احمد سعیدی
مزیت ها ومشکلات سیستم تک کرسی در نظام انتخاباتی:
هموطنان ما در جریان اند که طرح سیستم تک کرسی جناب رئیس جمهور غنی به دفتر یونا ما پیشنهاد کرد تا درین زمینه ایشان را همکاری کند همبنکه داکتر اشرف غنی خودش طرح میدهد با ارزش است چون در دوره های قبلی رئیس جمهور منتظر طرح ها وهدایات یوناما بود در زمینه دولت داری وتوسعه طی سیزده سال یک طرح بخاطر بهبود اوضلع اجتماعی وسیاسی کشور طرح دولت افغانستان نبود اما اشرف غنی طرح تک کرسی شدن میثاق شهروندی و توسعه وحفظ منابع طبیعی وجسارت در سیاست خارجی تا عملی شدن برخی از پروسه صلح با حزب اسلامی شاخه حکمتیار اقدامات روشن نشان داد که میتوان گفت رئیس جمهور با سواد است اما طرح های آن در عمل خالی از مشکلات نیست که برخی ایراد ها خواه منطقی ویا هم بر حسب ظن وگمان وارد است وما درینجا نقد دوستان را مینویسیم واگر جوابی داشتیم طبعا نشان دادن جهت های مثبت است والا جهت های منفی ویا مشکلات در عمل:
ایراد نا وارد بر سیستم تک کرسی شدن انتخابات: مسلما برخی ایراد ها نا وارد اند مثلا میگویند یکی از موانع اصلی در راه تطبیق سیستم تک کرسی، معلوم نمودن مرز قریه‌ها و ولسوالی‌ها است. هنوز معلوم نیست که حوزه‌های انتخاباتی چگونه مشخص میشوند. شاید کمیسیون انتخابات هر ولسوالی را یک حوزه انتخاباتی تعیین کند اما مرزهای جغرافیایی بین ولسوالی‌ها معلوم نیست و این مساله میتواند در هنگام انتخابات، دردسر ساز شود؟ا ما شاهدیم که رئیس جمهور از یونا ما خواست تا کمیسیون انتخابات را درین مورد از لحاظ تخنیکی همکاری کنند یعنی قبل از مشخص شدن مرز ها وحوزه های انتخاباتی کسی به سراغ انتخابات نمیرود.از طرف دیگر گفته اند معیار تعین حوزه انتخاباتی نفوس است نه منطقه لذا احتمال دارد دو ولسوالی یک حوزه انتخاباتی شود واگر مرز بندی نیاز باشد کمیسیون انتخابات به کمک یوناما وادارات محلی در هر ولایت این مشکل را ظرف ده روز حل میکند..که میتوان گفت این مشکل وجود دارد اما راه حل هم دارد.
دوم :اایراد دوم این است که حضور جنگ‌سالاران، زورمندان و متنفذان محلی در ولسوالی‌ها سبب خدشه دار شدن انتخابات خواهد شد. زیرا این افراد به سادگی میتوانند در مناطق تحت تسلط شان مانع نامزد شدن و یا بدست آوردن آرای نامزدانی شوند که دارای زور و قدرت نیستند:.این ایراد در سیستم عمومی نیز مصداق دارد یعنی دران صورت حوزه های انتخاباتی در هر محل عین وضعیت را دارد که زور مندان میتوانند اعمال نفوذ کنند. مگر در سیستم عمومی در حوزه های انتخاباتی زور مداران عین زور وقوت را ندارند؟باید یاد آور شوم که مزیت سیستم تک کرسی در این است که زور مند ومداخله گر زود مشخص میشود وکمپاین هم آسانتر وکم هزینه تر است .درین سیستم زمینه کمپاین برای زنان خیلی امن واسان است چون ضرورت نیست به همه مناطق سفر کنند در حا لیکه زنان بخاطر کمپاین به همه مناطق سفر کرده نمیتوانند واما در محیط خود با استفاده از اقارب وفامیل وشناخته ها هم کمپاین میکند وهم امن است.لذا از نظر من مشخص کردن محل حوزه انتخاباتی وتعین کردن یک برنده در محل خاص قابل کنترول است...
سوم نقش زنان : بلی می پذیزیم که مهم‌ترین چالش در طرح تک کرسی حوزه‌های انتخاباتی، شیوه حضور و رقابت نامزدان زن در انتخابات است.البته این مشکل در سیستم عمومی هم وجود دارد واگر فکر کنیم که هنوز معلوم نیست زنان در حوزه‌های کوچکتر چگونه با نامزدان قدرتمند مرد، رقابت خواهند کرد شاید مشکل باشد اما زنان بر اساس قانون اساسی تقریبا انتصابی میایند ومیشود قبل از بر گزاری انتخابات لویه جرگه قانون اساسی تدویر وبرخی ماده های قانون تغییر کند وبعد کمیسیون انتخابات جایگاه زنان در حوزه‌های تک کرسی را مشخص کند البته مشکل زنان در سیستم عمومی هم حل نیست زنان اندکی اند که رائی میآورند متباقی بطور حتمی طبق قانون 25 فیصد طور انتصابی وارد شورائی ملی میشوند.زنان با دو صد رآئی به ولسی جر گه میروند در حالیکه مردان با ده هزار رائی نا کام اعلان میشوند.از آنجا ئیکه حضور 25 در صدی تقریبا انتصابی است رئیس جمهور میتواند بعد از انتخابات فوق العاده از ولایاتیکه زنان کا میاب نشده دو دو وکیل زنان به پارلمان فرا خواند.احتمالا رئیس جمهوربا فرا خواندن لویه جرگه وتعدیل قانون اساسی در سیستم تک کرسی تعداد کرسی های پارلمان افزایش داده بخاطر زنان دو دو کرسی در سطح کل ولایت بگذارد یعنی از کل حوزه ها رائی بیاورند .
چهارم:مشکل دیگر نا معلوم بودن نفوس است اما خوشبختانه این پروسه موجب میشود تا تذکر های برقی توزیع ونفوس مشخص وبعد انتخابات براه بیفتند یعنی علاوه از مشخص کردن مرز ها تثبیت نفوس هم یک امر ضروری میشود.ایراد در مورد تشکیل 250 حوزه انتخاباتی وارد نیست چون حالا هم تعداد محلات انتخاباتی خیلی بیشتر از 250 است.با کاهش حوزه ها مصارف کاهش میابد.هرچند معاون دوم رئیس جمهور که در حوزه حقوقی وقانون گزاری بیشتر فعال است بر سیستم تک کرسی نقد گرفته ولی آنرا در کا بینه تا ئید وبه توشیح رئیس جمهور رسانیده است.که تقریبا به عملی شدن نزدیک است.کسا نیکه بر سیستم تک کرسی انتقاد میکنند از انتخابات گذشته چه خاطره ای دارند.هزینه زیاد خارج از کنترول دشواری کمپاین وکا میاب شدن افراد بی پایه بطور معجزه وار اینها همه پرسش های است که بر سیستم جدید صحه میگذارد.تا رسوائی های سابق تکرار نگردد.در سیستم تک کرسی رابطه بین وکیل ومؤکل فوق العاده زیاداست مسئولیت مشخص است وانگیزه کار هم زیادتر. امید آنچه به نفع ملت است عملی شود.
بالا
بازگشت