قاضی سخی صمیم
اهمیت شهادت در گسترش عدالت مدنی و جزائی
شهادت درزمرهٔ اسناد مدار اعتبار
یافته های من از لابلای احکام قانون
عزیز خوانندهٔ گرامی : آنچه را برای مطالعه خدمت شما بنام شهادت عرضه میدارم در روابط اجتماعی افرادیکه صاحب نظام حقوقی وقانونی اند ضرورتی است که آگهی ازان بیفایده نخواهد بود .
در روز های پسین ـ سلسله نبشته های در ارتباط به حق بودن شاهد ویا تکلیف آن (مجبوریت شاهد در احضار جهت ادای شهادت و یا عدم اجبار شاهد به ادای شهادت در موضوعات کیفری ) در رسانه ها سخت پیچید و توجه علاقه مندان را به خود معطوف ساخت ـ چون مرکزیت بحث و نوشته ها همه روی مکلفیت های شهود جهت ادای شهادت ویا حق بودن شهادت برای شاهدیکه عدم حضور او را منحیث حق او محقق سازد حادً و گرمتر شد .
جهت گیری ها و یا تعمق و تفکر بالای هر دو طریقه برای استماع داشته های شاهد منحیث ادلهٔ اثبات برای تطبیق کیفر و جزا و یا پیدا شدن دلایل و شواهد برای تبرئهٔ متهم – سراسر بمنظور حفاظت حقوق متهم و تآمین عدالت جزائی و یا رعایت حقوق افراد در قضایای حقوقی جهت گسترش عدالت حقوقی بوده است تا عدالت به وجه احسن تطبیق و بیگناهی زجر نبیند و حق مظلوم تلف نشود . که هر دو به گمان اغلب در جستجوی همین راه صواب بوده اند .
ببینید : زمانیکه استنکاف از ادای شهادت حق شاهد پنداشته شود ویا احضار شاهد به منظور شهادت مجاز و روا قلمداد گردد ـ هر دو احترام به حق افراد و حستجوی طریقهٔ بجا در راه تآمین عدالت است تا حقوق افراد جامعه متکی به آن مصئون و محفوظ باشد . یقینن اجتماعیکه نظام حقوقی و قانونی ـ استوار بر عدالت اجتماعی اند ـ افراد جامعهٔ آن نیز دارای زندگی آرام و محفوظ تری هستند .
بیتردید نظام حقوقی و قانونی بر مبنای عدالت اجتماعی ـ برای حفاظت حقوق افراد جامعه و ایجاد فضای بهتر زندگی و آرامش و امنیت شرط اساسی پنداشته میشود تثبیت و جستجوی هر طریقه ایکه مُمِد و مؤید تطبیق احکام قانون جهت تآمین عدالت واقع شود خالی از صواب نیست .
زمانیکه سخن از قانونیت و عدالت بمیان می آید مکلفیت های افراد جامعه نیز استوار به رعایت احکام قانون مطرح میشود استفاده از حق ـ مکلفیت حقوقی نیز دارد ـ مصادر قانونی و حقوقی استفاده از حق را تا زمانی مشروع و مجاز می داند که حقوق دیگران طرف تجاوز قرار نگیرد .
اما مجرمین و خلاف کارانیکه با نادیده گرفتن احکام و اوامر قانون در حال وجود امنیت و آرامش باعث ایجاد بینظمی ـ قانون شکنی و اتلاف حقوق دیگران شوند و جامعه را متضرر و حقوق افراد آن را پامال سازند ـ ضرورت عدالت کیفری و حقوقی ـ برای حفظ سلامت جامعه و امنیت افراد آن بمیان می آید . تا حقوق جامعه و افراد آن از تعرض غاصبین مال و جان افراد جامعه و جنایتکاران در امان بوده ٬ سرکشان و متجاوزین بحق اجتماع که مرتکب قانون شکنی و اخلال نظم در جامعه گردیده سر نوشت مال ٬ جان ٬ ناموس و امنیت افراد جامعه را در معرض خطر قرار می دهند به کیفر اعمالیکه مرتکب شده اند باید برسند .
جبیرهٔ نقض حقوق الله و حقوق العباد :
جبران ضرر جامعه ( حقوق الله ) اعادهٔ حقوق مظلوم از ظالم ( حقوق العباد ) در راستای گسترش عدالت جزائی و تامین عدالت حقوقی بر اساس اوامر قانون و مصادر پذیرفته شده یگانه راه رسیدن به امنیت کامل و رفاه اجتماعی است . اجرای یکسان احکام قوانین و رعایت نظام حقوقی کشور استوار بر پایهٔ عدالت حقوقی ٬ احترام به مشروعیت جزائی بر پایهٔ عدالت جزائی -ـ مدلل بر اسناد و دلایلیکه قانون برای محکوم کردن و یا تبرئهٔ متهمین تعیین کرده است راه رسیدن به این هدف است-ـ و دلایلیکه برای صدور احکام حقوقی و جزائی جواز قانونی دارد ـ در راه گسترش و تآمین عدالت اجتماعی و امنیت جامعه نیز اثرات کلی و مبرمی دارد .
بلی ما هم اکنون در ارتباط با سندی حرف می زنیم که در پهلوی دیگر اسناد قانونی در ساحهٔ بررسی جرایم کیفری و مدنی کار برد به سزائی داشته و از قدیم الایام طرف استفاده بوده است .
این سند معتبر در نظام حقوقی و کیفری بنام شهادت شناخته میشود . که در گسترهٔ تآمین عدالت جزائی و حقوقی اهمیت بالائی دارد .
نقش شهادت در اصول محاکمهٔ جزائی و مدنی
شهادت
شهادت از دید لغوی به معنای حضور ٬ اطلاع و معاینه آمده است و از دیدگاه ( حقوق و فقه ) اظهار و بیان شخص واجد شرایط ـ آنچه را دیده و یا مشاهده کرده به پیشگاه قاضی و حاکم است .
گواهی دادن به یگانگی خدا را نیز شهادت گویند .
و کشته شدن در راه خدا را نیز شهادت خوانند .
در واقع فردیکه حقیقت امری را دیده و یا شنیده ـ به شخص دیگریکه آن را ندیده و یا نشنیده است انتقال دهد به معنی شهادت است . به این مفهوم شخصیکه به حقیقت امری ـ اطلاعات مشاهداتی و یا سماعی خود را به منظور کشف و اتصال به حقیقت به معرض استفادهٔ دیگران قرار می دهد این عمل را شهادت خوانند .
پس آنچه ازین معانی مفهوم است ـ شهادت منحیث بیٌنه در ردیف اسناد مدار اعتبار در موضوعات مدنی و کیفری و ( حقوقی و جزائی ) طرف استفاده قرار گرفته در جملهٔ ادلهٔ اثبات محسوب میشود .
حکمت در مشروعیت شهادت
حکمت در مشروعیت شهادت : حفاظت و صیانت حق بطور عام ٬ اعم از حقوق الله و حقوق العباد است .
دقت روی این دو اصل اساسی دومطلب دیگر را متبارز می سازد : ۱ ـ تحمل شهادت
۲ ـ ادای شهادت
تحمل شهادت : ملزم و یا مکلف بودن شاهد به ادای شهادت است تا آنچه را دیده و یا شنیده است ادا نماید .
ادای شهادت : اظهار و اعلام شاهد بدون اکراه و استجواب است تا آنچه را دیده و یا شنیده است بمقامات رسمی ذیصلاح و بحضور قاضی و حاکم شرع بیان و اظهار نماید .
مفاهیم فوق قسمیکه در بالا ذکر شد دو باره سؤال بر انگیز میشود ؟ که شهادت درین حالت بطور عام برای شاهد حق است یا تکلیف ؟
ادامه دارد با لطف پر سخاوت خویش منتظر باشید
بالا
بازگشت