میرعبدالواحد سادات

 

خادم صادق وطن را گرامی میداریم!

چې دستار تــړي هــــزار دي
د دستار سړي په شمار دي

 

تجلیل و تبجیل از شخصیت های بزرگ ملی بخصوص در احوال پر آشفته ای کنونی که تبر ها از هر طرف بر هست و بود معنوی جامعه ما زده می شود ، دارای اهمیت خاص میباشد .

افغانستان چنان آماج بنیادگرایی منبعث از دیوبند و قم و ارعابیون عرب قرار که صاف و ساده هر آنچه و هر آنکس را که به ترقی و تنور تعلق میگرد ، تکفیر نمایند و تاریخ منورانه و ملی بیشتر ازیکقرن ، از شمس النهار تا کنون را مردود اعلام نمایند و گویا همان ملای لنگ و خلف الصدق آن همین ملای کوراست و باقی هر چه بوده و هست ، لاتی ، ملحد و کمونیست...وبدینترتیب پاسداران علم ، نور و ترقی را یکسره خطاکار معرفی نمایند و طبعآ نتیجه گیری شان این خواهد بود:

اینکشورباید در اختیار بنیادگرایان جهادی و طالبی قرار داشته واستعداد گزار به شاهراه ترقی را ندارد و لاجرم باید پاکستان و ایران بحیث قیم آن قرار گیرد و البته کم نیستند روشنفکرنمایان کاذب که آب به آسیاب آنان میرزند .

اما آفتاب با دو انگشت پنهان نمیگردد ، آنچه اظهرومن الشمس است که در نبرد تاریخی علم و جهل در طول تاریخ و بخصوص از شمس النهار تا کنون ، مردم افغانستان بهترین نماینده گان شانرا در جنبشهای مشروطیت اول ، دوم ، سوم و ویښ ځلمیان و جنبشهای دیموکراتیک بعدی داشته اند ، که باید بمثابه پدران معنوی منوران شناخته شوند و بجامعه و بخصوص به نسل جوان معرفی شوند ، تا جوانان اتکآ معنوی نیرومند خود را داشته باشند .

خوشبختانه تعداد ازین شخصیت های ملی در قید حیات میباشند و جای مسرت است که به ابتکارسایت وزین ژواک ، یکی ازین بزرگان را گرامی میداریم و از شخصیت شان تجلیل و تبجیل مینمایم .

دلایل فراوان برای ارجگزاری به جناب هاتف وجود دارد و شخصیت شان دارای ابعاد مختلف میباشد ، بسیار مفید خواهد بود تا طرازنامه مفصل زنده گی شان آماده گردد و مورد نقد و بررسی قرار گیرد .

البته درین مختصر روی موارد آتی به ایجاز مکث مینمایم :

_ جناب هاتف یک شخصیت ملی فرا قومی و فرا زبانی است و طبعآ یک نماد خوب از وحدت و وفاق ملی پنداشته میشود .

_ جناب هاتف رشته بریشه جنبشهای منورانه و ملی افغانستان دارد و با عده یی از بزرگان مشروطیت اول و دوم حشر و نشر داشته و با جنبش مشروطیت سوم و ویښ ځلمیان همنوا و همگام بوده ، ودر جنبشهای دیموکراتیک بعدی فعالانه سهم گرفته است .

_ جناب هاتف مرد اندیشه های ملی و منورانه است که طی ثلث قرن چرخ روزگار و تند باد حوادث نتوانسته آنرا خدشه دار بسازد . کهن مرد در حالیکه به هشتادوششمین بهار زنده گی پر بار خویش گام میگزارد ، کماکان استوار و متین مدافع صادق تنور و ترقی است و از حق مردم افغانستان بخاطر گزار بشاهراه ترقی و تمدن دفاع مینماید :

لکه ونه مستقیم پخپل مکان یم

که خزان راباندې راشی که بها ر

- جناب هاتف از پاسداران دولت ملی به مفهوم همجانبه آن است ، دولت ملی که بحران مشروعیت را مهارو به پروسه ملت سازی بآنجامد و در عین حال مدافع پیگیر حاکمیت قانون و گزار به دیموکراسی واقعی می باشد .

در دوره ( ۱۲ ) پارلمان از ارزشهای دیموکراتیک در قانون اساسی و تحقق آن در حیات اجتماعی و سیاسی دفاع کرده و در دوره های بعدی ریاست کمیته کار تسوید قانون اساسی را عهده دارو هنگام تصدی مقامات عالی در محدوده امکانات بخاطر تحقق مامول فوق تلاش کرده است .

- جناب هاتف مبارز استوار ، آشتی و وفاق ملی است . آوانیکه افغانستان به نطع جنگ سرد مبدل گردیده بود و جنگ اعلام نا شده با تمام ابعاد آن تداوم داشت ، ایشان با درک واقعبینانه متوجه این حقیقت گردید که در نبود وسقوط دولت وقت خلای سترا تیژیک بنفع عمق ستراتیژیک پاکستان بوجود میآید و افغانستان و منطقه به آشوب غیر قابل کنترول کشانیده خواهد شد ، بدینرو بی جهت نبود همانند بسیاری از وطندوستان و شخصیت های محترم دیگر همانند ( مرحوم نعمت اله پژواک ، مرحوم خالقیار ، مرحوم داکتر محمود حبیبی ، مرحوم پوهنوال ارغندیوال ، محترم اکادیمیسن داکتر سرابی و...)  مسوولیت های بزرگ را عهده دار گردیدند .

( البته در آن سالها یکتعداد لارنس های روسی همانند آقای حسن شرق نیز در داخل دولت و حزب تعبیه شده بودند که بحث جداگانه بوده و باید به آن پرداخته شود )

جناب هاتف در راس کمیسون مصالحه ملی تلاش گسترده را انجام داد تا نیرو های میانه درمیان دو قطب متحارب جنگ را تقویه و کمک نماید تا جای ایکه عده یی از آنان توانستند حزب رستگاری ملی متمایل به شاه سابق را تحت ریاست مرحوم پوهاند اصغر ایجاد نمایند .

- جناب هاتف بحیث مستقل که عضویت هیچ حزب سیاسی را نداشت ، همیشه مدافع پیگیر روشنفکران ومنجمله بر ضرورت رفع بی اتفاقی و انشقاق در حزب د خ ا ( حزب وطن ) تآکید و عملآ بمثابه یک موی سپید بزرگوار نقش میانجی را ایفآ میکرد و اگر در مواقع حساس و بخصوص درماه ثور ( ۱۳۶۵ ) که قرار بود تغییر در رهبری حزب بوجود بیاید ،اگر آقای تابیوف سفیر وقت اتحادشوروی به پیشنهادات سازنده ایشان در مورد چگونگی تحقق تغییر ، گوش فرا میداد ، هیچگاهی بحران داخل حزبی توسعه نمی یافت ، اما واضع است که شوروی ها مشغله های دیگر داشتند و آگاهانه جناح بازی وچند دسته گی را ایجاد و دامن میزدند که ما عواقب هولناک آنرا شاهد بودیم .  

 - جناب هاتف یک شخصیت فرهنگی است ، ایشان که فارغ فاکولته ادبیات میباشد به ادبیات دری و پشتو و آثار کلاسیک ادبی آشنائی وسیع داشته و اشعار قدمآ را در حافظه نیرومند خود حفظ دارد ، نثر سلیس و خاص خود را در هردو لسان ملی دارد و به لسانهای اردو ، عربی وانگلیسی مسلط میباشد .

هاتف صاحب به بخش های مختلف علوم اجتماعی تسلط تحسین برانگیز دارد و اندیشمند با دانش وسیع است .

جناب هاتف یک انسان والا و واقعآ محترم است . دالامبر گفته است :

     « محترم بودن نتیجه تک عمر لیاقت اندوختن است »

این گفته در مورد ایشان مصداق دارد زیرا یک انسان والا و یک افغان متواضع ، حلیم و بردبار و و پاسدار آشنائی ها و دوستی ها است و در مجموع بسیاری از صفات عالی انسانی و افغانی در شخصیت شان بازتاب دارد .

هاتف صاحب در زنده گی شخصی بسیار ساده و صمیمی و اهل شوخی و مطایبه است و با ذهن همیشه حاضر قصه های دلچسپ و آموزنده را بیان میکند .

در اخیر با اغتنام ازین فرصت قدم گزاردن شانرا به هشتادوششمین بهار زنده گی پر بار شان تهنیت گفته وصحت و عافیت برایشان آرزو میبرم . و منحیث حسن ختام این بیت حضرت سنایی  را میآورم که :

 

                هر خسی از رنگ گفتاری بدین ره کی رسد

                 درد باید ، عمر سوز و مرد باید گام زد

 

                             ختم