احمد سعیدی
امنیت منطقوی ارزش ها و معیار ها
من شام روز 24 میزان 1395 از کنفرانس برگشتم که به ابتکار انستیتیوت مطالعات استراتیژیک افغانستان که رهبری این نهاد پژوهشی را محترم دوکتور داوود مرادیان به عهده دارد این انستیتیوت به سلسله ابتکارات و عملکرد های موثر گذشته خود نشست دو روزه ای را تحت عنوان ( پنجمین کنفرانس گفت‌وگوهای امنیتی هرات ) با حضور اضافه تر از 100 نفر از مقامات و کارشناسان افغانی بشمول اشتراک کننده گان دیگری که از ۱۵ کشور و سازمان های بین‌المللی حضور به هم رسانیده بودند در این کنفرانس
کارشناسان ارشد و آگاهان سیاسی از جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، ترکیه، هند، بریتانیا، آمریکا و روسیه تاجکستان سهم فعال گرفته بودند این اشتراک کننده گان طی دو روز با نشست های دوامدار نفس گیر روی
اوضاع امنیتی افغانستان و منطقه صحبت کردند و به پرسش‌ها نیز پاسخ گفته شد3.
دوکتور کریستین فر، استاد یکی از دانشگاه امریکایی که با لحن صریح صحبت می‌کرد گفت جنگ در افغانستان عوامل داخلی هم دارد اما او پاکستان را متهم کرد که از ایالات متحده پول میگیرد و آن را به مخالفان دولت افغانستان به مصرف می رسد .
خانم کریستین فر گفت وقتی کشورش یعنی امریکا مالیات می‌پردازد می‌داند که بخشی از این پول ها از طریق پاکستان به جیب طالبان و تروریستان دیگر می‌رود. در مقابل سخنان خانم کریستین فر یکی از جنرالان باز نشسته پاکستان که در محفل حضور داشت به جواب خانم امریکایی چنین گفت ما پاکستانی ها شاید یک کشور یعنی افغانستان را خراب کرده باشیم ولی شما امریکایی ها ده ها کشور را به ویرانه تبدیل کرده اید جنگ در کشور های عربی و نقاط دیگر دنیا در اثر مداخله شما امریکایی ها به وجود آمده نقش تخریب کننده شما نسبت به پاکستان در افغانستان و منطقه زیادتر است
یاهو جینگ، سفیر چین در افغانستان، وضعیت این کشور و منطقه را پیچده خواند، اما با اشاره به برخورد کشورش با هند، که با هم منازعات تاریخی و مرزی دارند، گفت آنها توانسته‌اند از طریق گسترش همکاری‌های اقتصادی، اختلافات سیاسی را به حاشیه بکشند.
شماری از شرکت‌کنندگان این نشست و از جمله یک کارشناس کشور ترکیه بر پیروی از اتحادیه اروپا به عنوان الگویی برای همکاری منطقه‌ای تاکید کردند. آنان گفتند ایجاد اتحادیه‌ای مشابه که بر اساس مبادلات اقتصادی شکل گرفته، از افزایش منازعات جلوگیری میکند. من نیز در این کنفرانس صحبت های داشتم از آن جمله از پاکستانی ها پرسیدم که آخر بگویید شما با این همه مداخلات از افغانستان چه میخواهید و تا چی وقت باعث کشتار مردم بی گناه ما می شوید و ده ها پرسش دیگر که متاسفانه آنچه که توقع میرفت از طرف جنرال اسد درانی ریس اسبق اداره ISI پاکستان جواب پیدا نکرد اما در این نشست با ارزش و موثر دیدگاه های خود را که یاداشت کرده بودم شریک ساختم .
1.تعریف وارزش امنیت.
تعریف امنیت.:مصئونیت از تعرض وتصرف اجباری وساده ترین تعریف امنیت آرامش خاطر است.یعنی امنیت تنها نجات وفرار از جنگ نیست بلکه امنیت داشتن فضای آرامش وامن به مفهوم واقعی آن است که تهدیدات امنیتی را نیز در بر میگیرد.یعنی محیط امن عاری وخالی از تهدیدات امنیتی هم است.فقدان تهدید ورهائی از تهدید در همه ابعاد زندگی امنیت نسبی گفته میشود.ما شاید زمانی از شر جنگ در امان بوده باشیم اما سایه تهدیدات امنیتی همیشه در محیط زندگی ما وجود داشته.
ارزش امنیت:امنیت نیاز طبیعی وفطری فرد جامعه ودستگاه های کوچک وامپراطوری های بزرگ است.هر موجودی فطرتا به خفظ ومصئونیت خود فکر میکند که طبیعی بودن امنی
ت را ثابت میسازد.در تنظیم امور زندگی امنیت پیش شرط وپیش زمینه است برای حاکمیت قانون وحاکمیت قانون پیش شرط است برای تا مین عدالت اجتماعی وعدالت اجتماعی شرط اساسی برای اتحاد و وحدت ملی است ووحدت ملی هم پیام آور استقلال وآزادی است وهیچ نعمت با ارزشتر از استقلال وآزادی نیست.
2.عوامل نا امنی : در کنار مداخله خارجی وتحرکات منطقه ای وفرا منطقه ای به عوامل درونی نا امنی بشرح ذیل اشاره داشتم.
1. فقر اقتصادی ..که نیاز به تشریح نیست.
2. اعتیاد .که هیچ کس منکر آن نیست.اعتیاد به فساد ومواد مخدر ومعتاد به پول ومصرف.
3. خشونت خانوادگی :که زاده فقر فرهنگی وفقر اقتصادی است.
4. بی‌اعتمادی وبی باوری: ملتیکه در کنار هم نباشد نه روحا ونه هم جسما.
5. هویت خواهی : زیر نام ارزش های ملی تک محوری وخود خواهی باعث نا رضا ئیتی میشود.
6. تبعیض :تبعیض که یکی از عوامل اصلی نا امنی است در حاکمیت وادارات دولتی کاملا محسوس است.
7. بیعدالتی: وقتی انکشاف متوازن نباشد توسعه ملی صورت نمیکیرد وتوسعه فردی فاصله وطبقه ایجاد میکند.
8. جنایات سازمان یافته :جنایات دزدی واختطاف وتجاوزات گروهی .
9. تبعیص جنسیتی: شما می بنید زنان من حیث نیمی از پیکر جامعه در کجائی جامعه قرار دارند؟
10. نفاق وشقاق واختلافات قومی وسمتی وگروهی ووابستگی به حلقات بیرونی..
3. انواع وابعاد امنیت: امنیت انواع مختلفی دارد اول فردی، دوم امنیت اجتماعی، سوم امنیت ملی، و چهارم بین المللی که در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و غیره قابل مطالعه وتحقیق است.وموضوع مورد بحث ما انواع امنیت است.یعنی
1. امنیت فردی . امنيت فردی یعنی نبودن ترس ، آرامش خاطر افراد واتباع کشور.یعنی حالتی است که درآن فرد فارغ از از ترس آسيب رسيدن به جان يا مال يا آبروی خود يا از دست دادن آنها زندگی کند. که متا سفانه در افغانستان ارگ ریاست جمهوری هم ازین نعمت الهی بهره مند نیست.
2. منيت اجتماعی: طوریکه مردم بطور مشترک احساس امنیت کنند واز هیچ مانع وخطری نتر سند واین امنیت در شکوفائی کشور ها خیلی مهم است.چون از یک دست صدا نمی اید باید دستها ی مشترک در فضای امن واطمینان تکان بخورد. تصور زندگی سالم و هدفمند بدون امنیت اجتماعی امکان‌پذیر نخواهد بود و درست به همین رو دولتها در تحقق آن بسیار در تکاپو و تلاشند، زیرا امنیت اجتماعی بر اقتصاد، تولید، توسعه، سیاست و فرهنگ خیلی اثر گزار است و تحقق امنیت اجتماعی به مفهوم فراهم بودن بسترهای تولید، اقتصاد، تجارت، علم و فرهنگ و اداره شهرها و کشور است به این ترتیب موضوع امنیت اجتماعی از موضوعات بسیار مهم به شمار می‌رود که ما هم روی آن تمرکز میکنیم وهم زمینه های فراهم آوری این نعمت الهی ونیاز فطری را با در نظر داشت امکانات وظرفیت های موجود در افغانستان به بحث میگریم.چون تهدید اجتماعی به هویت و ارزش‌های مورد احترام مربوط می‌شو د طوریکه یک هویت توسط هویت دیگر مورد حمله واقع می‌گردد. این تهدیدات، در محدوده داخل کشور اتفاق می‌افتد، اما اخیراً با گسترش فرآیند جهانی شدن، تهدید اجتماعی معنای امنیت ملی و فراملّی را هم یافته است.که ما اوراق تحقیق پیرامون امنیت منطقه وفرا منطقه ای را گشوده ایم.
3. امنيت ملی: حفظ ارزش های یک ملت از تهدیدات خارجی قابل تعریف است .وما بیشتر از همه به این امنیت نیاز داریم چون نبود امنیت ملی امنیت فردی واجتماعی مارا سب وتاژ کرده . یعنی در ساده ترین تعاریف، امنیت ملی این گونه تعریف می شود: توانایی یک ملت برای حفاظت از ارزش های حیاتی داخلی در مقابل تهدیدات خارجی و این که کشورها خصوصا کشور ما چگونه سیاست ها و تصمیمات لازم را برای حمایت از ارزش های داخلی در مقابل تهدیدات خارجی، اتخاذ می کنند. وقتی ما روی امنیت منطقه ای صحبت میکنیم منظور ما مصئون ماندن از خطرات منطقه است هر چند خطر خشونت وجهالت طالب وداعش والقاعده همه را یکسان ضربه میزند اما موقعیت جیو پولیتیک افغانستان آنرا نشانه وهدف قرار داده وامنیت ملی افغانستان در سطح منطقه از همه آسیب پذیر تر است.
4. امنيت بين المللی: نيز حالتی است که در آن قدرتها در حالت تعادل و بدون دست يازی به قلمرو يکدگر به سر برند ووضع موجود در خطر نيفتد.اما شاخ به شاخ شدن قدرت ها درین روز ها آزیر خطر جنگ جهانی را به صدا در آورده.هر چند جنگ جهانی عملا در سوریه ویمن وعراق وافغانستان جریان دارد ولی شاید از حالت غیر مستقیم به حالت مستقیم آن در اید.در آخر.
4. پیشنهاد ما بخاطر تا مین امنیت:
1. اجرا و تعمیم عدالت و قانون به طور یکسان و نفی هرگونه تبعیض در جامعه.
2. مبارزه با عوامل تجاوز و زمینه های تعرض احتمالی و نیروهای فشار و وحشت و مهار کردن عواملی که زمینه تعرض دارند و پیشگیری های لازم برای خشکانیدن ریشه های تعدی و تعرض.
3. آشنایی عامه مردم با حقوق افراد و آگاهی لازم در جهت احترام به حقوق دیگران.
4. ضمانت اجرای قانونی برای کیفر دادن متجاوزین به حقوق مردم.
5- بطور خاص دا شتن استراتیزی ملی. هر کشوری برای پی گیری سیاست های امنیت ملی خود ناچار از داشتن درک روشنی از استراتژی ملی خود است. استراتژی ملی مجموعه ای از انتخاب های ملی است که با توجه به محدودیت ها و امکانات ملی به قصد نایل شدن به اهداف ملی تدارک می شوند. استراتیژی ملی دو عنصر مهم دارد د که عبارتند از: استراتژی توسعه ملی و استراتژی امنیت ملی.استراتژی توسعه ملی، کشورها باهدافی را دنبال میکند که متضمن رشد، توسعه، آبادانی و تکامل آنهاست، ولی در استراتژی امنیت ملی کشورها اهداف امنیتی و بقای خود را تعقیب می کنند. یعنی امنیت وتوسعه از هم جدا نیست.توسعه متوازن ملی امنیت ملی را در پی دارد. شکننده بودن امنییت ملی ما طوریکه در فوق ذکر شد ناشی از طرز فکر جدا بودن توسعه ملی از امنیت ملی است.وما امنیت ملی خودرا در رفع تهدیدات منطقه ای جستجو میکنیم. یعنی همسایه ها که امنیت ملی خودرا در نا بودی ما میدانند امنیت مارا در هم میریزند تا امنیت خودرا تا مین کنند..در آخر ما باید طرح های روی امنیت اجتماعی وامنیت ملی به دولت پیشکش کنیم.درین طرح ها هزینه هارا سنجش کنیم که آیا مصرف جنگ های دوامدار بیشتر است ویا تعدیل قوانین وایجاد ساختار جدید واحد های دادری .مثلا اگر ارادۀ سیاسی وجود داشته باشد من طرح هموار سازی بستر جدید تشکیلات اداری را ارائه میئهم تا بتواند همه مردم را شامل ساختار اداری نظام کند وبجای حکومت ولشکر نظامی فقط مردم خود شان امنیت را بگیرند.نمونه های کوچک سپردن اداره منطقه به افراد وکتله های مؤثر در محیط است که برای دفاع از خود وحکومت انگیزه دارند واجازه نمیدهند بیگانه وارد ساحه حاکمیت شان شود.محرومیت مردم از حکومت داری به معنی سپردن شان به دامن د شمن است.ودلسردی مردم باعث نفوذ دشمن در تمام مناطق گردیده. آنچه که برایم از همه چیز دلچسپ تر واقع گردید سخنان آقای دوکتور داوود مرادیان بود طی دو روز کنفرانس آقای مرادیان که برگزار کننده این کنفرانس بود در گوشه ای آرام نشسته بود اما در ختم کنفرانس در لحظات آخر از همه اجازه خواست و اینطور سخنرانی کرد نخست از همه اشتراک کننده گان بشمول نیرو های امنیتی و مسئولین هرات که هر کس به نوبه خود همکاری کرده بودند سپاس گزاری کرد اما در جملات بعدی آقای مرادیان این کلیمات و جملات زیبنده را به کار برد او گفت
ما به دنبال دست‌آورد نیستیم. ما به دنبال تفاهم هستیم. ما می‌خواهیم با برگزاری چنین نشست‌ها و ایجاد شرایط برای گفت‌وگو، تفاهم فکری و سیاسی اولا بین خود ما افغان‌ها به وجود بیاید و دوم بین ما و کشورهای بیرونی."
آقای مرادیان تأکید کرد: "دستاورد این کنفرانس چیزی نیست جز تلاش برای درک و تفاهم بیشتر. به گفته آقای مرادیان کنفرانس گفت‌وگوهای امنیتی هرات با الهام از کنفرانس گفت‌وگوهای مونیخ آلمان، که بیش از شش دهه سابقه دارد، همه ساله در هرات برگزار میشود. و این کنفرانس در سال های بعدی نیز ادامه خواهد داشت .
بالا
بازگشت