پوهندوی دکتورشفیق الله انوری
گمراهی ایالات متحدۀ امریکا درجستجوی نظم عادلانۀ جهانی
*مترجم : پوهندوی دکتورشفیق الله انوری
پروفیسوردکتورهانس گیسمن مدیرموسسۀ تحقیقات جنگ برگهوف (Berghof Conflict Research = BCR) ،یکی ازموسسات بین المللی مشهورومعتبرعلمی دررابطه با تحقیقات جنگ وسیاست صلح وهمچنان مدیربرنامۀ ماستری اروپادربخش حقوق بشرودیموکراسی دروینیدیگ (Venedig)میباشد . علاوه برین وی نیزعضویت شورای مشورتی غیرنظامی رابمنظورجلوگیری ازبحران درادارۀ امورخارجۀ برلین نیزدارااست . فهرست انتشارات علمی وی درحدود ۳۰۰ عناوین قلمداد میگرددکه به اضافترازده لسان خارجی نشرگردیده است .با این محقق جنگ ،خبرنگارروزنامۀ آلمان جدید بنام اولاف ستندکی (Olaf Standke) مصاحبۀ راانجام داده است که اینک متن ترجمۀ دری آنراحضورخوانندگان محترم تقدیم میدارم .
سوال : حملات یازدهم برج سیپتیمبرسال ۲۰۰۱میلادی جهان رادریک نوع وضعیت اضطراری قرارداد . سپس درینمورد وزیرامورخارجۀ پیشین اضلاع متحدۀ امریکا ،هنری کسینجر، نیزگفته است که دیگرچنین صورت نخواهد گرفت ،قسمیکه سابق وجود داشت . شما جدی ترین تغیرات دهۀ گذشته رادرکجامیبینید ؟
جواب : درحقیقت یازدهم برج سیپتیمبرسال ۲۰۰۱میلادی یک درزویارخنۀ بوده که دربسیاری ازبخش ها منجربه تغیرات نمونوی گردید . درینجا میتوان اولترازهمه ازدوباره نظامی ساختن سیاست امنیتی نام برد .سیاست نظم جهانی ایالات متحدۀ امریکابعد ازپایان یافتن جنگ سرد فرسایش یافت . همزمان تحت پرچم حفاظت حقوق بشربطورفزاینده فشاررابالای دول وجوامع بشری اعمال نمودندتا تابع استانداردهای خاص گردند ، وتمامی اینهامشکلات بزرگ غیرنظامی راتحت پوشش قرارداده وحل آنهارابه تعویق می اندازد که درینصورت فاصله بین فقیروغنی ،بین شمال وجنوب رشد مینماید . مابایدازتوزیع غیرمساویانۀ قدرت درسیاست جهانی مانند اقتصادجهانی شکوه وشکایت کنیم .
سوال : جورج دبلیو بوش رئیس جمهورقبلی اضلاع متحدۀ امریکادرمخروبه های مرکزتجارتی جهان درنیویارک جنگ رادرمقابل تروریستان اعلام نمود : " ماتمامی آنهارادریافت مینمائیم ، ماجهان رابطرف پیروزی میبریم . " اساما بن لادین ده سال بعدتر آن مرد اماباتروریزم چه شد؟
جواب : این مشکل بصورت کل حل نگردید .تفوق وبرتری عملکرد نظامی اضلاع متحدۀ امریکا وسازمان نظامی ناتو بمنظورثبات وضعیت درافغانستان بامشکلات مواجه گردید . حتی سرخوردگی علنی وآشکاردرمبارزه برضد تروریزم وجود دارد . طورمثال اگردرموردوضع سیاسی پاکستان فکرشود ،درینصورت نه تنها ترورواختناق ،بلکه اقدامات متقابل نیزخطرات جدیدی رابمیان آورده است .
سوال : تروریزم القاعده نیزدراثر سرکوبی خشونت آمیز آزادی حقوق عرض اندام نموده است . آیا گسترش جنبش های بنام " بهارعربی " منحیث وسیلۀ مؤثراینرا تثبیت نموده میتواند تا تروریزم راتضعیف نماید ؟
جواب : تاهنوزبطورکامل واضح نیست که چنین روند انتقالی بکدام مسیررهنمایی میگردد . درینجا نیزیک سرخوردگی خاص وجود دارد.جالب توجه بوده که القاعده وجریانات بنیادگرادرین تحولات کدام نقشی رابازی نمیکنند . این یک "انقلاب اسلامی " نبوده ، بلکه مردم روی جاده هابمنظورتعین حقوق اقلیت ها وخقوق بشری مشارکت بیشتر مینمایند . این یک ضربه به سروصورت کسانی است که آنها بدین نظراند که چنین اجتماعات چیز دیگری به جز ازبنیادگرایی وترور بمیان آورده نمیتواند . جای تعجب نیست که جنبش های دیموکراسی خواه ،چنین انقلاب راازغرب نمیگیرند ونمیخواهند که مسیر حرکت شان ازطرف دیگران دیکته گردد . آنها میخواهندمطابق اهداف خود شان جهت سیاسی خویش راتعین نمایند وچنین به نظر میرسد که تا حال به هیچ صورت جای را برای بنیادگرایان وافراطیان نمیگذارند .
سوال : بصورت ساده وبسیط فارمولبندی میگردد : برای اینکه نظم جهان راعادلتر ساخت ، بهترین حفاظت آن درمقابل تروریزم چه خواهد بود ؟
جواب : آنطوریکه حملۀ تازۀ درکشورناروی نشان میدهد ، تروریزم علل واسباب مختلف دارد . درینجا اینها همه عبارت ازتخریب جوامع خودمان ، ازبین رفتن مورال وارزش های انسانی ،قلت ویاکمبود مشارکت درپروسۀ دیموکراسی اند . دربسیاری کشورها گرایش های حقوقی نیزنادیده گرفته میشود . مهم این است که مواظبت ونگرانی های که ازطرف عمال ضعیف ویا اقلیت هااظهارمیگردند ،جدی تلقی گردد . ثبات جامعه بشری توسط نیروی قابل انفجار تنش های اجتماعی وسیاسی مورد ازمایش قرارد اده میشود. برای ایجاد یک نظم عادلانۀ جهان باید نه تنها ازنقطۀ نظراقتصادی ویا اجتماعی بلکه ازنظرسیاسی وصلح وثبات نیزاقدامات لازمه انجام داده شود .
سوال : ازبین رفتن تصویر سرتاسری جهان توسط جنگ ضدتروربه نسبت مداخلات درکشورهای افغانستان وعراق عواقب وحشتناک ومخرب سیاسی واقتصادی رادربردارد . آیا درین راستا ایالات متحدۀ امریکا نقش رهبری کنندۀ جهانی خویش راازدست نداده است ؟
جواب : ایالات متحدۀ امریکا حیثیت وشهرت خودراازدست داده است ، لیکن مانند سابق نیرومندترین بازیگر درصحنۀ سیاسی جهان میباشد . درحقیقت آنها بعد ازسال ۲۰۰۱میلادی نیزیک روش غلط ووحشتناک رادرپیش گرفتند . باوجودسراپاانتقاد ما کشوراضلاع متحدۀ امریکارامنحیث قدرت جهانی مسؤلیت شناس ، فعال ،سازنده وخلاق ضرورت داریم تاازاعماریک نظم عادلانۀ جهانی حمایت نموده که این برای چالش های سرتاسری امروزوفردا ضرورت مبرم تلقی میگردد .
سوال : آیا شما درایالات متحدۀ امریکاعمل را ندن قدرت ترسناک رادریک « قرن آسیا » نمی بینید ؟
جواب: بدون شک شاخص های وجوددارد که رشد اهمیت اقتصادی آسیارانشان میدهد . درینجا منظورازدینامیک ، تحرک وپیشرفت اقتصادی به ویژه مارکیت وکالاهای چینی بوده که برارزش وهویت آسیایی ان می افزاید . معهذا این درسطح سیاست جهان بسیارزود وپیش ازوقت بوده تا یک قرن مشخص آسیایی پیشبینی گردد .
هرگاه بزرگترین قدرت باقیماندۀ کمونیستی روی آن قضیه نگران باشد ، درین راستا گروپ بندی های جالب جدیدی ازکشورهای جهان وجوددارد که برای بزرگترین قدرت کپیتالیستی اوراق قرضۀ چین راتنزیل قیمت داده میتوانند وازایالات متحدۀ امریکادرخواست مینمایند تایک سیاست اقتصادی بهترراانجام دهد . این نشان میدهد که تعهدات ووابستگی های کشورهای جهان چقدرباهمدیگربیشتر بوده وبصورت دوامداررشدمینماید . درینمورد میتوان بهتر است ازیک قرن جهانی شده سخن گفت که درآن زیادی از بازندگان وجودخواهندداشت که عاملین آنها درسطح جهان باهمدیگرهمکاری نمینمایند .
سوال: آیا مادرینجااولترازهمه به یک نیرومندترین نقش سازمان ملل متحد ضرورت نداریم ؟
جواب : بلی . برای این علایم وشواهدی ازسالهای ۱۹۹۰میلادی بدینطرف وجوددارد که به اساس آن برنامۀ « امنیت بشر» توسط خود ملل متحدتوسعه یافته است . امنیت بشردرآینده نه تنهابه جهت اینکه ، چگونه دولت ها نسبت به همدیگر شان مصؤن اند، تعین گردیده ،بلکه بوسیلۀ آن که دولت ها ویاسازمان ها درچه نوع وضع قرارداشته باشند تا مسؤلیت شانرابرای تأمین معشیت بشریت درک نمایند .
طبعآ بدینمنظوربرای یک نیروی تنظیم کنندۀ قوی سازمان ملل متحد ضرورت است .درینمورد حفاظت محیط زیست رادرنظربگرید که بدون همکاری مافوق محدودیت های ملی ( کانگرس ، پارلمان) امکان پذیر نیست . اما برای اینمنظور دولت های فعال نیزضرورت میباشد . سازمان ملل متحد تخمین نموده که درضمن یک برسوم حصۀ اعضأ آن غیرفعال بوده است . فروپاشی دولت هایکی ازبزرگترین خطرات برای یک نظم جهانی غیرفعال درقرن بیست ویکم به شمارمیرود .
سوال: آیا درخودسازمان ملل متحد اولترازهمه درمهمترین کمیسیون تصویب شورای امنیت جهان تغیرات فوری ضرورت نیست ؟
جواب : شورای امنیت فعلی یک کارتل قدرت بوده و متأسفانه بحث ریفورم درآن مشکل وغلیظ است زیرااعضأ دایمی شوراازامتیازات شان نمیگذرند .سازمان ملل جهان میتواندبه اساس منشورملل متحد یک حکومت جهانی راتشکیل نماید . اما شرط آن اراده وخواست سیاسی رهبران دولت هااولترازهمه درقویترین کشورهای عضوبوده واین وجود ندارد .
سوال : بدینمنظورازسازمان ملل متحد سوء استفاده شده تانفع شخصی شانرابراورده سازند ، مثل اینکه درموردکشور لیبیا شعبۀ نظامی سازمان ناتو درسازمان ملل باتدویرجلسۀ وسیع اعلان جنگ کرد .
جواب : این مشکلی است که اتحادنظامی درسالهای گذشته به سختی توانایی شان را ثابت نموده اند تایک نقش مسؤلانه را به حیث شرکت کنند گان مؤظف سازمان ملل متحد انجام دهند . بدبختی درین است که سازمان نظامی ناتوبه حیث ارگان اجرائیوی برای منافع جداگانۀ کشورهای عضوخویش عمل میکند وسازمان ملل متحد رامجبورمیسازدتافیصله هاوتصاویب سازمان نظامی ناتو راتائید نماید . این یک نقص قدرت سیاسی بوده که باید سازمان ملل با آن مبارزه کند . موفقیت سازمان نظامی ناتو نظربه منابع، ادعا وتقاضای شان مقابل سازمان ملل متحد غیرکافی میباشد .
سوال : ازنظر سیاست امنیتی ، خط مش جنگ بعدازیازدهم سیپتیمبرسال ۲۰۰۱میلادی موضوع خلع سلاح هستوی راباوجود اعلامیۀ رسمی لاینحل به عقب انداخت . آیا این نیزیک کمبودی خطرناک نیست ؟
جواب : بدون شک این یک توسعۀ وانکشاف خطرناک بوده که ازیکطرف مسابقات تسلیحات هستوی بااستفاده ازتکنالوجی جدید درابعاد جدیدی به پیش برده میشود وازطرف دیگرکشورهای دارای سلاح اتمی بامقیدبودن زرادخانه های سلاح های اتمی شان برای این تشویش دارند که کشورهای دیگرمانند کوریای شمالی ویاایران که احساس تهدید مینمایند،برای تولید اینچنین سلاح هاسعی وتلاش میورزند .
اگر خلع سلاح هستوی دستورکارویابرنامۀ روزقرارنگیرد ، درینصورت همیشه باتمام تأثیرات شناخته شدۀ بی ثبات کنندۀ آن به شکل مجددتوسعه وانکشاف مینماید . درینجاباید اقدامات فوری وضروری روی دست گرفته شود، بخصوص قدرتهای سلاح هستوی باید درپیمان منع گسترش سلاح بصورت واضح وصریح برای خلع سلاح های اتمی تعهد نمایند .
مأخذ :
*Prof.Dr.Dr. Hans.J. Giessmann. (2011) : Die Irrweg der USA und die Suche nach einer gerechten Weltordnung. ND-Zeitung. Jahrgang/Nr.212. Berliner-Ausgabe.Sonnabend/Sonntag 10./11. September. Seite W1.
ش . انوری
برلین . آلمان ۱۸\۹/۲۰۱۱
بالا
بازگشت