عبدلقدیر علم
اگر کوچی ها متوطن شوند متمدن میشوند
هر چند مقالات زیاد در مورد مشکلات کوچی ها ومشکل کوچی گری در کشور برشته تحریر در آمده ،اما این نوشته بر خلاف مقالات دیگران به عوامل وانگیزه های تاریخی وسیاسی ایجاد کوچیگری نخواهد پرداخت ،بلکه هدف از این نوشته جلب توجه اصحاب بصیرت واربابان قدرت بر مشکلاتیست که چون زنجیر بر دست وپای بخش از هموطنان ما بنام کوچی حلقه زده وایشان را از تمام مزایائی زنده گی محروم ساخته است وهم نگاهیست بر تدابیر دولت مبنی بر اسکا ن کوچی ها وختم دایمی این معضل.
خبر اسکان کوچی های کشور.
بتاریخ دوم اگست 2007 خبر اسکان کوچی ها از طریق رسانه های خبری بخصوص رادیو بی بی سی به گوشها طنین انداخت. وحیدالله سباوون مشاوررئیس جمهور افغانستان در امور اقوام و قبایل طور آنی وبدون طرح ومقدمۀ قبلی در یک کنفرانس خبری در کابل گفت دولت افغانستان درنظر دارد ۱۲ شهرک رهایشی برای اسکان کوچی ها (عشایر) در مناطق و ولایات مختلف کشور احداث وبه مشکل کوچی گری در کشور نقطه پایان بگذارد.
هر چند این خبر پیام خوبی برای همه هم میهنان درد دیده وکوچیان رنج آشنای ماست، اما در عمل به یک معمائی شباهت دارد که در عالم تصور شکل گرفته و تا سالهای متمادی وجودی خارجی پیدا نخواهد کرد. بخاطر اینکه که تا هنوز بخش کوچک از مشکل کوچی ها که باعث بروز حوادث غیر قابل پیشبینی در بهسود وردک شده بود حل نگردیده وهیچنو ع فیصلۀ قطعی ونهائی در زمینه به نشر نرسیده است . ومناقشات مردم محل وکوچی ها همچنان بر سر جایش باقیست.
حل پرابلم کوچی ها یک مسئله حیاتی در جامعۀ افغانی است .بخاطر ختم این معضل علاوه از ارگانهای مختلف دولت افغانستان، مداخله واشتراک هیئت ناظر دفاتر ملل متحد نیز ضروری پنداشته میشود.اگر عدۀ این موضوع را مشکل داخلی افغانها تصور کنند ومداخلۀ سائرین را یک امر اضافی فکر کنند باید بدانند ، افغانستان کشوریست که در شرائط فعلی به تنهائی قادر به حل مشکلات خود نیست.بخاطر پرداخت هزینه ومصارف ثبت وراجستر کوچی ها باید کشور های خارجی ونهاد های بین المللی افغانستان را کمک کنند والا هیچ گرۀ از مشکل باز نخواهد شد.
واز طرف دیگر از کوچی ها باید إحصائیۀ درست گرفته شود.سکونت اصلی محلات نقل وانتقال واسکا ن ونیاز کوچی گری همه وهمه باید بر رسی شود.حال سوال اینجا ست که شمار کوچیا ن کشور و بر رسی نیازمندی های شان در چوکات طرح 12 شهرک از چه وقت آغاز شده ؟ وإحصائیۀ تعداد اصلی کوچیهای کشور از طرف کدام مرجع مسئول ، در کدام مناطق شروع وچه وقت به پا یۀ اتمام رسیده است؟ اینها همه معما های بی جواب اند که باید سباوون مسئولانه به آنها پاسخ دهد.
خیال پلوی سباوون.
درشرائطیکه کشور با مشکلات امنیتی دست وپنجه نرم میکند ودسترسی دولت در مناطق کوچی نشین بسیار محدود است ،گمان میرود جناب سباوون که چهرۀ صوفیانه دارد از باب شیخیت وبزرگواری در مدت بسیار کوتاهی تمام کوچی های کشور را درعالم خیال محاسبه وإحداث 12 شهرک خیالی را در قدم اول ظرفیت مناسب برای ایشان در نظر گرفته است .خیال پلو؟! هر کس میداند موضوع إسکان کوچی ها به این ساده گی هم نیست که جناب ایشان بخاطر فریب ودلخوشی عدۀ به دست مطبوعات سپرده است وسر نوشت کتلۀ مظلوم ومحروم کشور را ببازی گرفته وبا انداختن مشکل کوچی ها بردوش دیگران مسئولیت را از شانه خود دور کرده است.
کوچی ها براستی باید متوطن شوند؟ بلی توطن در حق کوجی ها بمفهوم تمدن است . اگر کوچی ها متوطن شوند متمدن هم میشوند . چه زیباست که کوچی ها از ین حالت رقت بار نجات یابند وبا کاروان جهان بشریت هم آهنگ شوند.کارشناسان معتقدند که تنها راه حل مشکل مزمن کوچی ها، فراهم کردن شرایط برای اسکان دائمی آنها است.واین یگانه راه حل است که تقدیر مصیبت آشنائی کتلۀ بزرگ از جامعۀ ما را تغییر میدهد. اما این مشکل به یمن توجه مسئولین بلند پایّۀ دولت که به ملت ومردم دلسوزی داشته باشند قابل حل است نه به چرت وخیال پلو.؟
وحید الله سباوون، مشاور حامد کرزی و رئیس کمیسیون دولتی رسیده گی به مشکل کوچی ها، در بخش دیگر از صحبت هایش با رادیوی بی بی سی گفت ! به فرمان رئیس جمهور و با توافق پارلمان افغانستان، در نظر است در آغاز، ۱۲ شهرک رهایشی مجهز به مراکز درمانی و آموزشی، برای کوچی ها احداث شود. این شهرکها، دارای محوطه هایی برای نگهداری دامهای خانواده های کوچی نیز خواهد بود.
شهرک های انجینر سباوون برای کوچی ها!
آقای سباوون افزود این شهرک ها که ظرفیت پذیرش دهها هزار خانواه کوچی را خواهد داشت { دارائی محوطه های بزرگ دامداری نیز هست. } عجب است مردم در شهرک ها پارکنگ موتر ها ووسایل نقلیه را پیشبینی میکنند وسباون با حفظ خاصیت کوچی گری بفکر محوطه های دامداریست ؟ یعنی این شهرک ها هر چه باشد بازهم شهرک کوچی هاست که شباهت زیاد به همان خیمه ها دارد.با تفا وت اینکه در خیمه وغژدی کوچی ها از هوای آزاد تنفس میکردند و بعد از اقامت کوتا دوباره محلی را که مرکز تولید حشرات میشد ترک میگفتند واما در شهر ک های خیالی سباوون حشرات, بوی وتعفن همدم ابدی زنده گی مردم خواهد بود.
جناب مشاور شنیده است که در جهان متمدن حتی اروپا هم دامداری وجود دارد، اما نمیداند درین کشور ها این دام ها در چه فاصلۀ از مناطق مسکونی موقعیت دارند ودر جهت وقایه از امراض ومکروب ها ی حیوانی چه تدابیر در نظر گرفته شده است.اگر خیمه ها به امکانات و تسهیلات شهری مجهز شود کار پسندیده وتکاملی است واما اگر شهرک ها به شرائط غژدی وکوچی گری سیر نزولی داشته باشد دیگر این شهرک ها شهرک نه که انبار از شوره ها ی متعفن ومرض آفرین خواهد بود که کوچی گری صد مرتبه بهتر ازآن است .
دامداری یک شغل است وکوچی گری یک مشکل:
این اندیشه که دامداری لازمه حیات کوچی ها ست وباید ادامه داشته باشد پندار نادرست وواهیست. دامداری شغلی است که مردم متوطن هم میتوانند به نحو أحسن از عهدۀ آن بدر آیند. چه میشد که جناب مشاور با قبول اینتقدر زحمت واسکان کوچی ها دامداری را از تقدیر کوچی ها حذف میکرد. وقتیکه جناب عالی کوچی هارا متوطن میسازد خوب است که مشکل دامداری را نیز از دوش شان بر دارد.سباوون میخواهد در بالکن های مکرویان هم بز وگوسفند نگهداری شود.از غژدی پلاسی خیمۀ کانکریتی میسازد.
خدمت فراموش نا شدنی شایسته وبایسته این است که بجای دامداری تعلیم تربیه ،صنعت وتجارت را برای کوچی های کشور پیش بینی نمود وایشان را در عرصۀ علم، فرهنگ وسیاست متناسب با سائر هم میهنان کشور آشنا ساخت. مگر در تقدیر این قوم همیشه بز چرانی ودامداری رقم رفته است.که اگر متوطن هم شوند باید به فکر بز وگوسفند باشند.نه خیر در صورتیکه شرائط آن مهیا باشد دامداری هم خوب است واگر ممکن نباشد درانصورت بهتر است دامداری را بدوش کسانی بیاندازند که بدون مزاحمت دیگران ضروریات ساکنان کشور را از طریق دامداری سالم ومدرن رفع نمایند.چون کوچی ها آنقدر به رفع این مشکل نپرداخته اند وابزار وسائل صحی در جهت تولید لبنیات مورد نیاز کشور را ندارند بهتر است به شغل وکار دیگری گماشته شوند وشغل دامداری باید از سر نوشت کوچی ها جدا شود.دامداری شغل است وکوچی گری یک مشکل،هر چند عدۀ به این باور اند که کوچی گری حاصل دست رنج حلقات استعماری در کشور بوده تا از مشکل اجتماعی کشور عندالضرورت در جهت سیاسی بهره گیری نمایند.
توافق پارلمان ورئیس دولت در مورد اسکان کوچی ها.
آیا رئیس دولت وپارلمان کشور در مورد محل اسکان کوچی ها در دامنه های جنوبی وشمالی هندو کش به توافق رسیده اند؟حقیقت این است که به استثنائی بحث روی مشکل مردم بهسود وکوچی ها دیگر هیچ اجندای در پارلمان کشور درین زمینه وجود ندارد و ودر مجالس آزاد پارلمان هم به بحث گرفته نشده است. واگر مسائل به این بزرگی در خفاء مورد بحث قرار گیرد در عمل نتیجۀ دلخواه نخواهد داشت.
چرا این طرح قبل ازینکه با مسئولین مشوره شود به دست مطبوعات سپرده شد؟ گمان میرود رئیس کمیسیون میخواهد درامۀ جدید را شکل دهد وغوغائی جدید در حال آبستن است .رئیس کمیسیون ازین اظهارات قبل الوقت خودغالبا دوهدف ذیل را دنبال میکند.
اول:دلگرمی وخاموش ساختن مؤقتی کوچی ها.دوم انتظار عکس العمل ها نسبت به محل إعمار این شهرک ها . برای این آزمون رئیس کمیسیون به استناد فرمان رئیس دولت و وتوافق پارلمان سخن گفته است، شهرک های جدید اسکان کوچی ها در دامنه های شمالی و جنوبی هندوکش ساخته شود.؟؟؟
بر داشتن مشکل کوچی ها ازیک شانه وگذاشتن آن بر شانۀ دیگر.
گمان میرود رئیس دولت ومشاورینش بجای حل دایمی ، مشکل را عمیق ودایمی میسازند.ایشان در حقیقت مشکل را حل نه بلکه از جایش بیجا میسازند، یعنی مشکل کوچی ها را از بهسود بدامنه های جنوب وشمال هندوکش انتقال میدهند. اینکه در کدام گوشۀ کشور این مشکل عمیق تر وپیچیده تر خواهد بود در آینده به قضاوت می نشینیم.وفعلا از خود می پرسیم که دشت ها وصحراهای وسیع هلمند وفراه چرا از نظر اندخته شده است؟ امید این مشکل سا زی از روی کوتاه فکری وساده اندیشی باشد نه یک عمل قصدی وبر نامه ریزی شده ومشکل آفرین.؟!
بالا
بازگشت