نصيرمهرين
رأی مردم باید والی ها را انتخاب کند
سال 2003 طی صحبت ها وپاسخ به پرسش در رادیو صدای امریکا، در بارۀ موضوع بیرق،
طبق معمول از سخن ، سخن روئید و گپ های در بارۀ انتخابی بودن والی ها را مطرح
نمودم. بعدتر که می بینیم، افراد ونهادهای دیگری نیز از انتخابی شدن تعیین والی
ها صحبت نموده اند وشاید هم پیشتر. من تا حال به مفید بودن آن برداشت وطرح
بیشتر اندیشیده ام. دلیل نخست، این است که مرکز قدرت تاریخی در ارگ، به رغم
ظواهر متفاوت ساختاری اش، طبق لزوم دیدن حاکمیت یا نیازهای تداوم حکمروایی
برمردم بوده که حکمرانها، ویا والیها و . . . به ولایات فرستاده شده اند.
والیها وحکمرانان نیز گویی که امیر، پادشاه، رئیس جمهور در آن مناطق فرستاده
شده، نزدیکان، دوستان، معتمدان ویا سفارشی های بالانشین ها را با خود همراه
نموده، وسیلۀ حکومت ارگ در آن مناطق،حکومت کردن خود، وچاپیدن مردم شده اند. در
این میان اگر والی وحکمرانی اندک ذوق وشوقی برای جاده سازی ومکتب وشفاخانه می
داشت، چیزی مثبت برجای می نهاد ورنه، همراه با قوماندان، مدیر معارف، قاضی ها،
حاکم های شبکۀ خویش، ساختارمردم آزار، بی بازخواست، بی تحرک وفرسوده را بقأ می
بخشید. در زمانۀ حامد کرزی، چهره یی از جنگ قدرت وسازش ها و رسیدن به تفاهم را
در زمینۀ گرفتن چوکی ولایت نیز میان زور داران می بینیم. با این تفاوت که چند
سال پیش، صلاحیت تعیین ظاهری والیها را از وزارت داخله به " ریاست مستقل ار گان
های محل" سپردند که تحت نظر شخص رئیس جمهور باید قرار داشته باشد. کرزی هم
بنابر علایق وشیوه های که می شود آن را فساد سالارانه ومحیلانه نیز گفت، اگر
چند چوکی را برای دیگران می داد، به گروهی که بیشتر روی می آورد، چوکی والی های
بیشتر را به آنها می سپرد. درحاشیه یادآوری شود که گروه تروریستی طالبان، مسؤول
امور انتحاری و بقیه اشکال دهشت افگنانۀ هر ولایت را، به نام والی همان ولایت
می شناسد.
این نمونه از تجارب برجای مانده از تعیین والیها به حال مردم و رشد کشورما مفید
نبوده و نیست.
در پهلوی چنین انتباهی؛ دلیل دوم، یا طرح وگزینۀ انتخابی کردن مقام والی ها؛
پای رقابت ، ارائۀ طرح های مختلف، پای شرکت مردم در انتخاب خوب و تردید بد،
بستر مساعد رشد شعور مردم و جلوگیری از گسترش دامنۀ فسادی را می گیرد که از ارگ
برخاسته است.
حالا که شاهد تصمیم گیری های حکومت معیوب در پشت پرده و اعمال شیوه های غلط
وناشفاف برای وزرای کابینه هستیم، یقین داشته باشیم که رفتارهای غلط، بی
اعتنایی به شایسته سالاری، دار ودسته بازی هایی که وارثین ارگ نشین کرزی به کار
می برند، انتصاب والیها را نیز بدتر از رفتارهای سنتی، بروکراتیک، قلدر منشانه،
تبعیض آمیز اعمال می کنند.
یکی از راه های که جلوگسترش دامنۀ سیاست های غلط حکومت معیوب وناقص کنونی را
نیز می تواند بگیرد، انتخابی شدن والی ها است.
پس گزینۀ نیکو آن است که به انتصاب والیها پایان داده شود. والی ها باید ازراه
رأی دهی مردم به ولایت ها راه بیابند.
بالا
بازگشت