عبدالناصر نورزاد
نهایی شدن طرح صلح ترامپ برای اکراین
اسناد فاش شده از طرح صلح ترامپ برای ختم جنگ در اکراین نشان می دهد که این طرح در ازای توافق حاصل جمع برد-برد با روسیه و ارائه تضمین های امنیتی به این کشور، صورت خواهد گرفت. این طرح شامل سه بخش است که احتمالا می تواند اقناع روسیه را در امر توقف جنگ در اکراین که به یک درگیری تمام عیار و تقریبا قاره یی مبدل شده است، حاصل کند. مواد مندرج در این طرح، شامل ایده تاخیر عضویت اکراین در ناتو برای مدت بیست سال، اعلام یک منطقه غیر نظامی به طول 1300 کیلومتر در خطوط جبهه کنونی که توسط نیروهای نظامی کشور های اروپایی پاسبانی خواهد شد و حمایت تسلیحاتی از کیف از جانب واشنگتن برای مدت طولانی خواهد بود.
دونالد ترامپ بارها گفته است که جنگ را ظرف "۲۴ ساعت" پایان خواهد داد. اما از اینکه مسئله اکراین یک بحث پیچیده و دارای جوانب گوناگون است و طرف های زیادی درگیر آن است، عملی شدن این طرح ترامپ، یک مقدار دشوار و نا ممکن به نظر می رسد. ولی در صورتیکه پیشنهاد ها و خواست های روسیه مبنی بر عدم پیوستن اکراین در ناتو، عدم گسترش ناتو به شرق و ارائه تضمین های امنیتی برای حفظ خطوط قرمز منابع و حدود منافع امنیت ملی روسیه در منطقه مدنظر گرفته شود، می تواند هرتوفقی اجرایی شود. زیرا بار سنگین جنگ و حجم تلفات هردو طرف، این جنگ را به یک جنگ فرسایشی مبدل ساخته و جوانب ذیدخل را در ادامه این جنگ و حمایت از آن، ناتوان ساخته است. گفتنی است که روسیه در حال حاضر تقریباً ۲۰٪ از اراضی اوکراین در جنوب و شرق را اشغال کرده است. بااشغال مناطق شرق اکراین توسط روسیه، جمهوری های خلق لوهانسک و دونباس، به جزایر قدرت مجزا از کنترول کیف مبدل شده اند و این از لحاظ حقوقی می تواند در آینده، منبع تنش در روابط روسیه با کیف باشد.
از اینکه واشنگتن از متحدان اروپایی خود خواهد خواست که نیروهایشان را به این منطقه اعزام کنند، نشان میدهد که سیاست انزوا گرایی واشنگتن در اقصی نقاط جهان، با واگذاری مصارف و مسئولیت ها به متحدان این کشور، به یک اصل بنیادی در سیاست خارجی این کشور، مبدل می شود. این دقیقا برخلاف سیاست جوبایدن رییس جمهور فعلی امریکا است که قرار است در بیست جنوری سال آینده، قدرت را به دونالد ترامپ، رسما تحویل دهد. تحلیل گران از یک دور جدیدی از سیاست های واشنگتن مبنی بر ترک و یا واگذاری مسئولیت های که به اساس دکتورین ترومن مبتنی بر بین الملل گرایی لیبرال امریکایی و احساس مسئولیت امریکا برای کمک به صلح و ثبات جهانی تاکیددارد، می باشد. در حالیکه امریکا در آغاز دهه دوهزار به جنگ های طولانی مدت مانند جنگ افغانستان، عراق، انجام ماموریت های نظامی محدود در لیبیا و سوریه و مداخله در روند بهار عربی، تمایل داشت، در حال حاضر، جمع شدن بساط هژمونی و حضور نظامی و سیاسی امریکا در جهان، به معنای بیشتر شدن نقش چین در جهان است. به این حساب، محور آسیایی تلاش خواهد کرد تا جای خالی واشنگتن را در معادلات پیچیده امنیتی و سیاسی، پر کند.
بر هر حال، واشنگتن و مسکو برای تطبیق مواد این توافق نامه، ممکن به تفاهماتی دست پیدا کنند، اما سئوال اصلی این است که آیا کیف حاضر است خاک خود را در میان شرق و غرب، تقسیم کند وبه این توافق صلح برسد. برای این است که این پیشنهاد تنها یکی از ایده‌های موجود در تیم ترامپ است و رئیس‌جمهور منتخب تمایل دارد تصمیمات عمده سیاستی را به طور آنی اتخاذ کند. دو تن از مشاوران ترامپ یعنی ژنرال بازنشسته کیت کلاگ و فرد فلیتز، در ژوئن پیشنهاد کرده بودند که کمک‌های نظامی به اوکراین را متوقف کنند مگر اینکه این کشور موافقت کند که با روسیه مذاکرات صلح برگزار کند. از طرفی، واشنگتن با اجرایی شدن این طرح که شامل هشدارهای بیشتر به روسیه است که در صورت رد شرایط آتش‌بس، ایالات متحده حمایت نظامی خود از اوکراین را افزایش خواهد داد. این پیشرط برای روسیه، این کشور را در موقعیت دشواری قرار می دهد. زیرا مسکو با درک وضعیت پیچیده شکنندۀ بین المللی و مخصوصا مبدل شدن امریکا از هژمون جهانی به هژمون منطقه ای، نمی خواهد پای معاملۀ خامی امضا کند. در واقع، ترامپ می خواهد با این طرح و در ازای یک توافق صلح، موضوع عضویت اکراین در ناتو را برای میان مدت، کاملا منتفی سازد و برای راستی آزمایی با تضمین های امنیتی، به جنگ اکراین خاتمه دهد. گفتنی است که اوکراین در سال ۲۰۲۲ درخواست عضویت در ناتو را ارائه داده بود، اما هنوز دعوتی برای عضویت در این سازمان را از جانب اعضای آن، دریافت نکرده است. بسیاری ها به این نظر اند که آمدن ترامپ به کاخ سفید، تمام بستر های معمول تعاملات بین المللی و پویش های امنیتی را که به ایالات متحده امریکا، تعلق دارد، دگرگون خواهد شد و نظم و امنیت بین المللی، تغییرات شگرفی را تجربه خواهد کرد.
بالا
بازگشت