نوروز وفلسفه هفت « س »
نو روز را با شا هنامه و کلام فردوسی بزرگ می آغا زم
به نا م خداوند جان وخرد !
یاران گرامی ! نخست از همه نو روز دل افروز را به همهء شما از صمیم قلب خجسته با د میگویم وعمر دراز واندیشه رسای نیک پنداری ونیک کرداری را باگفتار دلپذیر برای شما از خداوند دانا وتوانا، آرزومندم. همچنا نیکه نوروز، نوید نو وتازه گی میدهد ما وشما هرکدام به نوبه خود، از تازه گی دانائی وپاکی قلب وبینش خوب خداوندی برخوردار باشیم. تا نوروز را بتوانیم سالهای سال پاسداری کنیم واین آیین کهن را نگذاریم که بی رنگش سازند، زیراکه این آیین در حقیقت همان هویت تاریخی وپیشدادی همۀ ماست !
دوستان نیک اندیش ! جشن وآیین نوروزی یکی از کهنترین جشن وسنت دیرینه ماست. گاه شمارانه این بخش، در نوروز برخداد کیها نی روی میدهد واین رخداد برابری شب وروز را می آفریند وروز که نماد درخشا نی وروشنی است کم کم دراز میشود واز شب پیشی میگیرد. در نوروز ویا بهار است که هر طرف جان میدمد وسرمیکشد وشکوفه میدهد وزیبائی می زاید وفرا پیش چشمانمان در میگسترد. این نوروز یکی از ویژه گیش اینست که با طبیعت همآهنگی دارد. از این جشن دیرین خویش با گرامیداشت پاسداری نماییم ودر جهت زنده نگهداشتن چنین جشنها نباید که غفلت کرد ومن تعریف نو روز را نخست با یک سرودهً کوتاه خدمت شما به عرض میرسانم:
« نوروز روح شادی وشوق وشگفتن است »
« روییدن ودمیــــدن واز عشق گفتن است »
یا اینکه:
نو روز میرسد، نو روز پردرخشش پیروز میرسد
نو روز با شکوفۀ گلهای نو بهار، هر روز میرسد، امروز میرسد.
نو روز سبز ونرم نما د طبیعت است ،
آیین پیرتر زتواریخ و هـــجرت است ،
جشن زقرنهــــای غرور دیار ما ست ،
یا دآور گذشــــتۀ پر بارو کار ما ست ،
نو روزبا حلاوت جام یمــــــا یی بود ،
جمشید داد گر فر داد آزمـــا یی بـود...
دوستان گرامی ! نو روز رسیده است ، تا بالای همه مصیبتها را بپوشاند وانسانهای رسا را رساتر ویک زنده گی برابری را برای همه درخور گرداند. وما باید این آیین فروزان فر را برای همیشه نگهدار بوده و از ان پاسداری نما ییم. نوروز از سنتهای گوناگون در طول زمان برخوردار بوده که من بالای همین سفره هفت سین مکث کرده ، به مسایل مبرم ودانستنی توجه شما یاران همدل را معطوف میدارم .
هفت سین : یکی از زیبا ترین ودل انگیز ترین ایین های خوان نوروزی ونها دن برسر این سفره است. برهر باشنده ایکه نوروز را گرامی میدارد بایست که این را بداند ، چرا هفت سین ؟ واین در آیین نو روزی چه معنا دارد؟
دوستان بزرگوار ! شماره هفت اثری عجیبی در ذهن آدمیان دارد واین شماره آنقدر در همه امور جا باز کرده است که میگویند از آسمان آمده است ویک عدد خدائی است. میگویند خداوند هفت هفت تا همه را آفریده است. در دین یهودیان، شماره هفت نما د فرخنده گی وبرجستگی است ، در تورات شش سال زمین را بکار وسال هفتم واگذار تا بینوایان آنرا بکارند وجانوران از ماندۀ آن سود برند. شش روز کار کن وروز هفتم بیاسایی، تا زن وفرزندانت ترا معاشرت کنند. خداوند کاینات را در شش روز خلق وروز هفتم بیاسود وآرام گرفت. هفت خورشید وهفت صورت دید در انجیل یوحنا، هفت آیین نیایش وهفت ایین گناه وهفت اندوه وشادی. در دین مبین اسلام شماره هفت هم نقش جا لب دارد. در آیین حج هفت بار گرد کعبه گردش کردن، قرآن کریم از هفت موضوع ساخته شده است، مژده نیک ، هوشدار بد ، داستانها ، پرهیزاز کار بد، عادت به نیکو کاری، وعده عذاب وآسایش دنیای دیگر .
در وقت نماز هفت اندام را به زمین باید گذاشت : دو دست ، زانوها ، کف پای وپیشا نی.به همین ارتباط شاعر زمان میگوید:
رو سینه را چون ، سینها هفت آب شو از کین ها
آنگه شراب عشـــــق را پیمانه شو ، پیما نه شو !
هفت چشمه بهشت وهفت طبقه دوزخ ، هفت اسمان وهفت زمین ویا اینکه سوره فاتحه هفت آیه دارد. خداوند در قرآن هفت بار واژه سلام را بکار برده است. بنابرین پیشینیان ما وشما هم به این عدد خیلیها اهمیت قایل بودند، آشو زردتشت ، پیام آور راستی گیتی را به هفت بخش میدانست وهفت فرشته ورجاوند را معرفی داشته بود. تحفه های هفت رنگ نوروزی به شاهان دادن وشاه را با هفت وزیرش در ایام نو روز پذیرای کردن وخلاصه اینکه همه پدیده های اجتماعیکه شامل این عدد است ، به خاطر انسان وخدمت به انسان بوجود آمده اند ونه انسان بخاطر پدیده ها ! آمدیم براصل مطلب :
چرا هفت سین ؟ در قدیم میگویند که این هفت چین بوده وتازیها از اینکه حرف چ نداشتند آنرا هفت سین ساخته اند. این البته یکی از باورهای کهن است. یعنی در هفت چینی هفت رقم میوه یا شی مورد نظر را جا بجا میکردند وبروی سفره قرار میدادند. باور دوم هفت شین است ، از شمع وشراب وشربت وشیرینی وغیره که این باور راهم میگویند که اشکانیان به حرف سین شین میگفتند. روی دلایل و خواص که هفت سین دارد این باور هم به نظر بسیاریها به جا نیست، واین هفت سین درست تر از دیگرها میباشد. حالا من درست بودن این هفت سین را با اوصافیکه تنها مربوط هفت سین است خدمت شما واضح میسازم:
نخست هفت سین را بایست با خواصش فهمید وبعد به ویژه گیهای خاص آن خواهم پرداخت .
1- سیر- نماد تندرستی ونیکی ودوری از اهرمن.
2- سیب- نماد فرشته زن است ، یعنی نیکویی وپرستاری.
3- سبزی-نماد فرشته ارديبهشت است، یعنی بها ر، خرمی وسرسبزی طبعت.
4- سنجد- نما د عشق وبوی خوش وزیبای بهاری وتولد را گویند.
5- سرکه- نماد فرشته تندرستی، صبرو برد باری ونشان انگور را گویند.
6- سمنک- جوانه گندم را نما د نرمش ونورسیده غله میدانستند، یعنی سیری وپری.
7- سما رق- این نما د پاکی واوراق زنده گی انسانی ورسایی بشریت است.
خوب این هفت سین طور خلاصه با ویژه گیهای شان برخوانده شد، حالا ببینیم که دیگر از چه ویژه گی برخوردارند ؟در این طبیعت پهنا ور کسی قادر نشده است که جا نشین ویا معادل برای این هفت سین پیدا کرده باشد. واین ویژه گی بخصوص عبارتند از:
1- با حرف سین شروع شده باشد. 2 – واژه فارسی- دری باشد.3 – ریشۀ گیاهی داشته باشد.4 – خوردنی باشد.5- واژه ترکیبی وپیوندی نباشد. یعنی جدا ومستقل باشد. محققین به این باورمندی رسیده اند که در حدود صد ملیون واژه پارسی دری جز این هفت ، دیگر واژه پیدا نمیشود که از چنین صفت برخورار باشد. این از اندیشه ها وتفکر پیشینیان ما وشما حاضرین این گردهم آیی بوده است که بما میراث مانده است وقابل افتخار هم است. وبر هر باشنده سرزمین خورشید است که این مسایل را با ریشه واوصافش بداند واز نسل به نسل دیگر انتقال دهد.
آشو زردتشت در هنجارهای نیکو سرشتش میگوید که: ای خداوند خرد بشود ما نیز چون یاران راستین تو ، از کسانی باشیم که جهان را نو وزنده گانی را تازه میکند. ای افریده گار بزرگ دانا ، بشود که بر پایه قانون اشا( هنجار هستی ) از یاری تو برخوردار شویم تا با بهم نزدیک شدن اندیشه هامان، هرگونه تردید ودو دلی درگزینش « آیین راستی » ازمیان برخیزد. گاتها
وبا یک نیایش نو روزی که آشو در گاتهایش سروده است چنین میطلبیم : ای سروش جاویدانی بما تندرستی ومنشی راستی اعطا فرما، تا راستی را بدون کم وکاست دریابیم وبا کینه وکدورت که از رسم ما نیست دوری گزینیم.
دوستان گرامی ! ما به کمک دانایی میتوانیم بهتر وخوبتر از فرهنگ خویش پاسداری نماییم ومیگویند مردمان هرچند فرهیخته تر باشند آماده ترند که همآهنگ شوند ودر راه یگانگی به سوی خردورزی وکمال بروند. ناخویشکاری، جدا راهی وهرچه که نا سازگاری آورد، از نا فرهیختگی ونا دانی است. آنچه بر سر ما آمده ویا میآید ما را آگاه می کند وخواستمان را بر می انگیزد که بیدار شویم وخود رابرآریم ودر راه مردمی پیش رویم وبه یگانگی ووحدت راستین برسیم.
یک بار دیگر بازهم نو روز را بر شما مبارک گفته، هر روز شما را نو روز ونوروز شما را همیشه پیروز میخواهم.....
میرزایی
بالا
بازگشت