احمد سعیدی
حکومت وحدت ملی یا ۲ سر در یک بدن
دست اندرکاران روزنامه آرمان ملی که همکار قلمی آنها هستم از من تقاضا نموده بودند تا مقاله ای در مورد روز نوروز و گذشته ای تاریخی آن بنویسم و هم تاکید نموده بودند در ضمن یاداشت نوروز تحلیل و تفسیر از دست آورد ها کمی و کاستی ها و کار کرد های که حکومت وحدت ملی در سال 1394 انجام داده است نیز قلم زنی کنم ، نخست به نوروز و به نوروزی سری میزنم
1- واژه نوروز:
از فارسی میانه آوانویسی است که برگرفته از زبان اوستایی بوده مورخان، معادل اوستایی آن را حدس می‌زنند.
امروزه در فارسی این واژه در دو معنی به‌کار می‌رود نوروز عام: روز آغاز اعتدال بهاری (برابری شب و روز) و آغاز سال نواما نوروز خاص: روز اول حمل هر سال گفته می شود در بعضی از نوشته ها این روز را بنام های ناوا سرِدا یعنی سال نو یاد کرده اند. مردمان ایرانی آسیای میانه در دوره‌های سغدیان و خوارزمشاهیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی، به معنای سال نومی‌نامیدند. پیدایش نوروز، به درستی معلوم نیست. برخی از روایت‌های تاریخی، آغاز نوروز را به بابلیان نسبت میدهد. بر طبق این روایت‌ها، رواج نوروز در ایران به سال ۵۳۸ (قبل از میلاد) یعنی زمان حمله کوروش بزرگ به بابل بر میگردد. همچنین در برخی از روایت‌ها، از زرتشت به‌عنوان بنیان‌گذار نوروز بعضی ها نیز نام برده اند. اما در دوران معاصرتا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تنها کشور های که این روز تاریخ را تجلیل میکردند و آنرا به عنوان جشن ملی در تقویم خود گنجانیده بودند افغانستان و ایران بوده اند اما با استقلال رسیدن کشورهای آسیای میانه، ابتدا جمهوری قرقیزستان و آذربایجان و سپس سایر کشورها نوروز را جشن ملی خود اعلام کردند. نوروز به عنوان یک میراث فرهنگی و جشن ملی در دوران معاصر همواره مورد توجه مردمان افغانستان و ایران قرار داشته و هر ساله برگزار میشود. البته برگزاری جشن نوروز به صورت آشکار در برخی از کشورها توسط برخی حکومت‌ها برای مدت زمانی ممنوع بوده‌است. حکومت شوروی وقت برگزاری جشن نوروز را در برخی از کشورهای آسیای میانه که حالا آزاد اند مانند ترکمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان ممنوع کرده بود و این ممنوعیت تا زمان میخائیل گورباچف رئیس جمهور قبلی روسیه ادامه داشت. با این وجود، مردم این مناطق نوروز را به‌گونهٔ پنهانی و یا در روستاها جشن می‌گرفته‌اند. همچنین برخی از مردم این مناطق برای جلب موافقت مقامات محلی، نام دیگری بر روی نوروز می‌گذاشتند؛ به‌طور مثال در تاجیکستان، مردم با اطلاق جشن لاله یا جشن ۸ مارچ سعی میکردند که آیین‌های نوروز را بدون مخالفت مقامات دولتی به جای آورند همچنین در افغانستان، در دوران حکومت طالبان، برگزاری جشن نوروز ممنوع بود و این حکومت تنها تقویم هجری قمری را به رسمیت می‌شناخت. تا پیش از سال ۲۰۰۰ (میلادی، نوروز در ترکیه که توسط کردها برگزار میشود ممنوع و غیرقانونی بود؛ در اغلب مواقع نوروز با بازداشت کردها توسط نیروهای امنیتی ترکیه‌ای همراه بود. در سال ۱۹۹۲ (میلادی)، دست کم ۷۰ کرد در درگیری با نیروهای امنیتی ترکیه بخاطر برگزاری جشن نوروز کشته شدند. اگرچه امروزه دولت ترکیه نوروز را به عنوان جشن بهار ترکی (به ترکی استانبولی: Nevruz) جشن می‌گیرد، اما همچنان نوروز به مثابهٔ نمادی نیرومند از هویت کردهای ترکیه است. اما
جهانی شدن نوروز :
بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز نوروز، را در تقویم خود جای داده. مطابق فیصله 23 فبروری 2010 که توسط مجمع عمومی ملل متحد صورت گرفت در حال حاضر همه ساله بیش از 300 ملیون نفر در کشور های مختلف این روز را جشن میگیرند . بعداً با در نظرداشت پیشنهاد کشور ازبکستان سازمان ملل متحد این روز را ، به عنوان میراث معنوی، فرهنگی به ثبت جهانی به رسمیت شناخت . اما
جغرافیای نوروز :
کشور های که در آن جشن نوروز برگزار میشود، رسم و رواج های نوروزی متفاوتی دارند . برای نمونه در افغانستان سفره هفت‌میوه می‌چینند؛ اما در ایران سفره هفت سین می‌اندازند. شباهت و نزدیکی این رسم و رواج های نوروزی در جمهوری آذربایجان به رسم و رواج های کشور های دیگر متفاوت تر است .
جغرافیای نوروز با نام نوروز یا مشابه آن، سراسر خاورمیانه، بالکان، قزاقستان، تاتارستان، در آسیای میانه چین غربی ترکستان چین، سودان،زنگبار، در آسیای کوچک سراسر قفقاز تا آستراخان و نیز آمریکای شمالی، هندوستان، پاکستان، بنگلادش، بوتان، نپال و تبت را شامل میشود .
کردها نیز این جشن را در فاصلهٔ میان ۱۸ تا ۲۱ مارچ جشن میگیرند. بنظر کردها قیام کاوه آهنگر و پیروزی او بر ضحاک را جشن نوروز نامیده‌اند. در هنگام نوروز، کردها با گردهم‌آیی در بیرونِ شهرها، به استقبال بهار می‌روند. در این گردهم‌آیی‌های نوروزی، زنان کرد لباس‌های رنگین پوشیده و شال‌های پرزرق و برق بر سر می‌نهند؛ مردان جوان کرد نیز پرچم‌های سبز و زرد و سرخ را برافراشته و با رقص و پایکوبی گرد آتش، نوروز را پاس داشته و زنده نگاه می‌دارند .همچنین نوروز در میان اعراب جنوب عراق رایج است و در روز نوروز آنها به سبزه زارها و مناطق سر سبز می‌روند. بخصوص دیدار از ایوان مداین در این روز از جمله برنامه‌های اعراب جنوب و شرق عراق است در تاریخ ۳۰ مارچ ۲۰۰۹ (پارلمان فدرال کانادا، اولین روز بهار هر سال را به عنوان نوروز (Nowruz Day)، روز ملی مهاجرین افغان و ایران و اقوام دیگر که در آن کشور زنده گی میکنند نامگذاری کرده است. نوروز را نه تنها افغانستان بلکه در کشور های دیگر که برگزار می شود بنام روز سال نو جشن میگیرند و شادمانی میکنند.
اما افغانستان حکومت وحدت ملی و سال 1394 :
در روز های اول حکومت وحدت ملی رئیس‌جمهور اشرف غنی گفته بود: حکومت وحدت ملی، به جامعه جهانی و مردم افغانستان نشان خواهد داد که ما تبدیل به یک تیم، با یک چشم‌انداز مشترک کار میکنیم و برای ترمیم کشور آسیب‌دیده و ویران شده خود و برای ساختن جهانی بهتر برای فرزندان این سرزمین همه آسایش و آرامی ها را فراهم می سازیم امنیت سراسری خواهد شد و دسترخوان مردم پر از نان بخاطر دفاع از سرزمین افغانستان آقای اشرف غنی با آواز بلند به مردم افغانستان و جهانیان اظهار نموده بود . ما از این کشور برای پنج هزار سال دفاع کرده‌ایم و بگذارید به شما اطمینان دهم که ما برای پنج هزار سال آینده نیز از استقلال خود دفاع خواهیم کرد. و امنیت سراسری را حاکم میسازیم .
اما هم‌زمان با اینکه رئیس‌جمهور روزی نیست که با اشتیاق، از دست‌آوردهای خود در زمینه حقوق بشر، اقتصاد و امنیت داخلی صحبت نکند اما هر روز افتصاد ما بطرف رکود و نبود نظم و امنیت باعث نگرانی مردم افغانستان گردیده جوانان فرار را بر قرار ترجیح میدهند کشتن و بستن ها انتحار و انفجار به اوج خود رسیده اعتماد ملی بر حاکمیت موجود ضربه ای بزرگی بر پیکر این حکومت زده است.آنچه را که باید مکرراً تاکید کنند بیش از چهارده سال حضور کشور های غربی به شمول امریکا با مصرف بیش از یک تریلیون دلار، مرگ و میر هزاران نفر و ادعاهای متعددی از پیروزی، افغانستان هنوز کشوری غرق در مشکلات باقی مانده است. اما این امر، چندان جای شگفتی برای جهانی خسته از اخبار بد ندارد. آنچه بیشتر تأثیرگذار است، نشانه‌های ضعیف اما محسوسی از امید هستند که شاید علی‌رغم تمام مشکلات، بتوانند درنهایت، باعث نجات این کشور شوند. گرچه در حال حاضراسامه بن لادن و ملا عمر مرده‌اند؛ اما فقدان آنها، تاکنون، تأثیر واقعی بخاطر کاهش تشنج در افغانستان در وضعیت برجا نگذاشته است. بلکه چندین مرتبه وضعیت از گذشته بد تر شده است متاسفانه مردم افغانستان امروز از یک دولت فلج، اقتصادی در گل مانده و جنگی که گویی پایان‌ناپذیر است، رنج می‌کشد.
دولت وحدت ملی، که در حدود یکسال و شش ماه قبل در پی یک انتخابات به شدت فاسد و پر تقلب به کمک وزیر امور خارجه آمریکا جان کری تشکیل شد، خیلی ناکارآمد است. رئیس‌جمهور غنی قرار بود قدرت را با رقیب اصلی خود در انتخابات، یعنی دکتر عبدالله عبدالله، از طریق جایگاه تازه تعریف‌شده رئیس اجرایی تقسیم کند اما این سیستم، به جای «رئیس‌جمهوران همکار»، یک هیولای دوسر به‌وجود آورده است که هرکدام در جهت‌های مختلف حرکت میکنند. نتیجه این است رئیس جمهور آقای غنی تااین‌جا، هنوز نشانه‌هایی از احترام به شرایط توافقنامه حکومت وحدت ملی که امضا کرده، نشان نداده است. این قرارداد، از یک لویه‌جرگه، یا گردهم‌آیی بزرگان سخن گفته است تا طی دو سال جایگاه عبدالله عبدالله را باید قانونی کنند که احتمالا به سمت یک نظام پارلمانی با یک نخست وزیر پیش برود اما در حال حاضر دایر شدن لویه جرگه و سیستم پارلمانی دور از امکان به نظر می رسد . به باور من هیچ لویه‌جرگه، هیچ تغییری در قانون اساسی، و هیچ تقسیم قدرت واقعی با عبدالله وجود نخواهد داشت. به باور من رئیس جمهور، طی فرمان جایگاه رئیس اجرایی را ایجاد کرده است و میتواند آن را با یک حرکت قلم لغو کند. اینکه این کار را خواهد کرد یا نخواهد کرد من نمیدانم
از سوی دیگردر این روز ها طرفداران عبدالله همه‌چیز را به شکلی کاملا متفاوت می‌بینند. و در حال حاضر با در نظرداشت مواد قانون اساسی داکتر عبدالله عبدالله نخستین شخص در سلسله مراتب جانشینی رئیس جمهور نیست بلکه جانشین رئیس جمهور معاون اول و بعد معاون دوم مقام ریاست جمهوری است. نه تنها این مشکل و جانشینی ها به باور من در حال حاضر کل این دولت خارج از محدوده قانون اساسی قرار دارد. که باید بخاطر قانونمند شدن این دولت مسئولانه گام های قانونی هر چه عاجل تر برداشته شود در جبهه جنگ نیز همه‌چیز به‌طور مشابه، تیره و تار است. طالبان، پیوسته و در سراسر کشور، درحال پیشروی و بازگشت. به قدرت هستند چنانچه در جنوب، قسمت‌های مختلف هلمند بعضی از ولسوالی ها یکی پی دیگری در حال سقوط هستند. ولایت های شمال و شرق نیز از جنوب کشور حال و احوال بهتری ندارند . گرچه پایتخت، یعنی کابل تاکنون پابرجا مانده، اما این تنها با کمک نیروی هوایی آمریکا ممکن بوده است. باوجود اعلام رسمی اینکه مأموریت نظامی در افغانستان پایان پذیرفته است، واشنگتن در چند ماه گذشته، حملات هوایی خود را به دو برابر افزایش داده است. ولی نتوانسته دشمن را مهار نماید . گرچه
دولت افغانستان، تمام تلاش خود را برای منحرف‌کردن اذهان ملت از حالت وخیم امور به‌کار می‌گیرد. معاون اول رئیس‌جمهور آقای جنرال دوستم چندین بار طی همین سال بخاطر سرکوب مخالفین به ولایت های فاریاب جوزجان و سر پل سفر کرده است این جنرال کار کشته به شمال رفت جنگید و به پیروزی‌هایی دست یافت. زمانی نه چندان دور جنرال دوستم، کنفرانس‌های خبری را از بالای تانک‌ها برگزار کرده که مورد تحسین و تقدیر مردم قرار گرفت اما بعضی مسئولین و بعضی از سفارت خانه ها چک های سمنتی دور و بر دفاتر و خانه های خود را چند برابر کرده اند . در حال حاضر کابل با شیوه سنگر بندی اداره می شود .
درعین‌حال، اقتصاد افغانستان نیز در حال نزدیک‌شدن به صفر مطلق است. به گفته یکی از مقاماتی که در ارگ یا کاخ ریاست‌جمهوری کار می‌کند، چند قبل گفته بود سه ماه است که حقوق کارمندان دولتی پرداخت نشده است. گرچه آقای اشرف غنی به‌عنوان یک تکنوکرات برجسته تمام تلاش خود را برای عدم پذیرش شکست انجام میدهد. چنانچه او سال گذشته میزبان دو کنفرانس بین‌المللی مهم بود که برای حمایت اقتصادی از افغانستان برگزار شدند. نشست ریکا، ششمین کنفرانس همکاری‌های اقتصادی منطقه در افغانستان، درست پیش از نشست مقامات ارشد برگزار شد. باوجود ارزیابی‌های خوش‌بینانه درمورد دست‌آورد این گردهم‌آیی‌ها، تعداد اندکی انتظار دارند که این تلاش‌های لحظه آخر به موفقیت برسند، درحالی که بسیاری تلاش‌های دیگر شکست خورده‌‌اند.امنیت در پایتخت، بی‌ثبات است. حملات رو به افزایش هستند و چندین مورد تلاش برای آدم‌ربایی در چند ماه گذشته انجام شده است.
طیارات هیلی کوپتر تقریبا دائم درحال گردش هستند. بیشتر هیئت‌های دیپلماتیک،
ازجمله کارمندان سفارت آمریکا، تقریبا به‌طور کامل، از استفاده از جاده‌ها منع
شده‌اند و مجبور هستند مسیر فرودگاه را که تنها چند کیلو متر دورتر است، توسط
طیاره طی کنند.
ارقام نشان میدهد که در سال 1394 تلفات مردمان ملکی به 43 درصد افزایش یافته
تلفات زنان
16
درصد افزایش در شمار تلفات کودکان نیز افزایش بعمل آمده درگیری‌ها در سال
2016
با رساندن صدمه جدی به مردم ملکی باعث پیامد‌های وحشتناک برای کودکان نیز شده
است.
نهاد های بین المللی نیز از وضعیت موجود در افغانستان تشویش دارند از سوی دیگر
ارقام نشان میدهد که در سال 1394 بطور اوسط در هر ماه 352 پولیس کشته یا زخمی
شده اند ، تلفات اردوی ملی نیز در همین سال بطور اوسط در هر ماه 274 نفر کشته و
زخمی بوده است گفته میتوانیم که کشته و زخمی کارمندان پولیس ملی در سال 1394
اضافه تر از 4224 نفر بوده است، همچنان تعداد کشته ها و زخمی های اردوی ملی در
یک سال 1394 کمتر از 3288 نفر نبوده است. اگر دقت کنیم هر روز اضافه تر از 12
نفر پولیس ملی و 9 نفر اردوی ملی جان خود را از دست داده اند . این تلفات برای
سرنوشت قوت های مسلح جوان کشور خیلی رقت بار است اما در مورد فساد و مبارزه با
آن نیز گام های موثری برداشته نشده است
افرادی از درون حکومت می‌گویند که باوجود اعلام «جهاد علیه فساد» توسط
رئیس‌جمهور، این مشکل بدتر از همیشه وجود دارد. خروج جامعه بین‌المللی که باعث
کاهش میزان هنگفتی پول گردیده باعث شده است کسانی که دست‌رسی نزدیک‌تری دارند،
تا اندازه‌ای و به‌سرعتی که در توان‌شان است، تلاش کنند تا از این پول‌ها به
چنگ بیاورند.
بی‌باوری ها را بخاطر آینده بهتر می‌توان درمیان اکثریت مردم، به‌وضوح مشاهده کرد. درخواست‌ها بخاطر پاسپورت افزایش یافته و کسانی که قادر به دریافت ویزا نیستند، مسیرهای طولانی را از طریق ایران، پیاده عبور نموده از مرز ترکیه و از آن مسیر با پرداخت پول به قاچاق‌چیان، سفر به سمت اروپا را در پیش میگیرند. تعداد از این هموطنان با این سفر پر خطر جان های خود را از دست دادند اما به این تازه گی سخنان آقای ستولنبرگ دبیر کل ناتو طی کنفرانس مشترک با رئیس جمهور افغانستان داشت مردم ما را مشوش تر کرده است سر منشی ناتو گفت تا هنوز فساد در افغانستان یک مشکل بزرگ است دبیر کل ناتو روز گذشته طی سفری به کابل آمد و با محمد اشرف غنی رییس جمهور، عبدالله عبدالله رییس اجرایی و شماری از مقام‌های دیگر حکومت افغانستان دیدار داشته.
آقای ستولنبرگ اظهار تشویش نمود و گفت در سال پیشرو احتمال افزایش خشونت‌ها و حمله‌های مخالفان مسلح دولت وجود دارد. وی سال 2016 را در افغانستان سال دشوار و پر چالش خوانده است اما دو روز قبل نیکولاس هایسمن نماینده ملل متحد در افغانستان گلی دیگری را در شورای امنیت سازمان ملل متحد به آب داد نیکولاس هایسمن نماینده خاص سرمنشی ملل متحد برای افغانستان گفته است، افغانستان در سال 2016 مانند سال قبل آن در معرض امتحان جدی قرار دارد که باید در این سال انتقال سیاسی را به پایه اکمال برساند و دشواری های اقتصادی و امنیتی را از سر راه بردارد. به گفته او حکومت وحدت ملی افغانستان برای نجات خود باید پنج مشکل عمده را حل کند، اقتصاد که در حال رکود قرار دارد و درجه کم رشد آن بیکاری را زیاد کرده است، جنگهای شورشیان که به نظر اکثریت مردم هیچ بهبودی در آن مشاهده نمی شود، یک فضای تقسیم شده سیاسی که روز به روز فاصله در آن بیشتر می شود. هایسم تاکید نمود که حفظ بقا در سال 2016 برای حکومت وحدت ملی افغانستان یک امتحان بزرگ می باشد. اما آنچه را که نماینده ملل متحد آقای نیکولاس هایسمن به زبان آورده مهم ترین آن انتقال سیاسی است من تا هنوز نمیدانم هدف این آقا از انتقال سیاسی چیست اگر حکومت یا طرح دیگری جانشین این حکومت میشود سخنان آقای هایسمن به انتقال سیاسی معنی خود را دارد در غیر آن لفظ انتقال سیاسی چه بوده میتواند.
نتیجه : اگر رهبران حکومت وحدت ملی آنچه که وظیفه شان است و آنچه را که در پیشگاه خدا و ملت مردم افغانستان بخاطر خدمت گذاری تعهد سپرده اند انجام ندهند سال 1395 خیلی خونین و مشکل زا خواهد بود امیدوارم رهبران حکومت وحدت ملی عاقلانه و آگاهانه وضعیت موجود را درک کنند نگذارند سرنوشت کشور و مردم بجای برسد که پل های عقب گرد دیگر وجود نداشته باشد .
بالا
بازگشت