عارف عرفان
طوفان خشم خلق علیه رهبران نظامی پاکستان
برای نخستین بار وبطرز بیسابقه در تاریخ پاکستان ،تظاهرات وسیع و گسترده در شهر های پاکستان بویژه شهر پنجاب علیه حکومت دست نشانده سازمان جهنمی آی اس آی پاکستان و رهبران نظامی پاکستان براه افتید.
بر اساس گزارش وبگاه« فارین پالیسی»درین تظاهرات فعالان جنبش دموکراتیک پاکستان که به تازگی تشکیل شده است واتحاد اپوزسیون مرکب بر دوازده حزب بزرگ سیاسی پرچم مخالفت را علیه حکومت پاکستان ورهبران نظامی آن کشور وبطور ویژه جنرال باجوه رییس ستاد ارتش پاکستان به اهتزاز در آوردند.
آگاهان سیاسی به این باور اند که راه اندازی تظاهرات بزرگ و گسترده در پاکستان یک جریان طبیعی است ،اما اینجایک" قانون نانوشتهٔ" وجود دارد که در آن معترضین وتظاهر کنندگان میتوانندخشم شان را علیه حکومات ملکی به نمایش گذاشته اما از حمله علیه نیروی قوی وتمام عیار نظامی اجتناب نمایند.البته نیروی که معادل نصف دوران موجودیت پاکستان،آنکشور را رهبری نموده است.
اما پنجشنبه گذشته این روند سنتی در پاکستان تغییر خورد وفصل نوین سیاست در آن کشور گشوده شد. نخست وزیر سابق نواز شریف که از لندن به تظاهرات بزرگ پنجاب که در آن ده هاهزار نفر شرکت داشت وصل بود ،به سخنرانی پرداخته نه تنها به حکومت فعلی حمله کردبلکه جنرال قمر جاوید باجوه رییس ستاد ارتش پاکستان را شدیدأ آماج قرار داد.
نواز شریف ،جنرال باجوه را مخاطب قرار داده گفت: "شما انتخاب مردم را در انتخابات[۲۰۱۸] برای گزینش نخست وزیر پاکستان رد کردید و گروه یی بیکفایت ، ناکارآمد و ناتوان را نصب کردید."
او صدا کرد :جنرال باجوا؛
شما باید در قبال پرداخت قیمت سرسام آور بیل برق ، کمبود دارو و مردم یی که از فقر رنج می برند پاسخ دهید."
این انتقادات باشور وهلهلهٔ تظاهر کنندگان مورد استقبال قرار گرفت.
بر قول فارین پالیسی ،انتقادات در چندین سطح فوق العاده بود :
نخست هیچ سیاستمدار جریان اصلی واحزاب بزرگ هرگز به طور علنی از یک رئیس ارتش انتقاد نکرده است. دوم ، این ادعاها در مقابل مخاطبان ده ها هزار نفری مطرح شد.
و سوم ، سخنرانی در پنجاب به مثابه یک سنگر نظامی سنتی شنیده شد و مورد تشویق قرار گرفت.
جنبش اعتراضی
------------------
سخنرانی شریف بخشی از یک رویداد بزرگتر بود که چندین حزب عمده مخالف برای تظاهرات علیه عمران خان گردهم آمدند ، از جمله حزب مسلم لیگ ، حزب مردم پاکستان ،جنبش دموکراتیک پاکستان (PDM) روز یکشنبه دومین اعتراض بزرگ را در کراچی برگزار نمودند.
رهبران جنبش اتحاد دموکراتیک استدلال می نمودند که عمران خان در انتخابات ۲۰۱۸ کشور، به طورمنصفانه و عادلانه پیروز نشد و نخست وزیر به جای انتخاب توسط مردم توسط ارتش انتخاب شد.
اخیرأدر حمله مستقیم به ارتش ، این اتحاد در سیاست های پاکستان برتری یافته است.
اماگام بعدی چیست؟
نخست وزیران پاکستان اغلب سرنگون می گردند ، آنها بیشتر از جنبش های اعتراضی در کودتاهای نظامی سقوط می کنند.اما کارشناسان حوزه سیاست پاکستان به این باور اند که نقش ارتش برای تعیین سرنوشت نخست وزیر بسیار با اهمیت است.آنها اظهار میدارند : "مردم قدرت دفتر نخست وزیر در پاکستان را بسیار دست کم می گیرند." "تا زمانی که عمران خان از پشتیبانی ارتش برخوردار است ، در کار خود ایمن است. "
آگاهان به این باور اندکه "تنها چیزی که می تواند عمران خان را تا حدی آسیب برساندعبارت از آن است که ارتش حمایت اش رااز وی زیر سوال ببرد،بحران شدید اقتصادی است." در حال حاضر اقتصاد پاکستان با تورم بی نظیر ، نرخ رشد منفی و میلیاردها دلار بدهی به اهداکنندگان بین المللی،با بحران شدیدی گرفتار است؛
اما مهمترین عنصری که درین تظاهرات بزرگ وگسترده نمایان بود،عبارت از ایجاد تکانه های قوی وایجاد زمین لرزه سیاسی در داخل جامعه علیه انحصار وخود کامگی ارتش بویژه سازمان اطلاعاتی آن « آی اس آی» پاکستان است که روح وروان جامعه وارادهٔ مردم پاکستان را فلج ساخته است.امید های پدید آمده است که لاجرم تداوم این جنبش در نهایت مسیر سیاست را در پاکستان تعویض خواهد کرد؛
با احترامات بی پایان
عارف عرفان
لندن ،اکتر ۲۰۲۰