شریف بها
افغانستان میدان رقابت کشور های قدرتمند جهان
شریف بها
1395/9/6
پس از سال ۲۰۰۹روسیه از بابت نگرانی فعالیت های داعش در افغانستان، به حمایت گروه طالبان در افغانستان پرداخت که این روابط آهسته آهسته علنی شده وامروز روسیه به گونه روشن طالبان را یک حرکت سیاسی در افغانستان میداند.
اگر به گذشته نظر اندازیم زمانیکه اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان تجاوز کرده و نیرو فرستاد، امریکا به حمایت از مجاهدین پرداخته و درمدت یک دهه جنگ بالاخره شوروی به روسیه مبدل گشت.اما امروز بار دیگر برگه رخ را تغیر داده و اوضاع جاری در افغانستان و فعالیت گسترده گروه داعش باعث شده تا ایران و روسیه روابط خود را با طالبان نزدیک و از تجربه امریکا در دهه هشتاد استفاده نماید.
دراین شکی نیست که گروه های دهشت افگن خواه طالب باشد ویا داعش از سوی کشور های بزرگ جهان و منطقه حمایت میشوند این طالبان بود که از سوی امریکا ، کشور های عربی و پاکستان زاده شد واکنون بعید نیست که داعش پروژه یی دیگر از همچو کشور هادرافغانستان و کشور های منطقه باشد که در نهایت پای روسیه وایران را هم کشانده وبرای مهار کردن فعالیت های داعش دست به حمایت طالبان بزنند.
اخیرا ضمیر کابلوف نماینده خاص روسیه برای افغانستان در یک مصاحبه یی خود با یک
شبکه خبری ترکیه اظهار داشته است :((طالبان
بر ضد کسانی می‌جنگند که ما در برابرشان در سوریه درگیر جنگ هستیم و همین علت
است که منافع ما را نزدیک میسازد.
به گفته وی طالبان و روسیه موضع گیری یکسان در برابر داعش دارند.))
درعین زمان کابلوف در یک اظهارات دیگرش گفته بود که روسیه بخاطر احساس خطر از
داعش با گروه طالبان تبادله معلومات استخباراتی را انجام داده‌اند.
در عین حال کابلوف، به خبرگزاری انترفاکس گفته است که روسیه و طالبان، داعش را
دشمن مشترک شان می دانند.
همچنان نامبرده افزوده است که در حال حاضر برای نابود ساختن داعش در افغانستان
با طالبان در صدد همکاری بوده و داعش در افغانستان را دشمن مشترک عنوان کرده و
گفته است که طالبان نیز با این گروه مخالفت های سیاسی و نظامی دارد.
مقامات روسیه گفته اندکه آنان برای شکل گیری مبارزه مشترک با طالبان در
افغانستان تماس بر قرار کرده اند.
بناء از اظهارات کابلوف بر میاید که کشور های قدرت مند جنگ سرد را علیه دیگردر افغانستان آغاز کرده اند زیرا اکنون امریکا در افغانستان حضور فعال دارد و روسیه در پی به چالش کشیدن آن خواهد بود اما اسیب پذیری را کشور های جهان سوم مثل افغانستان و سوریه بدون اینکه نفع داشته باشند متحمل شده و جغرافیه آن به میدان زور آزمایی کشور های قدرتمند مبدل میشود.
از سوی دیگر واکنش حکومت افغانستان این بوده که هر گونه ایجاد روابط و حمایت از گروه‌های که با حملات تروریستی مردم افغانستان را هدف قرار می‌دهند، در درازمدت به خطر منطقه‌یی مبدل خواهد شد و هیچ کشوری از آسیب آن در امان نخواهد ماند.
با تشدید فعالیت‌های داعش در نقاط مختلف افغانستان ، نگرانی روسیه را تشدی بخشیده و انرا یک دسیسه‌ای به منظور بی‌ثبات ساختن آسیای میانه از جانب کشور‌های غربی تلقی نموده اند و روسیه از یک جانبه به مداخله اش در سوریه شدت داده و از سوی دیگر دست بسوی گروه طالبان در افغانستان دراز کردند. درعین زمان گزارش ها حاکی است که ایران نیز از طالبان حمایت کرده و حتی در تجهیز ایشان کمک مینمایند .
اکنون روسیه دارد در افغانستان خوب بازی میکند، از یک جانب دست به همکاری های دفاعی با دولت افغانستان میزند. چندی پیش حنیف اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان طی سفرش به روسیه خواستار کمک نظامی شده است که این کشور نیز در برخی موارد آماده همکاری شده است اما ازجانبی دیگر روابط را با گروه طالبان که با دولت افغانستان ونیروهای ناتو در گیر جنگ است نزدیک تر ساخته است.
باور بر این است که همکاری های نظامی روسیه با کابل در تضاد با همکاری های امریکا بوده و نزدیکی کابل با مسکو ممکن یک سلسله چالش ها را در همکاری با امریکا داشته باشد اما خطر تروریزم و مواد مخدر از مواردی است که در پهلوی آماده گی همکاری های نظامی با افغانستان روسیه را وادار کر ه است تا دست دوستی را با طالبان محکمتر سازند.خطر فعالیت های داعش در ننگرهار و گزارش ها از انتقال آن به شمال کشور بعید نیست که آسیای میانه با چالش های خطر تروریزم روبرو شود . با آنکه روسیه از حضور نیروهای ناتو و آمریکا طی 14 سال در افغانستان نگران است ولی متاسفانه با وجود آنهم نه تنها صلح و ثبات در افغانستان بوجود نیامده است بلکه گروه تروریستی داعش نیز فعالیت های خود را در افغانستان افزایش داده است و این خود می تواند روسیه را تهدیدات نموده و در راستای حمایت آنان یک سلسله شک و تردید را در قبال غرب ایجاد نماید.
از آنجایکه رقابتی پنهانی که میان روسیه وامریکا وجود دارد مسلما بر اوضاع امنیتی اقتصادی و اجتماعی افغانستان تاثیرات منفی را خواهد گذاشت این در حالیست که ناتو برای مبارزه با تروریزم سالانه پنج ملیارد دالر را قبول کرده است. اما اکنون قرار گزارش ها روسیه وطالبان روابط نزدیکی دارند وایران هم از گذشته حامی نظامی طالبان بوده و همیشه مقدار زیادی از مواد انفجاری ماین ها و سلاح های ایرانی از طالبان بدست امده است اما اکنون گزارش ها حاکی است که ایران در سدد ایجاد محلات امن برای سران طالبان در خاک اش شده است .
با این حال اظهاراتی از یک مقام ارشد نظامی باز نشته امریکا بنام دگروال لاورنس ویلکرسون دریک برنامه تلویزیونی که به تعقیب در سایت های خبری نشر شده گفته بود که « جنگ در افغانستان تغییر کرده، بیش ازین بحث برسر القاعده نیست و بحث طالبان هم زیاد مطرح نیست. مسأله درباره چین وروسیه، در بارۀ اقلیت عمدتاً مسلمان روسیه، در بارۀ پاکستان، در بارۀ ایران، در بارۀ سوریه وعراق؛ درباره این که آیا کردستان ظهورخواهد کرد یا نه؛ و در نهایت، به خاطر نفت، آب، و در مجموع، انرژی است.»
ویلکرسون می گوید که نگاهی به نقشه، اهمیت جغرافیایی افغانستان را به مثابه منطقه یی بین ایران، چین، پاکستان و جمهوری های آسیای میانه آشکار می کند. ویلکرسون تاکید دارد که حضور نظامی امریکا در افغانستان بر زمینه واقعیت های منطقه به خصوص در رابطه با چین، ایران و روسیه استوار است. درست مانند دوره بازی بزرگ در قرون پیشین، افغانستان و آسیای میانه، درسالیان آینده میدان رقابت بین قدرت های بزرگ خواهند بود.
بر میگردیم به افغانستان کشوری که نتیجه انتخابات سال 2013 آن ایجاد حکومت وحدت ملی، یک حکومت معیوب وناقص به میان امد و با گذشت هر روز ضعف حاکمیت قانون در کشور چالش بر انگیز شده میرود و مخالفان مسلح با استفاده از ضعف آن با گذشت هر روز ساحه حاکمیت خود را توسعه داده و عملکرد حکومت را به چالش میکشند وبا این حال حکومت وحدت ملی از ابعاد مختلف با چالش های جدی روبرو است ،عدم اعتماد در میان رده اول ومقامات بلند پایه حکومت و دوام کشمکش ها بر سر قدرت از عواملی است که ثبات را بیشتر متزلزل میسازد . از جانب دیگر اختلافات اخیر میان قوه مقننه و اجرایه معضل دیگریست که نظام ضعیف تر خواهد ساخت و حاکمیت سراسری را کمرنگ خواهد کرد ..
همچنان عدم توجه نهاد های امنیتی بر مهار کردن مخالفان مسلح وجلوگیری از توسعه ساحه حاکمیت از چالش جدی برای حکومت وحدت ملی شمرده میشود که با این همه مشکلات در حکومت ، مسلما هر کشور که منافع خود را در افغانستان به مخاطره می بینند بدون اینکه جوانب دیپلوماتیک را سنجش نمایند به تامین روابط با گروهای مسلح که ازسوی دولت افغانستان دشمن شناخته میشوند روابط تامین مینمایند.
بناء با درنظرداشت موارد فوق افغانستان دارد به میدان جنگ میان قدرت ها مبدل میشود و وضعیتی حاکم خواهد شد که اکنون در سوریه جریان دارد . حضور نیروهای ناتو و امریکا در افغانستان ، آغاز مداخلات روسیه وسایر کشور های همسایه و منطقه ،جنگ نیابتی میان کشور های منطقه در افغانستان و حمایت پاکستان وکشور های دخیل در حمایت از گروه های دهشت افگن از عواملی خواهد بود که جنگ در افغانستان برای دراز مدت ادامه یافته و کشور های قدرتمند منافع خود را در آن جستجو خواهند کرد . اکنون منافع بسیار از کشور در افغانستان نهفته است و برای حفظ آن تلاش های جدی را اغاز کرده اند که بدون شک صدمه انرا جغرافیه یی بنام افغانستان متحمل خواهد شد. پس اکنون مسوولیت حکومت وحدت ملی چه میشود ،حکومت مسوولیت دارد تا برای حفظ تمامیت ارضی و عدم مداخلات کشور های ذینفع استراتیژی های را تدوین نمایند و از راه های دیپلوماتیک کشور را وا دارد تا از حمایت مخالفان دست برداشته و برای مبارزه واقعی با تروریزم به حمایت دولت افغانستان پرداخته تا علیه تروریزم ومواد مخدر مبارزه تشدیدیابد . درغیرآن افغانستان بدون شک به میدان جنگ سرد و گرم کشور های قدرت طلب و قدرتمند مبدل خواهد شد.
بالا
بازگشت