دکتر شاه محمود
سرمحقق دکتر شاه محمود استاد دانشگاه دولتی روابط بین الملل امور دپلوماتیک مسکو و انستیتوت شرق شناسی اکادمی علوم فدراسیون روسیه؛ عضو علمی انجمن علوم سیاسی سیا ستشنا سان.
ارمغان پارادیگم تصمیمگیری سیا ست خارجی نوین فدراسیو ن روسیه در قبا ل ا فغا نستان , بتاریخ 8 می سالجاری اعلام میگردد
چند ی قبل در مقاله قبلی ام که در سایتهای معتبر أ ریائئ و نوید روز به نشر سپرده شده بود بخشی از پلانهای ژئیو استراتیژی أ ینده فد ر ا سیو ن رو سیه را تحریر نمو ده بو دم , ا ما از أ نجا یکه جها ن و پارادیگم وا قعیتها ی ریالیستیک روابط بینالملل, سیاست خارجی, امور دیپلوماتیک با ا فغا نستا ن هر لهظه رو به تغیر دارد روآنست؛ دولت و حکومت روسیه امروز جهت تاءمین بهتر امنیت خود و همسایگان جنوبی اش, و تاءثیرگذا شتن موثرترسیاسی در امور منطقوی أسیا مرکزی و غربی, بیشتر در تحولات فعلی و أینده افغانستان جلب توجه دا شته و أنرا کلید نه تنها أبهای گرم بحر هند, بلکه امنیت , أرامش, رشد و تکامل, امور تجارت بینالدول منطقوی قاره ا ورأسیا امروز و فردا میبیند. به نظر بنده حقیر؛ در غیر أن روسیه به تیوری و سیاست طبق ذوق خویشرا به وج احسن عملی نخواهد توانست. در دیپارتمنت دانشگاه تدریس بنده , جهت أگاهی علمی بیشتر اساتید, وقتاءفوقتاء از وزارت محترم امور خارجه فدراسیون روسیه اسناد , مدارک معلوماتی و علمی برای مطالعه, تحقیق, تدقیق , تحلیل و موخذات دولتی قبل از نشر در مطبوعات و وسائیل اطلاعات جمعی ر سمی ؛ خصوصی, مواصلت میورزد تا در تهیه و ارا یه لکچرهای استادان برای محصلین مواد جدید, جالب و داغ تحلیلی روز نیز تشریح و توضیح گردیده جلب توجه شان گردد و مهمتر از همه برای ایشان توانائئ اندیشیدن , تعقل , در قدم اول أموزش داده شود, البته یکی از مطالب مذکور را دیدگاه رسمی وزارت امور خارجه در ارتباط به افغانستان و أینده أن ؛ در هفته گذشته تشکیل میداد, که بنده از لابلای مطالعه مطلب مذکور خد مت مطالعهگران عزیز ذیلاء چنین تحلیل لازم به تذکر میدارم:
درست 3 یوم بعد از امروز, مورخ 8 برج می سال روان عیسوی 2013, که یکروز قبل از تجلیل پیروزی 68 – مین جشن تاریخی مردم شوروی در جنگ کبیر میهنی بین سالهای؛ شبانگاه 22 ماه جون 1941- الی 9 ماه می 1945 علیه حملات ( ویرمخت )- ارتش ناسیزم و فاشیزم برهبری ادولف هتلر (فیوریر)- ذعیم حزب ناسیو نال سوسیالیستی کار گری جرمنی, در خاک روسها میشود, شورای امنیت روسیه به ذعا مت أقای ولادیمیر پوتین مصمم است تا در سیاست تصمیم گیری سیاسی نشست ویژه ای را در مورد وضعیت فعلی و أینده در افغانستان معطوفدارد. سخنران اصلی در مورد این موضوع خیلی ها حتی المهم الزمان در منا سبات بین الدول روز را؛ محترم سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که یکی از فارغتحصیلان اصبق دانشگاه ما اند حضور اعضای شورای امنیت و همچنان سناریوی از اوضاع در منطقه را برای دوره پس از سال 2014 مورد بحث قرار خوا هد داد.
تحلیل و دید گاه أ قای لاوروف ابتدا در مورد أنست که
پروسه أ شتی ملی بینالاقوام در افغانستان نا کام و لا تحرک بدون أینده درخشان در امر صلح و همکاری صادقانه جبجا در یک نقطه تو قف هست. و خروج از ائتلاف بین المللی در أینده نزدیک از افغانستان ؛ اوضا ع أن خیلی ها وخیم پیشبینی میشود. شرایط امنیتی در شمال کشورافغانها ، و سپس در آسیای مرکزی , تاریک و وخیمتر در میأید. این با عث نا راحتی خرابی امنیت ملی روسیه و سر حدات دور جنوبی اش عملاء تهدید خوا هد بود.
علاوه بر این، چشم انداز مشارکت سازمان همکاری شانگهای در تثبیت وضعیت از طریق
پروژه ها به توسعه اقتصاد در افغانستان ارزیابی، و بهره برداری از سازمان پیمان
امنیت جمعی در پیشگیری از نفوذ عناصر افراطی در کشورهای آسیای مرکزی - در مورد
تجسم بدترین سناریو خوا هد دیده شد . منبع دیپلماتیک روسیه این سناریو را
به طور خلاصه به عنوان مبارزه برای قدرت، جنگ همه علیه همه، هرج و مرج
آلاینده در افغانستان و کل منطقه أسیای میانه میبیند.
از طرف دیگر گسترش حضور نیروهای خارجی در افغانستان،به نظر دیپلمات درجه یک
روسیه , گزینه بینالمللی حضور دراز مدت نظامی در افغانستان تحت پوشش های
مختلف در أ ینده به شکل فعلی أن در خصوص نظامیان امریکا بدون حکم حقوقی ساز
مان ملل درست نیست ؛ زیرا اوضاع وخیم را در افغانستا وخیمت خواهد ساخت.
در همین حال در غرب هنوز به طور کامل در قالب حضور خود را در افغانستان پس از
سال 2014 تصمیم گرفته نشده است. پنتاگون پیشنهاد به باقیماندن در کشور از
3-9 هزار سرباز آمریکا برای آموزش نیروهای امنیتی محلی. و آلمان و بلژیک پس
از اتمام عملیات نظامی بزرگ ؛ از 300-400 تن و برلین آماده گی را به 600
تا 800 نفر تخمین زده اند. توجه داشته باشید که ناتو در نهایت از ماموریت های
آینده اش در ماه های آینده روشنتر خواهد داشت.
مهم اینست که مشکل افغانستان به تنهایی در موجودیت نیروهای نظامی خارجی نیست.
حل وقت آن است تا برای انجام ماموریت جدید در بازسازی اقتصادی افغانستان
فعالانه و با ادغام أن کشور را به فرآیندهای منطقه ای، به سرمایه گذاری در آن،
به منظور توسعه شبک ها ی خطوط راه آهن و غیره وسعت بخشیم و از کشور مذکور
دوری نگزینیم , در غیر أن کابل، یک منبع تروریسم و افراط گرایی و صادر کننده
آن به کشورهای همسایه خوا هد بود.
با این حال، فعالیت های جامعه بین المللی بدون تلاش خود افغانها در را ستا
به آشتی ملی بی معنی است. انتخابات ریاست جمهوری اپریل 2014 برنامه ریزی
شده باید به مردم عام
حق انتخاب أزاد داده شود تا أنچه که در کشور خود اتباع آنها می خواهند که چه
نوع زندگی و سیستم را انتخاب نمایند و به کدام کاندید ها ی أینده ذ عامت
مملکت رای دهند ، تا از خلای قدرت مر کزی برای جلوگیری از درگیری در تقسیم أن
افغانستان به چند قسیت تجزیه نگردد.
رونق بیشتر همکاری های منطقه ای برای ترویج ثبات و احیای اجتماعی و اقتصادی
افغانستان است.
روسیه در نظر گرفته تا "فرآیند پروسه نشست استانبول" در دیسامبر 2011 و
کنفرانس الماتا در اپریل 2013 را به عنوان یک قالب مهم گفت و گو برای جستجوی
راه هایی برای بهبود همکاری های منطقه ای در امور أینده افغانستان دانست.
سهم فکری این جلسات می تواند یک ابزار مفید برای بهبود بیشتر موجود در سازمان
های چند جانبه غرب و آسیا مرکزی، جنوبی نیز باشد. با این حال، همچنان در
سازمان همکاری شانگهای که بسیاری از شرکای درگیر در "فرآیند استانبول"، پلت فرم
بهینه برای ارتقاء همکاری های منطقه ای است. البته، اولویت برای روسیه در
سطح منطقه ای سازمان پیمان امنیت جمعی در بوجود أوردن فضای اعتماد سیاسی ضرور
است .
از آنجا که راه حل مشکلات بین المللی تثبیت مبارزه با مواد مخدر غیرقانونی است
شدیدا درگیر در "پیمان پاریس" باور "استانبول" فرمات نیاز به تمرکز در تلاش
برای مبارزه با مواد مخدر, حشیش، تولید؛ ترویج و ترافیک نگران کننده أنها در
حال افزایش است، و همچنین مواد مخدر مصنوعی.
نیز دارد در رشد سر یع هست. پس بر این باوربود که "پروسه استانبول" فرآیند
حرکت به مرحله بعدی مشکل تر از فعالیت خود را - اجرای فعالیت های خاص، در گروه
های کاری اجرا نموده و توسط مقامات ارشد به موافقت رسیده ا ست. این
عمل همعه را به تعهد تمام وقت و رویکرد بسیار جدی نیاز میدارد.
وخامت اوضاع اجتماعی و سیاسی و نظامی در افغانستان و آینده در این کشور در ماه اپریل از انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، آشکار به همه مواجه با چالش های جدید است. متاسفانه، همه باید به دولت که توانائئ روند آشتی ملی را در واقع ترویج و عملی بسازد تشویق و پشتیبانی نمایم.
یکبار دیگر قابل اندیشه فراوان در زمینه عامل أ ینده افغانستان به اصطلاح
سال 2014 که در این اواخر در منطقه اورأسیا خیلی
ها افزایش یافته است؛ واقعاء تهدیدی برای روسیه و متحدان آن از تشدید تنش ها
در مناطق شمالی افغانستان خواهد انجاممید که با سرریز خود را به آسیای
مرکزی خواهد رسا نید. موقعیت حساس زمان نیاز به شتاب قابل توجهی از اقدامات
لازم برای واقعا آماده باش مبارزه نیروهای مسلح افغانستان در قدم اول با
این نا بسامانیها ضرورت جدی دارند.
روسیه، همانطور که می دانید، در کنار مشکل افغانستان ؛وی را نباید هیچگاه تنها
گذاشت. امروز کشور روسیه با موفقیت برنامه های آموزشی، غیر نظامی،
و نظا می پلیس افغانستان اجرا میداردو به طور منظم، ارائه کمک های نظامی فنی
بلاعوض به وزارت امور داخلی افغانستان وامیدارد. همچنان فعالیت های روسیه در
پروژه أموزش "هلیکوپتر" برای افغانها از طریق( شورای مخصوص ناتو و
روسیه)موفقانه ادامه دارد. در عرصه رشد اقتصاد افغانستان همراه با شرکای
افغان شروع به نوسازی کارخانه خانه سازی کابل اقدامات مثمر در این اواخر صورت
گرفته و ادامه دارد. همچنان فعالیت ها ی روسیه در افغانستان را شرکت های روسی
انجام فعالانه انجام میدهند ؛ از میتوان کمپنی "رنسانس" را نامبرد که از
انستیتوت پلی تکنیک کابل، تیخنیکم فنی جنگلگ را نیز در کابل و ولایت خوست، و
همچنین تخنیکم نفت و گاز فنی در مزار شریف بازسازی و تجهیز مینماید.
در أینده دولت روسیه باید فراتر به ارائه کمک های انسان دوستانه به مردم
افغانستان وسعت بخشد.
روسیه باید مطمئن باشد که ترویج بیشتر همکاری های منطقه ای کمک خواهد کرد تا
برای احیای مستقل، بی طرف، صلح آمیز و خودکفا افغانستان دوست ؛ بدون
تروریسم؛ اکستریمیزم مذهبی و جرم مربوط به مواد مخدر به پا می ا یستد .
خوا ننده عزیز اینک به تاسی از ملحوظات فوق گزارش أقای سرگی ویکتورویچ لاوروف وزیر امور خارجه فدراتیف روسیه در شورای امنیت أن ؛ دولت ستراتیژی نوین رسمی , وسیع دقیقی را د ر قبا ل ا فغا نستان بتاریخ 8 می سالجاری اعلام خواهد داشت.