمن کیمیا دانان امریکا گفته است که با گذشت زمان همه متوجه شدند که او درست میگوید اکنون تعریف بلور هم باید عوض شود بنا به تعریف پیشین منابع علمی بلور عبارت بود از یک آرایه تکرار شونده سه وجهی اما تعریف تازه از سال 1992م توسط این منابع پذیرفته شده می گوید بلور یک وضیعت جامد ماده است که هر کدام دارای "دیا گرام (انکسار)یگانه"هستند.
جایزه نوبل که یک ملیون و480هزار دالر است برندگان آن بتاریخ 10 دسامبر طی مراسمی در سویدن دریافت خواهند کرد.
مجتبی"دستگیر"
27اکتوبر2011
منابع:
هفته نامه کیهان شماره1377وسائیررسانه های خبری.