دربارهء پیوند تباری ملا لی جویا با فقید محمد سرور جویا، مشروطه خواه ومبارز ثابت قدم وطن
در آغاز سال روان میلادی مقالت تاریخی ، افشا گرانه وسود مندی ،به قلم کا ندیدای اکادمیسین محمد اعظم سیستانی ، در بارهء سخنرانی اعتراض آمیز و پرخاشجویانهء- ملالی جویا، درسایت آریایی انتشار یافت وبه استقبال گرم خواننده گان درون مرزی و بیرون مرزی سایت آریایی مواجه گردید.
دران مقالت ازسخنرانی پرشور وفریاد اعتراض آمیز ملالی نماینده ء منتخب زنان آگاه سرزمین تشنه لب فراه ، در لویه جرگهء قانون اساسی د فاع عادلانه وصریح صورت گرفت.
از ملالی جویا ،به مثابه وارث شایسته و ادامه دهندهء سنن پسندیدهء زنان حماسه آفرین و عیار پرور سیستان باستان، خراسان قرون وسطا ، بیانگر شجاع ارزوهای گنگ - و سر کوفتهء تمامی زنان وسمبول مقاومت ملی ووحدت مردم آزادهء وطن واحد ما افغانستان، ارزیابی عالی ، پشتیبانی عادلانه وستایش شد.
دران مقاله از پیوند تباری و خانواد گی ملالی جویا با زنده یاد محمد سرور جویا ومبارز مشهور ضداستبداد استعماری ، بر پایه معلومات نا مو ثق آقای خلیل هاشمیان مطالب در خور تأملی باز تاب یافته بود.
دران نوشتهء جناب م.ا سیستانی ، همچنین دربارهء نقش فعال شخصیت م.س جویا در مبارزات فرهنگی وسیاسی دوران "استبدادکبیر" سردار محمد هاشم ، در جنبش دموکراسی نیم بند شاه محمود صدراعظم ، در زمینهء پیوند تنگاتنگ م.س جویا - با" جمعیت وطن " غبار فقید ودیگر مبارزان تحول طلب دههء سی معلومات با ارزشی تذکر یافته بود.
اینک محترم م.ا سیستانی اثر تاریخی دیگر خود را ، به مناسبت هشتم مارچ - روز جهانی زن،به تیراژ دوصد نسخه برای نخستین بار در شهر گوتنبرگ سوید به انضمام نوشته های عادلانه ء دستگیر نایل، سوسن سیستانی ، سیدفقیرعلوی وشعری از سلیمان راوش در 184 صفحه طبع ونشر کرد ه اند.
این کتاب "سیمای زن افغان در تاریخ " نام دارد. به ملا لی دخت دلاور سیستان و نماینده ءمنتخب مردم آزا دهء فراه اهد اء شده است.
درین اثر متن سخنرانی پر شور و جسورانهء ملالی در لویه- جرگهء قانون اساسی واکنشهای مثبت ومنفی اشتراک کنندگان ، از جمله پروفیسور صبغت اله مجددی - رییس انتصابی لویه جرگه .
- جنبش ملی ودموکراتیک جامعه و جامعه ءجهانی.
- حماسه های عشقی ورزمی زنان نامدار واساطیری میهن.
- کا ر نامه های درخشان میهنی زنان پرده نشین ،قهرمان پرور، مرد آفرین و سخنورخراسان قرون وسطایی ورنجها ی بیکرا ن زنان ستمدیدهء این دوره ها.
- ودرنهایت سرنوشت تلخ ،زنده گی کار ومبارزهء آگا هانهء زنان ازبندرسته ودر زنجیر نیمهء دوم سدهء بیست، بویژه وضع زند گی وآفرینشی سخنوران و شاعران نو رسته نو جو ونوآور این دوران، به ایجاز کامل بازتاب روشن یافته است.
به باورم معلومات محترم م.ا سیستانی در بارهء نقش شخصیت محمد سرور جویا ورابطهء نزدیک ایشان با "جمعیت وطن" وغبار فقید کاملا دقیق صحیح وصریح بوده است .
زندگینامه موء جز م.س جویا باری در مجلهء ژوندون اورگان نشراتی انجمن نویسنده گان به سر دبیری استاد واصف باختری انتشار یافته بود. تاجاییکه بیاد دارم م.س جویا پس ازاسترداد استقلال افغانستان ، در دوران شاه امان اله به تاشکند فرستاده شد. در رشته ء طبع ونشر آموزش و پرورش یافت .
- در کورهء حوادث تند و طوفانهای انقلابی زمان خویش آگاهی وشعورملی واجتماعی ژرف و نوین کسب کرد .
پس از ختم تحصیلات بحیث معاون جریدهء اتفاق اسلام در هرات مقرر گردید. درهمان دوران مورد حمله جارحانهء خشک اندیشان وخرد با خته گان سکون پرست وکو ته نظر قرار گرفت ،اما بزور خدا (ج) ونیروی ایمان ، بر دشمنان زندگی وهوا خواهان مرگ غلبه کرد و حیات دوباره یافت و باز هم بدون تذبذ ب وتزلزل به ستیزه ء عادلانه ء فکری وفرهنگی ترقیخواهانه ءخود ، به سود نوخواهان ونواندیشان شهر هرات بر ضد وا پسگرایان و پا دوهای محلی استعمار کهنه ادامه دادند .
در دوران سلطنت نادرشاه وحکومت سردار هاشم ، نخست عضو انجمن ادبی کابل مدتی مدیر جریدهء انیس وسپس زندانی شدند.
- دردوران دموکراسی نیم بند شاه محمود صدر اعظم و "استبداد صغیر" حکومت محمد داوود بار دیگر زندانی گردید ودرسلولهای تنگ و تاریک دولت "بابای ملت" بدون گناه و حکم محکمهء با صلاحیت رنج کشیدند وسر انجام به علت بی توجهی پاسداران زندانهای استبداد به سرنوشت زندانیان سیاسی وجنایی ، در سلولی مجرد جان سپردند. و درقلوب تمامی آزدیخواهان و آزاده گان میهن جاودانه شدند.
خلاصه م.س جویا تا آخرین لحظه های زندگی به اهداف شریفانه ء ملی اجتماعی و ضد استبدادی خود با همه شکوه و افتخار وفادار ماندند یادایشان به خیر باد.
برای شناخت اراده ء خم نشدنی این دموکرات انقلابی ، اکنون گفته های یک همزنجیراو را نقل میکنیم. این مرد با احساس نیز از قربانیان دوران "استبداد صغیر" و نام ایشان محمد نعیم بود وشایان تخلص میکرد . در غربت ودر مرداب بنیادگرایی ، جنایات سازمان یافته وواپسگرایی خلاف ارمانهای میهنپرستانهء خود درپیری ودوران طالبان ظلمت، جانسپرد . از روانشاد م.ن شایان مستقیما شنیده بودم که : "م.س جویا شعر میسروده است. سخن شناس بوده است . مغز متفکر " جمعیت وطن " بوده است. ژور نالست آگاه بوده است. به اندیشه های پیشرو زمان و اصول جهان بینی -علمی آگاهی داشته است. به نقش دیگر کنندهء "خیل فقرا" دهقانان فقیر وبینوایان ،در تحولات کیفی جامعه ء سخت باور داشته اند.
پایه ومایهء شعر ، شعور وشعار م.س جویای فقید را فقط ،ازین دو مصرا ع سروده ای میتوان برو شنی دریافت که زیر تاثیر تحولات کیفی همان زمان آفریده بود
" شد زار ز "خیل فقرا " سلطنت "زار"(1)
" تا رشتهء دولت به کف کارگر افتاد "
"محمد سرور جویا"
همچنین روانشاد م.ن شایان چهل وسه سال پیش ، این قصه را در باره شخصیت برجستهء و فساد نا پذیر م.س جویا روایت میکرد که: " رفیقان همدل همفکر وهمروان ایشان، در یکی از ما ههای تابستان ،در پغمان محفل تفریحی دوستانه ونشستی داشته اند . محفل خودرا به امید آزادی زندانیان سیاسی بویژه به صحت وسلامت محمد سرور جویا آغاز کرده بوده اند. دران نشست یک سروده مشحون از بلاغت وفصاحت ملک ا لشعرا بهار ، قصیده سرای بزرگ دوران مشروطیت ایران را خوانده وآن قصیده را با گزارش محفل به شاعر آزاده وزندانی میهن خویش گسیل کرده بودند.
مگر روانشاد سرور جویا ، در برابر همان شاه بیت سرودهء ملک الشعرا بهار که در زندان استبداد سلطنت ایران به این الفاظ غم انگیز احساس خودرا بیان کرده بود:
"من نگویم گه مرا از قفس آزاد کنید"
" قفسم برده بباغی و دلم شاد کنید"
سروده ء شور آفرین ،مقاومت جویانه والهام بخشی را آفرید. دران چند بیت خشم خروش، کینه ء مقدس، نفرت بی پایان وارادهء آهنین وخم نشوندهء خودرا در زندان تنگ وتاریک استبداد وحشی افغانستان سلطنتی بیان کرد وبرعقول وقلوب رفیقان همدل وفسرده ء خود، چکشهای بیدار کننده را وارد آورد. آن سرودهء جویای فقید طی چهل واند سال ، در حافظه ام چنان تاثیری ژرف داشته است که هنوز هم سه بیت آن فراموشم نشده است. به هر حال زنده یاد سرور جویا ،نیم قرن پیش به حلقه ء یاران ورفیقان همدل دیروز وبیداران وطن گمکردهء امروزما، چه پند وپیام مردانه وباشکوه انسانی داشته اند. آن ابیات الها م بخش اگر راوی بدرستی به من نقل کرده باشد اینها است:
من نیم عنصر سستی که به تحریک " بهار"(2) نزد اغیار فرومایه بفریاد شوم
آرزو ییست که از ظلم در آتش سوزم باعث سوختن خانهء صیاد شوم
یا ببرم دم گلچین و دو گوش صیاد ازچمن رانده وبرهم زن بیداد شوم
"محمد سرور جویا"
این چند بیت روشن وشعار گونه با عریانی تمام این حقایق تاریخ مبارزه ء انقلابی مردم میهن ما را آشکارا میکند که فقید سرور جویا ورفیقان همدل وهمراز وهمفکرش در دهه های (30_40) خورشیدی تا چه حد از سلطنت واستبداد رنجدیده وبر ضد استبداد ونظام سلطنتی کینهء ریشه دار وخصومت عادلانهء تاریخی داشته اند.
هرچند نسلهای رشد یابنده ء امروزین ما ، بخشی از آرزوهای سرکوفتهء زنده یاد - محمد سرور جویا ودیگر آزادیخواهان ثابت قدم ملی میهن عزیز مارا مردانه از قوه به فعل آ ورد ه اند. اما بادریغ ودرد هنوز دمها وگوشهای گلچینهای استبداد سلطنتی کاملا توسط پرستاران ناقابل و ناکرده کار انقلاب ملی ودموکراتیک بریده نشده است.
این نیروهای طفیلی هنوز هم در ارگ سلنطتی ودر دوسوی خط استعماری دیورند به سود بازگشت نظام فرتوت سلطنتی به تلاشهای مذبوحانه ء خود ادامه میدهند .
مگر باور من اینست که دوران حاکمیت شاهان ،سلاطین وامیران وترورزم طالبان هرگز بر نخواهد گشت. زیرا آن نظامات فرتوت تاریخ به نیازمندیهای رو به افزایش مردم سر زمین وزمان کنونی ما به هیچوجه پاسخ مثبت گفته نمیتواند.
با شناخت گرایش اساسی حرکت تاریخ معاصر آرزومندم که نسلهای روینده امروز وفردا ی میهن ما، با کار ، زند گی ، مبارزهء آگا هانه و هدفمند خویش این بازمانده های دوران استبداد استعماری ومیراثخواران استعمار کهن را درگورستان تاریخ دفن کنند وروان پیشگامان نهضتهای ملی-میهنی وطرفداران اصول موکراسی ،آزادی ونا وا بستگی ملی را شاد و تداوم مبارزهء نسلهای گذشته و نوظهور کشوررا تأمین نمایند.
ازین مطالب فرعی مگر ضروری و عمدهء تاریخی که بگذریم . به استناد معلومات دقیق جناب محمداصف آهنگ وارث شایسته و با استحقاق شهیدان ،آزادیخواهان ،مشروطه خواهان ووکیل دورهء دوازدهم شهر کابل، توجه محترم م.ا سیستانی را به این حقایق روشن معطوف میکنم که : معلومات ایشان در باره ء رابطهء تباری وخانواده گی ملالی جویا با زنده یاد محمد سرور جویا همانگونه که خود نیز در مقدمهء اثر تاریخی نوین خود اشارتی کرده اند به دلایل زیرین دقیق نه میباشد:
نخست م.س جویا دو فرزند داشته اند .
1) آ قای غلام نبی جویا.
2) جهانگیر جویا.
مرحوم جهانگیر جویا ،با دریغ ودرد ،در دیاران غربت ودر ایالات متحدهء امریکا چشم ازین جهان پر اشوب بسته اند.
همچنان م.س جویا ، دو برادر داشته اند.
1) غلام علی جویا.
2) محمدحسن جویا.
این قول م.ا سیستانی نیز درست ودقیق میباشد که نسیم جویا ، معاون کمیتهء حزبی شهرکابل برادر زاده م.س جویا ورفیق ارجمند ما بوده است. اما نواسه ای( نوه ای) بنام ملالی نداشته اند.
خلاصه ازانجا که شناخت محترم آصف آهنگ از م.س جویا ،فرزندان و نزدیکان ایشان ژرفتر ، گسترده تر وهمه جانبه تر به نظر میرسد بنا برین با قاطعیت میتوان گفت که نوشتهء اقای خلیل هاشمیان در زمینه پیوند تباری ملالی جویا صحیح ودقیق نبوده است.
محترم محمد آصف آهنگ بپاسخ این پرسشم که : ملالی جویا دختر دلاور محترم گل احمد فرا هی ، آیا نواسه ء(نوهء) زنده یاد جویا بوده اند یا خیر ؟
ایشان با اطمینان محکم به نقش برجستهء تاریخی هردو جویا فرمودندکه: " ملا لی دختر سیستان ، دختر خراسان ، دختر افغانستان ، دختر یعقوب لیث ودخت رستم میباشند نه نوه ء زنده یاد محمد سرورجویا ،مشروطه خواه برجسته ء ومشهور وطن."
در روشنی این حقایق مستند میتوان گفت که هرچند کاندیدای اکادمیسین م.ا سیستانی درکتاب" سیمای زن افغان در تاریخ " به استناد پیام آقای اسد ا له الم درین زمینه روشنی انداخته اند ، مگر از آنجا که تیراژ این کتاب دوصد نسخه است ومقالت قبلی ایشان را هزارن علاقه مند سایت آریایی درهمه قاره ها مطالعه کرده اند . پیشنهادمشخص من به محترم م.ا سیستانی اینست که درین زمینه پزوهش ژرفتر ودقیق تری نمایند و نتایج پژوهشهای خودرا ،از طریق سایت آریایی بار دیگر در دسترس علاقه مندان تاریخ نوین افغانستان قرار دهند. تا با اطمینان محکم به هنگام تحقیق به آن استناد شود ومورد استفادهء پزوهشگران تاریخ افغانستان قرار گیرد.
صفحات نخستین " سیمای زن افغان ........ " نیز برای توضیح اشتباه قبلی کافی به نظر میرسد. اگر این مطالب غنی تاریخی بار دیگر از طریق سایت آریایی به نشرسپرده شود بدون ترس از اشتباه به سود نهضت اوج یابنده زنان پیشگام میهن گا م تاریخی افشاگرانه وآگاهی بخش دیگری بلند خو اهد شد.
به ملالی جویا نیز ، صمیمانه پیشنهاد میکنم که : نخست تخلص جویا را به خانوادهء گشن بیخ فقید محمد سرور جویابا کمال احترام واگذارشوند.
دودیگر ازین چهار تخلص یکی را برای خویش انتخاب کنند:
1) میوند.
2) سیستانی.
3) افغان.
4). شبتاب یا دادخواه
اگر ملالی میوند، ملالی سیستا ن ، ملالی افغان یا ملالی شبتاب و دادخواه باب طبع ایشان نباشد. میتوانند چنان تخلص رسا وفصیح دیگری را برای خویش برگزینند که سرنوشت ایشان را با سرنوشت ملیارد ها زن آزادیخواه میهن وجهان ما گره زند وجوشش خلل نا پذیر بخشد.
باعرض حرمت
اکا دمیسین دستگیر پنجشیری
ایا لت واشنگتن - امریکا
28ماه اسد 1383هجری خورشیدی
مطابق18اگست2004میلادی
(1) سلطنت زار= سلطنت تزار
(2) " بهار " = ملک الشعرا بهار
بالا
بازگشت