دکتورعلی احمد کریمی

چالشهای روبروی امریکا در اوکراین بعد از افعانستان !

اختلافات میان روسیه وامریکا یک پدیده معمولی در طول تاریخ روابط دوکشور است اما در این اواخر اختلافات دو کشور پیرامون اوکراین و بلاروسیه و توسعه ناتو درمرز های روسیه احتمال خطر جنگ را میان دو بزرگترین ابر قدرت اتمی جهان افزایش بخشیده است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه تاهنوز باوجود اختلاف های روبه افزایش درزمینه های سیاسی، نظامی و ژئوپولیتیک بافرهنگ  دیپلماتیک از بیان الفاظ تهدید آمیز و مقابله جویانه در مقابل غرب خود داری ورزیده است و با استفاده از واژه های ،"مشارکین و متحدین غربی"   طرفدار حل اختلافات ازطریق مذاکرات و گفتگو بوده است. پوتین به دنبال تنش های جدید برای نخستین بار  بحران اوکراین را در روابط دوکشور خط سرخ اعلام نمود و به جای پیشنهاد "خواستار"  تعهد رسمی ناتو گردید تا پا فراتر از مرز خط سرخ نگذارد، پوتین  تشویق اوکراین رابه عضویت ناتو خطر به امنیت منطقه نامید این هوشدار پوتین بیانگر بی‌اعتمادی کریملن به کشور های غرب است که بعد از سقوط شوروی غربی ها به توسعه پیمان نظامی ناتو به کشورهای اروپای شرق و حتی جمهوری های سابق شوروی ادامه دادند و پوتین نمی خواهد تا خطای گورباچف بعد از سقوط شوروی تکرار گردد. ناتو به آینده عضویت اوکراین به این سازمان خوشبین است و بطور لفظی اطمنان وهوشدار می دهد که هیچ کشوری حق مخالفت و وتو رابرای عضویت اوکراین به ناتو ندارد. اوکراین که بزرگترین کشور اروپایی است و با روسیه روابط تاریخی،فرهنگی ونژادی مشترک دارد بعد از افعانستان به میدان مسابقه واقعی میان غرب و روسیه تبدیل گردیده است.  کارشناسان نظامی امریکا و ناتو خطر جنگ را با روسیه می دانند و به خاطر اوکراین هرگز نه خواهند جنگید، جنگ باروسیه درگام اول حکم خودکشی را برای هردو ابر قدرت دارد . اختلافات کنونی میان روسیه که ازلحاظ نظامی مدرن تر وقوی از زمان شوروی گردیده است با غرب وارد فاز جدید در روابط شان گردیده است. اوکراین با حمایت غرب درسال ۲۰۱۴ بدون جنگ جزیره کریما را ازدست داد و جمهوری های خود مختار در شرق اوکراین به کمک وحمایت های روسیه خواستار جدایی از اوکراین می باشند، همانطوریکه در سال ۲۰۰۸ استیای جنوبی از گرجستان مستقل گردید. ادامه مقابله میان روسیه وغرب باعث احیای نفوذ واعتبار روسیه در جمهوری های سابق گردیده است. اختلافات روسیه وامریکا باعث تقویت واحیای روابط تازه میان روسیه و چین شده است ، وزیر دفاع چین دورنمایی سطح روابط روسیه و چین را فراتر از اتحاد استراتژیکی می داند. آقای بایدن تلاش می ورزد تا اختلافات میان دو کشور از طریق مذاکرات سیاسی مرتفع گردد و همزمان در صورت حمله به اوکراین، روسیه را به  تحریم های جهنمی  اقتصادی تهدید می نماید. اگراختلافات میان روسیه وامریکا دراوکرین تشدید یابد روسیه جمهوری های خود مختار شرق اوکراین رابه رسمیت خواهد شناخت .موفقیت های روسیه دراوکراین وبلاروسیه مایه تشویش ونگرانی پنتاگون گردیده است و وزیردفاع امریکا پیشرویی ها ونفوذ روسیه را در جمهوری های سابق چون خطر برگشت شوروی به این جمهوری ها نامید. روسیه آینده همکاری ها وبه رسمیت شناختن طالبان را مشروط به مبارزه باتروریسم،عدم مداخله درامور کشورهای همسایه و ایجاد دولت فراگیر به اشتراک سایراقوام می داند. روسیه و آمریکا با وجود همکاری در مسله افغانستان وبه رسمیت شناختن طالبان اتفاق نظر کامل نه دارند.روسها فرار امریکا را از افعانستان شکست سیاستهای تحمیلگرانه امریکا ودست نشاندگان آن می داند که منجر به پیروزی بدون جنگ به نفع طالبان گردید وامریکا مردم و کارمندان دولتی   راتسلیم سرنوشت حزن انگیز نمود، تحلیگران روسیه مسدود گردانیدن ذخایر بانکی افغانستان را کفاره فرار مفتضحانه امریکا می دانند و به باور صحنه سازان روسیه فرارامریکا از افغانستان  درس عبرت برای اوکراین نیز خواهد بود . اگر اختلافات میان سران امریکا وروسیه که در آینده نزدیک صورت می پذیرد حل نگردد و اوضاع در اوکراین از کنترل خارج گردد  به گمان قوی روسها دولت طالبان را به رسمیت خواهد شناخت  و در آن صورت چین، ایران وپاکستان وسایر کشورها نیز از ابتکار روسیه پیروی خواهند نمود.