بصیرهمت
بصیر همت
مجله نیوز ویک چاپ لندن
اکتوبر - 2016
داعش
و
نبرد موصل
با متلاشی شدن داعش، نحوه عملکرد و روش
جنگی این جهادی ها در حال تغیر و باز نگری است.
در دهم جون 2014 درفش سیاه داعش بر فراز شهر موصل ، دومین شهر عراق در شمال این کشور بر افراشته شد.در اغاز این پیروزی،زنده گی برای داعش و رزمنده گانش بهتر بود .تسلط بر شهر که در حدود دو ملیون نفوس دارداین امید را بر حامیان و رزمنده گان داعش تقویه نمود که ادعای رهبر شان ، ابوبکر البغدادی،مبنی بر خلافت در سراسر شرق میانه میتواند ادعای بر حقی باشد .
با تسلط داعش بر شهر موصل عراق، داوطلبان از کشور های اروپایی و اسلامی گروپ وار بصفوف داعش پیوستند. داعش برای جنگجویانش ماهانه 500 دالر می پرداخت و برای تعدادی هم یکعراده موتر با تیلیفون همراه میداد .با ادامه تشنج و بی ثباتی در سراسر شرق میانه در اغاز، ظهور داعش بمثابه "اسپ نیرومند" ارزیابی میگردید.
حالا بعد از گذشت بیش از دوسال،در حدود 30000تن ارتش عراق ،پیشمرگ های کرد،افراد مسلح قبایل ، ملیشه های شیعه با پوشش هوایی امریکا وبرخی قطعات رزمی امریکا عملیات وسیعی را جهت واپسگیری شهر موصل اغاز نموده اند .(امریکا همین اکنون در حدود 5000تن افراد نظامی در عراق دارد)،ارتش عراق توانسته است بکمک حملات هوایی امریکا شهر های سنی نشین این کشور را یکی پی دیگری ازکنترول داعش خارج سازد. اخیرا شهر های تکرک، فلوجه و رامادی در نتیجه عملیات های ارتش عراق دوباره تحت کنترول دولت عراق قرار گرفته است .داعش اکنون بیش از 50% ساحه تحت کنترولش را که در دوسال قبل در عراق داشت از دست داده است. پیوستن افراد داوطلب از کشور های اسلامی و اروپایی به داعش کاهش یافته است ،معاشات افراد جنگی اش را از 500 دالر به 50 دار ماهانه کاهش داده است و از پرداخت همین مبلغ نیز دو – سه ماه عقب می ماند. داعش نه تنها در عراق، بلکه در لیبی نیز که چندی قبل جای پای مهمی در شهر ساحلی لیبی ،سیر تی ،باز نموده بود تقریبا انرا نیز ازدست داده و این ساحه در نتیجه حملات ملیشه های لیبیایی و بیش از 170 حمله هوایی امریکا از کنترول داعش خارج گردیده است.
با این شکست های که داعش دیده و میبیند بیانگر اینست که داعش نمیتواند بر خلافتش در ساحات تحت کنترول خویش ، در شرق میانه، ادامه دهد .داعش همین اکنون در حال بازنگری و تغیر در تکتیک ها و فعالیت های جنگی خویش است.
دوباره بدست اوردن موصل انقدر هم ساده بنظر نمیرسد، بنا بر اظهارات برخی از جنگاور ان سابق داعش که میدان های جنگ را ترک نموده اند،برای مجله نیوزویک اظهار داشته اند که جنگجویان داعش در موصل مغلقترین مواضع و مخفیگاهای جنگی را اعمار نموده اند. تونل های چون تونل های مشهور کو – چی که ویتنامی ها در اطراف سیگون درویتنام شمالی جهت حفاظت سلاح ومهمات شان از بمباردمانهای سنگین امریکایی ها ساخته بودنددر موصل نیزچنین تونل ها ساخته شده و در این تونل ها تشناب ها اتاقهای تجهیزات ادویه و گدام های ذخیره مواد غذایی جهت جنگ طولانی اعمار گردیده است.
بنا بر اظهارات سخنگوی پنتاگون داعش بین 3 تا 5 هزار جنگجو در موصل دارد مگر بنا بر گفته جنگجویان قبلی داعش که به نیوز ویک اظهار داشته اند، در حدود 11 هزار تن از داعشیان در موصل اماده جنگ اند. انها سلاح کیمیاوی مانند" کلورین و خردل"نیز با خود دارند. براساس گفتار یکتن از جنگجویان داعش، ولید عبدالاه، که 23 ساله است و ماه گذشته صحنه جنگ را ترک نموده است، در حدود 3000 تن از این یازده هزار اماده اند تا دم مرگ بجنگند و تعداد دیگر شان البته بعد از مدتی مقاومت شاید از طریق همین تونل ها موصل را ترک کنند.
بنا بر اظهار تحلیلگران امنیتی از جمله ریچارد بریت، قبلا مسیول بخش مبارزه بابخش
: انگلستانMI6 تروریزم در
"خطر عمده و جدی داعش با از دست دادن ساحات کنترول خویش اینست که تعدادی از این جنگاوران و افراد حرفوی داعش به اروپا خواهند امد و شبکه وسیع تروریستی را در سراسر اروپا بوجود خواهند اورد و باعث حملات مرگبار در کشور های اروپایی خواهند گردید."
تحلیلگر دیگر امنیتی شرق میانه به این نظر است که داعش با از دادن شهر ها و محلات تحت کنترولش، شیوه عملیات و فعالیت جنگی اش را چون القاعده تغیر خواهد داد.
یقینا با از دست دادن مواضع کنونی اش ،داعش دیگر نمیتواند حملات وسیع را جهت کنترول شهر ها و یا ساحات وسیع در شرق میانه ساز ماندهی نماید ، ناگذیر چون القاعده که با از دست دادن پایگاه هایش در افغانستان به گروپ های کوچک تروریستی مبدل گردید ، داعش نیز با سازماندهی جدید ،نحوه فعالیت هایش را تغیر خواهد داد.
دو چالش عمده که در برابر رهبری داعش در اینده قرار دارد :
- مشکل مالی و تامیناتی .
- تضعیف اعتبار داعش در میان گروپ های جهادی و مسلمانان افراطی.
عدم دسترسی داعش به منابع نفتی در عراق و سوریه، محروم ساختن این گروه از در امد مالیه و سایر در امد های که در شهر های تحت کنترولش از مردم میگرفت و محدود سازی ساحات وسیع و کمپ های اموزشی برای جنگجویانش ، داعش را از لحاظ مالی به مشکل جدی روبرو خواهد ساخت و همچنان با از دست دادن مناطق تحت کنترولش اعتبار و موقعیت داعش نزد جهادی ها تضعیف میگردد، زیرا زمانیکه داعش اسپ دونده و نیرومندی بود از موقعیت تهاجمی و منابع سرشار مالی بر خوردار بود و پیوستن افراد جدید به این گروه خیلی ها اسان بود. زیرا شعار داعش در نخستین روز های شهرتش شعار "توسعه و تحکیم" قدرت بود، مگر حالا داعش نه تنها در حال توسعه و تحکیم قدرت نیست بلکه بر عکس در حال از دست دادن قدرت و تضعیف موقعیتش است.
در حقیقت امر ستراتژی شکست داعش مستقیما مربوط به رها سازی شهر های عراق و سوریه از چنگال خونین داعش است .مگر بمباردمانهای شدید هوایی امریکایی ها و ارتش عراق و مقاومت داعشیان، بخاطر رها سازی ،این شهر ها را به ویرانه مبدل نموده است. 80% شهر رامادی تخریب و نیمی از شهر فلوجه در عراق به ویرانه مبدل گردیده است .سرنوشت شهر تاریخی موصل نیز چنین خواهد بود. حالا با اغاز عملیات در شهر موصل، سازمان ملل و سایر ارگانهای خیریه غیر دولتی از سیل عظیم پناه جویان و اوارگان از شهر موصل شهری که دومین شهر بزرگ عراق است و در حدود2ملیون نفوس دارد نگران اند.
داعش در عراق در نتیجه اشغال امریکا و ایجاد یک دولت سکتاریستی برهبری نوری الملیکی در عراق بوجود امدو رشد نمود . رژیم نوری الملیکی با بقدرت رسیدنش افسران و مامورین عالیرتبه و مسلکی دولت صدام وحزب بعث را به حاشیه راند و سنی های عراق خود را کاملا در این سیستم بیگانه دیدند و این حالت باعث شد تا تعدادی زیادی افسران و افراد مسلکی نظامی و افسران و اعضا انتلیجنت سرویس حزب بعث بصفوف داعش بپیوندند.
داعش نیز مانند القاعده ممکن است با از دست دادن مناطق تحت کنترولش دوباره بتواند با تکتیک های جنگی نو تا مدت های زیادی درد سر اروپا وافریقا و اسیا گردد.
گرچه القاعده بعد از متلاشی شدنش، زمانیکه بن لادن از بین رفت ورهبر کنونی اش فرد فعال و با نفوذی نبوده و نیست، تا هنوز نتوانسته است حملات وسیع را در غرب سازماندهی نماید ، مگرالقاعده توانست گروپ های اکتیف و ویرانگر و جنگجویان وفادار خویشرا را دوباره متشکل و فعال سازد. تنها در سوریه" جبهه قتح الشام " چندین هزار تن وفادار به القاعده دارد وگروپ های القاعده دوباره جای پای شانرا در سوریه ، عراق و شبه قاره هند ،کشور های غربی و شاخ افریقا و ساحات مختلف دیگر باز نموده اند.
القاعده اکنون علاوه بر منابع زیاد مالی، دسترسی بیشتر جیو گرافیکی نیز دارد . در حال حاضر توجه القاعده در سوریه معطوف گردیده است. جایی که داعش نیر میخواهد بشار اسد را سقوط دهد، مگر مداخله وسیع روسیه و گارد انقلاب اسلامی ایران و جنگجویان حزب الاه، مسیر جنگ را در این کشور به ضرر القاعده و داعش تغیر داده است و سرنوشت صلح را در این کشور در ابهام قرار داده است . ادامه رویارویی قدرت میان امریکا و غرب ازیکسو وروسیه از سوی دیگرباعث بی ثباتی بیشتر در شرق میانه خواهد گردید. پایان