بصیرکامجــو

 

بصــیرکــــامجــــو

آلمان ـ می 2011

 

 

تاریخچه پیدایی دولت اسرائیل

 

(شکل 1 ) 

فرآیند از دست رفتن سرزمین فلسطینی ها

از سالهای ( 1946 ــ 2005 )

رنگ سبز مردم فلسطینی ورنگ سپید مردم اسراییلی

 

با اوج گیری جنبش آزادیخواهی ابراز وجود و حق خواهی درکشور های  تونس و مصر و بحرین ویمن ولیبیا ...  بارک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی هفته یی گذشته خود درباره تحولات خاورميانه و شمال آفريقا با اشاره به بحران فلسطين در چند سال اخير ایجاد دولت مستقل فلسطینی بر اساس مرز های تعیین شده در سال 1967 را به رسمیت شناخت .

وی تصريح نمود که : " مردم فلسطين اين حق را دارند تا بر خودشان حكومت كنند و به ظرفيت های خود در ايجاد يك دولت مستقل دست يابند . "  

اوباما متذکر شد که روند مذاكرات صلح درسالهای اخیر خیلی کـُند و بی تاثیر بوده است  و مدعی گردید که : " راه حل خروج از بن بست صلح اعراب و اسرائیل ، تأسیس دو دولت در کنار یکدیگر است . "

اما بنیامین نتانیاهو ، نخست وزیر اسرائیل برعکس درسخرانی خود در مجلس ثنای آمریکا اعلام کرد که : " اسرائیل به مرزهایش در سال 1967 باز نمی گردد زیرا او این مرزها را در مقابل تهاجم خارجی  « قابل دفاع »  نمی داند. "

 

با در نظرداشت اهمیت سیاسی مسئله وتشکیل دولت مستقل فلسطینی ودور نمای روند ایجاد صلح وثبات و امنیت در منطقه ، با استفاده از منابع ومآخذ دست داشته ضرورت دانستیم که نکات چندی در مورد  پیدایی دولت اسرائیل وسرنوشت مردم فلسطین به علاقه مندان گزارشی را ارائه بداریم . 

 

تاریخچه فلسطین

"...قبایل کنعانى، بیش از هفت هزار سال قبل از میلاد، از منطقه مجاور شبه جزیره عربستان  (عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، بحرین ،عمان ، قطر ، کویت ، یمن) به این سرزمین آمده و در آن سکنى گزیدند. پیش از آنکه قبایل دریاى مدیترانه( Palest ) به این منطقه بیایند و با کنعانى‏ها همزیستى کنند و نام «فلسطینى» بر اهالى آن غالب گردد، قبایل یبوسى‏ها و فینیقى‏ها در این سرزمین مى‏زیسته‏اند.

 

 موقعیت جغرافیایى فلسطین :

مساحت فلسطین- 27027 کیلومتر مربع است. فلسطین بخشى از بلاد شام (سوریه، اردن و لبنان) به شمار مى‏رود که از طرف شرق به اردن، از غرب به دریاى مدیترانه، از شمال و شمال شرقى به لبنان و سوریه و از جنوب به خلیج عقبه و صحراى سیناى مصر محدود مى‏شود.

در فلسطین سه منطقه کوهستانى، دشتى و ساحلى وجود دارد که زمین‏هاى حاصل‏خیز کشاورزى رامی سازد . صحراى نقب در بخش جنوبى واقع شده و یک سوم مساحت فلسطین را تشکیل مى‏دهد.

 

فلسطین فعلى به سه بخش تقسیم مى‏شود :

1ــ سرزمین اشغالى 1948 که یک میلیون و یکصد هزار فلسطینى را در خود جاى داده است.

2ــ کرانه باخترى که مساحتى بالغ بر 5650 کیلومتر مربع داشته و شهر قدس را در برمى‏گیرد جمعیت فلسطینى آن قریب به یک میلیون و پانصدهزار نفر است.

3 ــ نوار غزه با مساحتى بیش از 350 کیلومتر مربع که جمعیت فلسطینى آن حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر است.

نزدیک به 5- 4 میلیون فلسطینى نیز پس از اشغال فلسطین به دست اسرائیلی ها آواره شده و در کشورهاى اردن، سوریه و لبنان زندگى مى‏کنند.

 

 حضور یهود در فلسطین :

حضرت ابراهیم‏علیه السلام حوالى 1900 سال ق. م به همراه برادرزاده‏اش (لوط علیه السلام ) از عراق هجرت کرد و در فلسطین رحل اقامت گزید و مردمان این سامان را به توحید فراخواند. پس از آن عبرانى‏ها در قالب عشایر دامپرور و در جست‏وجوى آب و غذا، به این منطقه آمده و در میان مردمان این دیار- که از روى نوع دوستى و مهمان نوازى آنها را پذیرفته بودند اقامت گزیدند. اما وقتى تعدادشان فزونى یافت، شروع به درگیرى با میزبان کرده، کوشیدند بر پاره‏اى از مناطق و اماکن مقدس چیره شوند. اوج اقتدار یهود در دوران حکومت حضرت سلیمان بود که بخش‏هاى وسیعى از سرزمین‏هاى آباد آن روز را تصرف خود داشتند. اما خـُلق و خوى متکبّرانه یهودیان و اختلافى که بین آنان پیش آمد، آنها را از هم متفرق کرد و باعث شد حکومت آنان، چند سالى بیش دوام نیاورد و پس از مرگ سلیمان، به دست بخت‏النصر بابلى از میان برود. در این زمان بیشتر آنها به اسیرى گرفته شدند  . گرچه [ با چیره شدن آریائیان بر بخت‏النصر بابلى در روز 12 اکتبر سال 539 قبل از میلاد] بعدها جمعى از آنان به وسیله کوروش بزرگ شاهنشاه هخامنشیان آریایی به فلسطین بازگردانیده شدند ، [ برطبق مندرجات تورات 5400 ظرف طلا و نقره به بنی اسرائيل  تسلیم داده شد ، واز پول خزانه دولت آریایی ها تخت سلیمان علیه السلام تعمیر گردید ] .   

در تورات از نبردهاى بسیارى که فلسطینى‏ها در رویارویى با یهودیان داشته‏اند، سخن به میان رفته است. در مقطعى دیگر رومیان با پذیرش مسیحیت، با یهودیان درگیر شده، شمار کثیرى از آنها را کشتند. بدین سان حضور یهودیان پایان یافت و آنان در گوشه و کنار جهان پراکنده شدند. "(1)

 

زمینه سازی ایجاد دولت اسرائیل

" ...سال 1916 میلادی، دولت های بریتانیا و فرانسه در مذاکراتی پنهانی – با نظر مثبت روسیه – طرحی برای تقسیم قلمرو حکومتی امپراتوری عثمانی به مناطق 'تحت نفوذ' آماده کردند که بعدها به نام دو نماينده بريتانيايی و فرانسوی به تفاهم نامه سایکس- پیکوت (Sykes-Picot) مشهور شد. اگرچه اين طرح هیچگاه به اجرا در نیامد، اما مقدمه ای شد برای تقسیم نهایی سرزمین های مسلمان نشين عثمانی میان فرانسه و بریتانیا که سرانجام پس از شکست اين امپراتوری در پایان جنگ جهانی اول به سال 1918 ميلادی رخ داد.

 

 

(شکل 2) 

با پایان يافتن جنگ جهانی اول در سال 1918 ميلادی، جامعه ملل يا League of Nations، که نهاد متقدم بر سازمان ملل متحد (UN) به شمار می رود، امپراتوری شکست خورده عثمانی را به مناطق تحت کنترل بريتانيا و فرانسه تقسیم کرد. در اين ميان اداره سرزمین فلسطین (شامل نوار غزه، کرانه باختری رود اردن و کشورهای اردن و اسراییل امروزی) به دولت بریتانیا درآمد. این وضعیت از سال 1920 تا 1948 میلادی، یعنی سالی که کشور اسراييل رسما اعلام موجوديت کرد، کم و بيش ادامه داشت.

 

(شکل 3 ) 

دهه های 1920 و 1930 ميلادی شاهد درگيری های خشونت بار ميان عرب های ساکن فلسطين و مهاجران يهودی بود. [کشته شدن 60 میلیون انسان در جنگ جهانی دوم  ، واقعه هولوکاست نازیها ]، سرنوشت يهوديان برای افکار جهانی [ با همکاری همه جانبۀ دولت بریتانیا ]  اهميت ويژه ای يافت. پس از جنگ، در سال 1947 میلادی، پيشنهادی در مجمع عمومی سازمان ملل ارایه شد (2) که سرزمین فلسطین را به دو بخش تحت کنترل یهودیان و تحت کنترل کشورهای عربی تقسیم می کرد. شهر بيت المقدس نیز به منطفه ای بین المللی تبدیل می شد. چیزی نگذشت که با مخالفت قاطع اعراب، این راه حل به فراموشی سپرده شد.

 

(شکل 4 ) 

با پایان گرفتن جنگ جهانی دوم و خروج نيروهای بریتانیا از سرزمین فلسطین، درگيری ميان ساکنان عرب و يهودی آن دوباره بالا گرفت. سال 1948 ميلادی یهودیان رسما تاسيس کشور اسراییل را اعلام کردند. در کوتاه زمانی نیروهای نظامی کشورهای عرب همجوار به سرزمین فلسطین سرازیر شدند تا اولین جنگ تمام عیار میان اعراب و اسراییل شکل بگیرد. پس از هشت ماه با مداخله سازمان ملل و مشخص کردن یک مرز صلح ، آتش بس برقرار شد. در نتیجه این تحولات و مرزبندی ها، کرانه باختری رود اردن و نوار غزه به عنوان مناطق مستقل جغرافیایی تعيين شدند.

 

        (شکل 5 )

در فاصله سال های 1948 تا 1967 میلادی، کرانه باختری تحت کنترل کشور اردن بود و نوار غزه را ارتش مصر اداره می کرد. سال 1956 جمال عبدالناصر رئیس جمهور وقت مصر، کانال سوئز را ملی اعلام کرد. این اقدام با واکنش نظامی اسراییل، بریتانیا و فرانسه مواجه شد و صحرای سینا به اشغال نیروهای اسراییل در آمد. این نیروها مدتی بعد عقب نشستند تا نیروهای سازمان ملل در مرز مصر و اسراییل مستقر شوند. سال 1967، تنش میان دو کشور بالا گرفت؛ عبدالناصر خواستار خروج نیروهای سازمان ملل شد؛ و گذرگاه آبی دهانه شرم الشيخ را بر کشتی های اسراییلی بست. جنگ قطعی می نمود.

 

 

(شکل 6 ) 

سال 1967، اسراییل که تهدید را جدی تر از همیشه می دید، حمله ای پیشگیرانه عليه مصر، و متحدانش سوریه و اردن، ترتیب داد. حمله غافلگیرانه اسراييلی ها موجب شد بخش بزرگی از نیروی هوایی مصر که نقطه قوت نیروی نظامی این کشور به شمار می رفت، پیش از برخاستن از زمین نابود شود. در ادامه این نبرد بسیار کوتاه، که به "جنگ شش روزه" مشهور شد، ارتش اسراییل کرانه باختری رود اردن، نوار غزه، بلندیهای جولان در سوریه و صحرای سينا را اشغال کرد. در کمتر از يک هفته، مساحت زمين های تحت کنترل اسراييل چند برابر و نقشه سياسی خاورميانه دگرگون شده بود.

 

 

(شکل 7 ) (3) 

 

از آن زمان به بعد، مبنای همه مذاکرات فلسطینیان و اسراییلی ها را اصل "صلح در برابر زمین" تشکیل داده است ؛ اصلی که پس از جنگ شش روزه در سال 1967 بر اساس آن قرار شد اسراییل سرزمین های اشغالی را در ازای به رسمیت شناخته شدن کشورش توسط همسایه های عرب بازپس دهد. از میان سرزمین های اشغال شده در سال 1967، صحرای سینا در قرارداد صلح 1979 به مصر بازگردانده شد؛ در سال 2005 نیروهای اسراییل و شهرک نشين های یهودی از نوار غزه خارج شدند. اشغال سرزمین های دیگر، با گذشت قریب به سه دهه از جنگ و به رغم نظر جامعه بین الملل همچنان ادامه دارد.

 

با عرض حرمت

بصیر کامجو

 

 

منابع و مآخذ و شرح واژه ها

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1 ـ رجوع شود به نوشته : حدیث عزیزی درصفحه (ofoge.parsiblog.com/271754.htm)

2 ـ از دانشنامه آزاد بخش فلسطین : قطعنامه  در 29 نوامبر1947  ، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با دو سوم رای اکثریت بین‌المللی، طرح سازمان ملل برای تجزیه فلسطین را به تصویب رساند (قطعنامه 181  مجمع عمومی سازمان ملل متحد)، این طرح که برای پایان دادن به مناقشه عرب‌ها و اسرائیل (مناقشه عرب و یهودیان) در نظر گرفته شده بود سرزمین فلسطین را به دو کشور یهودی‌نشین و عرب‌نشین تقسیم می‌کرد، و بخش اعظم بیت‌المقدس را که شامل بیت‌اللحم می‌شد تحت کنترل نیروهای بین‌المللی قرار می‌داد. رهبران یهودیان (و از آن جمله آژانس یهودیان)، این طرح را پذیرفتند، اما رهبران عرب فلسطین آن را نپذیرفته و از مذاکره در مورد آن امتناع کردند. کشورهای عرب و مسلمان همسایه فلسطین نیز با طرح تجزیه مخالفت کردند. پس از آنکه کمیته عالی عرب در سال 1947  اعلام شورش در بیت‌المقدس کرد جامعه عرب واکنش خشونت‌آمیزی نشان داده و دست به درگیری زدند که در نتیجه آن بسیاری از ساختمان‌ها و مغازه‌ها در آتش سوختند. با ادامه کشمکش‌های نظامی بین شبه‌نظامیان فلسطینی و یهودی در فلسطین، حق سرپرستی انگلیس بر فلسطین در تاریخ 15 می‌1948  به پایان رسید در حالیکه یک روز پیش از آن تأسیس کشور اسرائیل اعلام شده بود همسایگان عرب و ارتش‌های آنان (لبنان، سوریه، عراق، مصر، اردن، ارتش جهاد، ارتش آزادی‌بخش عرب و عرب‌های محلی) بلافاصله پس از اعلام استقلال اسرائیل به این کشور حمله کردند، و متعاقب آن جنگ عرب‌ها و اسرائیل در سال 1948  درگرفت. در نتیجه، طرح تجزیه فلسطین هیچگاه عملی نشد.

3 ـ رجوع شود به صفحه  (www.bbc.co.uk/.../specials/ 1219_palestine-maps )