اکا د میسین دستگیر پنجشیری

 

سوم عقرب 1344 خورشیدی  روز انفجار خشم وخروش

درگلو خفته ء نسل جوان کشو ر ما علیه استبداد "کبیر!"

و"  صغیر "   بوده اسست

 

در فردای استرداد استقلا ل افغانستان  (1919)  ازدلهای بیدار  وسرهای پرشور آزادیخواهان  ومشروطه طلبان میهن،    آتش امید  ومبارزه دموکراتیک  زبانه کشید  ولی  پیش ازینکه راه خودرا بسوی  د هقانان فقیر وستمکش روستاها بازکند توسط استبداد استعماری وواپسگرایان سرکوب خونین شد  ورو  به خاموشی  گرایید   این شعله سرکش و آتشهای زیر خاکستر  پس از جنگ  دوم  جهانی   باز توسط  مشروطه خواهان  جوانان بیدار  محصلان دانشگاه  کابل و شورای ملی  دورهء هفتم  سربلند  کرد   و لی  به دلیل سیطره ء نظامات قبیله سالاری زمینداری اربابی وفضای تیره وتار  ودود آگین حاکم کشور ، دربرابر حقوق وآزادیهای دموکراتیک مردم باردیگر   سنگ اندازی آشکارو پنهان صورت گرفت  رهبران فقید این موج مشروطیت ازجمله دکتر عبدلرحمان  محمودی میر غلام محمد  غبار محمد سرور سرورجویا  براتعلی تاج  عبدالهادی بحر کاکا محمد انورخان  اچکزی فیض محمد  انگار محمد نعیم شایان   محمد صدیق فرهنگ استاد  غلام  فارو ق اعتمادی ببرک کارمل وچندی  پس عبدالخالق شهردار کابل    غلام حیدر پنجشیری و وکیل محمد آصف آهتگ  میرعلی احمد شامل   وهچنین میراکبر خیبر   محمد زایی وعبدلله کوهدامنی افسران جوان اردو  و  چند  مبارز  دیگر کشور ما ، به زندان  افتاد ند  و  بدرجات متفاوتی درزندانهای سیاه  " استبداد صغیر "  رنج وعذاب کشیدند  .  سرکوب مشروطه خواهان  این برههء تاریخ  برای مبارزه ء دادخواهانه  ملی ودموکراتیک نسل جوان کشور مستعد به تکامل ما  سرچشمه  الهام گردید   و راه نبرد عادلانه ء   نسل  دیگری  ازمبارزان میهن  را روشن  وهموارکرد ومبارزه  دادخواهانه  ء طبقات واقشار زحمتکش  جامعه مستعد به تکامل ما   بویژه روشنفکران را سمت وسوی دموکراتیک وترقیخواهانه  بخشید 

  در دوران "استبداد کبیر!"   کاکا ها  و "استبداد صغیر " سردارمحمد داوءود پسرکاکای شاه  ( 1946 – 1963 ) ،کار زنده گی  ومبارزه اجتماعی  با گامهای اشتری  ادامه  یافت  نهادهای جدید سرمایه داری دولتی  تجاری و تا حدودی  سرمایه داران متوسط ملی  روبه پیدایی نهاد  . پلانهای اول ودوم  انکشاف اقتصادی  طرح وتطبیق گردید   منابع انرژی وبرق وزغال سنگ بیش از پیش افزایش یافت  بزرگ راهها  وخطوط  هوایی  ساخته و احداث شد گذرگاه سالنگ  ودل بیدار هندوکش  تسخیر شد   راه  مردمان وملل   شمال وجنوب افغانستان و جنوب وشمال آسیا هموار وکوتاه  گردید  زمینه ء پیوند وجوشش گروههای قومی ومذهبی افغانستان  وهمبسته گی صلحجویانه  ملل  ومردمان  منطقه  فراهم شد  درنتیجه ء این دیگرگونه های  اجتماعی  اقتصادی وتخنیکی پایه های فرتوت قبیله سالاری ومناسبات زمینداری اربابی درافغانستان نقب گذاری گردید   صنایع افزارسازی  وتولید مواد استهلاکی  پدید آمد  کارگران بیدار صنعتی  تفحصاتی  ساختمانی  وترانسپورتی  درعرصه ء تولید وتوزیع  واقتصاد  سربلند کرد  درروستاها  .اقتصاد طبیعی   وپیشه وری   روبه ورشکسته گی نهاد نفوس شهرها افزایش یافت  قیمتهای مواد اولیه  زنده گانی مردم  بالارفت  نا خورسندی عمومی توده ها  بویژه  روشنفکران  تکنوکراتان  کارمندان  واستادان معارف ونهاهای تحصیلات عالی  لشکری وکشوری  کارگران  صنعتی  و اصناف شهری  روزتاروز گسترش پردامنه  یافت

در عرصه ء بین المللی  نیز مناسبات  سیاسی  اقتصادی فرهنگی  وتخنیکی افغانستان با  اتحادشوروی  ودیگر کشورهای  جامعه ء سوسیالستی روبه توسعه نهاد . استعمار کهن وسرمایه سالاری جهانی درهندوستان جمهور ی خلق چین ودرگوشه گوشه ء سیارهء ما زیرضربات  آهنگرانه  وهما هنگ کارگران جامعه سرمایه داری  جنبشهای آزادی بخش ملی وضد استعماری کشورهای آسیا اافریقا وامریکای لاتین  قرارگرفت  و تاحدودی  تکیه به جلو و مهار شد    ورژیمهای سلطنتی و استبداد استعاری درین کشورها به لرزه درآمد  ودردرجهء نخست تضاد اردوگاه سرمایه داری وسوسیالستی  جهانی  تشدید  شد  نقش  افغانستان در جنبش عدم  انسلاک   برجسته گردید . 

درچنین  احوال واوضاع مشخص ملی وبین المللی در افغانستان نیمه فیودالی نیز  تضاد  دهقانان با فیودالهای  حاکم محلی  تضاد خلق افغانستان  بادولت فرتوت سلطنتی  تضاد  محافل حا کمهء افغانستان با نظامیگران پا  کستان روزتاروز تشدید یافت   پایه های  اقتصادی  واجتماعی  نظامات  قبیله سالاری  وزمینداری اربابی  کشور روز تاروز  رو به سایش وفرسایش نهاد   اشرافیت  فیودالی  در رأس شاه  افغانستان  درچنین شرایط واو ضاع مشخص ملی وبین ا لمللی   دریک دوراهه ء تاریخ  ودر " آستانه تحول "قرارگرفت  سردار محمد داوءود  صدراعظم  پسرکاکای شاه  مجبور به استعفا گردید (1)

دههء دموکراسی   وفرایند  " دموکراسی تاجدار " آغاز شد  و جامعه  پرتب وتاب  دهه ء  1963- 1973 افغانستان این  بار مستقیما  ازسوی  محمد ظاهر  (  شاه متوفا )  رهبری  گردید .   نخست . دکتر  محمد یوسف  وزیر معادن وصنایع  حکومت سردار محمد داوءود صدراعظم  ،  به تاریخ  19حوت  1341 خورشیدی  به فرمان شاه   مأمورتشکیل  حکومت انتقالی  شد   لویه جرگه تصویب قانون اساسی  در18 سنبله سال 1343 خورشیدی دایر گردید این نکته   شایسته ء گفتن وعریان شدن است که  تا سقوط سلطنت   روز 18سنبله  بحیث  روز تصویب وتوشیح ونفاذ قانون اساسی تجلیل میشد    اگر 18سنبله پس  ازپیروزی   جبهه  متحد  مقاومت ملی ورهایی افغانستان از چنگال  طالبان  جشن گرفته میشود  درحقیقت  روز  قانون اساسی  دوران سلطنت شاه مخلوع  تجلیل میگردد وکدام  امتیاز  بیشتری  به قربانیان راه آزادی هرگز قایل  نشده اند    واین یکی از کرشمه های دیگریست که  برای کمرنگ   کردن روزشهیدان لاله گون کفن وطن ازسوی  نماینده گان دوپهلوی  فدراسیون  قبایل   به کارگرفته شده است  . به  هر حال   در9میزان  1343 خورشیدی  قانون اساسی وضع تصویب توشیح ونافذ  شد  ( 2)

 درین قانون اساسی برای نخستین بار  حقوق  و آزادیهای دموکراتیک مردم  تسجیل گردید   ومنافع  طبقات حاکمه  واشرافیت  فیودالی افغانستان هماهنگ شد  دوبار شورای ملی گشایش یافت  طی دودوره ء تقنینیه حکومات دکتریوسف محمد هاشم میوندوال  ،نوراحمد اعتمادی  دکتر عبدالظاهر وموسی شفیق یکی  ازپی دیگر   زیر شعارهای  " دموکراسی افغانی " ،جهاد ملی ، ،"مساوات  " و "مشروطیت " رویکارآمد .

نماینده گان  طبقات  واقشار مخالف ومختلف  اجتماعی ملی ومذهبی شورای ملی برای نخستین بار  ،امکان مباحثات آزاد  وحق بیان منافع  اجتماعی ملی ومذهبی  خودرا بدست آوردند وشورای ملی  به گرهگاه تضادهای حاد وبه مرکز برخوردهای شدید  سیاسی اجتماعی وملی مبدل گردید

درروشنی  ارزشهای دموکراتیک قانون اساسی  جمعیتها  سازمانها  ی سیاسی چپی راستی  وبنیادگرایان  تندرو کندرو  و میانه رو  مذهبی و ملی گرا   نأسیس وبه شیوه های آشکار وپنهان درخارج   (پشتونخوا )  وداخل افغانستان  به فعالیتهای سیاسی آغاز نهادند  قانون مطبوعات تدوین و نافذ  شد  . جراید خلق ، پرچم  ، شعلهء جاوید افغان ملت  جبههء ملی  ،مساوات  صدای  عو ام  کاروان  روزگار   و.و.   به پخش اصول مرامی  وجهان بینیهای متفاوت  وگونه گون  وبیان عقاید  سیاسی نیروهای مخالف ومختلف  جامعه آغاز نهادند

.نیروهای سازمانیافته سیاسی  ازهمه اشکال مبارزه از جمله  از تظاهرات خیابانی  به مقصد بیان اهداف ومنافع سیاسی   اقتصادی اجتماعی وفرهنگی  خود استفاده  به عمل آوردند  نهضت اعتصابی کارگران برای نخستین بار درافغانستان گسترش یافت   طبقهء کارگر وعناصرآگاه  این طبقهء جوان درجریان اعتصابات  درسهای سودمندی آموخت ازدشمنان طبقاتی ودولت مواضع نوینی بدست آورد .صاحبان وسایل تولید را  به گذشتهای خورد وبزرگ آشکاری  وادار کرد  ازجمله  ساعات کار از 12ساعت روزانه  به 8 ساعت  تقلیل یافت نان چاشت  لباس کار وسایل ترانسپورتی برای حمل ونقل کارگران نساجی گلبها ر وپلخمری  وموءسسات دیگر تولید ی  مهیاگردید  کارفرمایان   ونو کران برجسته  وباشه های دست آموز دستگاههای  تولیدی ازان پس تکیه به جلوشدند  در اصولنامه  ء کاروکارگر افغانستان  تجدید نظرناکافی  صورت گرفت  شناخت زحمتکشان  ازماهیت دولت واستثمارگران   ژرفتر گردید

هرچند دردهه ء آخر سلطنت محمد ظاهر شاه ودر دهه ء به گفته محترم  دکتر محمود حبیبی  "  دموکراسی تاجدار "  قانون اساسی تصویب  ونافذ گردید وزمینه های فعالیتهای سیاسی ،آزادی مطبوعات  وصحنه سازیهای  انتخاباتی برای  شورای ملی ومبارزات پارلمانی درشهر کابل  وشماری از شهرها   حوزه های ولایات بیش وکم  مساعد شد  وحاکمیت ظاهرا به مردم  تعلق گرفت ولی ازهمان آغاز انفاذ قانون اساسی  مقاصد  وگرایشهای  ضد دموکراتیک ونامردمی  محافل حاکمه جلوه های نا خوشایند ی داشته است  

ازجمله آزادیهای دموکراتیک مصرحه در قانون اساسی با قوانین فرعی بسته ومیخکوب شده بود .دربرابر تدوین  تصویب  وتوشیح وانفاذ قانون احزاب سیاسی قانون جرگه های ولایات  قانون شهرداریها  وقانون  اجتماعات  به گونه امروز سنگ اندازیهای آشکار وپنهان صورت گرفت ودر برابر مشارکت دمکراتیک مردم افغانستان جبونانه سنگ اندازی شد  و  سیاست داخلی وخارجی افغانستان روزتاروز جنبهء ارتجاعی وواپسگرایانه تری  به خودگرفت

طی دودورهء تقنینیه تظاهرات  مسالمت  آمیز کارگران   محصلان   دانشگاه نهادهای  تحصیلات عالی وروشنفکران  ازجمله  جنبش سوم عقرب 1344 خورشیدی (  1966 م  ) به دستورقوماندان قول آردوی مرکزی   با خشونت  جنون آمیزی  سرکوب گردید ابتدایی ترین مطالبات صنفی کارگران صنعتی  ترانسپورتی  ونساجی گلبهار پلخمری  مطبعه ء دولتی تفحصات شبرغان  کارگران خانه سازی   سپین زر کند ز وکارگران  ثابتقدم فابریکه های افزارسازی جنگلک  تأویل نادرست شد وآگاه ترین کارگران  شناخت وشکار وبه شیوه توطیه  گرانه بازداشت  محاکمه زندانی  وازکار اخراج گردید  روشنفکران  کارمندان پایین رتبهء فرهنگی    دکتران طب  استادان دانشگاه کابل معلمان معارف  توقیف ومحاکمه وبه حبسهای طویل محکوم شدند   بر حریم دانشگاه کابل  لیسه های ابن سینا   دارلمعلمین  لیسه های هرات  مزارشریف وغزنی جمله جارحا نه صورت گرفت .  افکار وعقاید سیاسی استادان معارف  به شیوهء قرون وسطا یی مورد تفتیش قرارگرفت برنماینده گان  منتخب واعضای اتحادیه  ء کارگران وکارمندان   هوانوردی ملکی حمله ضد قانونی ووحشیانه صورت گرفت   شماری ازآنان  بیباکانه زندانی شدند   درمبارزات انتخاباتی  علیه نا مزدان پیروزمند  سا زمانها وجمعیتهای دموکراتیک    درپنجشیر کندز مقر و چاه آب  مداخلات  توطیه گرانه آشکار وپنهان صورت گرفت (3)

موجز اینکه فضای سیاسی کشور  کثیف واختناق آوربود اقشار وطبقات   تحول طلب اجتماعی بوی خفه کننده ء  استبداد واپسگرایی  وفساد دستگاه اداری وسیاسی  دولت پادشاهی افغانستان را  تا مغز استخوان وبه  اشکال گونه گون احساس میکردند  سیاست خارجی کشورنیز   برضد  دموکراسی  استقلال ملی  ترقی اجتماعی وبه سود نزدیکی با عربستان سعودی امارات عربی  ایران شهنشاهی  ونظامیگران  پنجابی وتندروان منطقه  سال تا سال گرایش ضد  ملی وضد  دموکراتیک پیدامیکرد  ولی  ازرویدادهای    دارای  اهمیت  تشکیلاتی  وسیاسی سالهای 1963 -1973  همانا  تأسیس جمعیت دموکراتیک خلق  وسازمانهای دموکراتیک نوین  واحزاب لاییک ضد زمینداری اربابی  ضد قبیله سالاری هوادار دموکراسی   ملی گرا   وجنبش  دموکراتیک  سوم عقرب  1344  خورشیدی بود  ه است این رویدادهای  هیجان انگیز  تاریخ زنده گانی مردم میهن ما  برسرنوشت  تمام  رویدادهای  تاریخ  ربع سده ء بیست  ودهه  ء  اول قرن بیست ویک  تأثیرات سیاسی دیگرگون کننده ء ژرفی را علیه فیودالزم  نظامات سلطنتی وبر ضد تداوم  پادشاه گردشیهای بجا نهاد   برای آشنایی  بیشتر نسل جوان به  سنن نبرد های عادلانه ملی ودموکراتیک کشور  درزمینه  ء  رویداد  خونین  سوم عقرب  در شماره های آینده نیز  یک رشته  مطالب تاریخی  به ایجاز کامل دردسترس نسلهای  توانان  ودانای امروز  وفردای   افغانستان  دموکراتیک مستقل  متحد  وخانه  ء خورشید همه شهروندان برابر حقوق  آن قرار میدهم

 ولی درحال حاضر  ترانه مردمی ای  را به  نشر  می سپارم که به  پیشواز  سوم  عقرب 1351  خورشیدی ششماه  پیش  از سقوط  سلطنت سروده شده است  دراین  سروده  همبسته گی  رزمجویانه ء ملی  همه قبایل و  اقوام   برادر  وطن واحد ما افغانستان  باز تاب روشن دارد  این ترانه  را  هنگامی درزندان  قلعهء کرنیل  دهمزنگ سرود ه  ودردسترس گارگران آگاه صنعتی کابل قرارداد ه  ا م   که پاسداران  نظامات  قبیله سالاری    ووارثان استعمار بریتانیای کبیر درپاکستان و آنسوی مرزدیورند  به مقصد  نقب گذاری  فرایند رشد مستقل ملی وتحولات  دموکراتیک وکیفی  جامعه  ازطریق پارلمان  وخارج ازآ   ن  بگونه ء امروز  مصروف  برانگیختن احساسات تنگ نظرانه ملی نژادی بویژه  "زبانی "  محلی سمتی  وتقویت اندیشه های شوونستی  وایجاد تفرقه ء ملی درصفوف  زحمتکشان کشورما بودند  این ترانه  درفردای قیام مسلحانه  هفتم  ثور توسط  زنده نام  رضای کارگر  ودیگر کارگران وجوانان   خوشخوان مردمی ،  درچهاراهی  دروازه ورودی ارگ  سلطنتی به  شیوه  قرصک مردم   پنجشیر زمز مه  وازسوی کارمندان  رادیو افغانستان ثبت ونشرشد   عنوان این سروده  "پیوند مردم "  است (4)

مدارک

.....................................................

 1 )  :   ظهور وزوال  حزب دمکراتیک خلق افغانستان ؛ بخش اول، صص 97- 105  موألف د  .پنجشیری سال چاپ  اول جنوری 1999 ، پشاور .

2)   : روزشمار وقایع افغانستان  ؛  تهیه وترتیب : حامد علمی 

   ناشر : سفارت کبرای دولت اسلامی افغانستان  . لندن . تاریخ چاپ آگست 1999

    3 )  :  کلکسیون   سال  1347   جریده ء  پرچم :  گزارشگر  کارگری این جریده  

       لازم  به تذکراست که دران سال بیشترین  گزارشهای  بخش  کارگران را به 

      نام  "گزارشگر  کارگری " این جریده  من خود می  نوشته ام .

4)  :     سرودهء  " پیوند مردم "  ، بهار جاودان  ،گزینه ءشعر  ،  نشرکرده ء

        اتحادیهء  نویسنده گان :  چاپ  مطابع دولت ،  سال  1364 .

 

 

پیوند مردم

 

موج  پیشاهنگ  طوفانیم  ما                   غرش سیل  خروشا  نیم  ما

دررگ ما عشق میهن  میدود                   لشکر   مزدور ودهقانیم  ما

واژگون  سازندهء   نظم ستم                     خار چشم غول دورانیم ما

کا  ر ما  باشد نبرد بی امان                     قهر صنف ژنده پوشانیم ما

قلب  کوهها  آشیان  ما   بود                     لعل  گلگون   بد خشانیم ما

کی کند تسخیر مارار زور وزر                قله   کوه    سلیما نیم     ما

با میان و آ سمار و غور  را                    باز وشاهین وعقابا  نیم  ما

در هریوا عظمت ما  خفته است              وارثان  سر به   دارانیم   ما

از  دل خونین ما جوشد  امید                  لاله های بلخ  و  بغلا نیم ما

نیمر وز وفاریاب وغزنه را                    نخل امید   نیا کا نیم     ما

زد شباخون دردل ما  کارگر                 صخرهء سالنگ وپروانیم ما

خون ما در بانکها گردش زند               خشم خلق   جوزجا  نانیم  ما

شهسواران   تخار وایبکیم                   جنگجویان   اورزگا نیم   ما

درکنار  هیلمند   بی سکون                  تشنه لب صحرا نوردانیم ما

در نبرد زنده گانی پیشگام                   دیده ء  بینای  لغما  نیم   ما

آتش پیکار  پنجشیر    جوان                 پهلوان   ومرد میدانیم   ما

شعله  ها ازسنگر ما سرکشد               آتشین کردار وجوشانیم  ما

وحدت ما پشت دشمن خم کند              صلح  گیتی را  نگهبانیم  ما

انقلاب ما به   خیر مردم است             پا سدار  نسل    انسا نیم ما

هست درپیوند  مردم فخر ما           پرخروش وسرخ وسوزانیم ما

پور رنجیم  وچو کوهی استوار            رهگشای  زا بلستا  نیم ما

نوگل  باغ   و" بهار جا ودا ن"           بی خزانیم   وشگوفا  نیم ما

تا نریز یم  پایه ءکاخ   ستم

سا لها  دربند و ز ندا  نیم ما

باعرض حرمت

 

اکادمیسین  دستگیر پنجشیری

ایالت  واشنگتن   - امریکا  

سوم  عقرب    1386خورشیدی

 

---

بالا
 
بازگشت