فیض الله محتاج
شکلگیری اتحادها و موانع فرضی
فیض ا لله محتا ج: رو ز نا مه نگار
شکلگیر ی اتحا د ی مو سو م به اتحا د انتخا با تی افغا نستا ن در شرا یط کنونی به مثا به نقطه عطف، تو جه مجا مع سیا سی را به خو د معطو ف خوا هد کرد .
حضو رچهر ه ها ی از سنخ احمد ضیاء مسعود رئیس جبهه ملی افغانستان، محمد محقق رئیس حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، عبدالرشید دوستم رهبر حزب جنبش ملی اسلامی افغانستان، عبدالله عبدالله رهبر ائتلاف ملی، یونس قانونی رهبر حزب افغانستان نوین و عضو مجلس نمایندگان، عطامحمد نور والی بلخ، صلاح الدین ربانی رئیس موقت حزب جمعیت اسلامی، و امرالله صالح رئیس روند سبز، به معنا ی قرا بت دید گا ه ،حفظ منا فع آیند ه و هم سنخی میا ن تا جکها ، هزا رها و ازبک ها شمرده میشو د .
اما جد ی تر ین پر سش آ ن است که شکلگیر ی این جر یا ن و نبو د نما یند گا ن از جر یا نها ی وا بسته به کا خ ریا ست جمهو ری ما نندآقا ی اشر ف غنی احمد زی ،قیو م کرزی برادر ریس جمهور ،حنیف اتمر عضو هیات رهبری حزب حق و عدالت، انوار الحق احدی در آ یند ه چه تبعا تی میتوا ند بر رو ند سیا سی آ یند ه بجا گزارد .
رسم سیا ست در افغا نستا ن بر این نهج هموا ر است که شخص او ل سیا سی و تصمیم گیر ند ه در افغا نستا ن از میا ن برا درا ن پشتون به انگیزه اکثر یت بو د ن شا ن گز ینش شو د .
زیر ا در تصمیم گیر یها ی سه قر ن اخیر در افغا نستا ن این برا درا ن معمو لا بر سکو ی قد رت چمبا ته زده و امر نهی سیا سی به فتوا و فقا هت آنها صا در شد ه است .
هر چنددو لت ها ی مستعجلی تا جک تبار بعد از سقو ط شا ه امان الله و حضرت صغبت الله مجددی مجا ل اتکا بر ار یکه قد رت را در کا خ ریا ست جمهو ر ی داشتند ،بهر بها نه ء که بود در راستای تا مین امنیت و ایجا د سیستم کا را نقش ضعیف داشتند .
و امرو ز هم با و جو د نشست و تفا هم که مکرر میا ن رهبرا ن پشتون تبار صو رت گر فت این تشکل تا زه اثبا ت کرد که تا تعا مل وا قعی میا ن رهبرا ن وا بسته به قو میت های گو نه گون را ه دشوا ر در پیشرو است .
فلهذا در آ یند ه این احتما ل بعید از امکا ن نیست که اتحا د ها ی گو ن گو نی شکل گیرد و دو با ره در هم شکند.
زیرا در جا معه نا تو سعه یا فته ما نند افغا نستان که دید و درا یت رو شنفکر گستر ده تر از منا فع تبا ر یش تعر یف ندارد ، دشوار است یک شبه استعداد تعا مل و تفا هم را رهبرا نش تجربه کنند.
به هر صو رت اگر رهبرا ن کنو نی به اصلی به نا م منا فع ملی با ور مند با شند نیا ز ها ی کنو نی جا معه را قرآءت نمو ده و بتاء سی از آ ن به ایجا د ساختا ر سیا سی مبا در ت خوا هند کرد.
لهذا بسیا ر دو ر از امکا ن است که این تشکیلا ت رو ز برو ز قوا م گیرد و در جهت برآورد ن هد فی ویژه مسا عی مشتر ک انجا م دهد. زیرا تا هنوز سیا ست سا زا ن ما نند ما رشال فهیم و محمد کر یم خلیلی در بسا ط قد رت آشیا نه دارند و برا ی فردا ی خویش در فکر نا ن و نام اند.