"د سیمی د تجزیی خونړی پیل له بدخشان څخه"
خوانندۀ گرامی! عنوان فوق، نام مقاله ای است که اخیراً از طریق ادارۀ محترم سایت "آریایی" به نشر رسیده است. نویسندۀ این مقاله آقای محمد انور ولید است، که با نام و نوشته های ایشان از سال 1391خ/ 2012م آشنایی دارم. همچنان در یکی دو سال اخیر سر و کلۀ این دوست، از طریق نشریۀ "آریایی" نیز به چشم میخورد، و مقالات خود را همچنان به پشتو، از این طریق به نشر میسپارد. این آقا، در شروع، از نشر تصویر خودش در "آریایی" ابا میورزید، ولی در دو سه مقالۀ اخیرش خدا را شکر که عکس خود را هم در معرض دوستان به نمایش گذاشته است.
مقالۀ اخیر آقای ولید، که عنوان بالا را در پیشانی خود حک دارد، در این سایت به نشر رسیده است، ولی وقتی در این روزها میخواستم در پاسخ به آن چیزی بنویسم و به خاطر نشر به "آریایی" بفرستم، متوجه شدم که از این مقاله دَرَکی در دست نیست، که نمیدانم چرا؟ بهرحال، باید خدمت خواننده های گرامی عرض نمایم، که این مقاله بسیار پیش در روزنامۀ "سرنوشت" در شهر کابل به نشر رسیده بود. در همان وقت، من به جواب آن چیزی را به زبان پشتو نوشتم و به روزنامۀ سرنوشت فرستادم، ولی با تأسف ادارۀ روزنامه، آن را نشر نکرد. بعد نوشتۀ خود را به یکی و دو سایت نشراتی انترنتی فرستادم، که در همان زمان در سایت "سیمای شغنان" به نشر رسید.
از آنجائی که این مقاله با همان شکل اولی خود و بدون کم و کاست، اینک در سایت آریایی نشر شده، من هم خواستم، همان عکس العمل خود به این نوشته را، از طریق همین سایت آریایی به نشر بسپارم، و اینک از ادارۀ محترم "آریایی" تقاضا مینمایم تا این نوشته را نیز انعکاس دهند. آنچه که در "سیمای شغنان" انتشار یافته بود، از این ببعد خواهد آمد.
با اظهار سپاس
علی شاه صَبّار
از سایت "سیمای شغنان":
دوستان خوب!
به روز شنبه، تاریخ 14 اسد 1391 خورشیدی برابر با 4 آگست 2012 میلادی، روزنامۀ "سرنوشت" در کابل از چاپ برآمد. در این شمارۀ روزنامه (شمارۀ 659) مقاله ای تحت عنوان "د آغا خان خونړی پروژه او په بدخشان کی د اسماعیلیه دولت جوړیدل" به قلم آقای محمد انور ولید بچاپ رسیده است. در عین زمان در همین روز، هفته نامۀ دیگری بنام "حق" نیز مقالۀ دیگری را تحت عنوان "له تاجکستان سره په ګډه پوله ناآرامی، په سیمه کی د یوه نوی بدلون پیلامه!" بقلم باتور میړنی بطبع رسیده است. در این مقالۀ دومی عنوان بغلی "د امریکا نوی پروژه او د نوی دولت لپاره د اسماعیلیه ډلی هڅی:" بچشم میخورد.
مقالۀ روزنامۀ اول خیلی مفصل است، ولی مقالۀ هفته نامۀ دومی با آنکه کوتاهتر است، در عین وقت کلمات و تصورات کاملاً تکراری اخبار نخستین است. هر دو مقاله در هر دو اخبار (اولی روزنامه و دومی هفته نامه) به زبان پشتو نوشته شده است. من مقالۀ روزنامۀ اولی را مرور کردم و تأثرات خود را بر این مقاله متمرکز ساختم. آنچه که در زیر میخوانید ناشی از همین انگیزه است. من هم کوشیدم تا نوشتۀ خود را به زبان پشتو بنویسم و همین کار را کردم و جهت نشر به روزنامۀ "سرنوشت" فرستادم، ولی معلوم نیست که این روزنامه اجازۀ نشر آن را خواهد یافت و یا خیر؟
اکنون این نوشته را جهت در جریان قرار دادن خواننده های "سیمای شغنان" و "ولانگه" به این دو "سایت" ارسال مینمایم تا خوانندهها در هر دو بخش از موضوع آگاه شوند. در این اواخر با الهام گیری از برخوردهائی که میان نیروهای نظامی دولت تاجکستان و مردمان بدخشان تاجکستان صورت گرفته، بعضی از نهادهای "مدنی" روی اوضاع تاجکستان مکث نموده و بهانه ای بدست آورده اند تا آن را با "شبکۀ انکشافی آقا خان" پیوند دهند و بعد پای اسماعیلیان بدخشان را نیز به این ماجرا بکشانند.
نوشتۀ آقای خوش نظر پامیرزاد نیز اخیراً بی ارتباط به این موضوع نیست که از نوشتۀ کوتاه و بی سراپای آقای رزاق مأمون متأثر است. در اینجا توجه دوستان را بمطالعۀ نوشتۀ خودم به زبان پشتو معطوف میدارم، امیدوارم اگر غلطیی در نوشته ام بمشاهده برسد، با بزرگواری خویش معذورم بدارند.
علی شا صبّار
کابل، افغانستان
23 اسد، 1391 خورشیدی برابر با 12 آگست 2012 میلادی
«سرنوشت»
په بی برخه لیکﺉ کی غواړی څه ووایی؟
په دا څو آخرنی ورځو کی په کابل کی یوه ورځپاڼه چی ډیر پیژندل شوی هم ندی، او د «سرنوشت» (برخه لیک) په نامه یادیږی، د سه شنبه ورځ، د زمری ۱۴، ۱۳۹۱ کال له چاپه ووتله. دغه ورځپانه چی عنوان او یا نوم یی یوه سچه پاړسی کلمه ده، خو په تأسف سره، په دغه ګڼه کی آن یوه کلمه هم په پاړسی ژبه لیکل شوی ندی. دا پدی معنی چی دا یوه پښتو ورځپانه ده. د دی اخبار په لمړی صفحه کی یوه مقاله ترسترګو لیدل کیږی چی عنوان یی دی: «د آغاخان خونړی پروژه او په بدخشان کی د اسماعیلیه دولت جوړیدل».
د مقالی لیکوونکی، ښاغلی محمد انور ولید دی، او داسی ښکاریږی چی دا ښاغلی د پښتنو یو مین سړی هم دی او مونږ هم له خدای څخه غواړو چی دی دا خپل تصور سره ټول عمر ژوند وکړی. په مقاله کی، د ننه په افغانستان کی د ځنی خلکو او تلوالو باندی نیوکی شویدی، او په عین وخت، د ملی وحدت په هکله ګوا کی د محبت نه ډکه خبری شویدی. دلته غواړو مخکی تر هرڅه نه د هغه خلک او سازمانونو نومونه واخلو چی په دغه ګنه کی د هغوی څخه یادی شویدی، ترڅو لوستونکی وپوهیږی چی د دی ښاغلی له خولی څخه د ملی وحدت بوی راځی او نه؟ دا لاندی نومونو ته پام وکړی:
«اسماعیلیه فرقه، ستم ملی، سید کیان، کریم آغاخان، صدرالدین آغاخان، طاهر بدخشی، انګریز، امریکا، شوروی اتحاد، روسان، هند سمندر، افغان مجاهدین، د مجاهدین او پرچمیان ایتلاف، ۵۰۰۰۰ افغان خادستان، استاد برهان الدین، د نظار شورا حکومت، مجاهدینو تش په نامه حکومت، امریکایی ایتلاف د شمال ټلوالی، احمد شا مسعود، د هلمند او کندهار یورانیم، جنرال پرویز مشرف، ملا فضل الله، مولانا صوفی محمد، شمالی ټلوالی مشران، افغانان او ملی یووالی، لر او بر پښتون ځپل، په لوی بدخشان کی د اسماعیلیه فرقی شوم پلان، جنرال دوستم، عطا محمد نور، ګوسفندی تاجکستان، هندوستان، افغان حکومت او ملی یووالی، په ولس مشری ټاکڼو کی د دکتر عبدالله راپورته کول، د پير صاحب او حضرت صاحب ګوندونه چاته کار کوی، د بلخ والی عطا محمد نور په پښو درول، د شمال لږه کی پښټانه او د تاجک او هزاره میشتو سیمو، په افغانستان کی ځنځیری وژنی، ټول قتلونه پر طالبانو ورتپل، په پاکستان کی د مهاجر قومی غورځنګ مشر، د بلوڅانو مشران او پڼتا ګون، احسان الله بیات او ...»
د دی نومونو او عبارو څخه بربڼده کیږی چی د لیکوال موخه څه دی او غواړی د چا په هکله څه ووایی؟ د دغو نومونو باندی په منفی ټوګه ګوټه نیول شویدی، او آن د طالبانو او کرزی باندی هم په احتیاط سره نیوکی شویدی. لیکوال د خپل د هر جملی په آخر کی بیا وایی چی: «آغا خان د لوی بدخشان دولت جوړوی». ولی سربیره پر دی، زه هم غواړم خپل تأثرات د دی لیکنی په خاصی مواردو کی چی د «آقا خان، اسماعیلیه او لوی بدخشان» په هکله دی، لوستونکو ته وړاندی کړم، دا ځکه چی زه د دی کلمو سره قومی او مذهبی اړیکه لړم:
دا مقاله په لمړی وار سره د افغانستان د تجزیی خبری یی رامنځ ته کړیدی، او بیایی ویلی دی چی دا یوه پخوانی خبره ده. دا موضوع د (B) تر پلان لاندی سرته رسیږی، خو څرګنده شوی نده چی دا د (B) څنګه یو پلان دی؟ کښلی دی چی: «اسماعیلیه فرقی ته د سید کیان تر مشری لاندی د چترال د کریم آغاخان او صدرالدین آغاخان په مالی مرسته وده ورکوله، او له بل خوا یی د طاهر بدخشی ترمشری لاندی د ستم ملی ګوند ته د نفاق اوبه ورکولی ...»
په نقله شوی قول کی څو ټکی د اصلاح وړ دی: لمړی باید لیکوال پوه شی چی څوک، څه نومیږی او چیری اوسیږی او په کومه زمانه کی ژوند کوی؟ په چترال کی د کریم آغاخان په نامه څوک ژوند نکوی او له هغه ځای څخه اسماعیلیان، نه لارښوونه کیږی. دا ښاغلی باید پوه شی چی والاحضرت شاه کریم الحسینی چی «آقا خان» یی ورکړ شوی لقب دی، د نړی د اسماعیلیانو یواځنی امام یا مذهبی لارښود، پخپله زمانه کی دی، چی ټول اسماعیلیانو ته لارښوونه کوی او آن کله کله ټول مسلمانانو ته خپل خیر او ښیګنی رسوی، او په دی سلسله کی، دی، نه څلویښتم (۴۹) امام دی چی د شیعه د تصور پر بنا؛ لمړی امام، حضرت مولا مرتضی علی علیه السلام دی او والاحضرت هم په مستقیمه ټوګه د حضرت مولا له نسل څخه دی چی ټول مسلمانان په نړی کی ورباندی ویاړی.
بله خبره داده چی مرحوم سید نادر شاه کیانی د اسماعیلی فرقی مشر نه وو، هغه د یوه باعزته روحانی پوه شخصیت په ټوګه په افغانستان کی د نورو روحانی مشرانو سره اسماعیلیانو ته یی د والاحضرت آقا خان تر مشری لاندی مرسته رسول او د یو معتبر شخص په ټوګه یی ژوند کاوه، چی دا سید دیر کلنو پخوا سترګی له نړی څخه پټه کړی دی، خدای یی وبخښی. د ۲۰۰۲ میلادی کال نه وروسته، والاحضرت څلورم آقا خان، د افغانستان اسماعیلیه جماعت د لارښوونی پخاطر په رسمی ټوګه د افغانستان د دولت په همکاری سره «جماعتی ادارو» یی منځ ته راوړ چی په عادی ټوګه دغه جماعتی ادارات د اسماعیلیانو دپاره خدمت کوی او دوی یی په اسلامی ښیګنو باندی پوهوی چی یو مسلمان پخپل ټولنه کی څنګه ژوند وکړی او د اسلامی کوم اخلاق خاوند وی، او د یو مسلمان په مقابل کی په کومه ژبه سره خبری وکړی، ترڅو د آخرت دپاره ځانته توښه لاسته راوړی.
صدر الدین آقا خان هم، اوس ژوند ندی، دی د والاحضرت شهزاده کریم آقا خان، اکا وو چی کلونو کلونو دپاره یی په ملل متحد کی د مهاجرینو کمیشنر وو، او کله چی د افغانستان «مجاهدین» په هر ګوډ کی مهاجر شول، دی یی دوی ته په کراتو مرسته کوله چی د مجاهدین مشران هغه باندی ښه پوه دی.
«د آغاخان خونړی پروژه»، بله عباره ده چی د مقالی په عنوان کی راغلی. دغه پروژه نده، بلکی د پروژو یو لوی شبکه ده چی اصلی نوم یی «د آقا خان د وډی شبکه / شبکۀ انکشافی آقا خان» چی مرکزی دفتر یی په کابل کی او په ځنو ولایتو کی چی د کار شرایط ورته مساعد وی هلته منطقوی دفترونه لری، چی په هغه باندی ټول خلک خبر دی او په کلو او باندو کی غریبو او مصیبت ځپلو خلکو سره مرسته کوی، چی د هغه په جزﺉیاتو باندی نه څرخیږو، خو دغومره ویلای شو چی په دا ټول شبکه کی کابو ۵۰ سلنه څخه زیات پښتانه کار کوی، آن په بدخشان کی. لیکوال (ښاغلی ولید) کولای شی چی دغه رقم د AKDN مرکزی دفتر، سرینا هوتل، روشن مخابراتی کمپنی، د کوچینیانو دپاره فرانسوی روغتون، د آقا خان فرهنګی خدمتونو اداره او نورو دفاتر څخه تر لاسه کړی.
د دغه لیکنی په هکله هره جملو او عبارو باندی د نیوکی ځای شته، خو زه مسوولیت نلرم چی ټوله مقاله باندی ګوټه کیږدم، اما زه ناچاره یم خپل اسلامی ایمان او عقیدی پخاطر، هغه ځایو کی چی زما په اسلامی مذهب پوری اړه لری، خپله غصی ښکاره کړم، ځکه چی ښاغلی ولید د یو هیواد وال په ټوګه خپل هیوادنی مسوولیت یی شا ته کیښود او هر څه یی چی په خوله راغی د افغانستان اسماعیلیانو باندی یی وار کړ، او په دی پوه نشو چی دوی هر څوک چی دی کم تر کمه د دی ښاغلی هیواد وال دی. ولی دا هم معلومه نده چی دا ښاغلی خپله څوک دی؟ او د کوم هیواد تبعه دی؟ د جملو څخه یی معلومیږی چی دی د هیوادنی فرهنګ سره څه پخلا ندی او هغه کلمی چی دی استعمال کړی دی، افغانستان خلک ورسره آشنا ندی، لکه: «هزاره ډیویژن، هزاره صوبه، میدیا، ... او نور.»
په بله پراګراف کی راغلی: «او د لوی بدخشان لمړی پاچا د چترال د کفارو ستر مذهبی مشر او د یهودو خاص نماینده کریم آغا خان درامه». مقاله د دی «درامه» په هکله زیات توضیحات نه ورکوی او یا څه نلری چی ووایی. خو یواځی ناپاکی خبری له خوله باسی، او یو مومن مسلمان ته چی شپه او ورځ د اسلام په هکله فکر کوی د «کفر» نوم ایږدی، او په رښتیا سره نه شرمیږی چی ځان مسلمان بولی او د بل مسلمان باندی د کفر ګرم لګوی. زه فکر کوم چی د ولید څخه دغسی خبری له خوله وتل د حیرانتیا ځای ندی؛ ځکه، دی چی په عمدی ټوګه ځانته د «ولید» تخلص غوره کړی دی او دغه «ولید» د «یزید» سره مترادفی کلمی دی، او له بله خوا «ولید» د څو اموی خلفاوو نوم هم دی، بیشکه دی هم، هغسی چی معاویه د خپل په خلافت کی دستور ورکړ چی د حضرت مولا علی علیه السلام په هکله بده او له شرم نه ډکه خبری د مساجدو د منبر له لاری له خپلو خولی څخه وباسی، نو د خپل «ولید» څخه مو څه ګله وکړو، ممکن دی هم د همهغه اموی نسل څخه وی، او دا خبره هم د هغه سلسلی دوام دی چی تر اوسه یی اورو. دا د کفر مسأله ندی بلکی دا د مذهبی اختلافاتو زیږنده خبره ده، چی ناپوه انسانان د اسلام د ټوټی ټوټی کولو پخاطر، د اسلام د دښمنانو په دستور خوله اچوی او دغسی خبری هر خوا ته حواله کوی.
بله خبره د «لوی» واژه او یا کلمه ده چی ولید یی د «بدخشان» په څنګ کی راوړی دی، (لوی بدخشان). په رښتیا سره په بدخشانی فرهنګ کی داسی کلمی مروجی ندی، هسی چی پښتانه تل وایی: «لوی پکتیا، لوی پکتیکا، لوی خوست، لوی قندهار، لوی ننګرهار، لوی کنړونو ...» او داسی نور لویان هره ورځ د رسنیو څخه تر غوږو کیږی. خو په تأسف سره په بدخشانی او په تاجکی فرهنګ کی داسی لوی غوښتنی نه ښکاره کیږی. نو د «لوی بدخشان» مطرح کول یوه تازه خبره ده، حال داچی د ناصر خسرو اسماعیلی پوهنه له کشمیره نیولی تر بخارا او له سینګیانک څخه نیولی تر سویلی ایشیا پوری پلن دی، ولی څوک نه وایی «بدخشان بزرګ». ښه شو چی دغه ښاغلی مونږ یی دغه ټکی ته متوجه کړ چی باید خپل قدرت او عظمت باندی پوه شو.
د شرعی لحاظه کله چی یو مسلمان بل مسلمان ته د کفر او یهود خطاب وکړی، نو د هغه جزا به څه وی؟ که مونږ وغواړو، کولای شو چی دغه ښاغلی به محکمی ته راکاږو او دی باید خپله ځواب ورکړی. که د نورو شواهدو او سندو څخه تیر شو، یواځی دا به کافی وی چی: والاحضرت شهزاد کریم آقا خان، هغه د افغانستان د بهر څخه لمړی مسلمان وو چی د افغانانو د «بابای ملت» د جنازی په لمونځ کی یی ګډون وکړ او د رییس جمهور حامد کرزی تر څنګ د جنازی لمونځ یی ادا کړ او تر مرنجان تپه پوری یی دغه جنازه مشایعت کړ. نو دا ښاغلی د یو مسلمان او هغه هم د یوه اسلامی مذهب لارښود باندی څنګه بیځایه تور لګوی؟
د خلکو هڅول اسماعیلی فرقی ته، یو بی بنیاده خبره ده، هغه هم د یوه ښځی لخوا، اسماعیلیان ضرورت نلری چی نور مسلمانان ځان خوا ته جذب کړی، او دی ته هم ضرورت نلری چی ځانته يوه کوچنی هیواد جوړ کړی، اسماعیلیان اوس کم ترکمه په ۳۰ ختیځ او لودیځ هیوادونو کی په لوی افتخار او سرلوړی سره ژوند کوی. دی نه پرته، دا ښاغلی خبر ندی چی د جلال آباد، کنړو او لغمان پښتانه اسماعیلیانو ته زمینه مساعده شوه چی غربی هیوادونو ته لاړ شی او خپل ژوند هلته په مخ بوزی، نو دلته څه ضرورت دی چی خلک اسماعیلی مذهب ته راوبلل شی. د اسماعیلیانو له نظره دا ټول مذاهب په اسلام کی د اسلام د مدنیت ښکارندوی دی او د اسلام عظمت ښیی.
د «لوی بدخشان د اسماعیلیه فرقی شوم پلان» دا هغه عباره ده چی مونږ یی د بدخشان له نومولو نه وروسته د لمړی ځل لپاره د یو افغان له خولی څخه اورو. مونږ د دیورند په کرښه باندی نیوکه کوو چی پښتانه یی سره بیل کړیدی. حال دا چی دی خواه پښتانه او هغه خوا پښتانه په کیلومترو واټن سره بیل او لیری دی. ولی د آمو په دواړو غواړو، بدخشانیان آن پنځه دقیقی د دوی کورنی یو بل سره واټن نلری. نو څنګه کیدای شی چی د دیورند کرښی په شا و خوا خلک یو ځای کیدل یوه مشروع حق دی ولی په لوی بدخشان کی دا یو «شوم پلان» دی – ومنه چی دا خبره رښتیا ده – دا د یو «هیواد وال» قضاوت دی. اوس نو ښاغلی ولید، بدخشان خلکو ته یوه لوی ذهنیت ورکړ چی دوی هم باید سره یوه شی، اما نه یواځی د لوی بدخشان، اسماعیلیان، بلکی د لوی بدخشان ټول اوسیدونکی که شیعه دی او که سنی باید دی ټکی ته متوجه شی چی پښتانه خپل یووالی غواړی او د «افغان» په نامه په افغانستان کی د خالص پښتنو حاکمیت غواړی، نو د لوی بدخشان خلک هم دا حق لری چی د افغانستان تاجکانو لارښوونی په لاس کی واخلی. زه په دا طرحه سره د خپل پښتانه ملګرو څخه شرمیږم، ولی مجبور یم چی د ولید غوندی خلکو خبری ته یواځی داسی ځواب باید ورکړ شی.
دغه لاندی عباری هم د دغه مقاله د پراګرافونو په منځ کی راغلی او هر یو ځانته د تبصری وړ دی، خو په تأسف سره د خبری د اوږدیدو له کبله نشو کولای پر هغی باندی خپل نظر وړاندی کړو، مګر لوستونکی به پخپله دغی نظریی باندی قضاوت وکړی چی تر کومه حده پوری ښاغلی ولید حق په برخه ده:
«د طلوع نیوز په حواله امریکا غواړی چی د تاجکستان او افغانستان بدخشانونه تر چترال او ګلګیت سره یو ځای کوول او د اسماعیلیه دولت جوړول»، «امریکا او انګلیس دواړه په تاجکستان، افغانستان او پاکستان کی اسماعیلیه نوی دولت جوړوی»، «ډیره موده وړاندی له یوی خوا اسماعیلیه فرقی له بدخشانه تر بغلان او نورو شمالی سیمو پوری د خپل عقیدتی کمپاین لمنه پټه غځولی ساتلی وه»، «کرزی هم داسی څوک نه دی چی پرته له شیعه ګانو څخه بل افغان ته یی ګټه رسیدلی وی»، «په افغانستان کی د احسان الله بیات مخابراتی او ساختمانی شبکی او د آغاخان [آقا خان] د لرغونو آثارو رغولو پروژی ټولی د همدغه دولت د تشکیل او دعوت لپاره په افغانستان کی روانی دی»، «په سیمه کی یوه کفری دولت جوړول»، «او خپل [امریکا] ۳۰۰۰۰ پوځیان د اسماعیلیه دولت د جوړیدو او ملاتړ په خاطر هلته همغی سیمی [لوی بدخشان] ته له افغانستانه د وتو په پلمه وړی». نو ښکاره نده چی د «سرنوشت» ورځپانه، د دغسی لیکلو سره څه غواړی چی ووایی او خپله برخه لیک چا سره وټاکی؟
باید وویل شی چی د دغسی نظرونو بیانول، د یو بله اونیزه له خوا د «حق» په نامه، د آګست ۴ او زمری ۱۴ نیټه، کال ۲۰۱۲/۱۳۹۱ کی چاپ شوی دی چی کوم توپیر په هغه کی نه لیدل کیږی چی پر هغه باندی هم په ځانګلی ټوګه خبری وکړو، ولی دا خبره د ویلو وړ دی چی د دی ټولو سرچینه به یواځی یو خاص ځای وی چی له هغه ځای څخه زهر پاشل کیږی. زما نظر دا دی چی تر اوسه پوری په افغانستان کی د خلکو ترمنځ داسی بد نیتی په ښکاره ډول په خاصه توګه د مطبوعاتو له لاری خپری شوی ندی. افغانستان چی د ژبو، قومونو، مذهبونو یوه ګلالی کلکسیون دی تر اوسه پوری هیڅوک ځانته دا حق ندی ورکړی دی چی په بربنده ټوګه د بل ژبه یا قوم یا مذهب په هکله بده خبره وکړی، یواځی دا فرهنګ له پاکستان څخه زده کړ شوی، ځکه هلته په هره دیوال باندی لیکل شوی دی چی: «شیعه کافر» او نور داسی د تفرقی خبری. ولی اوس اوس «په خیر سره» دغسی غمجنه حرکتونه د ښاغلی ولید له خوا پیل شوی دی. نو زه فکر کوم چی د غیر هیوادوال (پاکستانی او ایرانی) څخه باید سړی دومره ګلی ونکړی.
په پای کی د ویلو وړ دی؛ که ومنل شی چی دغه لیکنه د «سرنوشت» له لاری د یوه هیوادوال د ګلی په ټوګه چاپ شی، نو زه دخپل د خرابی پښتو له امله د لوستونکو څخه معافی غواړم. ځکه چی پښتو زما دریمه ژبه ده، او له بلی خوا پښتو د پاړسی په پرتله ډیره مشکله ژبه ده او زده کول یی هم دغومره آسانه کار نده، دا ولی چی په پښتو کی د تأنیث او تذکیر او آن د تخنیث علامی په فعلونو، صفتونو او نورو ژبنی پدیدی کی راځی او دهغه تفکیک او پوهیدل یی هم هغومره مشکل دی.
پای
========================================
سایت آریایی توجه خوانندگان محترم را به مطلبی که روز شنبه در بخش خبری این سایت به نشر رسید جلب می نماید .
امریکا پلان «B» در باره بی ثبات ساختن آسیای مرکزی را آغاز کرده
برخورد امریکا که عظمت طلبی جهانی را تدریجاً از دست میدهد، عملکرد ماهیگیر را در ماهیگیری زمستانی به خاطر می آورد که موتر آن به آهستگی زیر یخ فرو میرود. امریکا که جهت نگهداشتن رهبری مشکوک خود تلاش می ورزد، دیوانه وار سعی مینماید برای رقبای خود پرابلم ها ایجاد کند.
شب 4 بر 5 نوامبر در شهر خاروگ تاجکستان بین میلیشیا و گروپ باشندگان محلی تبادله آتش رخ داد. ظاهراً، معلوم میشد که حادثه دورتر از ماست و به هیچ وجه به ما ارتباط نمی گیرد. ولی این به هیچ وجه چنین نیست. به آن باید توجه مبذول داشت.
چرا؟
شهر خاروگ — مرکز اداری ولایت خودمختار بدخشان کوهی تاجکستان، یکی از ضعیف ترین حلقات در سرحد ناآرام عنعنوی تاجکستان-افغانستان است. این ولایت در منطقه مرتفع کوهستانی پامیر قرار دارد. در اینجا یگانه راه از افغانستان به تاجکستان موجود است. و از طریق آن، طوریکه میتوان حدس زد، قاچاق مواد مخدر به آسیای مرکزی، بشمول قزاقستان و بعداً به روسیه صورت میگیرد.
سران غیررسمی ولایت خودمختار بدخشان کوهی — سرکرده گان اتحادیه محلی مواد مخدر می باشند. آنها تقریباً طی دو دهه در اینجا همه چیز را کنترول میکنند. تا چندی قبل حاکمیت دولتی تاجکستان بر آنها غرض نمی گرفت. این وضع ممکن به همین منوال ادامه می داشت، اگر این فقط به خود تاجکستان مربوط میشد. ولی پرابلم به اندازه افزایش یافت که تائثیر مستقیم تخریبی بر سلسله کامل دول بجا می گذارد. مشکل، طوریکه معلوم است، از افغانستان ناشی میگردد. این عجیب معلوم میشود، اما، باوجود حضور تقریباً 20 ساله قطعات امریکایی در این کشور که وظیفه اعلام شده آن — مبارزه با تروریزم و تولید مواد مخدر می باشد، هردوی این پدیده سال به سال فقط وسیعتر میگردند و قوت میگیرند.
حجم تولید مواد مخدر در افغانستان که راجع به آن ما قبلاً بارها نوشته بودیم، از سال 2001 — از لحظه ورود نیروهای امریکا به آنجا، بیش از 40 مرتبه افزایش یافته است. و افزایش آن ادامه دارد. مطابقاً صادرات هم افزایش می یابند. قسمت از آن به اروپا نیز میرسد، اما بخش اعظم آن در کشورهای عضو جامعه دول مستقل ته نشین میگردد.
این مساله یکی از مسایل عمده در جلسه سران دول جامعه بود، جای که رئیس جمهور تاجکستان اتخاذ مساعی جهت پایان بخشیدن به این ابتذال پیشنهاد کرد.
بعد از اجلاس امام علی رحمان به خاروگ رفت، جای که در ابتدا با مردم محلی ملاقات نمود و بعداً با رهبری ولایت جلسه مشورتی برگزار کرد. در آن در مورد تقویت کار ملیشیا، افزایش پوسته های کنترولی در راه ها و بدین ترتیب جلوگیری از ورود مواد مخدر و دیگر اموال غیرقانونی از افغانستان فیصله بعمل آمد. جهت هماهنگی فعالیت های ارگان های امنیتی در خاروگ قرارگاه مشترک اداری در باره تامین امنیت در ولایت خودمختار بدخشان کوهی ایجاد شده است.
اقدامات اتخاذ شده، طوریکه انتظار میرفت، به طبع شاهان محلی جور نیامدند. شب 4 بر 5 نوامبر گروپ افراد مسلح بر موتر گزمه که آن را قوماندان دسته ویژه ملیشیای وزارت داخله تاجکستان تورن جنرال خورشید محمدزاده رهبری میکرد و مسوولیت اجرای وظایف مطروحه بر دوش داشت، حمله نمودند. جنرال دست به آتشباری متقابل زد و دو مهاجم را زخمی ساخت.
در روز بعد در برابر عمارت اداره ولایت خودمختار بدخشان کوهی میتنگ سازماندهی شد که در آن نمایندگان سازمان های غیرحکومتی غرب در تاجکستان دیده شدند. مردم گردهم آماده به تعداد زیادی راجع به نقض حقوق بشر شعار میدادند و علیه فعالیت های ارگان های امنیتی اعتراض میکردند و به مسوولیت کشاندن ماموران ملیشیا و برچیدن پوسته های کنترولی ترافیک را مطالبه میکردند.
طبق معلومات منابع تاجک، دو-سه ماه قبل ادارات استخباراتی امریکا حلیموف را از سوریه به افغانستان انتقال داد، جی که او قطعات 6 هزار نفری داعش را رهبری میکرد که در سرحد تاجکستان-افغانستان مستقر شده اند.
خبر داده شده که طبق هدایت ابوبکر البغدادی حلیموف به صفت حاکم خراسان تعیین شده که طبق پلان های مربوطه در آن باید افغانستان، پاکستان، ایران شرقی، تمام آسیای مرکزی، بشمول قزاقستان و منطقه خودمختار سیکیانگ-اویغور چین شامل گردند.
ظهور حلیموف در نواحی همجوار با تاجکستان بیانگر آنست که غرب تحقق پلان «B» در باره بی ثبات ساختن آسیای مرکزی آغاز کرده است. ازبکستان در این پلان مهره محکم است. به این ترتیب، ولایت خودمختار بدخشان کوهی ضعیف ترین حلقه شمرده میشود.
چرا پلان «B»؟ و این چگونه پلان است؟
امریکا به متزلزل ساختن روسیه موفق شده نمی تواند. ایجاد شکاف در مناسبات روسیه و چین نیز ناممکن است. بازی کردن با دموکراسی نیز در آسیای مرکزی نتیجه نه داد. ایجاد مراکز «دموکراسی» در اینجا مانند گرجستان و اوکراین در اینجا ممکن نشدند. بسیاری تحلیلگران می گفتند که اگر امریکا بر اهداف خود در شرق نزدیک و اوکراین دست نیابد، پس آسیای مرکزی به نقطه داغ بعدی مبدل خواهد گشت. همین پلان «B» است. منطقه باید مشتعل گردد. یگانه مانع طبیعی بر سر راه این هدف «طالبان» باقی می مانند که دست داعشیان را کوتاه میکنند و آنها را دشمن خود میدانند که در خاک آنها مداخله کرده اند.
واضح است که نیروهای سازمان قرارداد امنیت جمعی دست زیر الاشه نه نشسته و با دقت ناظر اوضاع می باشند. این نیروها و همچنان ازبکستان و ترکمنستان به تاجکستان هرنوع کمک میکنند. در ملاقات با شوکت میرضیایف ولادیمیر پوتین به او اطمینان داد که روسیه به ازبکستان کمک نظامی مینماید، بدون در نظرداشت اینکه این کشور در سازمان قرارداد امنیت جمعی شامل نمی باشد.
امنیت دسته جمعی از تلاش های تحکیم تروریستان در شمال افغانستان
قزاقستان، ازبکستان و روسیه نقشه راه در باره مسایل مقابله با مداخله افراد مسلح به منطقه طراحی کرده اند. تمرینات مشترک انجام میدهند. منجمله چندی قبل در تمرینات در قرغزستان پرتاب راکت های «اسکندر» و ضربات طیارات تهاجمی بر اهداف زمینی تمرین شدند.
بالا
بازگشت